• Keine Ergebnisse gefunden

Bium Romanac ad Atticam proporcio eft icfqui-

Im Dokument Dc vcra menfu* (Seite 40-61)

icfqui-b ii λ>' c

M E N S V R A R V M A C P O N D :

noru,& eadem eft proportio fextariorum inter fe:

& idquide non parum habet momenti ad cofere-das,qua» fequuntur,mefuras ciim prioribus. Nuc defextarioHebraicodilTeredurn,& eius partibus.

dc fexttrio Hebrdico^pdr-tibus eius.

Vem logHebranvocant, Hi'erony~

mus fextarium vbiquc reddidit.Eft autcm log omnium Hebraeorum confcnfu menfurae hin pars duode-cima,fex ouorum capax:alterius au-tem,quam iatum feu fcah appellant Hebrad, por-tio vigeiimaquarta. Rabbi Salomon Exod. xxix.

fic ait, quarta pars hin funt tria log. Idem capitc xxx. Hin duodccim logim capit. VideaturSan-tcs Pagninus in vcrbo log: & Munfterus in Le-uiticum. xiiij. capitc: codcmque Rabbi Salomo-ne authore fatum habct fex cabos, cabus vcro qua-tuor logim.

Iftud autem ex Iofepho fecund^ fupponenduin cillibro antiquitatum tcrtio,capitc? duodecimo &

decimotcrtio,quod hin duos choas Atticos capit.

Chus autem Atticus(vt poftca eluccfcet)noucm li-bras rccipit mefurales.fic ergo chus

geminatus,de-ccm &

o&olibras habet,cuius pars duodecima cft:

libra cum femifTe, hoc ell vnciie dece & o&o, quae fextarium Atticum ex arquo conftituunt.Hinc

er-go luce clarius apparct menfuram logefle capaci-tatis eiufdecum fextario Attico/cxtario vero Ro-mano duabus tantum vncijs minorem. Hinc fe-cundo iccjuitur, qitod cum Iog fit vigcfimaquarta

pavs

R ΑΊΓΙΟ." ιί

pars fati·. fatumigiturhabet yigintiquatuor fexta-rios Atticos. Ea re nihil apertius.

Rurfum iftud quoq; fequ.cns efl^qu^d cum tria iatacoftituant epha Hebraicit, epha illud Hebrai-cumcapit feptuagintaduos fextarios Atticos.ficfin vt metrete,medimnusq; Atticus,& cpha iiue ephi, iint menfurie arquales. quod clarius ex his qua: di-cenda funt,elucefcct. Quinetiam cxhisquae di&a ilint,facile eft conftituere mcniliramgomor, quae eft decima pars ephi:infuper & capacitatem chori Hebraici,qui menfuram ephi decics accipit: fed 8c jcabi capacttatem hinc elicere faci'c eft.Satum enim iex cabos capit.de quibus omnibus fuo loco differc tur.Hicautcmchoa accipimus,vthabeat fextarios iex,cotylas duodecim:qiiiedi&io tametii vfu peri-toril ofto cotylaru menfura n5nunqiia fignificet, alias etia pro menfura quatuor fextariorum,imm0

& aliquando pro ca qns quatuor imoletur cotylis, accipiatur.fi quis tamen omnia in vnum conferat, inueniet folam menfuram quadrare ea,quae fex iex-tariorum eft.quiE enim dc menfura gomor diccnda funt,non patiuntur di&a Iofcphide merifurahin ad alium choa rcferri, quam ad eum qui fex fexta-rios habct,& duodccimcotylas.qua de re amplius

*n gomor diiTeretur.

Sextarij Hebraici(quem 1og eife diximus,eiufde Attico mcnfiir3e)portio,trigefima cft ca quain Hebvaji caph appellanf.quae tantum dicitur

conti-nercliquoris,quatum vola manus coprehendi po-iuxta RabbiKimhicft trigefima pars men-lurac log. Caph enim modc> volam manus, modo

^us mcnfiursecapacitatcm fignificat. Qnpd genus b nj

M E N S V R A R V M A C P O N D :

menfura;, fi adexa&um libeat modulum referrej quum fit trigefimapars fefquilibrae: inuenies eam menfuram continere femunciam,fcriptula duo,to-tidemq·, iiliquasjgranum vnumciim femiiTe,& de-cima partc grani. Eft igitur paulo minor concha AtticaA maior myrtro.Huius autem di&ionis lo-co, diuusHieronymus mortariolum vertit,alij ves-ro neoterici cochleare interpretantur, Numeri fe-ptimo.Erit igitur hoc cochleare paulo maius ligu-laRomana,quae eft quarta pars cyathi, nec long<}

recedit a tertia parte cyathi.

ΕΠ: SC alia mcniura qua Hcbra;i quearah, noftri acetabulu mtcrpretantur, qua; ίΐ apud Hebneos vti apud Qr^cos oxybaphum^exa&i moduli rationem habet, quearah dicemus efle fefquicyathum, duaru videlicet vnciarum>& drachmarum cotidem. quod ίΐ ad rcliquas pergere animus eft , femiiTcm huius fexcarij appellabimus baqua, trientem vero fchil-fchi,quadrantem vero arbaith feu reba.

Nouifsime fequitur de fcxtario Parifino.

Sextarius Parifinus apud nos menfuram implet, qux cheopina dicitur. Nam cheopin$ medietas fe·*

miiextariolus vulgd appcllatur. hic autem femu iextariolus fsxtarij medietas, libram vnam Pari-linam capit: fic fit, vt fextarius fit bilibris admo-dulu librae Parifinae, quselibra Romana maioreft:

vt fupra in libra experientia copertum fuiiTe decla-raui.Ex his aute quae in vncia di&a funt,hbra Pari-c iina fuperat Romanam in fefquidigito,hoc eftvn-cia & drachma. Ita enim mihi liceat dicere fefqui-' digitalem, ficutdixi vnciamenfitralem.jHinc ergo iiianifeftum eft,quodcheopina Paniina,quam fet*

tarium

R A T I O : - j £

tarium appellamus, duas Iibras Rotnanas habet, &

duas vncias cum duabus drachmis.Tenet ergo vn"

cias iex & viginti Romanas, & drachmas duas: fic-quc fextarius nofter Parifinus felibra & quadrante vncia; fuperat Romanum, qui viginti vncias ha->

bet, & Parifinus vigintifex, & duas drachmas-Sex-tarium vero Gra:cum,ac perindc log Hsebraicu fuJ pcrat in beife librae, lioceft vncijs o&a & quadra-Je* Qupties igitur confereda: erunt Parifinie men-cum exteris, hac methodo progrediendum cnt, vt ad libras menfurac reducantur: & po ft,fex-tariorum numero, fi rcducendus erit Romanus ad

arifinum, addc pro vnoquoq; fextario vncias fex

& quadrantem νηςίς, facies de Romano

Pariil-^im,qiubus adcptis £icies deParifino Romanum.

1 autem confcras Parifinum cum Actico, addito euc dc quadrantc vnciae, fietex Attico Parifinus.' jjlo vcrd ablato, fiet deParifino Atticus. rurfum ίϊ Atticum ad Romanum reduccre cupies, aufer dc m a n o vnciasduas, & euadet Atticus. Quas fi

1 eiis Attico,emergetRomanus. Ha:c mctho-us noti modicum allaturaeftfacilitatis ad maio-cs mc uras inter ie cofercndas.Hic iextarius cheo pinadicitur a quod eft fundo,& *·'"*»

bibo.le-^ enim momento exhauritur & ebibitur. Sextariii

£°manumfuperatin felibra & drachmis duabus,

ttlcum in beilcfeuvncijs o£to,duabus drachmisi ijj e°I8'c° mitior eil vncia vna. Cum itaque lexta-capS[ ari^nus ^"eLl cheopina duas libras Romanas cft vri>CUni ^ua^us vncMs ^duabusdrachmis,hoc tia ι C l a s x ^ viginti Romanas cum

cxcreicen-U a i cxcreicen-U t n drachmaium; baucalium vcrd

Mcdio-b iiij

M E N S V R A R V M A C Τ Ο N D .

Janenfe vncias vigintiodo capiat,haud dubiu. qiiin Romanas: planum efthutic rcxtarium eife miuore vncia vna & dextante.Yide Alciatum lib.difpund.

4.cap.2.i.

De amphora, parti-bus eius.

Rcs mcnfurarum eflfe ordincs vel lite-rarum expertibus coftat.funt enim me Γιιγςε inlimq: harum caput eft fextarius.

ilint mediae, quarum fumma eft ampho ra,qu<£ eft rummarum infima,& fumma mediarum.

ilint & maxime,quarum faftigium apud Romanos eft culeus.Ab amphora lgitur in mcdijs fumendum eft exoi*dium,priuiqj diiTerendum eft de amphorje Romansccapacitate: fiprius tamen dixcrinms vas amphoreumconftitui ex pede cubico,cuius areaac latera lpfa quadrate conftitutapedancam menfura non excedant, nec ab ea vlladiminutione rccedat:

quodFannius explicat hoc carmine,ita dicens:

Pes longo fpatio latoq; notetur in anglo, Angulus vt par fit,quem clauditlinea triplex, Quatuor ex quadris medium cingatur inane.

Amphora fit cubus:quam ne violare liceret, Sacrauereloui Tarpeio in monte Quirites.

Haec igitur eft tcilera qu^da vacua, & cubus ina-nis,qu2B & quadrantal dicitur,ex pcdcin quadrum, deinde ex quadro in cubu capacitate refoluta.quo vbi niaiorfit pedancamenfura,ibi maior ίϊε amphora.Qiium autem dicatur a figura quadratal, co amphora diciciir,quod ex omni parte anfam ha

R A T I O . 15

beat,qua circuferri pofsit. Mctretem etiani appcl-lant.Ab ea enim tanquam metro menfura & cea-tro, fummas, infimas, mediafq; penderc menfuras neceile eft,ii lufta proportionecoftituantur. Dici-tur & cadas, quse di£tio a continendo deriuationc habct.Appellatur etiam &ceramion plerunque in icriptura apud Scptuagintainterpretes. Quodau-tem Grjecis eft metreta in liquidis, hoc medimnus·

in folidis:qui cumamphoram Romanam lntelligi Volunt,appellant metretam, fedItalicam:vt Ro-mani Gra»cam feu Atticam arnphoram. quae mcn-i"uraetainctficommunigaudeanr nomine, nequa-quam tame funtiEquales.Illudtamcn omnibusex-ploratum eiTc debet,amphoram verc geometricam debere habere numerum ex cubica multiplicatio-ne col'cftum, vt itadicamus: Duodecim vnciaeli-bram c5ftituut:duodecies vcro duodecim

quadra-lum numerum rcddiit, qui eft centu quadraginta-quatuor : vcru duodecies duodecim duodecies, auc rnauis duodecies centum quadragiutaquatuor,co ftituunt mille feptingetas vigintio&o vncias, qua:

adlibras per partitioncm duodcnariam redu&? ef-ficiunt centum quadragintaquatuor libras menili-rales; & hinc manifefte fequitur, tam Romanam

<}uam G^aecam amphoras magis vfualcs eiTe,quam Vere geometricas. Romanaenim o6togintalibras

^eterum teftimonio, qui eam quae in νίιι erat apud R°manos amphoram tradiderunr,comprehendic.

^ticaver^ centum& ofto libras

menfuralesre-C1pit. Neutra adiuftammenfuram amphoras geo-irictri^ accedit.Logius tame abeft Romana quam

ttica. Attica enim diftat a lufta quatitate

ampho-' M E N S V R A R V M A C P O N D .

ra: libris menfuralibus fex & triginta,Romana vd-rd fexagintaquatuor libris mefuralibus minor cllr, amphora ad legem geometricam conftituta.Et h$c quidem praefati vice di&a fint. Nunc iingula* nien-furarum claflcs medi) agminis acieiqueinter cxtre-mas conftitutse nobis defcribendsc funt: quas non tam cx geometricis lcgibus,quam cx vfu authorum defcribemus. Ab amphora igitur Romana initium efto:

Amphora Romana recipit fextarios quadragin-tao£to,heminas duplo numcro nonagintafex,quar tarios quadruplo centum n.oiiagintadi.ios, acetabu la treceta oiloginta,cyathos ad fefquialteru quin-gentos o&ogintafcx, ligulasbis milletreccntas &

quadraginta. Ciimautemfextarms libram&eius belTem capiat,hoc cft vncias viginti,hemina vncias decem,quartarius quinque, acctabulumduas cum dimidia,cyathus fefciinciarn,drachmam & fcriptu-lum vnum,ligula verd drachmas tres cum icrupulo:

feques cft vt amphoralibras menfuralcs o&oginta recipiat. Qui ergo itaamphoram conftituerunr, νίιί magis quam ver<£ amphorae ration e fecuti funt.

Nunc ad amphorae partitionem progrediendu eft.

Vrna, Romanse amphorae medietas eft authorc Fannio,qui ait: Huius dimidium fcrt vrna.

Libras quadraginta menfurales, fextarios vercJ quatuor 3c viginti fuacapacitate ebibit.Haecenim cft librarum fextariorumque mcdietas.Eo vafe ma iorum fuorumcineresrecondebant vetcres Roma ni. Hinc illud eft: Coclo tegitur, qui non habct vr-nam.In eo quoque teiTerae recondebacur,cum for-te rei cuiufpiam fieret diuifiOjiuxta illud Sapientis:

R A T I O : 1 4

Sortcs mittuntur in vrnam, fed a domino tcmpc-rantur. Ab vrinando di&am volunt,quod vrinato-rum more fub aquis merfa ftatim emcrgat.

Quum autem amphora tres modios capiat Ro-manos,ficut ephaHacbraicum tria fata, fequens eft inodium fexdecim fextarios capere,quem modium quater abforbet demenfum,cibi menfurameftrui, de quo fuo loco dicetur.Meminit modij Iuuenalis, dum ait:

Seruorum ventres modio caftigat iniquo.

Habetautemlibrasmenfurales modius fcptem

& viginti,vnciam vnam,drachmas duas, fcriptula fex.Hjec tamen ratio amphorae ad modium, minus obferuata videtur a Martiali Hoc carmine:

Amphora vigefsis,modius venit a?re quaterno.

Subdu&aenim tcrtiarum ratione,modium no qua tuor afsibus,fed fex & amplius aeftimari oportuit.

Ad quod ita reipondcndum videtur, ex quo in hu-ius authoris interpretationelocus freques folct ef-feconie&uris,intellexiiTe Martialemvinum caro precio vendi,modiii vero triticivili aiftimari.Erat igitur dupliei nomincagricol^ eonditio deterior:

Vt qui vili precio vederet triticum, caro autem cmc retvinum. Modiuscnim aridorum eft,amphora vc

ro liquidorum . Nec erat proportio praccij

adpre-cium,qualis eft amphorje ad modium.

Quartarius amphorae ft quis eiTec vfu reccptus au-thorum,ncut modium tertiariu fecimus, fextarios

^u°decim,libras vero menfurales viginti capcret,

& duo vrnam perficerent.

C°ngius,amphora; bcs feu o&aua pars, dccem

^enfuralcs libras,fextaiios fex cotinet:&; inde

Tcx-M E N S V R A R V Tcx-M A C P O N D . '

tarioRomano nomen eft inditum,Fanio authore,' qui ait: Α quo fextari nonien fecifle pnores Crediderim,quod eos capiat fex congius vnus.

Α congio congiarium dicebatur, munus viritim populodiftributum, aut amicitige aut liberalitatis crgo:ficut donatiiul militibus,iudtcibus vero cau-farumqipatronis fportula donabatur.Illud tamen animaduertendum eflyquodtametii congius apud Romanos, & chns apud Grsecos fex fextarios ca~

piat:fuperat nihilominus cogius Atticum choali-bra vna menfurali, eo quod fextarius Romanus fic maior Attico duabus vncijs.& queadmodii hemi-naRomanadecem vncias liabet,Atcica vcro noue:

ita quoqj congius deccm libras, chns vero nouem, taturecipit.Dechoetiiccdicetur in Gi^cis.Supereft ad mctrctcm mcdimnumque Atticos procedcrc.

Dc metrete Αttico,&

partibui eius.

Htrctes Atticus feu metrcta(vtrumque enim legimus) amphoraliquidorii

ca-^ax non eft ad amphoram Romanam fefquialtera: quse res Fannium fdfellit, itadicentem:

Attica praeterea dicenda efi: amphora nobis, Seu cadusdianc facies, noftrge fi adicceris vrnam.

Tametfi enim feptuagintaduos fextarios capiat mctretes,qui numeruseft fefquiaker ad quadra-gintao&o, fnmmam videlicet iextariorum Roma-norunr.quia tame fcxtarij funt insequales, ldeo ca-pacicas tota metretse non eft ad Romanam fefqui-altcra,·

R A T I O . ι i

altcra,fedfcrmc fefquitertia:id quod libraru mcn-iuralium calculus docet. nam Romana o&oginta libras, Grscca vero centum & o&o continct. Nam librannter variantes menfuras funt vcluti

proxe-netjE & mediatnces.Cetcnariusitaquco&onariiis, o&ogenarium fuperat in libris o&o & viginti,qui numerus eft ferme tcrtiapars o&ogenarij.Supcrat enim folum quatcrnariorationc fefquitcrtia: pro-portionis.Qji contra fentiunt, qua rationc id fa-ciant,ipii viderint.Nec verum eftquodexiftimant tres vrnas Romana<: metretem conficere,alias mc-tretem facerent eile librarum centnm & viginti:cu tameniuo ipforum teftimonioconftet centum&

°fto libras habere metretem.Eft ergo metretcs ad amphoram Romanam ferquitertius,dempto qua-ternario: nam ter vigintio&o ( fuperante tantum

<}uaternario)o&ogintaefficiui:. Rccedit nihilomi-nush$cmenfuraa geometrica amphora in libris

trigintafex . nam vere geomctrica amphora ex ii-braru numero quadratc, vnciarii vero cubice mul-tiplicatarum aggregatione colle6ta,ccntu quadra-gintaquatuor librashaberc debct. Ds hac mefura intellcxiiTe diuum Ioannem nemo dubitabit ,ita dicentem:Erant ibi lapidea: hydria: fex pofitae

fe-cundum purificationcm Iudaeorum, capientes iin-gula: metretas binas vel tcrnas. Toannis fecundo:

modo fibi r>erfaaferit diuum Toannem Grsecis Gra:cc fcripfiiTe, & in Griecia. Ad hoc etiam facit,

^°d Iofeph TS diuo Ioanni contemporancus fuam

^^oriam fcribens, mcnfuras Hcbraicas ad

^cas retulit, vt poftea dicetur, vt gomor ad co-hjn menforam ad choas: quo fir,vt hydria

M E N S V R A R V M A C P O N D .

1

qu£E ternas metretas caperet,habuiiTe crcdatur du^

ccntos fexdecim iextarios,& totidem log iextarios Hebraicos:quie vefo binas continebat,centu qua~

dragintaquatuor fextarios. Hinc iit,vt aqua in vi-num mutataj deccm & o&o amphoras, Atticas ad rummiim, duodecim vcro ad minimum impleret»

Duodccim autem ampliorae Atticae Parifinis men-iuris commenfuratse, Γιιο prouentu reddunt centu quadragintanouem quartarios, hcminas fex,icLi pintam cum cheopina, & quatuor drachmas: quas quidem capacitas chorum Hebraicum cum Textan-te capit.Nam chorus dcccm amphoras Atticas ha~

bet: eademquemodiu Pariiinumexcedit quatuor quartariis &cheopina. Si vcro dicamus fuiilc am-phoras o&odecim,augenda erit menfura ad fefqui-akerum,vt dicamus fiuiTe ferme fefquimodium Pa-riiinum,& batos Hebraicos duos,demptis duabus

*mphoris,negIe&is aliquot fragmentis.Eius,quam diximus, in metreta capedinis fidem pcrficit Ae~

ncas Syluius in Europa,cap.32.AiTcr£s magdcbur-gi apud ian&u Mauricium,eiie marmoream iiydrii oneris equini liquoris capace,paul0 plus minufve*

Kunc de pdrtibw mctretce agendum efi.

Etrcta? pars duodccima chus Acticu^

capics fcxtarios fex Atticos, libras me-furales noucm: quani menfuram nona parte fuperat congius Romanus. Noue crgo congij dece choas Atticos reddunt.Sextariui metreta; pars feptuageiima fccunda: de quo fupr*

diclum cft.Ha:c de metreta: partibus.

Nutit

k a t i o : j t \

Kunc demedimno.

Edimnus rolidorum menfura,toti-dem fextarios accipit, quot & me~

trcca, videlicet fcptuagintaduos, &

kbras mcnfurales totidem.Choemx _ —medimni parsquadragefimao&aua, cxtanum habet Atticu & femiflem. Eft igitur fcf-.cxtariiis,appellatur & hemerotrophis, vt fit pa uh menfura diurni, celebrata Pythagorae adagio:

upcr chocni.cc ne fedeas.quo adagio labor pro cra itino cibo c6mcndatur:cuiPaulus allufit,Qiii non iaborat,non manducet. C Η RIS Τ V S vero fuo ediilo, quo iubct non eiTc curandu de

craftino/o-itudinem Teu curam a re euangelica auocantem prohibet,non laborem. alias Paulus non cloriarc-Jur,itadicens:Mihi,& his

quimecumΓιιηϋ,mini-«rauerut manus iike.Cum enimpraedicationi ver-biinrifterct,noaurno laborercenofa&oriie artis fibi ruirqucdbu quaerebat, comparabacque in dic craltinu.Cura igitur nimia prohibetur,non labor.

^iocergo fymbolo ocium,Cfiriftiano vero cdi&o olhcitudo prohibetur,curaqj plusiufto aiTumpta.

^ignihcatur etiam turpe eflc ita reftari ocium, vt empcr expe&es alicnaviucre quadra. Huius chce-nicis dimidium eft hcmichoenicon, caeft prandii ccensve portio. Qaiim autem chcenix libras duas menrurales capiat, & quadrantem, hoc eft vncias

cptem & viginti: prandij ccenieve portioncm di-ccmus eiTelibrae vnius & reiciiciae.Haec parum

rc-r· /c a bdibrijde quain Apocalypfi, Bilibris

triti-C1 dcnano vno.

MENSVRARVM AC POND.1

Nv n c d e g e o r g i c iS . Edimnus Georgicus foecundior eft vrbano.plus enim cibi laborantibus quam fedctariis & otiofis competit.

Hic ergo medimn9 habet in fe duos femimedimnos.Gumq; cetum iexa-gintaduas libras mefurales habeat, η eceiTe eft femi-medimnum vnam & ocfcoginta recipere.

Diuiditur ctiam in tres tertiarios. Habet autera tcrtiarius libras quatuor & quinquaginta.

Habct & fextarios fex,qiii(vt fupradixi)non ab-folute fextarij, icd fcxtarij mcdimni, feu fextantes appellandi fiint. Eft autem fextarius ifte medimni librarum feptcm & viginti.

Huius medietasfemifextariuslibras tredecim<X:

felibra capit. Diuidituretiam medimnus in femi-duodecimas vigintiquatuor. Accipit autemfemi-duodecima,libras fex,vncias nouemthabet & choe-nicas o&o & quadraginta:ita tamc,vt chcenix geor gica Attica iupcret vna cotyla, georgica fcilicet li-bra,& fefcuncia vna. Ghcenix enim Attica fefqui-fextarium Atticum implet, hoc eil duas libras cum tribiis vncijs. Gcorgica vero quatuor libras habet, yncias quatuor, & femunciam vnam. Et quemad-modum choenix Attica tres cotylas Atticas, ita &

georgica tres georgicas capit. Qn,o fit, vt cotyle . gcorgicalibram 8c fefciinciam recipiat. Hsecergo choenix quufitquadragintavnciarum & femifsis, duos fextarios Romanos, fuperate tanturn femun-cia,tenet. Caftrenfis autem fextarios duos vrbicos comprclicndit: quo fit,vC ijde pene iint, & in

ean-dem

R A T I O : I

7

menfuram coeant,choenix georgica ,iexta-riufqiie Caftrenfis,qui bis capit vrbicum.

I dm reliquum eflpartiri medimnum bippoidtricum.

Edimni hippoiatrici feu veterinarij co tyl^funt vnciarum duodecim. quas li cubice multiplicatas pcr duodecim re-cipiat, veram pcrficiet amphoram ex

cubica multiplicatione conftitutam , habebitque

cotylas feulibras centum

quadragintaquatuor,vn-cias vero mille fcptingentas vigintiodo : qui eft fiumerus cubice au&us & multiplicatus ad ratio*

nem pedis Romani.

. Gotylaeftlibrje vnius oxybaphus, felibra fcxta

Clus pars,cyathus feu fextas cotylse duarum

vncia-rum.Duodecimapars eft vncia. Quum autcm

cya-t^lus quatuor myftra capiat, myftrum erit

femun-Clale.CochIearium aute,myftrimedietas,duas

tan-*Um drachmas habet.fic fit, vt cotylc qnadoq·, pro , ra Romana accipiatur, Sc cyathus pro fextantc cjus,vt hic videmus. Ha;c crgo de menfuris Gnecii tU6ta fint:f«pereft tranfire ad Hebraicas.

Deephi dmphord Hebrdicd, &

pdrtibw eius.

Phi & batus sequales iunt menfur£,ephi pro Tolidis, batus verd pro liquidis. Ad ftatucndam igitur eorum capacitatem, inenfiu*amq·, ex ccrco & liquido

agno-M E N S V R A R V agno-M A C P O N D :

fcendam, illud cx his quac in fextario Hebraico

di-&a funt, ad memoriam reducendum eft, quodHe-braeorum omniu confenfu ephi tria fata capit, fatu vero vigintiquatuor log, qiii cft Hebraicus fexta-riiis,que fupra probauimus squale fextario Attico.

Teraute vigintiquatuor funt feptuagintaduo,quo fit,vtcphacapiat feptuagintaduos fextarios Hebrai cos aequales Atticis. Iam autem demonftratum eil metretem & medimnifyn Graecis feptuagintaduos fextarios comprehendere. Qua re apertius nihil di-cipoteft,adco vtminime opus fit alia probatione.

Verimtamen in le&orum gratiam addueemus, alia quae in hanc fententiam manifefte confpirant.Pri-mo qiudem adhancremfaci^quod Septuagintain-terpretes Efaia: quinto dixerunt: Decem iugcra vi-nearum facient ceramion vnum. vbi Hieronymus ait:Omnes alij batumiriterpretatiiunt.Santes Pa-gninus ita repofuit:Decem iugera vinese faciet ba-tum vnum,& fementis chorus faciet epha.Hebr^us habet. chorus fementis faciet ephi. Vbi vides ephi Hebraicum accipipro ceramio in folidis,& batum proamphorain liquidis. Nos autem ita legimus:

Decem iugera yinearum facient laguculam vnam·

vbi lagunculapro bato ponitur.&: Triginta modij fementis facient modios tres.Ex quoilludquoqus fequitur, trigintamodiosfacercchorum ieu cho-mer,& tres modios reddere ephi. Accedit ad id

vbi lagunculapro bato ponitur.&: Triginta modij fementis facient modios tres.Ex quoilludquoqus fequitur, trigintamodiosfacercchorum ieu cho-mer,& tres modios reddere ephi. Accedit ad id

Im Dokument Dc vcra menfu* (Seite 40-61)