Outplacement dobr praktyk społecznej odpowiedzialno ci biznesu

Outplacement mie ci si w ród narz dzi budowania społecznie odpowiedzialnego przedsi biorstwa¹¹⁶. Pod poj ciem społecznej odpowiedzialno ci biznesu zgodnie z klasyczn definicj K. Davisa i R. Blomstrom rozumie mo na „obowi zek wyboru przez kierownictwo takich decyzji i działa , które przyczyniaj si zarówno do dbało ci o interes własny (pomna anie zysku przedsi biorstwa), jak i do ochrony oraz pomna ania dobrobytu społecznego”¹¹⁷. W praktyce istotne jest zatem by podczas podejmowania decyzji i prowadzenia działalno ci d y do równowa enia korzy ci własnych organizacji z korzy ciami społecznymi.

Definicja społecznej odpowiedzialno ci biznesu wskazuje, i przedsi biorstwo ma moralne i społeczne zobowi zania wobec swoich interesariuszy jako nosicieli ryzyka. Interesariuszami według klasycznej definicji R.E. Freemana okre la si „jak kolwiek grup (lub jednostk ), która mo e oddziaływa lub by przedmiotem oddziaływania w d eniu do realizacji celów przedsi biorstwa”¹¹⁸. Niekiedy uznaje si nawet, e restrukturyzacja nie mo e zako czy si sukcesem je eli odb dzie si bez zaanga owania interesariuszy¹¹⁹.

Zaleca si , by zmiany w organizacji były kompatybilne z celami i oczekiwaniami interesariuszy, przy czym trudno ich negocjacji zale y od liczby tych podmiotów i wyst powania sprzeczno ci mi dzy ich celami. Interesariusze powinni bra udział w planowaniu, przygotowywaniu oraz wdra aniu planów naprawczych. Bł dna identyfikacja interesów ró nych podmiotów i niech do współpracy mo e znacznie opó nia poszczególne działania naprawcze i wywoływa niepo dane efekty. Przykładowo w przypadku restrukturyzacji zatrudnienia pracownicy mog stawia opór wobec redukcji kadr, wierzyciele domaga si zobowi za , za dostawcy oferowa wy sze ceny.

116 Zob. M. Rybak, Etyka mened era - społeczna odpowiedzialno przedsi biorstwa, PWN, Warszawa 2007, s. 193.

117 K. Davis, R. Blomstrom, Business and society: environment and responsibility, McGraw-Hill, New York 1974, s. 6;

[cyt. za:] M. Rybak, Etyka mened era - społeczna odpowiedzialno przedsi biorstwa, PWN, Warszawa 2007, s. 28.

118 R.E. Freeman, Strategic Management: A StakeholderApproach, Pitman Publishing, Boston 1984; [cyt.za:] M. Porada-Rocho , Rola interesariuszy w procesie zmian, [w:] M. Porada-Rocho (red.), Restrukturyzacja przedsi biorstw w procesie adaptacji do współczesnego otoczenia…, op. cit.., Difin, Warszawa 2009, s. 38.

119Ibidem, s. 39-40.

Kluczowe znaczenie ma zatem prowadzenie systematycznej i precyzyjnej komunikacji¹²⁰.Niezb dne jest: wykorzystanie zalece z zakresu marketingu personalnego, ujawnienie skali problemów przedsi biorstwa oraz okre lenie mo liwo ci jego wsparcia przez interesariuszy celem poprawy i utrzymania dobrych kontaktów z nimi w przyszło ci.

Uogólniaj c współpraca z interesariuszami w restrukturyzacji przedsi biorstwa mo e obejmowa cztery kolejne etapy¹²¹. S to: (1) identyfikacja wewn trznych i zewn trznych interesariuszy o kluczowym znaczeniu dla procesu restrukturyzacji; (2) analiza i diagnoza interesariuszy - odpowied na pytania w jaki sposób zyskaj lub strac na restrukturyzacji oraz jak mog zareagowa na jej realizacj ; (3) sformułowanie strategii post powania wobec poszczególnych interesariuszy z uwzgl dnieniem ich pozytywnych i negatywnych reakcji; (4) wdro enie strategii post powania z istotnymi grupami interesariuszy. Pozytywne przeprowadzanie tych etapów ma prowadzi nie tylko do rozwoju przedsi biorstwa, ale równie jego otoczenia oraz sytuacji w której

„wszyscy wygrywaj ”.

W literaturze przedmiotu zaleca si równie by poszczególne cz ci społecznego planu restrukturyzacji przedsi biorstwa były konsultowanie i negocjowanie z organizacjami reprezentuj cymi pracowników np. zwi zkami zawodowymi, kadr kierownicz , samymi pracownikami oraz organizacjami zewn trznymi wł czonymi w restrukturyzacj jak np. urz dy pracy, komisje przewidziane w zbiorowych umowach pracy, administracja publiczna¹²². Podobnie programy outplacementu powinny polega na współpracy: osób odchodz cych z firmy, kierowników linowych, specjalistów z działów kadrowych, zwi zków zawodowych oraz partnerów zewn trznych, jak np. urz d pracy i doradcy personalni¹²³.

120Ibidem, s. 85-86.

121 W. Downar, Relacje z interesariuszami jako stymulator sukcesu przedsi biorstwa, [w:] J. Engelhardt, M. Brojak-Trzaskowska (red.), Management forum 2020 – w kierunku uniwersalnego modelu zarz dzania, Plewnia, Szczecin-Mi dzyzdroje, s. 143-149; [cyt. za:] M. Porada-Rocho , Rola interesariuszy w procesie zmian, op. cit., s. 41.

122 A. Ludwiczy ski, Analiza pracy i planowanie zatrudnienia, op. cit., s. 187.

123 A. Pocztowski, Zarz dzanie zasobami ludzkimi. Strategie - procesy - metody, op. cit., s. 168-170; K.W. Frieske, J.

M cina, D. Zalewski, Rola partnerów społecznych w procesie kształcenia i szkolenia zawodowego w Polsce, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2000, s. 49, 69.

Tabela 7 zawiera dostosowan do polskich warunków typologi głównych podmiotów procesu restrukturyzacji zatrudnienia i ról jakie mog w nim odgrywa ¹²⁴. Nale y przy tym doda jakie korzy ci z uczestnictwa w programach outplacement mog uzyska partnerzy zewn trzni przedsi biorstw¹²⁵. Władze lokalne dzi ki działaniom outplacementowym unikaj napi społecznych oraz zachowuj wpływy podatkowe od ponownie zatrudnionych osób. Publiczne słu y zatrudnienia wywi zuj si z realizacji celów statutowych poprzez współprac z pracodawc oraz zdobywaj do wiadczenie w realizacji programów outplacement.

Tabela 7. Role podmiotów uczestnicz cych w procesie restrukturyzacji zatrudnienia

Podmiot Rola

Administracja publiczna Pracodawca, wła ciciel lub współwła ciciel zakładu pracy Pracodawca Negocjowanie ze zwi zkami, finansowanie lub

współfinansowanie usług outplacementowych Przedstawiciele pracowników,

zwi zki zawodowe

Negocjowanie umów z pracodawcami m.in. odprawy, pakiet outplacementowy

Urz dy marszałkowskie Działania zwi zane z przyci ganiem kapitału, inwestorów Wojewódzkie Komisje

Dialogu Społecznego Forum dialogu pomi dzy partnerami społecznymi

Publiczne słu by zatrudnienia Monitoring, finansowanie lub współfinansowanie usług dla osób zwalnianych

ródło: opracowanie własne na podstawie M. Korsak, Restrukturyzacja zatrudnienia, FISE, Warszawa 2009, s. 7.

124 Zob. M. Korsak, Restrukturyzacja zatrudnienia, FISE, Warszawa 2009, s. 5-7; B. Piotrowski, Outplacement – podstawowy pakiet informacji, FISE, Warszawa 2010, s. 18-20.

125 Por. A. Ledwo , Outplacement – przewodnik dla organizacji pozarz dowych, FISE, Warszawa 2010, s. 20-21.

Organizacje pracodawców i pracodawcy rekrutuj poszukiwanych pracowników i nawi zuj kontakty biznesowe. Prywatne firmy doradcze, szkoleniowe i agencje zatrudnienia zdobywaj klientów i rozbudowuj katalog oferowanych usług. Organizacje pozarz dowe natomiast zdobywaj do wiadczenie w realizacji działa na rzecz osób w trudnej sytuacji, wiarygodno , referencje, wsparcie finansowe oraz mo liwo ci rozwoju organizacji i pozyskania lub wzmocnienia kadry.