Zentraler Grenzwertsatz
Satz 3.1 (ZGS)
F¨ur eine unabh. ident. vert. Folge(Xn)nvon ZV’en mit E(X1) =m und V(X1) =σ2gilt f¨ur Sn:=Pni=1Xi, dass Sn−nm
√nσ
n→∞=⇒ ν0,1.
Bemerkung
Sn√−nmnσ beschreibt ’Fluktuationen’beim GGZ 1nSnn−→→ ∞m.
Bew: (
Stein, ’72)
•O.B.d.A. m= 0,σ= 1. Zu zeigen:∀f ∈Cb(R):E[f(√Snn)]−→R
Rf(x)ϕ(x)dx mitϕ(x) = √1
2πe−x2/2. O.b.d.A.R
Rf(x)ϕ(x)dx= 0.
•h(x) := ϕ(x)1 Rx
−∞f(t)ϕ(t)dt=−ϕ(x)1 R∞
x f(t)ϕ(t)dt.
⇒h0(x) =f(x)−φφ02(x)(x)
Rx
−∞f(t)ϕ(t)dtϕ
0(x) =−xϕ(x)
= f(x) +xh(x).
•Mit M = supx∈R|f(x)|und x >0
|h(x)| ≤ ϕ(x)M R∞
x ϕ(t)dt ≤ϕ(x)M R∞ x
t
xϕ(t)dt= Mx
Analog|h(x)| ≤ −xM f¨ur x<0 |h(x)| ≤ |x|M f¨ur x ∈R6=0. supx∈R|x·h(x)| ≤M ⇒h0∈Cb(R)mitsupx∈R|h0(x)| ≤2M.
Beweis von ZGS (Forts.)
E[f(Sn
√n)] =E[h0(Sn
√n)]−E[Sn
√nh(Sn
√n)]
=E[h0(Sn
√n)]−√
nE[X1h(Sn
√n)]
=E[h0(Sn
√n)]−√
nE[X1h(S˜n+X1
√n )] mit ˜Sn:=Pn i=2Xi
=E[h0(Sn
√n)]−√
nE[X1h(S˜n
√n)]−E[X12
R1
0h0(S˜n+sX1
√n )ds]
X1 und˜Snunabh.
= E[h0(Sn
√n)]−E[X12
R1 0h0(
S˜n+sX1
√n )ds]
E(X2 1) = 1
= E[h0(Sn
√n)−h0(S˜n
√n)]
−E[X12R1 0
h0(S˜n+sX1
√n )−h0(S˜n
√n)
ds]
=:E(Un)−E(Vn)
=E(Un;An,k)−E(Vn;An,k)
+E(Un;Acn,k)−E(Vn;Acn,k) mitAn,k={|S˜n/√ n| ≤k}.
Beweis von ZGS (Forts.)
•Un·11An,k(ω) = h0(S˜n√(ω)n +X√1(ω)n )−h0(S˜n√(ω)n ) 1 1|˜Sn(ω)√
n |≤k
h0 gleichm. stetig auf [−k,k]⇒Un·11An,k →0 f.s. f¨urn→ ∞.
Ferner|Un·11An,k| ≤ |Un| ≤4M Dom. Konvergenz
=⇒ E(Un;An,k)→0.
•Analog Vn11An,k →0 f.s.
|Vn11An,k| ≤4MX12∈L1(P)Dom. Konvergenz
=⇒ E(Vn;An,k)→0.
• |E(Un11Ac
n,k)| ≤4MP(Acn,k)Tscheb.≤ 4Mk2V(√S˜nn)Biename= 4Mk2 n−1n
• |E(Vn11Acn,k)| ≤4MP(X1211Acn,k)Unabh.= 4ME(X12)·P(Acn,k)s.o.≤4Mk2
⇒ lim supn→∞|E[f(√Snn)]| ≤ 8Mk2 ∀k∈N Beh.
3.1 Schwache Konvergenz
Portmanteau Theorem
Satz 3.2
Sei(S, τ)ein top. Raum mitS =σ(τ). Dann sind. ¨aquivalent1 µn⇒µ
2 µ(A)≥lim supnµn(A)∀A⊂S abgeschlossen
3 µ(O)≤lim infnµn(O)∀O⊂S offen
4 µ(G) = limnµn(G)∀G ∈ S mitµ(∂G) = 0.
Lemma 3.1
F¨ur A⊂S abg.µ(A) = inf{RSφ(x)µ(dx)|φ∈Cb(S), φ≥11A}.
Bew: (
Satz 3.2)
Schreibweisehϕ, µi=RSϕ(x)µ(dx).
“ i)⇒ii)”: Seiϕ∈Cb(S), ϕ≥11A.hϕ, µni ≥ sup
m≥n
hϕ, µmi ≥ sup
m≥n
µm(A)
n→ ∞
=⇒ hϕ, µi ≥lim supnµn(A)Lemma 3.1=⇒ µ(A)≥lim supnµn(A).
“ ii)⇒iii)”: Folgt durch ¨Ubergang zu Komplementmengen.
“ iii)⇒iv)”: µ(G) =µ(˚G)≤lim infµn(˚G)≤lim infµn(G)
≤lim supµn(G)≤lim supµn( ¯G)≤µ( ¯G) =µ(G).
Bew: (Forts.)
“ iv)⇒i)”: ψ∈Cb(S), t7→Fψ(t) :=µ({ψ≥t})rechtsstetig
⇒hat nur abz¨ahlbar viele Spr¨unge
⇒µ({ψ≥t}) =µ({ψ >t})f¨ur dx-fast alle t∈R. R
Sψ(x)µ(dx)Fubini= R
Rµ({ψ≥t})dt
=iv)R
Rlimnµn({ψ≥t})dt Dom. Konvergenz
= limnR
Rµn({ψ≥t})dt.
Satz 3.3
F¨ur eine Folge(µn)n von W-Maßen auf(R,B(R))giltµn⇒µ gdw. Fµn(x)→Fµ(x)f¨ur alle x∈R, in denen Fµ(.)stetig.Bew:
Folgt aus Satz 3.2 iv), daµ({x}) =Fµ(x)−limy%xFµ(y)∀x∈R, d.h.µ([a,b]) =µ((a,b)), falls Fµ in a und b stetig.
Satz 3.4 (
Skorokhod)
Falls Xn⇒X f¨ur eine Familie vonRd-wertigen ZV’en, so ex. ein W-Raum(Ω,F,P)undX˜,X˜n: Ω→Rd mit X ∼X˜,Xn∼X˜n, s.d.X˜n→X P-fast sicher.˜