117
Pahlavi Yasna X with all the MSS. collated.
By L. H. Mills.
The pahlavi text of Yasna X is here presented with all (>) the
extant MSS. collated, with the collation of additional MSS. of
Neryösang, also with the parsi-persian MS. of Haug's collection 12».
Invocations to Srösh and Aharishvang. O
1 bara axar mm latamä patend^, barä Sedä'^ va^ barä Sed-
ä*-äyyär^, siddayä-yazako'' .
2 -^^^.g^ \ - sapir srös ketrUneto [aeyas mähmänih* (so) yehviinef].
3 Aharisvahg^ latamä ketriinet i- aharisvahg saplr rämisno
latamä [mühmänih^ yehvunet afas rämisno yehvuneto^} madam{-)
ben denä mäno'i-^) v aüharmazd'^ nafää'-' va münic höm
aharübo täko (afas nafsä^^).
To Höm, at the pressure.
4 pavanic zag^ i'^ fröttüm^ (so) hävano* lak^ pavan göbün
madam stäyem'' {mün'') hüxirato^ amatat'^ ben''" zag^^ i'- tusaväk^'^
avo hamvexdünam-V* [aey ben''^ vexdünam^^].
5 pavanic zak avartüm- hävana lak pavan göbiSno fräz^
stäyem hü-xirato amatat^ ben zag^ göbiino barä maxitünam pavan
zag^ V gabrääno^ aöjo^'^^".
6 stäyem mezo-lhä^ (so) va^ värän'' [pavanic* hanä räs
(1) One MS. now in Bombay has not been here collated, but it is a copy of one of those here used.
A full description of the MSS. used may be found in the Journal of the Royal Asiatic Society. July 1900 p. 511,— this as supplenienled by my con¬
tribution to the Transactions of the Ninth Congress of Orientalists in London 1893.
The variants, translations and commentaries aro reserved for the present, to economise space. As the object held in view is to meet an urgent practical need, I have departed as little as possible from the transliterations of the glossaries, though I greatly prefer those of Paul Horn. NB. read mano for miin.
(2) or mU'lm.
(3) or mihano (so).
118 Mills, Pahlavi Yasna X ivUh all the MSS. collated.
avo (so) levino yemalelünam] mün^ dena'' lak kerpo^ vakhSineto''
pavan bälisto^" madam{^) i'' girän^'^.
7 stäyem gir i büland aey tamä liöm rösto^ yegavimünih"^.
8 stäyem damik V- vatard'^-aömand- (so) l^ pähano kämaJco*-
axüo* (sic) hväpar mün bürtar lak höm l aharübo.
9 stäyem damlk^ aey rösto^ yegavimünih [zag ziväk (so)
pavan nämciSto^] hü-böl-aS*{-) va arvandih^ kartar*' [haväih (so)
pavan stih].
10 afat aetüno maslh^ hurödisn- [lak mindavam P mas(^)]
höm amai* lak rösto'' yegavimünih pavan gir^ madam.
11 va' aetüno fräz yehabünt yegavimünih pavan viSpatig^ (so)
äSkärako aharäyih khäo hacäih* (so) rösanako^ [aey kär
m" kirfalco yal afzäyinih va'' värd.inih^+^ (so) mlnisno, göbiän^'^, küniOn^^ aey frärüntar barä vebedünih^'].
12 pavan harvispo^ vääano^ va^ madam pavan harvispo spek^
madam pavan harvispo täk madam.
[The words cigün'^ {dö) bär güftano* are a rubric, and do
not belong to the text.]
13 Höm vakhieto^ amatas stäyend' va^ aetüno gabrä mün*
valä stäyeto^ plrüzgartar yehvünet.
14 pavanic zak t' nltüm höm hüniSnih^ va pavan tc' zak i*
nitüm höm^ stäyisnih va pavanic^ zag i' nltüm^ höm xüriSnik'^
yait^^ ae ayo'^ (so) äedään^^ hazäryanisnih^'^ alto'* [aey
hazär barä^^ Sik . . Send'^ (sie)].
15 naslnet^ pavan akvino va- fräz vebedünärid^ zak i avarig*
(so) min zag mano{^) ahökiniSnlh'' (so).
16 tamä aey bästäno^ madam aväkinend [aey barä vebedünänd"^]
tamä aey bästäno madam stäyend höm i besüzinitär.
17 pedäkinito^ durüstih- va"^ besäzisnlh* biin zak l^ valä via''
[dasf kartan''] aetüno ben^ mäno'^'i*) va xänako^".
18 harvispo^ zag^ häno* mädiSn^ [havät (so) mädiSno aväyat
guftano aS''] aeSmo'' levatä i^ khrvidrü&'K
19 aetuno^ zag"^ i^ höm mädiSno as aharäyih levatä i* huraväx-
mano^ [/cär'' va kirfako mün gabrä pavan rämiSno yaxsenünet"'].
20 sabük^ zag^ höm mädiSn lä mindavam ae' i girän\
21 amat clgün beräo^ (so) i'^ tarük^ höm vindend* ansütä aSg
aS pährejo^ vebedünänd''.
22 fräz (so) zag i valäSän tano höm mekadlünähd' beSäiiSnih-.
23 höm yehabün avo li beSäziSnih^ mün - 2)avan valäSän^ haväih*
(so) beSäzinitär^ [aey at täbän'' yehabüntano''].
(1) or me'im
(3; Otlierwise mis (so).
(2) or hü-lödih.
{ij or mihano.
MÜU, Pahlavi Yasna X with all the MSS. coUated. 119
24 höm yehabün avo Iipirüzgarih mün^ pavan* valäSän^ haväih
(so) pavan' plrüzgarih^ beä tarvinitär.
fräz min lak mekadlünam-i^ döstih*"^^ va atäyUärih* [aeyat^
dösto barä^ yehvünam afat avo'' stäyem] mä aä dösto^ stäyl-
tär"> räi sapir'^ aw'' li'^ yemalelünt^^ aüharmazd [aeyam'*
sapir "> yehabünto] min aharäyih i pählüm [aeyam'^ deno'^^ bür-
tär^^ äapir yehabünto aey deno mä denOc roiakih^^ pavan räs
25 i deno bürtärän^'^ ääyat yehvüntano^^].
26 arvand^ lak va- dänak bag^-takhäito^ haväih* (so?) hväpar
pavan minavadih.
27 arvand' lak va* dänak bago^-barä^-yehabünt haväih* (so)
hväpar avo'' stih.
28 pavan alborzo^ madam lako* tamä pavan zag i* afzünigän^
fräz daxsaklM amatSäno^ pavan daxsako'^ i mürväno barä
karto'-> haväih}^ (so).
29 ■ßQ\ mürväno gvito^ gvit^ (i)* barä yedrünänd^ madam avo
äikufto i päraseno''.
30 HO pahlavi text of this sub-section has been handed down to us.
D. has here: denä väZo ac vad zand lä güfto.
DJ. has: denä väcak i hävand zand lä güft.
K 5 (Sp.) has here : denä väüo . . . hävand zand lä güft.
So M.
Ner. has: ayarn kiyän artho nulekhi.
DJ. has further: äem i zag köfgas va daät-gäs münas höm
ben rösto yegavimü . . . (so, worm-eaten).
K5 (Sp.) has: sem i zag nafää dät haväih (so) münaä höm
ben rösto yegavimünät.
D. The parsi-pers. and Ner. have nothing in place of this
last; the parsi-pers. has a vacant line.
31 ben zag ziväk pürtäk^ va* pürsartako* barä rösto haväih"
(so) höm i c:arpo V' zarino-güno.
32 zag i' lak beääzisnih^ yöm^ (? read yewi') Äae'(?) pavan zag
i vahömanö patmäno* and'" cand" aväyaio^ lä aetüno'' cigüno
beä*' brehitano'-' räi"> mä zag yehvünet i amat beä^^ beiäiiänih räi martüm'- barä avazanefi-^.
33 mä li^ i ano* (so) düäsakhünih^ aä min axarlh* (or axarai)
bät^ [asrünasto^ miniino.
34 zag miniäno mlnltärih- [i/emalelün^ am] amat* düä-sakhü-
nolh yekavimünet [aeyam mindavam i^ ziät aübas''{^) yemalünet].
35 namäzo^ avo' (so) höm mün vebedünänd- valä l daregüä'*
hävand* mas-mlniäno clgün valä^-ic" i räye-äömand'' (so) [amat
valä'' min mindavam'*.
(1) not khübih, nor gübiin.
120 Mills, Pahlavi Yasna X with all the MSS. collated.
JS j8+9 xortak"^ rämisno aetüno'^^ cigun^* vala^^ nun'*
mindavam'* 1 I stavar].
36 namäzo^ höm^ mün vebedünyen äno^ (so) i* daregüs" i'^
hävand'' mas^-miniSn ctgün^ xUrsandih^ sätünto^" yegavimünet"^
[cigün magöpatäno'^ magöpato^^ min pätoxSahik^^ rämiSno valä-
li min yaStärih^* a«'^ rämiSno aetüno].
37 mälä-o^ (so) gabrä lak vebedünyen'^ gabrä aetüno kabed ve-
bedünärld'^ i* afzünig i farzänakih aiyyär^.
38 mün lak bästan^ höm i zarlno'- vaP bisrayä* gömizet^ [arsüx-
tanäm^ (päk . . .'')] xelkünet* pavan'* bahar''.
39 al cigün li törä^ i'^ drafs^ am tiza* min värom^ (so) sätünih
[ilgüno törä^ («-) drafs'-^ pavan denä.'' ziväk yegavimünäto'' va^
lä tübäno^ lakii"^ vinäskärih rät pavan'^ tano^'- i limähmänih? ^'\^) lä yehvünäto''*.
40 /"raz' fraväm- am^ hanä''' i* lak miniSno" (read mädiSno)
aey däriino'' barä vebedün' am'' afam avo lak kämako^ axüih^
yehamtünino^ [aeyam kämako"^ <" pavan axüo^'^ levatä zak i
pavan^'" miniSno rästo bara vebedün^*].
41 barä avo lak höm i aharübo i ahärubo^-zäko yehabünam
denä l- li tano mün xaditüni-aito-' hü-rösto*.
42 Alternative texts are here necessary.
(a) afat barä sedkönam-i^ pavan zaniSno- (sic) [aeyat baru^
farmäyem*] gündin^ (so) i maräno^ giristak^' I saritäräno'' [ait
mün aetüno yemalelünet ae^ denä at^ barä Skekönyih^"].
(b) altern . . . afat barä sekönähd'-^ pavan zaniSno [aeyat
barä farmäyem'-] va vävanend'^ marän . . ., etc.
43 mün minend aey firebam va^ firebend'^ ~^ ^ valä i'^ asravanah*
va^ mün aerpatistano vebedünänd'' valä ic z' hömik'' mün ya-
ziino vebi-dünyen af süno pavan zag frifo^ barä nasino^'^ aeysäno^^
avedäk'^ vebedün.
44 mün actün^ zag höm sürän'' (so) n-i-g-a-n-iino* (sic)
barä hinxitünet^ höm dröno [aey lä yezbekhüneto va yal viita-
müneto''] lä yal' asravanako^ beräo (sic) aS'' yehvüneto afas lü
yehabüni-alto hüberäth^'^ [pavan zag l avärig].
45 Horn's fivefold off'ering.
pavan panc-le-güno' Sem- havüm'^ va* pavan p>anc-le-güno^
Sem lä haväm^ [pavan pane'' als' mähmänih'^ dito'-' ya'" pavan
V (pane) aiS'^ löito^-^].
46 pavan valä mün hümato haväm^ va- pavan valä mün düS-
mato^ lä haväm^.
47 pavan valä mün hüxto havüm^ va- pavan valä mün düS-
hüxt[-) lä haväm.
(I) Perhaps mlhmänlh or mih-. (2) ? or düiäiixt^ (so).
Müh, Fahlavi Yasna X with all the MSS. eollated. 121
48 m' pavan valä mün hüvaräto haväm^ va^ pavan valä mün
düä-hüvarsto (so) lä haväml
49 va^ pavan valä^ mün srös haväm^ [mün* dastöbar^ yaxse¬
nünet''] va'' pavan valä mün'' asrüSto lä haväm-' [mün^ dastöbar]
lä^ yaxsenüneto''].
50 pavan valä mün aharübo haväm'' va* pavan valä mün dar¬
vand lä haväm^.
51 adinoc^ min zag vad'^ avo zag i afdüm^ amat minavadän*
alt barä vijärisnih^ [am denä mindavam aetüno].
52 a/as gufto^ zaratüsto" aey namäzo'^ avo* höm i** aüharmazd-
däto'' saplr höm i aüharmazd-dato'' namäzo avo** höm^ . . . lakh¬
vär as avo namäzo"' vezlünito^^.
53 ^ harvispo höm madam (so) stäyam^-t va''' münii pavan^ bä-
listo* (so) madam giränic^ müniu" ben^ zag 1^ zöfar l^ rödid-
täk^o (so) va münic pavan tanglh yaxsenünd^^ jeh^"^ pavan havät^'^
(sic) [tanglh as min zag münas'* mindavam l avärüno padaä
vebedünyen^ ^].
54 amat ben^ zag i* asimlno'^ taäto avo zag i* zahabähifi taäto
madam tanjenl^ [aeyaf^ min zoharbarän barä II (dö) padiSxör^
vartinam^].
55 va'' lä lak rämltünam avo damik madam aetüno'^ rayedö-
maruP va arzü-äömand* (so) [havät (so) arzüko^ l lak'' aetüno
clgün gabrä'' I f' afzär-äömand (so)].
56 valäsän^ lak höm gäsäno* [cigün lak va avarig^ afzünig^
yazdän* min gäsäno" rämiänl'' lak min denä fargarto'] afat
valäsäno^ havä{n)d^ (so) [stäyiSno^ l^ lak^ denö^ fargarto'-'].
57 afat valäsän^ (so) havä(n)d cigämcäi* cäsisnih [nirang^ III*
bär viätamünto mindavam^ l roesä rämliünto''] afat valäSän
havä{n)d' (so) zag rästo göbiSno darüno^ [va^" darüno j''
?aÄ;i2 denä^^ fargart^* ae"].
57* denä mähödät^ g^fit 'vu däfi-l-aüharmazd güft haväfi: va¬
läsän'-' lak-' höm'-' am-' gäsäno'-' zag aSem vohüko III afato*
valäSän* hämo* i* stäyiSno* afat" valäSän clgärni-äl^ cäSiSnlh"
afato^ valäsän^ hämo''' l zag^ rästo'' göbiSno^ [blSamrütlg visp''-
11 {dö'')].
{cathwäcä^ in zend characters; read cathwareiiä, referring to
the four citations.)
58 Is not translated. Ner. has plainly «äsfe'(') iyain prakrtih.
59 durüstih m'^Jlröa^ariÄ' madam^pavan* beSäzisnih beSäzlrw'-'
[aey durüsto yaxsenun*].
60 valaSän'^ lak* ic avo'-' li fräi*-^^ fraväm hanä i lak^ mä-
(1) So plainly in my MSS., and not taste.
122 Mills, Pahlavi Yasna X with all the MSS. collated.
diSn'{^) rösano^ fravam hanai lak mäd{sn^{*) renjänak'^'' hanä
[aeyam yehabünih spük'^ vazinend^- mädisno^^].
61 zöt: pirüzgar^ haväih* (so) amatat^ stäyend* ham^ zag i^
pavanic' gäsäno^ güfto^.
62 oe;'' mün avo* göspendäno^ niyäyiSno* aey'" mayä^ va''
västar^ aS^ i"* min göspendän* niyäyiSno''^ Sir va^* vacako^'^.
63 afaS min^ göspendäno^ göbiSno^ afas* min göspendäno^
pirüzgarih^.
64 afaS min^ göspendäno xüriSn va* afaS min^ göspendäno
vastarg.
65 haväO- i-igün pavan gäsäno* güft aey: mün avo göspendäno'^
niyäyiSno as min göspendäno* niyäyiSno:
65» latamä* hanä yemalelünam aey mün höm stäyeto'^ plrüz¬
gartar'' yehvüneto'' [zag" i göspendäno'' varzitärih pa^üShürün'"
zag lanä'" räi xüriSno paSuvineto aey'* lanä'- räi^'-' laxvär
pardäzeto].{-)
(1) -yän in mädyän fsic) is a mere failure in transcribing -ün.
(2) From the above texts it will be seen that the pahlavi translations upon the Horn Yasht are no more to be followed without due reserve than are the pahlavi texts of the Gäthas. They are essential to exegesis, but fatal to critical results, if not rigidly differentiated.
123
Ein alter Fehler in der Überlieferung der
Bhagavad^tä.
Von J. S. Speyer.
Bekanntlich sind wenige Partien des Mahäbhärata in so reiner
Textgestaltung überliefert wie die Gitä. Die hohe Ehrfurcht und
heilige Bewunderung, welche sie den heutigen Indern einflösst, ist
ihr schon von alters her gezollt; ausführliche Kommentare erklären
fast jedes Wort, vgl. Trimbak Telang in der vorzüglichen .Intro¬
duction' (p. 30 fgg.) zu seiner Prosa-Übersetzung (S.B.E., vol. VIII).
So giebt es fast keine varietas lectionis. Darum könnte es leicht
als hyperkritische Unart und zu missbilligende Vermessenheit er¬
scheinen , wenn ich es unternehme , irgendwo an die so vielfach
bezeugte und so gut geschützte Überlieferung zu rütteln. Doch
wage ich es auf diese Gefahr hin eine Vermutung vorzubringen,
welche sich mir als unumgänglich erwies. Die Sache liegt einmal
nicht anders.
Nachdem am Schluss des ersten adhyäya Arjuna in grösster
Aufregung und mit vielen Worten seinen Widerwillen gegen den
Bruderkrieg geäussert und seinen Entschluss mitgeteilt hat , nicht
zu kämpfen , wenn auch die Widersacher angriffen , fragt Krsna
ihn verwundert nach der Ursache dieses unerwarteten Verhaltens
{Bhagavadg. 2, 2. 3). Arjuna antwortet, er könne sich nicht dazu
bequemen, seine verehrungswürdigen Lehrer und Älteren mit Pfeilen
zu bekriegen ; besser wäre es ihm zu betteln ohne ihnen mit den
Waffen entgenzutreten als selbst im gerechten Kampfe sie zu be¬
siegen und der Herrschaft zu geniessen. Krsna möge es ihm klar
machen, wie er im Siegesfalle von Schmerz und Reue frei bleiben
möge. Und er schliesst nochmals mit den Worten: ,ich werde
nicht fechten'.
Jetzt hebt Kfsna zu reden an. In dreiundvierzig Slokas sucht
er zweierlei Wahn seines Freundes zu vernichten. Nllakantha zu
der Stelle 2,11: Arjunasya dehanääe atmanädadhih svadharme
yuddhe cädharmadhlr iti mohadvayam \ taträdyam [nl. dehanäia
ätmanüdadhlK] brahmavidyäsütrabhütair viinäatyä älokair apani-
nlsan Sribhagavän uväca: aJocyän anvaäocas tvam iti (2,11—30).
Mit 2, 31 fängt die Bestreitung des zweiten Irrtums an, dass A.
in der Erfüllung seiner Pflicht zu kämpfen Sünde sieht.
Sehen wir uns jetzt den ersten sloka dieser längeren Aus-
