• Keine Ergebnisse gefunden

7. Zusammenfassung 107

8.5. Synthesen

8.5.6. Synthese der PAS-Dyade

Synthese der Dyade PAS[107]

Unter Stickstoatmosphäre wurden 3 mg (2,8µmol) PPCy-CO2H in 20µl trockenem CH2Cl2 gelöst. Es wurden 0,04 mg (0,3 µmol) DMAP und 4,5 mg (2,8 µmol) 17 in 20µl trockenem CH2Cl2 zugegeben und das Reaktionsgemisch wurde auf 0C gekühlt.

0,64 mg (3,1µmol) DCC in 20µl trockenem CH2Cl2 wurde dazu gegeben und nach fünf Minuten wurde das Gemisch auf Raumtemperatur gebracht und für 1,5 Stunden gerührt.

Anschlieÿend wurde das Reaktionsgemisch ltriert und das Lösungsmittel des Filtrats entfernt. Der Rückstand wurde in CH2Cl2 aufgenommen und zwei mal mit 0,5M HCl und gesättigter NaHCO3 gewaschen. Die organische Phase wurde über MgSO4 getrock-net und die Lösungsmittel unter reduziertem Druck am Rotationsverdampfer eingeengt.

Reinigung mittels HPLC (0 - 10% MeOH in CH2Cl2 in 30 Minuten, tR = 8,5min) ergab

132

8.5. Synthesen

1,6 mg (0,59 µmol; 21%) lilafarbiges Produkt.

1H-NMR (400 MHz, CDCl3):δ/ppm = 8.34-8,48 (m, 2 H), 8.10-8.22(m, 5 H), 7.97 (m, 1 H), 7.63-7.78 (m, 9 H), 7.52-7.56 (m, 2 H), 7.26-7.44 (m, 12 H), 7.18 (d, 3J = 7.9 Hz, 1 H), 7.08 (m, 4 H), 6.84-6.90 (m, 8 H), 5.13 (m, 4 H), 4.48 (t, 3J = 7.1 Hz, 2 H), 4.08 (m, 4 H), 2.88 (t, 3J = 7.4 Hz, 2 H), 2.63-2.80 (m, 6 H), 2.35-2.41 (m, 3 H), 1.80-1.88 (m, 4 H), 1.67-1.74 (m, 8 H), 1.20-1.50 (m, 53 H), 1.07-1.14 (m, 12 H), 0.86-0.95 (m, 6 H), 0.78/0.74 (s, 18 H)/(s, 18 H).

A. Abkürzungen und physikalische Gröÿen

A Adenosinmonophosphat

A FRET-Akzeptor

AFM Atomic Force Microscopy (Rasterkraftmikroskopie) C Cytidinmonophosphat

CCD Charge Coupled Device

D FRET-Donor

D Diusionskoezient DG Grenzdiusionskoezient DCC Dicyclohexylcarbodiimid DCM Dichlormethan

DMAP 4-N,N-Dimethylaminopyridin DIBAL Diisobutylaluminiumhydrid

DNA Deoxyribonucleic acid (Desoxyribonukleinsäure) E Einstein = 1 mol Photonen

E FRET-Ezienz

molarer dekadischer Absorptionskoezient FRET Förster-Resonanz-Energie-Transfer

φF l Fluoreszenzquantenausbeute φcl Spaltungsquantenausbeute G Guanosinmonophosphat

HOMO Highest Occupied Molecular Orbital HPLC High Pressure Liquid Chromatography

(Hochdruck-Flüssigkeits-Chromatographie) IC Internal Conversion

ISC Intersystem Crossing

ITO Indium Tin Oxide (Indiumzinnoxid) kq bimolekulare Quenchkonstante

A. Abkürzungen und physikalische Gröÿen

κ Orientierungsfaktor

λ Wellenlänge

LUMO Lowest Unoccupied Molecular Orbital

MALDI-TOF Matrix-Assisted Laser Desorption/Ionization - Time-Of-Flight MSD Mean Square Displacement (mittleres Verschiebungsquadrat) MPA 2,5-Dimethylphenacylester

r Abstand zwischen FRET-Donor und FRET-Akzeptor

R0 Försterradius

RP-HPLC Reversed Phases High Pressure Liquid Chromatography S0,S1, SN Singulettzustände

Literaturverzeichnis

[1] H. Tamiaki, T. Miyatake, R. Tanikaga, A. R. Holzwarth, K. Schaner, Angew.

Chem. Int. Ed. 1996, 35, 772774.

[2] F. F. Abdi, L. Han, A. H. M. Smets, M. Zeman, B. Dam, R. van de Krol, Nature Comm. 2013, 4, 2195.

[3] S. Sengupta, D. Ebeling, S. Patwardhan, X. Zhang, H. von Berlepsch, C. Bçttcher, V. Stepanenko, S. Uemura, C. Hentschel, H. Fuchs, F. C. Grozema, L. D. A.

Siebbeles, A. R. Holzwarth, L. Chi, F. Würthner, Angew. Chem. Int. Ed. 2012, 51, 63786382.

[4] E. L. Warren, H. A. Atwater, N. S. Lewis, J. phys. Chem. C 2014, 118, 747759.

[5] T. Weil, E. Reuther, K. Müllen, Angew. Chem. 2002, 41, 19001904.

[6] M. Bagui, T. Dutta, S. Chakraborty, J. S. Melinger, H. Zhong, A. Keightley, Z. Peng, J. Phys. Chem. A 2011, 115, 15791592.

[7] H. W. Bahng, M.-C. Yoon, J.-E. Lee, Y. Murase, T. Yoneda, H. Shinokubo, A. Osuka, D. Kim, J. Phys. Chem. B 2012, 116, 12441255.

[8] M. Cotlet, R. Gronheid, S. Habuchi, A. Stefan, A. Barbana, K. Müllen, J. Hof-kens, F. C. D. Schryver, J. Am. Chem. Soc. 2003, 125, 1360913617.

[9] C. Hippius, I. H. M. van Stokkum, M. Gsänger, M. M. Groeneveld, R. M. Williams, F. Würthner, J. Phys. Chem. C 2008, 112, 24762486.

[10] H. N. Kim, L. Puhl, F. Nolde, C. Li, L. Chen, T. Basché, K. Müllen, Chem. Eur.

J. 2013, 19, 91609166.

[11] P. Schlichting, B. Duchscherer, G. Seisenberger, T. Basche, C. Bräuchle, K. Müllen, Chem. Eur. J. 1999, 5, 23882396.

[12] G. Hinze, R. Métivier, F. Nolde, K. Müllen, T. Basché, J. Chem. Phys. 2008, 128, 124516.

Literaturverzeichnis

[13] G. Hinze, M. Haase, F. Nolde, K. Müllen, T. Basché, J. Phys. Chem. A 2005, 109, 67256729.

[14] C. Curutchet, B. Mennucci, G. D. Scholes, D. Beljonne, J. Phys. Chem. B 2008, 112, 37593766.

[15] F. Kulzer, T. Xia, M. Orrit, Angew. Chem. Int. Ed. 2010, 49, 854866.

[16] P. Tinnefeld, M. Sauer, Angew. Chem. Int. Ed. 2005, 44, 26462671.

[17] D. Wöll, E. Braeken, A. Deres, F. C. D. Schryver, H. Uji-i, J. Hofkens, Chem. Soc.

Rev. 2009, 38, 313328.

[18] M. J. Saxton, Nature Methods 2008, 5, 671672.

[19] E. Betzig, G. H. Patterson, R. Sougrat, O. W. Lindwasser, S. Olenych, J. S. Boni-facino, M. W. Davidson, J. Lippincott-Schwartz, H. F. Hess, Science 2006, 313, 16421645.

[20] M. Heilemann, S. van de Linde, M. Schüttpelz, R. Kasper, B. Seefeldt, A. Muk-herjee, P. Tinnefeld, M. Sauer, Angew. Chem. 2008, 120, 62666271.

[21] U. Kubitscheck (Hrsg.: ), Fluorescence Microscopy, Wiley-Blackwell, 2013.

[22] N. J. Turro, Modern Molecular Photochemistry, University Science Books, 1991.

[23] J. R. Lakowicz, Principles of Fluorescence Spectroscopy, Plenum Press, 1999.

[24] D. C. Lamb, Single Particle Tracking and Single Molecule Energy Transfer, Wiley-VCH, 2010, S. 99129.

[25] T. Weil, T. Vosch, J. Hofkens, K. Peneva, K. Müllen, Angew. Chem. 2010, 122, 229.

[26] A. Rademacher, S. Markle, H. Langhals, Chemische Berichte-Recueil 1982, 115, 29272934.

[27] Y. Nagao, T. Misono, Dyes and Pigments 1984, 5, 171188.

[28] G. Seybold, G. Wagenblast, Dyes and Pigments 1989, 11, 303317.

[29] B. Flier, M. Baier, J. Huber, K. Müllen, S. Mecking, A. Zumbusch, D. Wöll, Phys.

Chem. Chem. Phys 2011, 13, 17701775.

138

Literaturverzeichnis

[30] B. Stempe, M. Dill, M. Winterhalder, K. Müllen, D. Wöll, Polymer Chem. 2012, 3, 24562463.

[31] G. M. Fischer, M. Isomäki-Krondahl, I. Göttker-Schnetmann, E. Daltrozzo, A. Zumbusch, Chem. Eur. J. 2009, 15, 48574864.

[32] G. M. Fischer, A. P. Ehlers, A. Zumbusch, E. Daltrozzo, Angew. Chem. Int. Ed.

2007, 46, 37503753.

[33] G. Fischer, Dissertation, Universität Konstanz, 2010.

[34] C. Jung, N. Ruthard, R. Lewis, J. Michaelis, B. Sodeik, F. Nolde, K. Peneva, K. Müllen, C. Bräuchle, ChemPhysChem 2009, 10, 180190.

[35] K. Peneva, G. Mihov, F. Nolde, S. Rocha, J. Hotta, K. Braeckmans, J. Hofkens, H. Uji-i, A. Herrmann, K. Müllen, Angew. Chem. 2008, 120, 34203423.

[36] A. Alvinoa, M. Franceschina, C. Cefaroa, S. Borionia, G. Ortaggia, A. Bianco, Tetrahedron 2007, 63, 78587865.

[37] H. Liu, Y. Wang, C. Liu, H. Li, B. Gao, L. Zhang, F. Bo, Q. Bai, X. Ba, J. Mater.

Chem. 2012, 22, 61766181.

[38] M. Y. Berezin, W. J. Atkers, K. Guo, G. M. Fischer, E. Daltrozzo, A. Zumbusch, S. Achilefu, Biophys. J. 2009, 97, L22L24.

[39] S. Wiktorowski, C. Rosazza, M. J. Winterhalder, E. Daltrozzo, A. Zumbusch, Chem. Commun. 2014, 50, 47554758.

[40] D. F. O'Brien, T. M. Kelly, L. F. Costa, Photogr. Sci. Eng 1974, 18, 7684.

[41] M. Cooper, A. Ebner, M. Briggs, M. Burrows, N. Gardner, R. Richardson, R. Weston, J. Fluoresc. 2004, 14, 145150.

[42] J. Schaal, Dissertation, Universität Potsdam, 2011.

[43] R. S. Givens, B. Matuszewski, J. Am. Chem. Soc. 1984, 106, 68606861.

[44] T. Eckardt, V. Hagen, B. Schade, R. Schmidt, C. Schweitzer, J. Bendig, J. Org.

Chem. 2002, 67, 703710.

[45] V. Hagen, J. Bendig, S. Frings, T. Eckardt, S. Helm, D. Reuter, U. B. Kaupp, Angew. Chem. 2001, 113, 10771080.

Literaturverzeichnis

[46] V. Hagen, B. Dekowski, V. Nache, R. Schmidt, D. Geissler, D. Lorenz, J. Eichhorst, S. Keller, H. Kaneko, K. Benndorf, B. Wiesner, Angew. Chem. 2005, 117, 8099 8104.

[47] T. Furuta, S. S. H. Wang, J. L. Dantzker, T. M. Dore, W. J. Bybee, E. M. Callaway, W. Denk, R. Y. Tsien, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 1999, 96, 11931200.

[48] B. Schade, V. Hagen, R. Schmidt, R. Herbrich, E. Krause, T. Eckardt, J. Bendig, J. Org. Chem. 1999, 64, 91099117.

[49] J. S. S. Demelo, R. S. Becker, A. L. Macanita, J. Phys. Chem. 1994, 98, 60546058.

[50] R. Schmidt, D. Geissler, V. Hagen, J. Bendig, J. Phys. Chem. A 2005, 109, 5000 5004.

[51] R. Schmidt, D. Geissler, V. Hagen, J. Bendig, J. Phys. Chem. A 2007, 111, 5768 5774.

[52] M. Zabadal, A. P. Pelliccioli, P. Klán, J. Wirz, J. Phys. Chem. A 2001, 105, 1032910333.

[53] P. Klán, M. Zabadal, D. Heger, Org. Let. 2000, 2, 15691571.

[54] D. Ernst, J. Köhler, Phys. Chem. Chem. Phys 2013, 15, 845849.

[55] A. N. Kapanidis, T. A. Laurence, N. K. Lee, E. Margeat, X. Kong, S. Weiss, Acc.

Chem. Res 2005, 38, 523533.

[56] M. Dill, M. C. Baier, S. Mecking, D. Wöll, Angew. Chem. Int. Ed. 2013, 52, 1243512438.

[57] C. Cremer, Physik in unserer Zeit 2011, 42, 2129.

[58] R. Bausinger, Dissertation, Universität Konstanz, 2009.

[59] G. J. Schütz, H. Schindler, T. Schmidt, Biophys. J. 1997, 73, 10731080.

[60] C. M. Anderson, G. N. Georgiou, I. E. Morrison, G. V. Stevenson, R. J. Cherry, J. Cell Science 1992, 101, 415425.

[61] M. K. Cheezum, W. F. Walker, W. H. Guilford, Biophys. J. 2001, 81, 23782388.

[62] K. I. Mortensen, L. S. Churchman, J. A. Spudich, H. Flyvbjerg, Nature Methods 2010, 7, 377383.

140

Literaturverzeichnis

[63] A. Yildiz, J. N. Forkey, S. A. McKinney, T. Ha, Y. E. Goldman, P. Selvin, Science 2003, 300, 20612065.

[64] J. Enderlein, E. Toprak, P. R. Selvin, Optics Express 2006, 14, 81118120.

[65] S. W. Hell, J. Wichmann, Optics Letters 1994, 19, 780782.

[66] A. Fürstenberg, M. Heilemann, Phys. Chem. Chem. Phys 2013, 15, 1491914930.

[67] K. Lidke, B. Rieger, T. Jovin, R. Heintzmann, Optics Express 2005, 13, 70527062.

[68] M. J. Rust, M. Bates, X. Zhuang, Nature Methods 2006, 3, 793796.

[69] S. T. Hess, T. P. K. Girirajan, M. D. Mason, Biophys. J. 2006, 91, 42584272.

[70] S. van de Linde, M. Heilemann, M. Sauer, Annu. Rev. Phys. Chem. 2012, 63, 519540.

[71] J. J. Han, A. P. Shreve, J. H. Werner, Super-resolution optical Microscopy, S.

10261039, John Wiley & Sons, 2012.

[72] B. Huang, M. Bates, X. Zhuang, Annu. Rev. Biochem. 2009, 78, 9931016.

[73] C. K. Ullal, R. Schmidt, S. W. Hell, A. Egner, Nano Lett. 2009, 9, 24972500.

[74] A. J. Berro, A. J. Berglund, P. T. Carmichael, J. S. Kim, J. A. Liddl, ACS Nano 2012, 6, 64966502.

[75] H. Aoki, K. Morib, S. Ito, Soft Matter 2012, 8, 43904395.

[76] J. J. Han, A. P. Shreve, J. Werner, Characterization of Materials - Super Resolution Optical Microscopy, John Wiley & Sons, 2012.

[77] M. D. Ediger, C. A. Angell, J. Phys. Chem. 1996, 100, 1320013212.

[78] R. A. L. Jones (Hrsg.: ), Soft Condensed Matter, Oxford University Press, 2013.

[79] H. Vogel, Physikalische Zeitschrift 1921, 22, 645.

[80] G. S. Fulcher, J. Am. Chem. Soc. 1923, 8, 339.

[81] G. Tammann, G. Hesse, Zeitschrift für Anorganische und Allgemeine Chemie 1926, 156, 245257.

[82] R. Zorn, J. Physics: Condensed Matter 2003, 15, R1025.

Literaturverzeichnis

[83] B. Jérôme, J. Commandeur, Nature 1997, 386, 589592.

[84] D. Wöll, C. Kölbl, B. Stempe, A. Karrenbauer, Phys. Chem. Chem. Phys 2013, 15, 61966205.

[85] T. Kues, R. Peters, U. Kubitscheck, Biophys. J. 2001, 80, 29542967.

[86] D. Montiel, H. Cang, H. Yang, J. Phys. Chem. B 2006, 110, 1976319770.

[87] M. J. Saxton, K. Jacobson, Annu. Rev. Biophys. Biomol. Struct. 1997, 26, 373 399.

[88] J. Bednar, P. Furrer, V. Katritch, A. Z. Stasiak, J. Dubochet, A. Stasiak, J. Mol.

Biol. 1995, 254, 579594.

[89] B. Tinland, A. Pluen, J. Sturm, G. Weill, Macromol. 1997, 30, 57635765.

[90] S. M. Douglas, A. H. Marblestone, S. Teerapittayanon, A. Vazquez, G. M. Church, W. M. Shih, Nucl. Acid. Res. 2009, 37, 50015006.

[91] P. W. K. Rothemund, Nature 2006, 440, 297302.

[92] E. A. Jares-Erijman, T. M. Jovin, J. Mol. Biol. 1996, 257, 597617.

[93] C. Wagner, H.-A. Wagenknecht, Org. Let. 2006, 8, 41914194.

[94] D. Baumstark, H.-A. Wagenknecht, Angew. Chem. 2008, 120, 26522654.

[95] M. A. Abdalla, J. Bayer, J. O. Rädler, K. Müllen, Angew. Chem. 2004, 116, 40574060.

[96] T. Ha, Methods 2001, 25, 7886.

[97] T. Heinlein, J.-P. Knemeyer, O. Piestert, M. Sauer, J. Phys. Chem. B 2003, 107, 79577964.

[98] R. Zhu, X. Li, X. S. Zhao, A. Yu, J. Phys. Chem. B 2011, 115, 50015007.

[99] H. Neubauer, N. Gaiko, S. Berger, J. Schaer, C. Eggeling, J. Tuma, L. Verdier, C. A. M. Seidel, C. Griesinger, A. Volkmer, J. Am. Chem. Soc. 2007, 129, 12746 12755.

[100] G. Vámosi, C. Gohlke, R. M. Clegg, Biophys. J. 1996, 71, 972994.

142

Literaturverzeichnis

[101] D. G. Norman, R. J. Grainger, D. Uhrín, D. M. J. Lilley, Biochemistry 2000, 39, 63176324.

[102] M. Heilemann, R. Kasper, P. Tinnefeld, M. Sauer, J. Am. Chem. Soc. 2006, 128, 1686516875.

[103] M. Baier, Masterarbeit, University of Konstanz, 2009.

[104] H. Eilingsfeld, M. PatschDE-DE 2519790A1, 1967.

[105] C. Ego, D. Marsitzky, S. Becker, J. Zhang, A. C. Grimsdale, K. Müllen, J. D.

MacKenzie, C. Silva, R. H. Friend, J. Am. Chem. Soc. 2003, 125, 437443.

[106] N. G. Pschirer, F. Eickemeyer, J. Schöneboom, J. Qu, M. Könemann, K. Müllen, C. Li, A. Herrmann, P. Erk, G. Nordmann, A. H. A. Kuhn, T. EdvinssonInt-WO 2007/054470 A1, 2007.

[107] B. Neises, W. Steglich, Angew. Chem. Int. Ed. 1978, 17, 522524.

[108] V. Hagen, F. Kilic, J. Schaal, B. Dekowski, R. Schmidt, N. Kotzur, J. Org. Chem.

2010, 75, 27902797.

[109] K. Schwetlick, Organikum, Wiley-VCH, 2009.

[110] A. Ghosh, C. Liu, T. Devasamudram, H. Lei, L. M. Swanson, S. Ankala, G. Lilly, M. BilcerInt-WO 2009/015369, 2009.

[111] M. Yus, C. Behloul, D. Guijarro, Synthesis 2003, 14, 21792184.

[112] N. Kuhl, F. Glorius, Chem. Commun. 2011, 47, 573575.

[113] G. Gauglitz, S. Hubig, J. Photochem. 1981, 15, 255257.

[114] B. M. I. Flier, Dissertation, Universität Konstanz, 2012.

[115] M. J. Saxton, Biophys. J. 1997, 72, 17441753.

[116] G. B. Ayuk, Masterarbeit, Graduate School of Wayne State University, 2008.

[117] S. E. Braslavsky, E. Fron, H. B. Rodríguez, E. S. Román, G. D. Scholes, G. Schweit-zer, B. Valeur, J. Wirz, Photochem. Photobiol. Sci. 2008, 7, 14441448.

[118] M. Lakadamyali, H. Babcock, M. Bates, X. Zhuang, J. Lichtman, PLoS ONE 2012, 7, e30826.

Literaturverzeichnis

[119] M. Haase, Dissertation, Johannes Gutenberg-Universität in Mainz, 2010.

[120] M. Haase, C. G. H. F. Nolde, K. Müllen, T. Basché, Phys. Chem. Chem. Phys 2011, 13, 17761785.

[121] H. P. Lu, X. S. Xie, J. Phys. Chem. B 1997, 101, 27532757.

[122] T. Christ, F. Petzke, P. Bordat, A. Herrmann, E. Reuther, K. Müllen, T. Basché, J. Luminescence 2002, 98, 2333.

[123] J. Schuster, F. Cichos, C. von Borczykowski, Appl. Phys. Let. 2005, 87 .

[124] M. Haase, C. G. Hübner, E. Reuther, A. Herrmann, K. Müllen, T. Basché, J. Phys.

Chem. B 2004, 108, 1044510450.

[125] M. A. Thompson, J. S. Biteen, S. J. Lord, N. R. Conley, W. E. Moerner, Methods in Enzymology 2010, 475, 2759.

[126] J. Liebmann, Masterarbeit, Universität Konstanz, 2013.

[127] F. Menges, Spekwin Version 1.71.3, 2011.

144