Originalveröffentlichung in: Larsson, Lars-Olof (Hrsg.): Kunst- und Kulturgeschichte im Baltikum (Homburger Gespräche ; 19), Kiel 2004, S. 22-63

(1)

Mittelalterliche Steinskulptur in den heutigen polnischen Ostseegebieten 43

Buboltz, S.: Herzog Barnim III von Pommern und seine Kiichenstiftungen, Würzburg 1934.

Budnik, Zob. tez G. J.: Rzezba gotycka na Kujawach i Ziemi Dobrzynskiej. Katalog wystawy Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzynskiej we Wloclawku, Wloclawek 1998.

Buske, N.: Zwei hinterpommersche Wallfahrtsorte, in: Baltische Studien N.F. 62, 1976.

Böttger, L., H. Lemcke & J. Kohte: Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungs-Bezirks Köslin, Bd. 1-3, Stettin 1889-1934 (Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Pom

mern, Teil III).

Cheetham, F.: English Medieval Alabasters, with a catalogue of the collection in the Victoria and Albert Museum, Oxford 1984.

Chmarzynski, Gwido: Sztuka w Toruniu. Zarys dziejöw, in: Tymieniecki, K. (hg.): Dzieje Torunia. Praca zbiorowa z okazji 700-lecia miasta (Toruri 1933 und separat) Toruri 1934.

Chmarzynski, G.: Sztuka pomorska, in: Arnold, S. (hg.): Slownik geograficzny paristwa polskiego i ziem historycznie z Polskq zwiazanych, Bd. 1: Pomorze Polskie, Pomorze Zachodnie, Prusy Wschodnie, Warszawa 1936.

Chmarzynski, G.: Od romanizmu do schytku baroku, in: Deresiewicz, J. (hg.): Pomorze Zachodnie, Poznan 1949[a] (Kaczmarczyk, Z. & Z. Wojciechowski (hg.): Ziemie staropolskie, Bd. II, Teil 1).

Chmarzynski, G.: O architekturze monumentalnej miast i architekturze wiejskiej, in: ebd.

1949[b].

Chmarzynski, G.: Tarn, gdzie przodowalo budownictwo zakonne, in: ebd. 1949[c].

Chmarzynski, G.: Rozwöj architektoniczny miasta, in: ebd. 1949[d].

Chmielewski, Grzegorz: Kapitele z Kolbacza, Szadzka i Nowogardu, „Biuletyn Historii Sztuki" 19, 1955.

Chmielewski, G.: Kapitele z Kolbacza, Szadzka i Nowogardu, „Materialy Zachodnio- Pomorskie" 3, 1957.

Chrzanowski, T. & M. Kornecki: Dwa gotyki pomorsko-pruskie: krzyzacki i mieszczaiiski,

„Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego" 27, Nr. 2 (106), 1984.

Chrzanowski, T. & M. Kornecki: Chefmno, „Pomorze w zabytkach sztuki", Wroclaw- Warszawa-Kraköw 1991.

Ciecholewski, R.: Skarby Pelplina, Pelplin 21997.

Ciemnoloriski, J. & J.St. Pasierb: Pelplin, „Pomorze w zabytkach sztuki", Wroclaw- Warszawa-Kraköw-Gdarisk-Lödz 1978.

Clasen, Karl Heinz: Die mittelalterliche Bildhauerkunst im Deutschordensland Preußen. Die Bildwerke bis zur Mitte des 15. Jahrhunderts, Berlin 1939.

Clasen, K.H.: Der Meister der Schönen Madonnen. Herkunft, Entfaltung und Umkreis, Berlin-New York 1974.

Cramer, H.: Geschichte des vormaligen Bisthums Pomesanien. Ein Beitrag zur Landes- und Kirchen-Geschichte des Königreichs Preußen, Marienwerder 1889.

Dehio, G. & E. Gall: Handbuch der deutschen Kunstdenkmäler. Deutschordensland Preus- sen, bearb. unter Mitwirkung von B. Schmid & G. Tiemann, München-Berlin 1952.

Originalveröffentlichung in: Larsson, Lars-Olof (Hrsg.): Kunst- und Kulturgeschichte im Baltikum (Homburger Gespräche ; 19), Kiel 2004, S. 22-63

(2)

44 Tadeusz Jurkowlaniec

Dobry, A.: Malborskie plyty nagrobne wielkich mistrzöw zakonu krzyzackiego. Poznariskie Towarzystwo Naukowe. Wydzial Nauk o Sztuce. Sprawozdania nr 107 za lata 1989/90, Poznan 1990.

Dobry, A.: Rzezba Chrystusa w Ogröjcu ze zbiorow Muzeum Zamkowego w Malborku, Nasza Przeszlosc. Studia z dziejöw Kosciola i kultury katolickiej w Polsce 80, 1993.

Dobrzeniecki, Zob. tez T.: Malarstwo tablicowe, katalog zbiorow, „Muzeum Narodowe w Warszawie. Galeria Sztuki Sredniowiecznej" I, Warszawa 1972.

Dobrzeniecki, T.: Rzezba sakralna w Polsce, [Warszawa] 1980.

Domariska, H.: Zarnowiec, „Pomorze w zabytkach sztuki", Wroclaw-Warszawa-Kraköw- Gdarisk 1977.

Domaslowski, J.: Znaczenie klasztoröw cysterskich dla sredniowiecznej sztuki Pomorza Wschodniego, in: Strzelczyk, J. (hg.): Cystersi w kulturze sredniowiecznej Europy, Poznan 1992.

Domaslowski, W.: Kamienna konsola z popiersiem Mojzesza z kosciola sw. Jana w Toruniu.

Stan zachowania, przyczyny zniszczenia, zagadnienia konserwacji, „Ochrona Zabyt- köw" 16, 3 (62), 1963.

Domaslowski, W. & W. Szmidel-Domaslowska: Konserwacja kamiennej konsoli z Mojzes- zem w kosciele sw. Jana w Toruniu, „Ochrona Zabytköw" 22, 1 (84), 1969.

Dorawa, M.: Katedra Sw. Tröjcy w Chelmzy, „Zabytki Polski Pölnocnej" 1, Warszawa- Poznari-Toruri 1975.

Drazkowski, H., M. Roznerska & K. Kostynowicz: Prace konserwatorskie w latach 1962- 63 w katedrze kamieriskiej, „Materialy Zachodnio-Pomorskie" 10, 1964[a].

Drazkowski, H., M. Roznerska & K . Kostynowicz: Prace konserwatorskie w katedrze kamieriskiej w latach 1962-63, „Materialy Zachodnio-Pomorskie" 10, 1964[b].

Drost, W. & F. Swoboda: Kunstdenkmäler der Stadt Danzig, Bd. 1-5, Stuttgart 1957-72 (Bau- und Kunstdenkmäler des deutschen Ostens, Reihe A).

Dygo, Marian: Zlota Brama kaplicy zamkowej w Malborku a ideologia wladzy Zakonu Niemieckiego w Prusach, in: Nowak, Z.H. (hg.): Zakon krzyzacki a spoleczeristwo panstwa w Prusach, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu" 86, Heft 3, 1995.

Dziurla, H.: Sztuka Szczecina, in: Labuda, G. (hg.): Dzieje Szczecina, wiek X - 1805, Bd.

2, Warszawa-Poznari 1985.

Ehrenberg, H.: Deutsche Malerei und Plastik von 1350-1450. Neue Beiträge zu ihrer Kenntnis aus dem ehemaligen Deutschordensgebiet, Bonn-Leipzig 1920.

Engel, B. & R. von Hanstein: Danzigs mittelalterliche Grabsteine, Danzig 1893 (Abhand

lungen zur Landeskunde der Provinz Westpreußen 4).

Feulner, Adolf: Der Meister der Schönen Madonnen, in: Zeitschrift des deutschen Vereins für Kunstwissenschaft 10, 1943.

Fijalkowski, A . & J. Kalicki: Zabytki Bialogardu, in: Polak, B. (hg.): Bialogard 1299-1999.

Studia z dziejöw miasta, Koszalin-Bialogard 1999.

Fischer, G.: Figurenportale in Deutschland 1350-1530, Frankfurt/M. 1989 (Europäische Hochschulschriften, Reihe X X V I I I , Kunstgeschichte, Bd. 100).

Frankowska-Makaia, M. (hg.): Sredniowieczna sztuka skandynawska na Pomorzu Zachod- nim, Ausst.-Kat., Szczecin 2002.

(3)

Franz, W.: Die Figuren auf dem gotländischen Taufbecken des Städtischen Museums zu Elbing, in: Elbinger Jahrbuch 16, 1941.

Gajewska, M. & J. Kruppe: Badania archeologiczne klasztoru cysterskiego w Kotbaczu, in:

Turek-Kwiatkowska, L. (hg.): Kolbacz, przeszlosc i terazniejszosc, Szczecin 1979.

Galicka, I, & Z.Swiechowski: Problemy konserwatorskie kolegiaty w Kolobrzegu, „Biu- letyn Historii Sztuki" 24, 1962.

Gerhardt, J.: Pommern, Berlin 1958 (Die Kunst im Deutschen Osten).

Giedz, M.: Tajemnice klasztoru, „Dziennik Baltycki" 1.8.1999.

Gliriska, Zob. Tez. M : Ksiaz^ce fundacje w zakresie rzezby kamiennej, in: Mecenat artystyczny ksiazat Pomorza Zachodniego. Materialy z sesji Oddzialu Szczecinskiego Stowarzyszenia Historyköw Sztuki w Zamku Krolewskim w Warszawie, 21-22 listopada 1986 r., Szczeciti 1990.

Gosieniecka, A.: Sztuka w Gdansku - malarstwo, rzezba, grafika, in: Gdarisk, jego dzieje i kultura, Warszawa 1969.

Grzybkowska, T.: Plyta nagrobna Arnoida Lischorena w Chelmnie, ,3iuletyn Historii Sztuki" 30, 1968.

Grzybkowski, A.: Die Genese des Kolosses von Marienburg, 1996 (Arte Medievale, II Serie, X.2).

Grzybkowski, S.A.: Geneza kolosa malborskiego, „Ikonotheka" 6, 1993 (wiederabgedruck in: Grzybkowski, A.: Mi^dzy forma^ a znaczeniem. Studia z ikonografii architektury i rzezby gotyckiej, Warszawa 1997).

Hardow, R.: Alte und neue Grabmäler im Stadt- und Landkreis Stolp, Stolp in Pommern 1930.

Hauke, K. & H. Stobbe: Die Baugeschichte und Baudenkmäler der Stadt Elbing, Stuttgart 1964 (Bau- und Kunstdenkmäler des deutschen Ostens, Reihe B).

Heise, J. & B. Schmid: Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Westpreussen, Bd. 1-4, Danzig 1884-1919.

Heuer, R.: Thorner Kunstaltertümer. Die Werke der bildenden Kunst und Kunstgewerbe in Thorn bis zum Ende des Mittelalters, Thorn 1916 (Mitteilungen des Coppernicus Vereins für Wissenschaft und Kunst 24).

Hipler, F.: Die Grabstätte der ermländischen Bischöfe, in: Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands 6, 1878.

Homolka, ].: Schöne Madonna von Thorn, Peter Parler(?), ehem. Toruri, St. Johannes, in:

Legner, A. (hg.): Die Parier und der Schöne Stil 1350-1400. Europäische Kunst unter dem Luxemburgern, Bd. 2, Köln 1978, S. 515.

Hoogeweg, H.: Die Stifter und Klöster der Provinz Pommern, Bd. II, Stettin 1925.

Jakubowska, Bogna: Motyw z ksie.gi Genesis na kapitelu w malborskim Wielkim Refektar- zu, „Rocznik Historii Sztuki" 18, 1990.

Jakubowska, B.: Malborska Summa Theologica, in: Studia z historii sztuki Gdariska i Pomorza, „Teka Gdariska" II, Wroclaw-Warszawa-Kraköw 1992.

Janocha, M.: Czas zatrzymany, in: Missa in arte. Msza Swi^ta w sredniowiecznej i nowozytnej sztuce polskiej XII-XVIII wieku. Wystawa Muzeum Archidiecezji War- szawskiej 1993.

(4)

Janocha, M.: Rozumienie i przezywanie mszy swi^tej w polskim sredniowieczu w swietle swiadectw ikonograficznych, „Saeculum Christianum" 3, Nr. 1, 1996.

Janocha, M.: Missa in arte polona. Ikonografia mszy swietej w sredniowiecznej i nowozytnej szluce polskiej, Warszawa 1998 [aj.

Janocha, M.: 'Czarcia glowica' z Kolbacza - propozycja interpretacji ikonograficznej, in:

Wozniak, M. (hg.): Kosciöl i sztuka pobrzeza Baltyku. Kirche und Kunst im Ostseeraum

„Studia Borussico-Baltica Torunensia Historiae Artium" 3, Torufi 1998[b].

Jarzewicz, Jaroslaw: Wizerunek architekta w kosciele franciszkanöw w Szczecinie, Poznariskie Towarzystwo Naukowe. Wydzial Nauk o Sztuce. Sprawozdania nr 105 za 1987 r., Poznan 1989.

Jarzewicz, J.: Die Bedeutung der Bettelorden für die Architektur der Neumark, in: Lam

bacher, L. & F.M. Kammel (hg.): Die mittelalterliche Plastik in der Mark Brandenburg.

Protokollband des internationalen Kolloquiums vom 2. bis 4 März 1989 in den Staatlichen Museen zu Berlin. Bodemuseum, Berlin 1990.

Jarzewicz, J.: Architekt chöru kosciola franciszkanöw w Szczecinie, in: Sztuka Srednio- wieczna na Pomorzu, wie Anm. 1, S. 49-63; Sztuka Sredniowieczna na Pomorzu. II seminarium naukowe Oddzialu Szczecinskiego Stowarzyszenia Historyköw Sztuki, Szczecin, pazdziernik 1989, Szczecin 1991.

Jarzewicz, J.: Architektura kosciola pocysterskiego w Bierzwniku, in: Cystersi w kulturze, wie Anm. 17, S. 228-231; Strzelczyk, J. (hg.): Cystersi w kulturze Sredniowiecznej Europy, Poznan 1992.

Jarzewicz, J., A . Karlowska-Kamzowa & B. Treliriska: Gotyckie spizowe plyty nagrobne w Polsce. Studia o formie i tresciach ideowych, „Poznariskie Towarzystwo Przyjaciöl Nauk, Wydzial Nauk o Sztuce, Prace Komisji Historii Sztuki" t. 28, Poznan 1998.

Jarzewicz, J.: Gotycka architektura Nowej Marchii. Budownictwo sakralne w okresie Askariczyköw i Wittelsbachöw, „Poznariskie Towarzystwo Przyjaciöl Nauk. Wydzial Nauk o Sztuce. Prace Komisji Historii Sztuki", Bd. 29, Poznari 2000.

Jurkowlaniec, G. & T. Plöciennik: Inskrypcja na bramie zamku krzyzackiego w Bierzglowie, in: Sawicka, I. (hg.): Inskrypcje toruriskie, Toruri 1999.

Jurkowlaniec, G.: Chrystus Ume.czony. Ikonografia w Polsce od XIII do X V I wieku, Warszawa 2001.

Jurkowlaniec, T : Gotycka plaskorzezba alabastrowa z Brodnicy, „Biuletyn Historii Sztuki"

49, 1987.

Jurkowlaniec, T : Gotycka rzezba architektoniczna w Prusach, „Instytut Sztuki PAN. Studia z historii sztuki", Bd. 42Wroclaw-Warszawa-Kraköw-Gdarisk-tödz 1989.

Kaczmarzyk, D.: Straty wojenne Polski w dziedzinie rzezby, „Prace i Materialy Biura Rewindykacji i Odszkodowari" Nr. 14, Warszawa 1958.

Kalinowski, Lech: Sztuka okolo roku 1400, in: Sztuka okolo 1400. Materialy Sesji Stowarzyszenia Historyköw Sztuki, Poznari, listopad 1995, T. 1, Warszawa 1996.

Kalita-Skwirzyriska, K.: Stargard Szczeciriski, „Pomorze w zabytkach sztuki", Wroclaw- Warszawa-Kraköw-Gdarisk-Lödz 1983 [a].

Kalita-Skwirzyriska, K.: Czternastowieczne koscioly halowe Pomorza Zachodniego,

„Kwartalnik Architektury i Urbanistyki" 28, 1983[b].

(5)

Kalita-Skwirzyriska, K. & A. Wlodarek: Gryfice, Koscio! par. p.w. Panny Marii, in: Archi- tektura gotycka w Polsce, hg.v. T. Mroczko, M. Arszynski „Dzieje sztuki polskiej" t II, 2 Katalog zabytköw, hg.v. A. Wlodarek, Warszawa 1995[a].

Kalita-Skwirzyriska, K.: Szczecin, Kosciol par. p.w. sw. Jana Chrz., franciszkanöw, in: ebd.

1995[b].

Kalita-Skwirzynska, K. & T. Mroczko, Chwarszczany, Kosciol templariuszy, in: ebd.

1995[c].

Kalita-Skwirzyriska, K. & A. Wlodarek: Kolbacz, opactwo cystersöw p.w. Panny Marii, in:

ebd. 1995[d].

Kalita-Skwirzyriska, Z.: Stargard, Kosciol par. p.w. Panny Marii, in: ebd. 1995[e].

Kalita-Skwirzyriska, K.: Stargard, Kosciol p.w. sw. Jana Chrz. Joannitöw, in: ebd. 1995[f].

Kalita-Skwirzyriska, K. & A. Wlodarek: Szczecin, Kosciol par. p.w. ss. Piotra i Pawla, in:

ebd. 1995[g].

Kalita-Skwirzyriska, K. & A. Wlodarek: Chojna, kosciol par. p.w. Panny Marii, in: ebd.

1995[h].

Karge, W. & E. Fischer: Romanische Kirchen im Ostseeraum, Rostock 1996.

Kasinowska, R.: Architektura klasztoru cysterek, in: Sztuka Pomorza Zachodniego, Wars

zawa 1973.

Katalog zabytköw sztuki w Polsce, Warszawa 1952 - : Bd. 9: Loziriski, J.Z. (hg.): wojewödztwo szczeciriskie;

Bd. 11: Chrzanowski, T. & M. Kornecki; (hg): wojewödztwo bydgoskie;

Neue Reihe, Bd. 2: Arszynski, M. & M. Kutzner (hg.): wojewödztwo elbl^skie;

Neue Reihe, Bd. 5: Roll, B. & I. Strzelecka (hg.): wojewödztwo gdariskie.

Katalog zabytköw sztuki w Polsce, SN t. 2, Braniewo, Frombork, Orneta i okolice, Wars

zawa 1980[a].

Katalog zabytköw sztuki w Polsce, t. 12, H. 4 dawny powiat chetmiriski, Warszawa 1980[b].

Katalog zabytköw sztuki w Polsce, SN t. 5, H. 3. Koscierzyna, Skarszewy i okolice, Warszawa 1993.

Ke.blowski, J.: Polska sztuka gotycka, Warszawa 1976.

K^bfowski, J.: Der Umbruch in der monumentalen Plastik in Polen um 1300, in: Lishar, E.

(hg.): Akten des X X V . Internationalen Kongresses für Kunstgeschichte, Wien 1983, Bd.

6, Sektion 6: Europäische Kunst um 1300, Leitung der Sektion G. Schmidt, Wien-Köln- Graz 1986.

Ke.blowski, J.: Collegium Apostolorum w monumentalnej rzezbie pöznego gotyku, in:

Knapiriski, R. (hg.): Symbol apostolski w nauczaniu i sztuce Kosciola do Soboru Trydenckiego, Lublin 1997.

Kilarska, E. & M. Kilarski: Öfen und Ofenkacheln aus den ehemals preußischen Gebieten Polens, „Keramos" 1991, H. 133.

Kilarska, E. & M. Kilarski: Kafle z terenu Prus Krölewskich, in: Kafle gotyckie i renesan- sowe na ziemiach polskich, Katalog wystawy, Muzeum Poczatköw Paristwa Polskiego w Gnieznie, Gniezno 1993.

Kilarski, M.: Figura Matki Boskiej z Dzieciijtkiem z kosciola zamkowego w Malborku.

Studium technologiczno-konserwatorskie, in: Podlug nieba i zwyczaju polskiego. Studia

(6)

z historii architektury, sztuki i kultury ofiarowane Adamowi Milobe.dzkiemu, Warszawa 1988.

Kilarski, M.: Mozaikowa figura Madonny malborskiej - fakty, legendy, interpretacje, Malbork 1993.

Kilarski, M.: Zwiericzenie licowej plyty przedproznej z tarczownikiem i z rogiem na tarczy herbowej, in: Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka Gdanska od polowy X V do kofka X V I I I wieku, Ausst.-Kat., Gdafisk 1997.

Kilarski, M.: „Habent sua fata lapides" - przedziwne dzieje sredniowiecznych gdafiskich ptyt przedproznych, in: Wozniak, M. (hg.): Architectura et historia. Studia Mariano Arszyfiski septuagenario dedicata, Torufi 1999.

Kluczwajd, K.: Skarby torunskiej katedry, Torufi 2002.

Kochanowska, J.: Plastyka sakralna Pomorza Srodkowego w okresie sredniowiecza - pröba charakterystyki, in: Borzyszkowski, J. (hg.): Chrzescijaristwo na Pomorzu w X - X X wieku. Materialy pokonferencyjne, Gdarisk-Shipsk 2001.

Kolodziejska, T.: Architektura kosciola parafialnego w Choszcznie, „Materialy Zachodnio- Pomorskie" 8, 1962.

Kopciowski, H.: Pöznogotyckie plyty licowe przedprozy gdafiskich, „Gdariskie Studia Muzealne" 2, 1978.

Kowalski, K. M.: Dawne inskrypcje pomorskie, Gdafisk 2001.

Krajewski, J.: Sredniowieczne i nowozytne inskrypcje Pomorza Wschodniego. Stan badah i propozycja programu badari, „Rocznik Gdanski" 44, Heft 1, 1984.

Kranz, L. & J. Domaslowski: Katedra i zamek w Kwidzynie, „Zabytki Polski Pölnocnej" 5, Warszawa-Poznafi-Torufi 1982.

Kranz-Domaslowska, L.: Katedra w Kwidzynie, Torufi 1999.

Kruszelnicka, Jadwiga: Dwie gotyckie figury sw. Barbary z kaplicy w Barbarce pod Toruniem, „Rocznik Muzeum w Tbruniu" 2, H. 3-4, 1967.

Kruszelnicka, J.: Dawny oltarz Pieknej Madonny Torunskiej, „Teka Komisji Historii Sztuki" 4, 1968[a] (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Prace Wydzialu Filologiczno- Filozoficznego, Bd. 19, Heft 3).

Kruszelnicka, J. & J. Flik: Zbiory gotyckiej rzezby i malarstwa Muzeum OkrQgowego w Toruniu. Katalog, Toruri 1968[b].

Kruszelnicki, Zygmunt: Pi^kne Madonny - problem otwarty, „Teka Komisji Historii Sztuki" 8, 1992 (Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Prace Wydzialu Filologiczno- Filozoficznego, Bd. 33, Heft 3).

Krzymuska-Fafius, Zofia.: Plastyka gotycka na Pomorzu Zachodnim, Ausst.-Kat., Szczecin 1962.

Krzymuska-Fafius, Z.: Rola kultu sw.. Ottona bamberskiego w fundacjach Barnima III, in:

Mecenat artystyczny ksiazat Pomorza Zachodniego. Materialy z sesji Oddzialu Szczeciriskiego Stowarzyszenia Historyköw Sztuki w Zamku Krölewskim w Warszawie, 21-22 listopada 1986 r., Szczecin 1990.

Krzymuska-Fafius, Z.: Figura swie.tego. Ottona z kosciola zamkowego - jej rola i Charak

ter, in: Zamek ksiazacy w Szczecinie, Szczecin 1992.

Krzymuska-Fafius, Z.: Poznogotycki pentaptyk z kosciola pocysterskiego w Bukowie Morskim fundacji opata Henryka Kresse, in: Dzieje, kultura artystyczna i umystowa

(7)

polskich cystersöw od sredniowiecza do korica XVIII wieku. Materialy trzeciego ogöl- nopolskiego sympozjum naukowego zorganizowanego przez Instytut Historii Uniwer- sytetu im. Adama Mickiewicza, Poznan 27-30 wrzesnia 1993 r., 1994 (Strzelczyk, J.:

Nasza Przeszlosc. Studia z dziejöw Kosciola i kultury katolickiej w Polsce 83).

Krzymuska-Fafius, Z.: Elementy wyposazenia wne,trz obiektöw cysterskich na Pomorzu Zachodnim, in: Dziedzictwo kulturowe cystersöw na Pomorzu. Materialy z seminarium, ktöre odbylo sie. 18 wrzesnia 1994 roku w Kolbaczu, Szczecin 1995.

Krzymuska-Fafius, Z.: Rola zakonöw w rozwoju rzezby zachodniopomorskiej w okresie od polowy X I V do polowy X V wieku, in: Sztuka okok>1400. Materialy Sesji Stowarzys- zenia Historyköw Sztuki Poznan, listopad 1995, Bd. 1, Warszawa 1996.

Krzymuska-Fafius, Z.: Kolobrzeg jako osrodek sztuki w sredniowieczu, in: Leciejewicz, L

& M. Rebkowski (hg.): Salsa Cholbergensis. Kotobrzeg w sredniowieczu, Kotobrzeg 2000[a].

Krzymuska-Fafius, Z.: Plaskorzezba ceramiczna w Choszcznie, in: Wyrwa, A. M. & J.

Dobosz (hg.): Cystersi w spoteczeristwie Europy Srodkowej. Materialy z konferencji naukowej odbytej w klasztorze 0 0 . Cystersöw w Krakowie Mogile z okazji 900 rocznicy powstania Zakonu Ojcöw Cystersöw, Poznari-Kraköw-Mogila 5-10 pazdziernika 1998, Poznan 2000[b].

Krzymuska-Fafius, Z.: Importy i wplywy skandynawskie w plastyce Pomorza Zachodniego, in: Frankowska-Makaia, M. (hg.): Sredniowieczna sztuka skandynawska na Pomorzu Zachodnim, Ausst.-Kat., Szczecin 2002.

Kubicki, D.: Kolobrzeska konkatedra w swietle tysiaclecia, Pelplin 2000.

Kuczyriska, J.: Sredniowieczne chrzcielnice kamienne w Polsce, „Rocznik Historii Sztuki"

14, 1984[a].

Kuczyriska, J.: Sredniowieczne chrzcielnice kamienne w Polsce, Kat., Lublin 1984[b].

Kugler, Franz: Ueber die älteren Kirchen Stettins, 1833 (Baltische Studien 2,1).

Kugler, F.: Pommersche Kunstgeschichte nach den erhaltenen Monumenten dargestellt, 1840 (Baltische Studien 8, 1).

Kugler, F.: Kleine Schriften und Studien zur Kunstgeschichte, Stuttgart 1853.

Kutal, A.: Ceske goticke socharstvf, Praha 1962.

Kutal, A.: Ein neues Buch über die Skulptur des Schönen Stils, „Umenf' 23, 1975.

Kutzner, M.: Propaganda wladzy w sztuce Zakonu Niemieckiego w Prusach, in: Sztuka w krQgu Zakonu Krzyzackiego w Prusach i Inflantach, „Studia Borussico-Baltica Torunensia Historiae Artium" 2, Toruri 1995.

Kutzner, M.: Die Herschaftspropaganda in der Kunst des Deutschen Ordens in Preußen, in:

Eimer, G. & E. Gierlich (hg.): Echte Wehrhaftigkeit oder martialische Wirkung. Zur praktischen Funktion und Symbolcharakter von Wehrelementen profaner und sakraler Bauten im Deutschordensland Preußen und im Ostseeraum, Köln 2000 (Kunsthisto

rische Arbeiten der Kulturstiftung der deutschen Vertriebenen, Bd. 3).

Kücken, L.: Die Grabsteine im Dom zu Camin, 1878 (Baltische Studien 28).

Labuda, G.: Historyczne podstawy rozwoju sztuki Pomorza Zachodniego w okresie feuda- lizmu, in: Swiechowski, Z. (hg.): Sztuka Pomorza Zachodniego, Warszawa 1973.

Lagerlöf, Erland: Gotlands stenskulptur frän gotiken. En stenhuggar verkstad pä 1300-talet, o. O. 1975.

(8)

Lemcke, Hugo: Mittelalterliche Grabsteine, in: Monatsblätter der Gesellschaft für Pom- mersche Geschichte und Altertumskunde 4, 1890.

Lemcke, H.: Mittelalterliche Grabsteine. Die Grabplatten des Domes zu Kammin, in: ebd.

12, 1898[a].

Lemcke, H.: Mittelalterliche Grabsteine. Die Grabsteine der Schlosskirche in Stettin, in:

ebd. 1898[b].

Lemcke, H.: Mittelalterliche Grabsteine. Die Grabplatten der St. Johanniskirche in Stettin, in: ebd. 1898[c].

Lemcke, H.: Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Stettin, 5 Bde., Stettin 1900-14 (Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Pommern, Teil II).

Lemcke, H.: Die St. Johanniskirche in Stettin, in: Baltische Studien, NF 5, 1901.

Lemcke, H.: Die Kreise Randow, Greifenhagen und Pyritz, in: Die Bau- und Kunstdenk

mäler des Regierungsbezirks Stettin, Bd. 2, Stettin 1906.

Lemcke, H.: Das königliche Schloss in Stettin, in: Die Bau- und Kunstdenkmäler des Re

gierungsbezirks Stettin, Bd. 5, H. 14, Stettin 1909.

Lemcke, H.: Kreis Greifenberg, in: Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Stettin, Bd. 4, Stettin 1914.

Lepowna, B.: O poczatkach Oliwy i zaginionych grobowcach ksiazat wschodniopomors- kich, in: Z otchlani wieköw Pomorza Gdariskiego. Zeszyt okazjonalny dla upami_tnie- nia Tysiaclecia Gdanska, 997 urbs Gyddanyze - 1997 Gdansk, Gdansk 1998/99.

Liedtke, A.: Historia Zakladu NMP Anielskiej w Koscierzynie (1861-1936), Koscierzyna 1936.

Linette, E.: Dobiegniew, in: Kaczmarczyk, Z. & A . Wedzki (hg.): Studia nad poczatikami i rozplanowaniem miast nad Srodkowa Odra i Dolna Warta (wojewödztwo zielonogörs- kie) Bd. 1 Ziemia Lubuska, Nowa Marchia, Wielkopolska, Zielona Göra 1967.

Lopuch, W.: Obszar nadbaltycki jako region artystyczny w sredniowieczu, in: Sztuka Sredniowieczna na Pomorzu. II seminarium naukowe Oddzialu Szczeciriskiego Stowarzyszenia Historykow Sztuki, Szczecin, pazdziernik 1989, Szczecin 1991.

Loyal, Dirk: Sakrale Backsteingotik im Ermland. Eine bautopographische Untersuchung, mit einer Einführung von G. Eimer, Bonn 1995 (Kunsthistorische Arbeiten der Kultur

stiftung der deutschen Vertriebenen, Bd. 1).

Loziriski, J. Z.: Pomniki sztuki w Polsce, t. II czejsc 1 Pomorze, Warszawa 1992.

Lubocka, M.: Ikonografia wystroju kruchty katedralnej we Fromborku, „Komentarze Fromborskie" 5, 1973.

Lundberg, E.: Byggnadskonsten i Sverige, Bd. 1: Under Medeltiden 1000-1400, Stockholm 1940.

Lutsch, Hans: Mittelalterliche Backsteinbauten Mittelpommerns von der Peene bis zur Rega, Berlin 1890.

Majewski, M.: Dekoracje florystyczne na elewacjach kosciolöw gotyckich na Pomorzu Zachodnim, in: Karlowska-Kamzowa, A. & J. Kowalski (hg.): Flora i fauna w kulturze sredniowiecza. Materialy X V I I Seminarium Mediewistycznego, „Poznan skie Towarzystwo Przyjaciöl Nauk. Wydzial Nauk o Sztuce. Prace Komisji Historii Sztuki", t. 27, Poznan 1997.

(9)

Makowski, B.: Sztuka na Pomorzu, jej dzieje i zabytki, Toruri 1932.

Malinowski, K.: Trzy konferencje w sprawie czolowych zabytköw rzezby romariskiej i gotyckiej, „Ochrona Zabytköw" 16, 4 (63), 1963.

Masenzewa, C. A.: Südöstliches Reichsgebiet. Um 1400-1410. Vesperbild, in: Westeuro

päische Plastik des 15. und 16. Jahrhunderts in den Museen der Sowjetunion, Leningrad 1988.

Massowa, Z.: Angielska rzezba alabastrowa z X I V - X V wieku w zbiorach polskich, Ausst.- Kat., Gdansk 1996.

Massowa, Z.: Oltarz Oplakiwania (Pasji) Chrystusa, ok. 1410, in: Aurea Porta Rzeczypospolitej. Sztuka Gdariska od polowy X V do konca XVIII wieku, Ausst.-Kat., Gdansk 1997.

Mehnert, Annemarie: Mittelalterliche Taufsteine in Vorpommern, in: Schmitt, O. (hg.): Bei

träge zur Pommerschen Kunstgeschichte, Heft 1, Greifswald 1934.

Mierzwinska, E.: Dzieje bursztynu. Historia sztuki bursztynniczej i przewodnik po wysta- wie malborskiej, Malbork 1989.

Milewska, D.: Kosciöl sw. Mikolaja w Elblagu od XIII do X V I wieku (Architektura i plastyka), „Rocznik Elblaski" 6, 1973.

Modelska Teresa: Zespöl gotyckich plyt nagrobnych rytych w kamieniu na Pomorzu Zachodnim, Poznan 1964 (Mschr. Magisterarbeit).

Mroczko, T : Architektura gotycka na ziemi chelmi_skiej, Warszawa 1980.

Mroczko, T : Sztuka Chelmna do konca XVIII wieku, in: Biskup, M. (hg.): Dzieje Chelmna.

Zarys monograficzny, Warszawa-Poznari-Toruri 1987.

Mroczko, T : Dobiegniew, Kosciöl par., in: Architektura gotycka w Polsce, hg.v. T.

Mroczko, M. Arszynski „Dzieje sztuki polskiej" t II, 2 Katalog zabytköw, hg.v. A.

Wlodarek, Warszawa 1995[a].

Mroczko, T : Bialogard. Kosciöl par. p.w. Panny Marii, in: ebd. 1995[b].

Mroczko, T.: Drawsko Pomorskie, Kosciöl par. p.w. Panny Marii, in: ebd. 1995[c].

Mroczko, T. & A. Wlodarek: Bierzwnik, opactwo cystersöw p.w. Panny Marii, in: ebd.

1995[d].

Mroczko, T.: Koszalin, Kosciöl par p.w. Panny Marii, in: ebd. 1995[e].

Mroczko, T.: Slupsk, Kosciöl par. p.w. Panny Marii, in: ebd. 1995[f],

Mroczko, T.: Strzelce Krajeriskie, Kosciöl par. p.w. Panny Marii, in: ebd. 1995[g].

Ober, M.: Architektura gotyckich wiez koscielnych na Pomorzu Zachodnim, „Materialy Zachodnio-Pomorskie" 24, 1978.

Ober, M.: Granitowo-ceglane koscioly wiejskie w Lubiczu, Chrapowie i Raduniu, in:

Badania nad sztuka Pomorza. Materialy z sesji naukowej Oddzialu Szczeciriskiego Stowarzyszenia Historyköw Sztuki „Sztuka Pomorza Zachodniego w swietle najnows- zych badari" Kamieri Pomorski 20-21 maja 1988 r., Szczecin 1998.

Ober, M.: Wptywy skandynawskie w architekturze Pomorza, in: Frankowska-Makala, M.

(hg.): Sredniowieczna sztuka skandynawska na Pomorzu Zachodnim, Ausst.-Kat., Szczecin 2002.

Ohle, W.: Do dziejöw katedry w Kamieniu Pomorskim, „Materialy Zachodnio-Pomorskie"

V, 1959.

(10)

Olszewski, A.: Gotyckie rzezby alabastrowe pochodzenia angielskiego w Polsce, „Biuletyn Historii Sztuki" 22, 1960.

Olszewski, A. M.: Uwagi o badaniach nad rzezba X I V i X V wieku. W zwiazku z ksiazka Karla Heinza Clasena: Der Meister der Schönen Madonnen. Herkunft, Entfaltungund Umkreis, Berlin-New York 1974, Walter de Gruyter, s. XII, 219, tbl. 131, „Roczniki Sztuki Slaskiej" 14, 1986.

Ostdeutsche Monatshefte 7, 1926.

Otte, H.: Handbuch der kirchlichen Kunst-Archäologie des deutschen Mittelalters, 4. Auf

lage, Leipzig 1868.

Paatz, Walther: Prolegomena zu einer Geschichte der deutschen spätgotischen Skulptur im 15. Jahrhundert, Heidelberg 1956 (Abhandlungen der Heidelberger Akademie der Wissenschaften, Philosophisch-historische Klasse 1956, 2. Abhandlung).

Paner, Henryk: Z badari archeologicznych Gdanska. Historia i aktualnosci, „Rocznik Gdariski"57, 1, 1997.

Paner, H.: Z badari archeologicznych Gdanska, in: Z otchlani wieköw Pomorza Gdariskie- go. Zeszyt okazjonalny dla upamie.tnienia Tysiaclecia Gdariska, 997 urbs Gyddanyze - 1997 Gdarisk, Gdarisk 1998/99.

Pasierb, J.: Pelplin i jego zabytki, Pelplin 1993.

Paszylka, M.: Gotycka figura sw. Elzbiety Turyfiskiej z kosciola farnego pod wezwaniem sw. Jana Chrzciciela w Malborku, R o c z n i k Gdariski" 54, 1, 1994.

Pietrusiriska, M.: Katalog i bibliografia zabytköw, in: Walicki, M. (hg.): Sztuka polska prze- dromariska i romariska do schylku XIII wieku, „Dzieje Sztuki Polskiej" Bd. 1.2, Wars- zawa 1971.

Pinder, Wilhelm: Zum Problem der „Schönen Madonnen" um 1400, in: Jahrbuch der preus- sischen Kunstsammlungen 44, 1923.

Pizuriski, P: Poczet wielkich mistrzöw krzyzackich, Gdarisk 1997.

Pospieszna, B.: Pöznogotyckie kafle z kosciola pod wezwaniem Sw. Walentego w Matarni pod Gdariskiem, in: Bobrow, R. (hg.): Rzemioslo artystyczne. Materialy Sesji Oddzialu Warszawskiego Stowarzyszenia Historyköw Sztuki, Bd. 2, Warszawa 2001.

Pospieszny, K.: Morfologia kosciola zamkowego w Malborku - Studium detalu, in:

Mierzwiriski, M. (hg.): Praeterita Posteritati. Studia z historii sztuki i kultury ofiarowane Maciejowi Kilarskiemu, Malbork 2001.

Pospieszny, K.: Kunststeiverwendung in der Marienburg, in: Hoernes, M. (hg.): Hoch- und spätmittelalterlicher Stuck. Material - Technik - Stil - Restaurierung, Regensburg 2002, (Kolloquium des Graduiertenkollegs „Kunstwissenschaft-Bauforschung-Denkmal

pflege" der Otto-Friedrich-Universität Bamberg und Technischen Universität Berlin, Bamberg 2000).

Proben mittelalterlicher Grabsteinkunst in Pommern, in: Die Denkmalpflege in Pommern.

23. Jahresbericht der Kommission zur Erforschung und Erhaltung der Denkmäler in der Provinz Pommern, Stettin 1918 (Sonderabdruck aus „Baltische Studien").

Ptaszyriska, D.: Prace konserwatorskie - wojewödztwo koszaliriskie (1968-72), „Ochrona Zabytköw" 26, 3(103), 1973.

Radacki, Z., J. Kruppe & A. Kasinowski: Sprawozdanie z badari architektoniczno-archeologicznych klasztoru w Kolbaczu w latach 1960-61, „Materialy Zachodnio-Pomorskie"

7, 1961.

(11)

Radacki, Z.: Historia budowy koscioia sw. Piotra i Pawla w Szczecinie, „Materialy Zachodnio-Pomorskie" 8, 1962.

Radacki, Z.: Poczatki architektury na Pomorzu Zachodnim, in: Sztuka pobrzeza Baltyku.

Materiaiy Sesji Stowarzyszenia Historyköw Sztuki, Gdarisk, listopad 1976, Warszawa 1978.

Radacki, Z.: Dzieje architektury w Kolbaczu, in: Turek-Kwiatkowska, L. (hg.): Kolbacz, przeszlosc i terazniejszosc, Szczecin 1979.

Rymar, E.: Rodowöd ksiazat pomorskich, t. 2, Szczecin 1995.

Schmid, B.: Die Pieta in der Reinholdskapelle der Marienkirche zu Danzig, in: Die Denk

malpflege in der Provinz Westpreußen im Jahre 1900, 8. Bericht, Danzig 1911 [a].

Schmid, B.: Die gotischen Bildwerke der St. Johanniskirche, in: Mitteilungen des Copper- nicus Vereins für Wissenschaft und Kunst 19, 1911 [b].

Schmid, B.: Die Grabsteine der Jakobskirche, in: Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst zu Thom 19, 191 l[c].

Schmid, B.: Unser Lieben Frauen hinter dem Chore, in: Geschäftsberichte des Vereins für die Wiederherstellung und Ausschmückung der Marienburg, Marienburg 1924.

Schmid, B.: Der älteste Grabstein in St. Nikolai zu Elbing, in: Elbinger Jahrbuch 8, 1929.

Schmid, B.: Baukunst und bildende Kunst zur Ordenszeit, in: Deutsche Staatenbildung und deutsche Kultur in Preussenlande, Königsberg/Pr. 1931.

Schmid, B.: Die Denkmalpflege in Westpreußen in den Jahren 1920 bis 1931, 17. Bericht, Königsberg/Pr. 1932.

Schmid, B.: Die Inschriften des Deutschordenslandes Preussen bis zum Jahre 1466, in:

Schriften der Königsberger Gelehrten Gesellschaft, Geisteswissenschaftliche Klasse 11, 1934/35, Halle (Saale) 1935.

Schmid, B.: Der alte Taufstein aus der Annenkirche, in: Elbinger Jahrbuch 12/13, 1936[a].

Schmid, B.: Die Denkmalpflege in Westpreussen in den Jahren 1932 bis 1935, 18. Bericht, Königsberg/Pr. 1936 [b].

Schmid, B.: Ein Figuren-Grabstein in Elbing aus dem 14. Jahrhundert, in: Elbinger Jahrbuch 15, 1938.

Schmid, B.: Bau- und Kunstdenkmäler der Ordenszeit in Preussen. II. Pomesanien, das Oberland und das Große Werder, Marienburg 1941.

Schmid, B.: Die Denkmalpflege in Westpreussen in den Jahren 1936 bis 1940, 19. Bericht, Königsberg/Pr. o. J.

Schmidt, G.: Zu einem Buch über den „Meister der Schönen Madonnen", in: Zeitschrift für Kunstgeschichte 41, 1978.

Schmidt, G.: Gotische Bildwerke und ihre Meister, Wien-Köln-Weimar 1992.

Schmitt, O.: Mittelpommern. Zwischen Peene und Rega, Berlin 1927.

Schmitt, O.: Eine mittelalterliche Alabaster-Madonna in Pommern, in: Monatsblätter der Gesellschaft für Pomersche Geschichte und Altertumskund 47, 1933.

Schmitt, O. & G. Schoenberger: Alabaster-Plastik, in: Reallexikon zur Deutschen Kunst

geschichte, Bd. I, Stuttgart 1937.

(12)

Schmoll gen. Eisenwerth, J.A.: Das Kloster Chorin und die Askanische Architektur in der Mark Brandenburg 1260-1320, in: Veröffentlichungen der Berliner Historischen Kom

mission beim Friedrich-Meinecke-Institut der Freien Universität Berlin, Bd. 2, Berlin 1961.

Skibiriski, S.: Die Staatsideologie der Marienburger Schloßkapelle, in: Mittelalterliche Backsteinbaukunst. Greifswalder Kolloquium 1978: Romanische und gotische Architek

t u r - ihre Rezeption und Restaurierung, Greifswald 1980 (Wissenschaftliche Zeitschrift der Ernst-Moritz-Arnd-Universität Greifswald. Gesellschafts- und Sprachwissenschaft

liche Reihe 29 Heft 2/3).

Skibiriski, S.: Kaplica na Zamku Wysokim w Malborku, „Uniwersytet im. Adama Mickie- wicza w Poznaniu. Seria historia sztuki" Nr 14, Poznan 1982.

Skibiriski, S.: Prezbiterium kosciota Franciszkanöw w Szczecinie, in: Podlug nieba i zwyczaju polskiego. Studia z historii architektury, sztuki i kultury ofiarowane Adamowi Milobe.dzkiemu, Warszawa 1988.

Skibiriski, S.: Katedra w Kamieniu Pomorskim, „Szlakami polskiego Millenium", [Poznan]

2002.

Slawiriski, I.: Zamek w Golubiu, „Zabytki Polski Pölnocnej" 2, Warszawa-Poznari 1976.

Stafsky, H : Bildwerke in Holz, Stein, Ton und Elfenbein bis um 1450, Nürnberg 1965 (Kataloge des Germanischen Nationalmuseums Nürnberg I: Die mittelalterlichen Bild

werke).

Steinbrecht, C.: Hochmeister-Grabsteine in Preussen, in: Altpreussische Monatsschrift 52, 1915.

Stolpiak, K. & T. Swiercz: Opactwo pocysterskie w Bierzwniku. Badania archeologiczne, in: Strzelczyk, J. (hg.): Dzieje, kultura artystyczna i umyslowa polskich cystersöw od sredniowiecza do korica X V f f l wieku. Materialy trzeciego ogölnopolskiego sympozjum naukowego zorganizowanego przez Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznan 27-30 wrzesnia 1993 r., „Nasza Przeszlosc. Studia z dziejöw Kosciola i kultury katolickiej w Polsce" 83, 1994.

Stolpiak, B. & T. Swiercz: Badania archeologiczno-architektoniczne na terenie bylego opactwa cysterskiego w Bierzwniku w latach 1994-95, „Zeszyty Bierzwnickie" 2 (1994- 95), 1997.

Stork, Carl: Fabulator im deutschen Ostseegebiet, in: Nordelbingen. Beiträge zur Kunst- und Kulturgeschichte 9,2, 1933.

Suckale, Robert: Rezension, in: Kunstchronik" 29, 1976.

Swiechowski, Z.: Sztuka na rozdrozu, in: Deresiewicz, J. (hg.): Pomorze Zachodnie, Poznan 1949[a] (Kaczmarczyk, Z. & Z. Wojciechowski (hg.): Ziemie staropolskie, Bd. II, Teil 1).

Swiechowski, Z.: W krainie hal i bazylik, in: ebd. 1949[b].

Swiechowski, Z.: Kosciot cysterski w Kolbaczu, in: Swiechowski, Z. (hg.): Sztuka Pomorza Zachodniego, Warszawa 1973.

Swiechowski, Z.: Sztuka romari ska w Polsce, „Dzieje sztuki Polskiej", Warszawa 1982.

Swiechowski, Z.: Architektura romariska w Polsce, Warszawa 2000.

Swiercz, T : Wspomiki ceramiczne w klasztorze cysterskim w Bierzwniku, „Zeszyty Bierzwnickie" 3 (1996/97), 1998.

(13)

Mittelalterliche Steinskulptur in den heutigen polnischen Ostseegebieten

55

Swiercz, T.: Tradycja i nowatorstwo zalozenia cysterskiego w Bierzwniku, in: Wyrwa, A.M.

& J. Dobosz (hg.): Cystersi w spoleczeristwie Europy Srodkowej. Materiaiy z konferencji naukowej odbytej w klasztorze 0 0 . Cystersöw w Krakowie Mogile z okazji 900 rocznicy powstania Zakonu Ojcöw Cystersöw, Poznari-Kraköw-Mogila 5-10 pazdziernika 1998, Poznan 2000.

Swinarska, D. A.: Ptyta nagrobna Lamberta w kosciele NMP w Chelmnie, „Biuletyn Historii Sztuki" 1983.

Torbus, T.: Die Konventsburgen im Deutschordensland Preußen, München 1998 (Schriften des Bundesinstituts für ostdeutsche Kultur und Geschichte, Bd. 11).

Tuulse, Armin: Die spätmittelalterliche Steinskulptur in Estland und Lettland, in: Suomen Muinaismuistoyhdistyksen Aikakauskirja. Finska Fornminnesföreningens Tidskrift 49,1, 1948.

Tängeberg, Peter: Das „Schöne Kruzifix" in Vadstena und Nußsbaumholzskulpturen aus dem Deutschordensland, Stockholm 1993.

Ugglas, Carl R. af: Nägra gotlandska skulpturverk i Norra Tyskland, in: Fornvännen.

Tidskrift för svensk antikvarisk forskning 9, 1914.

Ulbrich, A.: Kunstgeschichte Ostpreussens von der Ordenszeit bis zur Gegenwart, Königs- berg/Pr. 1932.

Visitationes episcopatus culmensis Andrea Olszowski. a. 1667-72 factae. curavit B. Czapla, Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Fontes VII, 1903.

Wenzel, H.: Lübecker Plastik bis zur Mitte des 14. Jahrhunderts, Berlin 1938.

Wlodarek, A.: Kolobrzeg. Kosciol kolegiacki p.w. Panny Marii, in: Architektura gotycka w Polsce. hg.v. T. Mroczko, M. Arszyhski „Dzieje sztuki polskiej" t II, 2 Katalog zabyt- köw, hg.v. A. Wlodarek. Warszawa 1995[a].

Wlodarek, A.: Kamieh Pomorski. Siedziba kapituly, in: Architektura gotycka w Polsce, hg.v.

T. Mroczko, M. Arszyriski ,,Dzieje sztuki polskiej" t H, 2 Katalog zabytköw, hg.v. A.

Wlodarek, Warszawa I995[bJ.

Wlodarek, A.: Kamieh Pomorski. Kosciol katedralny p.w. Panny Marii i sw. Jana Chrz.. in:

ebd. 1995[c|.

Wozniak. M.: Kniender Christus am Ölberg, in: Bott, G. & U. Arnold (hg.): 800 Jahre Deutscher Orden, Ausst.-Kat., Nürnberg 1990.

Wyrwa, A.M.: Opactwa cysterskie na Pomorzu. Zarys dziejöw i kultury, „Szlakami polskiego Millenium", [Poznan] 1999.

Zagörski, D.: Sredniowieczne inskrypcje katedry Sw. Tröjcy w Chetmzy. ..Studia Pelplinskie" 20, 1989 (1993).

Zechlin, A.: Inschriften an Kirchengeräth aus Schivelbein und Umgegend, in: Baltische Studien 33, 1883.

Zbierski, A.: Wytwörczosc rzemieslnicza, in: Cieslak. E. (hg.): Historia Gdanska, Bd. 1, do roku 1454, Gdarisk 1985[a|.

Zbierski, A.: Rozwöj przestrzenny Gdanska w IX-XIII w., in:, ebd. 1985[bj.

Üprus, H.: Steinbildnerei in Estland vorn XIII. bis zum XVII. Jahrhundert. Tallinn 1987.

(14)

56

Tadeusz Jurkowlaniec

Sl

12

•PL'-""."'

....

7^

Abb. 1: Cammin, Dom.

Portal der Nordkapelle (Sakristei).

Foto: Instytut Sztuki PAN, Warszawa (T. Kazmierski)

: I

Abb. 2: Marienwalde, ehem. Zisterzienserkloster, Friesplatte.

Foto: Instytut Sztuki PAN, Warszawa

(S. Stejmiewski).

rf,

;

I

(15)

Abb. 3: Dramburg, Marienkirche, Portal.

Foto: Instytut Sztuki PAN, Warszawa (S. St^pniewski)

Ii

_u_'-^is*

W B M p . . . .

& m... __. -:

*8?S

f • Jät

ISP

» - ?!

u,

H

• B ü f f f

Ii

13. 3 *

i : I

H&&

»-.••-ras-

Abb. 4: Arnswalde.

Sediliennische.

Foto: Instytut Sztuki PAN, Warszawa

(S. Ste,pniewski)

(16)

ä

. V-

• H H H 1

Abb. 5: Teufelskapitell aus Kolbatz.

Stettin, Nationalmuseum.

Foto: Instytut Sztuki PAN, Warszawa (T. Kazmierski).

k

Abb. 6: Statue des hl. Otto aus der Stettiner Schlosskirche.

Stettin. Nationalmuseum:

Foto: Instytut Sztuki PAN, Warszawa (S. St^pniewski)

^Tft-^At

(17)

Abb. 7: Marienburg, Schlosskirche St. Marien, Goldene Pforte.

Foto: Instytut Sztuki PAN, Warszawa (S. Stepniewski)

-sp

X :

m

H H H •

mm

f.

/

v

S M t

• P

Abb. 8: Marienburg, Annenkapelle, Nordportal.

Foto: Instytut Sztuki PAN.

Warszawa (S. Stepniewski)

(18)

60

Tadeusz Jurkowlaniec

Abb. 9: Wormditt, Pfarrkirche St. Johannes.

Nordportal.

Foto: Instytut Sztuki PAN, Warszawa (S. StQpniewski)

... v " ".1 k. • • * n

Abb. 10: Pelplin.

ehem. Zisterzienserkirche, Baldachin der Piscina.

(19)

61

Abb. 11: Wangelstein eines Beschlags.

Danzig. Nationalmuseum.

Foto: Instytut Sztuki PAN. Warszawa (S. Ste;pniewski)

i

1

V

ä

i ^{- h}

Abb. 12: Christus am Ölberg.

Marienburg. Schlossmuseüm.

(20)

•iir*^*;

Abb. 13: Maria mit dem Kinde.

Danzig: Archäo

logisches Museum.

Foto: Muzeum Archeologiczne, Gdarisk (K. Wionczek)

\ A

! /

Abb. 14:. Taufstein. Elbing. Museum. Foto Instytut Sztuki PAN. Warszawa (S. StQpniewski)

(21)

Abb. 15: Haupt Johannes des Täufers.

Cammin, Domschatz, Alabaster

(Kriegsverlust)

Abb. 16: Die Grabplatte des Arnold Lischoren.

Kulm, ehem. Zister

zienserinnenkirche.

Foto: Instytut Sztuki PAN.

Warszawa (A. Lipka)

Originalveröffentlichung in: Larsson, Lars-Olof (Hrsg.): Kunst- und Kulturgeschichte im Baltikum (Homburger Gespräche ; 19), Kiel 2004, S. 22-63

55

56

Sl

12

I

Ii

H

Ii

i : I

ä

• H H H 1

m

mm

v

• P

60

61

i

1

ä

i - h

\ A

i ^{- h}