4rachm® tcrtijs partibus.Valetautem trecentactri*
gincarres drachtnje cutri triente vnius drachma:, tri-gmratria coronata cum folidis vndccim &
denariohs.Quas ίΐ dctnasdemllle quinquagintali' bris, quas noftro numifmate comprehcndit valof
talenti Attici,rupcrfunt libra: nongentae nonagii1"
taquatupr,rolidi tredecim,denario!iquatitor : Φ1* nnnicrus perficit valorem talenti Euboici nofti'a
^re asftimaci. Najn illud facile conftare potcft ca 1"
culum iiibliiccre volentijtrigintacria coronata lore xquarclibras turonicas quinquagintaqiunl)»
fcx folidos,& o&o denariolos.
Talcntum Atticumdup'ex:qiioddafn iexa^ena*
rium minus,a!iqd verd o^ogenariu maius. hoci$*
t;ur taletum Articilminus,fexaginta minas AtticaS drachmarum cetum coprehendit.dece igitur min#»
mille drachmas feu decics ccntum capiunt.quareΠ' I?nturp iftnd, fex drachmarum milliacapcrc neceA ieeft.Ec htc rationeeft fubduplumad talentufl1
vulgnre Hebraicujn: ad talentum verd iandluaflj»
quod cil fexaginta minarum Hcbraicarum , fub-quadruplum eft,vt fuo locoex drachmarum nU"
mcro facile oftendctur. Nec falfac lc&orem num^
rys minarum.Siquidem minse Hebraicae muJroina·' iores iunt minis Articis,vt Γαο loco oftendetur.it*
t;ime fibi inuice reipo lenttalentu iftud Atticfi, ^ Hebrjica talenta maius aut minus, feu fan&um &
vulgare,quod ex drachmarum numeratione, palatf1
fequitur duo talenta Attica fexagenaria perficeri
talentum Hebraicum vulgare. Quatuor verd &
«quoimplent talentum fanauarij maius.vtdo-Cfbitur iatalcnto Hebraico. Huius talenti to*
R A T I O . ' 5l
cenarii valorem in minadiximus efTemilte quin-quaginca hbraru turonen.qu? valent coronataiex-centa,illad detalento argenteo intc igentes. a e tum vero auri fexagenarium fupra acftimauimus a vnam myriadem cam bis mille rexcetis toris turo nicis,hoc eft libras turonenfes decies mi e excen tas.Hoc enim facile coUiges,collatis in vnumqu a-dras;irita minis,vna cum viginti minis in abaco. ^ Talecum Babylonicum, feptuagenanum cltmi-nas enim Atticas feptnaginta comprchcdit,hoc e drachmas Tepties mille,Ubraruque turonicarfi qua-tuordecim milliacum feptingcntisperficit.Ex quo
propte elicies quotidianas thuriferae regionis prin-cipis impenfasiqui^rancifco N:gro authore, talc-ta quindecimBabylonica,in die^ fingulos impen ζ
nomine e Γιιο penu emittcrc Tcrtur^C^Ki^ Tnmma vi—
gintiduas myriades libraruni turonicani cu quin—
gcntis complet & abfoluit.Habct autem rationem ad Atticuni talentum minus, quam feptem ad fex, hoc eft faperrextam. Qop fit, vt Teptcm Attica ta-lentaminora, Tex talenta Babylonica compleant:
Sc ediuerfo Tex Babylonica, feptem perficiant At-tica. Nam quemadmodum fexies feptem, & fcpties fex eandem numerum conftituunt,fcilicct quadi a«
gintadao: ita fexies feptnaginta, & fcptics fexa-ginta,in eundem numerum recidunt, Tcilicet qua-draginta viginti. Septies ergo fcxaginta, funt Te-xies reptua2,inta. quaetiam tatione fit, vt Attica quatuordecim ? duodecim Babylonica reddant. δε ltanumeris adduplnni auftis^iicilis eft ad altiora progrciTus.Iam fi ad valorc noftn xris iepties mil-le drachmas argenti reduxcris, hoc eit ta'.enti
pon-r iiij
m e n s v r a r v m a c p o n d .
clus Babylonici, emerget numcrus mille duccnta-rum vigintiquinq; libraruin turonicaduccnta-rum, qua: ν* -lentfcutacoronatareptingetita. Quod facile ρ*"
tet,fi dcccm minas ex abaco,talento Attico adiun-xeris. Babvlonicumverd talcntam auri,quatcrde-cies mille, feu myriadem cum quatuor millibus li«
brarum turonicarum, feptingentis libris adie^is >
iuftaxftimationecompleditur. Hiceft valorBa' bylonici calenti:cui proxime accedit Atticum ma
-ius,de quo continuo fequitur.
Talcntum Atticum maius o&onariil, cui xqua-' le eiTe Aegyptiacum Plinius tradit libro naturali*
hiftoria: trigeiimotertio cap. tertio,oftoginta mi-nas Acticas habet, drachmas vero o&ies millc, Γα-perat Atricum minus in rcfquitertio, Babylonica vero in rerquireptimo. Sic cnim fe habent o&o fex,& o&o ad Teptem.
Annotandum cx Plinio, qudd talentum Acgyr>
ptium pondo o&uaginta patcre (alias, pcndcre) Varro ait.Hermolaus autem,cui confentit Βικίςυ$>
pondo & niinam Atticam pro eodem recipinnr·
Quia & Budxus in aiTelibro quarto,negat,fingali auri pondominoris seftimari poile centum aureis folatis, ctiam fi vndecima aeris Tolato admixta fit·
Alias minam aun obrizi seftimandam ccniet (oh+
tis centum duodccim.
Qiio quatuor Attica taldta minora,triba$
imioribus talcntis 3equipolleat,&· o&o minora maiora talenta perficiant: na quater Tex & ter 0&&
«quipollcnt.quatuo renini & viginti procreat.
ergo vt libet afcendendo progrederc. De Babylo' tticis vcrd talentis illucl tcnendumeft, quod
Baby-lonici
r a t i o . 1 3 3
lonieum talentum o&ies repetitum, perficit Atti-cum maius Tepties rerumptum. Si quis cnim dicat
o&ies Teptem,& Tepcies ofto,idem vcrinq·, nume-rusprodibif.idemque fequitur cx multiplicatione o&ogenarij per rcptenanum, & Teptuagenarij per o&onarium. Babylonicum eft minaru Teptuagin-Acticum maius o&oginta minas habet.Caste-rumtalentum iftud Atticummams Γι argenteum cf^vti cx abaco minarum deprehenditur^noftro cal culo valet libras turonicas millequadringentas,co-ronatave o&ingenta. Aurcum autem taletum my-riade librarumturonicarii cum Tex millibus
o&in-gcntis ex abaco aeftimabitur.
Talentum Aegincticumcetum minas habet:re-fteigitur talenti meretur appellatione.Recipit au-tem drachmarum myriadem, ad infimum verd ta-lentum Atticumrationemhabet, quam decem ad
fex,hoc cft rupcrbiparticntem tertias. Ad Babylo-nicum autem rehabet, vt denarius ad feptenarium, fupcrantem fcilicet in tribus reptimis partibus. ad maius vero Atticu habitudinem habet,qua decem fuperat o&o,videlicet in Terquiquarto, Τria igitur Attica minora,& dtiae minarum decades, duccntas minas reddunt,hoc cft talenta Aeginetica duo: tria autem talenta Babylonica duo Aeginetica coplet, decem Tuperantibus minis-nani ter Teptuaginta du-centas decem minas compleduntur.ter enim Tepte funt vnum & viginti, & ter Teptuaginta Tunt duce-ta& decem. Cum igitur duo Aeginetica, triaBa-bylonica complcant, Tupcrante tame Teptima par-te Babylonici talenti:rcquens eft,vt viginti Acgi-nctica,odo & viginti Babylonica cu triginta
mi-M E N S V R A R V mi-M A C P O N D . ' nis perficiant^hoceft Babyionicatriginta^cntnm minis adcmptis. Τertic) fequcns eft,duo taicra At-tica maiora cum femiiTe^quipollerc Acgineticis duobus. Nam bis o&o cfi fcmiiTe o&anari^mimc"
ru perficiunt vicenarium.Pari quoq·, ratione fequi-tar,quinquc Attica maiora priore dup'ata nuniero, quatuor Aeginetica reddere: nam quinquies o#o quadraginta reddunr. Q^.mquaginta igitur Attic*
quadragintacapitlt Aegineticarex quo facile eft per
ccnturias chiliadcfqjprogredi.Huiiis talenti Aegi-netici valore noftro numifmate ii fort^ requins,e*
abaco facile deprehendes argenteum hoc talentutn mille coronata valere,feu libras turonicas mille fe-ptingentas quinquaginta.Semper cnim numerusU brarum turon.fupcrat numerum coronatorum tri-bus quartispartitri-bus.Sicquenumcnislibrarum
au-&ior eft numero coronatorii in duplo,dcpta quar-ta partc. Aurcum ver^ quar-talentum Aegineticum,valec
duas librarum turonicarum myriades, chiliadead-ie&a,hoc eft vno & viginti millenariis.
Talentum Hcbraicum vulgarc fabdiipIueiTc a&
talentum maius fan&uarij, minarum Hebraicarum qtiadam necefsitate colligi ροίΓο videtur,ex his qtf?
iupra diximus, explanantes locu Exodi trigefimio-ftaui capitisjin huius tomiexordio,quc fi vis lc&or confule. Τenet aiit quinquaginta minas Hebraicas jnaiores,quae funt fexaginta ficlorii,aut cetu mino-rcs ficloru triginta.qu? res nonnullos adegitdtipli' cem ftatuere minarvulgarem ficlorii triginta, Sc al-tcram imiorem,qua Ezcchicl defcrip{ic,iicloru fe~
xaginta. Nam talentum lftud vulgarc cicar dici poffet,niiI cctcnario aliquo minarum clauderetur'·
ni»
r a t i o . 1 3 4
ni^i forte quod vulq;us Hebr^orum,remanente no-mine^ccntenari) p6ius minuille dicatur ad fubdu-plum.C )i non prorfus difsimile eft ld quod in ailc diximus Papyriano.Haec igitur mina vulgaris,fub-dupla eft ad mina fan&iurij:q'ia; quu triginta tacu babcat iiclos, neoclTe eiKvt fexaginta didrachma, drachmas vcrocentu & viginti capiat.Qua; lingu-la (i centenano mulnplicataatixeris,inuenics centit bitms ordinis minas vulgaresHebraicas,coplc&i fi-cloru cria milha,fex millia didrachma^drachmarum Vcro dnodecim nullia:quac omnia fubdupla rario-4
r e m o f t e n d- . i n t a d t a l e t u m H e b r a i c u m a i u s , q u u m i^ina fit fidornm fcxaginta. N.iper aurcm dLximus talentum Atticum minus,fex millia drachmaruco-!
plefli. Quo talentii valgare Hebraicu fic du-p'um ad taictum minus Atticu.Ncc tc fallat mina-rum numerus.na minseHebraicx Γαπε Articisgra-uiores.ideo ex numeratione drachmarum haurieda eft proportio,quii fint omnibus squales.Eil igitur proportio huius talenti ad Atticum minus,quae cft duodccim ad fex,dupla videlicet,vt duo Acticata-icntaminora vnum Hebraicum minus conftituar.
Huius ver6 ralenti ad Babylonicu ca eft ratio,quje duodccim ad fepte. Cotinetenim feptej& fcx cius ieptimas. Qao fir,vt duo Babylonica talenta, vnii talentu huius ponderis pcrficiar,fuperantibus dua-busfeptimispartibus Babylonici talenti^qu? funt du^partcsduodecim^ huius Hebraici.Addamus &c iftud,quod quatuor talcnta Babylonica coftituunt duoHebraica taleta,cu tcrtiaparte talcnti Hcbrai-ci. Quo fit, vt duodccim Babylonica ?quipolloant fcptcm Hebraicis:na fcpties duodccim, &
duodc-MENSVRARVM AC P O N D :
ci«feptem jequipolIcnt,& vigintiquatuor Babylo nica aequare pofTunt Hebraica talenta quatuorde-cim.Rurfum talentum iilud Hebraicum Attico ma ioricomparatum,habetrationem qux eft duodena rij ad o&onarium^nempe fefquialtera:& hinc apcr-tc fequitur, quod tria Attica talenta maiora polleant duobus Hebraicis vulgaribus talentis. na tero&ofunt vigintiquatuor.Collatio autemhuius ad Aeginetici1,eft inca habitudinequa: eft duode-cimaddecc,nimirum fefquiquinta. Quofit,vt fex Aegineticaconftituant quinque Hebraica talenta minora.nam vt quinquiesduodecim fexaginta rcd-duntjita&fexies decem.Ιαproportioneenimifta fefqitiquinta,quinquernaiora pondera ^quipollcnt iex minoribus,& ediuerio. Nunc facileeft talenti jcftimationem noftro numifmati comparatam col-ligcre ex his, quae de taleto Hebraico in mina di&a iiint,ciim fit hoc talentum fubduplu ad id quod fe-quitur talcntum fan&uarij. Colligi etiam poteft ex proportionc ad aliorum taletorum valorcm: valet crgo hoc talcntum noftro <jre libras turonenfcs bis mille & cerjtum,vidclicet altera parte minus,quam fit valor talenti maioris. Aureum vero talentum va let librasturoncnfcs vigefies quinquics milleduce tas. hoc talcntum duodecim millium drachmarum mifit Iudas Hierofolima ofFerri pro peccatis mor-tuorum, fecundi Machabxorum duodecimo.
TalcntumHebraicum maius, feu cctenarius mi-narum Hcbraicarum,mina ad fexaginta ficlos reda
&a,diui Ezechie.authoritate ita conftituendum eft, vt prius dicamus minam fcxagintaficlos haberc,ce tumvigmti didrachma,drachmas vero ducetas
qua-draginta*
RATIO, 135
draginta. Hocpatet, fi fexagenarium numerum ii-clorum prius adduplum,deinde auxeris ad quadru-plum .Ia Γι fingula cetenano auxcris,inucnics duo-decim millia didrachma,dracbmanim vero viginti-quatuor millia.Quo fit,vtpro explorandapropor-tione ad alia talenta,habeat raexplorandapropor-tionem quam vigin-tiquatuor habent ad fex, pro talcnto Attico mino-re,qux eft quadrupla:quatuor itaquetalenta mino ra Atticaimolet vnumHebraicum. Dc Babylonio vero lftud tenendum eft, quod cum quater feptera vigintio&o cnnftituant, quatuorigitur Babyloni-ca lmplent Hebraicum talentum cum fexta parte e-iufdem Hebraici talenti. Illud quoquc fequcns cft, qudd vigintiquatuor Babylonica talcnta fepte He-braica redduc.quum autem vigintiquatuor ad o&o fitporportio,quae eft huius talenti ad Atticum mi>
ius:& ter o&o,vigintiquatuor reddant: quid apcr-tius, quam quod cria talenta Atrica maiora vnura Hebraicum cfFiciant?Rurfum vigintiquatuor adde cem, eft proportio dupla fubquadriparcics quintas.
Duo igitur taleta Aegineticacum quatuor qtiintis partibus taleti Aeginetici,ex a*quo impletHebrai-cum iftud talentum:valor autem eius ad noftrii nu-mifmaredaifcus ifte cft,quater millium ducentarum librarum turonefium in argento, quinque vero my riadum cum quadringetis in auro.Qria; duo ex cal-culoihinieapertc referuntur.Hocpondus,hxc talc ti aurei aeftimatio tnbueda eft aurco cadelabro
du-ftili,de quo fcribitur Exodi vigciimoquito:Omne opns candelabri cum vniucrfis valis fuishabcbic ta lentum aunpurifsimi.Nec opus eft pro talcnro
ce-tcnarium talencorum interpretari, vt quibufda