R E M E D HS ROBORANTIBUS.

(1)

(2)

D I S f t U I S I T I O I V E S

D E

R E M E D H S R O B O R A N T I B U S .

QUAM

CONSENSU ET AUGTORITATE

GRATIOSI MEDICORUM ORDINIS

UNIVERSITATE UTERARUM f £ S A R E A OORPATENSI

i ? / r # ADWISCENIWM

LOCO CONSUETO PUBMCK PEFENSURUS AUC.TOR

Wilhetm Vio. • ,

^4V

D O B P A T l L I V O t t O K U f f l .

TVPIS V i n U A E J . C. SCHLNMANM KT C. M A T T I E S E M . M D C C C l . l .

(3)

I m p r i m a t u r

haec dissertatio, ea conditione, ut simnlac typis fuerit excusa, quinque ejus exempla tradantur collegio ad libros explorandos constitutn.

Dorpati Livon., die 1. mens. Junii anni 1851.

Dr\ Meiehert, ord. med. h. t. Decanus.

(4)

N e quis mihi opprobriuin faciat, quod, multis negatis, pro veterc nihil substituerim novi. Medicinae enini, copiae verborum et sententiarum nullo judicio nec discrimine colla- torum succumbenti, id ctiam usui esse censuerim, quod r a - tionibus deleamus ea, quae temere prolata sint.

Gaudeam, si mihi contigerit, ut periculis a me factis ad solvendas quae recentioribus temporibus de remediis roborantibus prolatae s u n t , quaestiones aliquantnlum afferam. Non possum autem, quin animadvertam, me longe abesse, ot

• quaestionum illarum experimentis meis discrimen datum esse censeam. Antequam enim de remediis tonicis judicium fera- mus certum et mea cxperimenta uberius repetantur, et nova alia instituantur necesse est.

Cl. Buchheim, praeceptori veneratissimo gratias ago quam maximas, qui consilio et r e comiter ac benevole me adjuvit.

(5)

O i mcdicainina in ordines quosdara distribuere volumus.

imprimis et ante omnia oportet, ut, quaravis sequaniur di- stribuendi rationem, cuique ordini signa quaedam singularia affcramus, quae singula singulis medicaraentis istius ordinis conveniant. Queraadmodura vero omniura, quibus utimur, medicamentorum certam formam componere sit difficile., eo jam intelligitur, quum nc una quidem medicarainum distribucndo- rum ratio adhuc instituta, constanter convcnienterqiic illustrari poterat; ea forsitan excepta, q u a e , praeceptis botanicis et zoologicis nixa, nullo mo domedicinae expediverit. Xovissimis temporibus praecipue ad effectus physiologicos respexeruut.

qui medicaminum ordines componere voluerunt. Quae autem ratio prioribus non pcrfectius neque melius evadere poterat, quum modo multas rationes physiologicas exactius cognitas non habeamus, modo etiam de medicaininum vi et effectu p a - rum hucusque quaesiverimus. E t hic inconstantia, quae s a e - pissime nobis occurrit, sicuti dissensione, quam inter scriptores de eodem remedio non raro invenimus, satis superque probatur, hanc etiam medicaminum distribuendorum rationem.

quamvis principiis nixa sit, quae ad excolendam artem niedi- cam plurima conferre possiut, non adeo diligenter quin p e r - fectione egeat, esse elaboratara. Imprimis praecepta quaedam, quae, experimentis tantum in aegrotis factis aut etiam sententiis futilibus commenticiisque nisa, per saecula civitate donata in pharmacologia saepissimc obviam nobis veniunt, eo digniora sunt, quae exactissimo judicio examinentur, quo

l

(6)

piura nunc nuper experimentis simplicissimis in suspicionem adducta sint. Inde ab omni tempore, ut exemplo utar, t r a - ditum nobis e s t , usu sinapis, piperis et aliis sic dictis con- dimentis, secretionem succi gastrici augeri, e t , aucta s e c r e - tione, ciborum concoctionem acui et accelerari. E x periculis v e r o , nuper a cl. Schrenk¹) factis, concludcre licet, his materiis in ventricuio praesentibus, neque temporis spatium, quo alimenta concoquuntur, neque etiam concoctionis v e h e - mentiam u!Io modo mutari. Boussingault²) experimentis, a se maximo cum studio de effectu, quem usus natri muriatici in pecorum incrementum habeat, institutis, perspicue nobis ostendit, usu natri muriatici pecora non celcrius corpore c r e s c e r e , si eandem nutrimcntorura quantitatem iis praebe- mus; et nutrimentis iis praebitis natri muriatici tantam jam inesse copiam, ut hanc nutritionis causa non sit opus augere.

Dailly³) , experimenta alio modo repetens, pecora majorem quidem nutrimentorum copiam post natri muriatici usum d e - vorare et propterea paullo celerius pondere accrescere p r a e - tendit, ita autem, ut nutrimentorum copiae semper eodem modo respondeat incrementum.

Hoc modo evenit, ut etiam in scriptis de remediis sic dictis roborantibus nobis praecepta occurrant, quae omni hucusque careant argumentatione.

Varii scdptores eodem fere modo medicamina roboran- tia definiunt. Mitscherlieh remedia tonica ea appellat, quibus variae corporis telae et partes strictiores et fortiores reddi- t a e , condensantur. Oesterlen haec remedia corpus corrobo- r a r e , tonum et sanguinis constitutionem rcstituere praetendit;

Pereira, his remediis diutius adhibitis languorem corporis removeri et infirraitatem, nnlritionem singularum corporis

1) Schrenk, De vi e t e f f e c l u quorundam medicaminum iu digestionem.

Dorp'ti Livonornm 1849.

i) Bmissingau.lt, Ann. de Chim, et de P h y s . III. Ser. XIX.

3) Datlly, Ann. de Chim. et de Piiys. III. Ser. XX.

(7)

— 7 —

partium et hoc modo vires augeri. Cum quibus alii etiam scriptores re concinunt, verbis tantum discrepant.

Neutiquam autem remedia, quae ad roborantium ordinein a variis scriptoribus adnumerantur, cum definiiione data omnia congruunt. Imprimis reinedia adstringentia in tonicorum numerum injuria inferre videntur. Medicaminibus enim roborantibus effectus supra descripti nonnisi per longius temporis spatium in usum vocatis creari dicuntur et ita quidem ut t o - tuin corpus particeps liat hujus effectus. Remedia antem adstringentia, quamvis etiam telas densiores et strictiores reddere possint, hunc effectum nisi iocalem habere pro certo nescimus. MUscherlich num effectus adstringens in locis etiain remotis ab eo, in quo medicamentum adstringens appli- catum erat, eveniat nec n e , non diligentius probatura esse ipse praedicat; immo confitetnr. hoc sibi non essc verisimile.

£ t s i remediis adstringentibus diutius, ut corpus roboremus, uti vellemus, taututn abesset, ut propositum nostrum a s s e - qneremur, ut ad contrarium perveniremits: illis cnim reme- tlijs diutius adhibitis, ciborum concoctio ct corporis nutritio vix possent, quin perturbarentur; quo facto, corpus non s a - nius sed aegrius etiam, non fortius, sed imbecillius r e d d e r e - tur. MUscherlich s a n e , multa reinedia adstringentia con- coctioneui ciborum juvare contendit: qua autem re a plurimis scriptoribus pharmacologicis nec non a thcrapeuticig dissentit.

N e g a r e non possumus, etiam liaec remcdia eo. quod s e c r e - tiones profusas sistant, ad organismum conscrvandum et nutritionem turbatam restituendam aliquid afferre posse: qua autem re ne inducamur, ut ea medicamenta tonicis^: adnume- remus; eodem enim jure omnia remedia, quae morbum ali- quem, ciborum concoctionem et nutritionein corporis turbantein.

tollere queant, tonica appellarentur, quum, depulso morbo, corpus recrearetur. Sic Opiuin tonicis adnumerandum esset, quia dtarrhoeam tollit, sic Ipecacuanha, quia vomitum impedit et cet. Trousseau et Pidouae creosotum etiam et fuligincm, Pereira acida mineralia inter remcdia roborantia recipi v o -

l •

(8)

— 10 —

Mitacherlich minores remediorum amarorum copias ante coe- nani aegrotis praebendas, ut appetitus augeatur, proposuerit.

fSlrumpf immo iisdem remediis cibi aviditatem usque ad famem augeri contendit. Quae opinio difficillima est cxaminatu, quum cibi appetentia ex multiplicibus variisque conditipnibus pendeat, et variis modo augeatur, modo etiam diminuatur.

Id autem ii, qui opinioni illi adhaerescunt, concedunt, adlii- bitis in sanis remediis tonicis, appctitum vix accrescere et ne in aegrotis quidem semper augeri. Praeterea ut effectum illum p.ro certo sumant, ex usu medicaminum amarorum, p r a e - cipue Chinini, sub conditionibus ducti sunt, quae per se saepissime jain efficiunt, ut cibi aviditas acerrima exsistat;

vcluti uiorbis gravioribus latis, si propter nutritionem diutius vitiatam, imbecillitas quaedam virium et corporis macies r e - manserunt. Ceterum ne omittamus cibi aviditatem auctam et

stomachi niajoris ciborum copiae tolerandae facultatcm non quidquam discriminis h a b e r e , nisi etiam nutrimcntis sumptis latius et extensius in sanguinem receptis. IVum igitur huic opinioni quidquam dandum sit nec ne, aestimando effectu illo- rum medicaminuin in digestionem et nutrilionein judicaretur.

Ilemedia tonica vim in salivae secretionera exercere, jam propter saporeni, quem pleraque omnia gravem habent, ponere possumus; et quidem, ut ejusmodi substantiis fieri solet, secretionem giandularum salivalium augent. Salivae autem vim in amylum, praesentibus remediis amaris, nullo modo nuitari, periculis a cl. Buchheim et Engel^G) cum salicino

facta. demonstratum.

S a p o r e , quem multa remedia tonica habent amarum scriptores commoti sunt, ut m«dicamentorum amare sapientium proprium constituant ordinem. Si etiam ordinem hoc modo appellatum esse parvi refert, attamen nou possumus, quin- animadv ertainus, multos imo recentioris temporis scriptores

0) Beilrage zur ArziieimiUellebre. Leipzig 1849.

(9)

arbitrari, ex amaritie praecipue iilornm medicaminum penderc effectum. Quin etiam aliis rcmediis, quae non roborantium ordini adnumerantur, uti Aloae, Colocynthidi, propter amaritiem praeter effectum praecipuum, vim etiam tonicam adscri- bunt. Ut taceam, nos neque rationes chemicas, neque pby-

siologicas habere, quibus amnritiem medicamentorum pro effectu sumamus, non praetermittendum est, si amarities indi- care possit, qualis medicaminis sit actio, opus esse, ut, quanta sit actio, vehementia indicet amaritudinis. Cl. Buchheim et Engel, ut amaritiem variorum medicaminum compararent, solutiones eorum aqua diluerunt, dum sapor amarus evanuerit.

Quomodo factum est, ut haecee inveftiant:

Strychninum tartar. amnro est sapore cum 48000 pnrlibns nqune dilntum Chiniunm tnrtaricnm ,, ,. ,, 10000 ,, ,,

?5 35

Cinchoninum tartnr. ,, ,, 4000

Morphium tartaricum ,, ,, ., 2000 ., ,, Salicinttm ., 1500

Fhlorrhicinnm ,, ,, ,, ,, 500 ,, ,, E x quibns jam elucet, vehementiam amaritudinis actioni medicamenti, qnoad experientia in aegrotis facta, statuta esse dicitur, non plane respondere. Chinini et Cinchonini salia e o - dem modo et eadem vehementia agere, inquisitionibus in aegro- tis factis statutum esse dicitur 5 contra autem secundum p r a e - cedentis tabulae numeros salium horum actiones aliquanto dif- ferre deberent 5 sic modo medici longe hucusque absuut, ut Strychnini majorem quam Chinini esse vim tonicam censeant.

Imprimis autem remedia tonica in stomachum vim e x e r - cere dicuntur, et quidem verbis majoris scriptornm partis quum stomachi motus, tum succi gastrici secretionem augent.

Quod vero ad motus stomachi et succi gastrici s e c r e - tionem attinet, vix viam hucusque invenimus, qua et motus peristaltici vehementiam et succi gastrici copiam adeo accurate et subtiliter possimus limitare, ut via ista ad affectum medicaminum in stomachum comparandum utamur. Si etiam per

(10)

fistulam stomachaiem motus stoinachi sentire possuinus, nescio tamen, quomodo hi motus cum i i s , qui praesentibus medica- mentis quibusdam oriantur, comparentur; sic etiam succi gastrici copia variis secreta conditionibus, neutiquam accurate aestimari potest, ita ut non facile constituamus, nutu, praesente quodam medicamine, major copia secernatar aut minor.

Blondlot⁷) vel alcalia carbonica tonicis aduumerari vult, quia illis remediis secretionem succi gastrici augeri se vidisse contendit. Praeterea de effectu, quein remedia tonica in s t o - machi motum et in succi gastrici secretionem habeant, pericula hucusque omnino non facta sunt, ita ut de illo eorum effectu opinari tantum liceret. Utcunque res est, nunc temporis noit sine causa conjicere possumus, digestionem, quain stomacliu.s exercet, si etiam motus augerentur et secreti copia, remediis tonicis praesentibus, non accelerari. Qua de re a cl. Buch- heim et Engel^tt) experimenta diligentissime hocmodo instituta sunt, ut canibus, fistula stomachali pracditis, vicissim merum albumen et eadem albuminis copia simtil cuin medicamento quodam amaro in stomachum inunitterentur; residuis albuminis.

diligentissime statutis, quantum albuminis certo quodam tcm- poris spatio concoctum sit, concludi licuit; hoc 'modo vim medicaniinum tonicorum in disgestionis celeritatem investigare potuimus. Disquisitionibus istis hi numeri pro certo temporis spatio dati sunt:

1) Albumen solum 9,84 — Albumen cum Chinino 8,57 2) Albumen solum 10,98 — Albumen cum Salicino 9,02

3) Albumen solum 10,45 — Albumen cum Phlorrhicino 9,87 4) Albumen solum 10,56 — Albumen cum resina Absinthii 8,89 5) Albumen solum 9,28 — Albumen cum Berberino 8 , 7 8

E x hac tabula perspicue elucet. remediis tonicis digestionem certe non accelerari.

7) Frerichs. ttber die Verdauung im Hand^Oeieviiuctit vnn Wagner.

8) L. c.

(11)

Sttnt, qui remediis illis bilis secretionem mutari velint.

Plagge, bilis copia remediis tonicis aucta, digestionem e n t e - ricam nen parum adjuvari praedicat; quod vero etiam con- jectatum tantum prolatum est. Periculis a cl. Buchheim «t

Engclin felibus institutis, quibus ductus choledochus subli- gatus et fistula vesicae felleae facta erat, bilis secretionem

post usum Chinini sulphurici non augeri demonstratum e s t ; et ndn habemus, cur aliis remediis tonicis hoc fieri censea- mus. Mitscherlich quemdam Weinhold nominat, qui hepar post usum medicaminum roborantium volumine comminui, e x - perimentis invenisse dicitur; quae vero cxperimenta frustra quaesivi. Oesterlen etiam de hujtismodi investigationibus referens autbris nomen omittit.

Quam remedia tonica in succi pancreatici secretionem vim exerceant, certis non cognitum est experimentis. Plagge

nimis audacter ex e o , quod illis remediis salivae copia a u - geatur, etiam succi pancreatici secretionem increscere cori-

cludit.

D e effeCtU, queiti remcdia tonica in intestinum tenue et crassntn habeant, quum aditii difficiliora sint. etiam pro certo judicari nequitflr. E x alvi dejectione, quod majoris sit mo- menti, nil cohcludere licet, qtitiiri majoris scriptdrum partis auctoritate remedia tonica alvum modo laxent modo astringant.

Restat jairt ut effectum exauitnemus ] quem remedia t o - nica in universum digestionis et nutritionis prdcessum h a - be'srit. Mitsckeriick enim hoc praecipue afltrinat, remedfis tdnicis l o n g i u s p e r teiiiporis spatiiim stimptis, majorem chymi copiam in sarighinein recipi, eaque ratione sahguini faculta- teih'•' datam e s s e , omriium corporis orgariorum' melius alendo- rum,^! ita^; 'titf vbhimeh¹ totius corporTs accrescal. JVutrimehta eriim, praesentibus qtitbUsdam Wedicamentis rribofahtibus, melius conco-

qtii" et ubefihs extfahi' dicuntur • quoinoJo chynii copia ex eadem cibV qiiantitate maj6f orifi deberet. Fieri pofiiit etiam\\~ ut chyriius, qui remediiV tohfcfs sumpfisformaitts "es^, ex catisis, qtiiie hucasque nos fugerunt, ab organismo abandaritius e t

2

(12)

14 —

largius retineretur et in substantias transformaretur, quae ad nutriendum corpus opus sint. Mitscherlich, Trousseau et aiii multi remediis illis organismo hujusmodi vim praeberi censent.

Qui remediorum tonicoruin elTectus ut diligentius exami- netur, eo magis necesse videtur, quo saepiiis novissimis temporibus hic illic a scriptoribus in dubium vocatus est. Sunt autera, qui novissimis etiaiii temporibus hanc remediis istis vim inesse, maxime defendant.

Hujus rei examen aliis, quae de effectu remediorum roborantium institutae sunt, disquisitionibus jure praecedere debuissct: antequam enim, quibus viis medicamen a g a t , dis- quiramus, num omnino hocmodo, ut opinamur, agat necne, statuamus opus est. Quod si saepius fieret, muitus labor ad vias illas explorandas et multae sententiae hypotheticae ea causa prolatae, inutiles essent. De effectu et v i , quos remediis tonicis inesse a saeculis uobis traditum cst, nisi r e - centissimis temporibus, dubitare non ausi sunt. Experientia in aegrotis facta hac de re judicium certum ferri nequitur;

inquisitiones vero pharmacologicae nondum institutae sunt.

Propterea suscepi, ut pericula quaedam faciam, quibus ad solvendam hanc quaestionem aliquantulum afferam.

Ut chymi copiam et naturam post medicaminura roborantium usum disquirerem, eo minus in mentem venire potuit, quum ne hoc quidem hucusque contingeret, ut chymi qui variis nutrimentis formatur copiam et indolem chemicam cognosceremus.

I t a q u e , ut certum aliquid a s s e q u a r , experimenta a me insti- tuenda hoc modo disponerem necesse e r a t , u t , si remediis roborantibus chyli quantitas profecto augeretur e t , majore cbyli copia in sanguinem recepta, corpus uberius nutriretur, ut, inquam, effectum illum eventis ponderare possim.

Si modo remediis tonicis adhibitis melius alitur corpus, pondere quibusvis ex causis minutum celerius etiam incres- cat necesse e s t , quam diaeta quadam tantum adhibita. I t a - que, si contingit nobis^; ut, ceteris paribus, ponderis incre-

(13)

— 15 —

nicntuui, remediis tonicis aut diaeta tantum adhibitis. comparare possimus. parvam etiam reniediorum tonicorum in nu- tricionem vim facile cognoscamus.

Quum vero et tempore et auxiliis carucriin, ut omnia remedia. quae ad roborantium ordinem numerantur, ad pericula facicnda adhiberem, duobus tantum eorum, Chinino et F e r r o , usus sura, quum et maxiina inter medicos gaudeant auctoritate et altcrum ex remediis tonicis vegetabilibus alte- rum ex mctallieis sumpta sint.

Dc vi quam Chininum et Ferrum in organismum habeant, pericula hucusque toxicologica praecipue facta sunt. Experimenta.

ab Orfila, Friend, Bally, Giacomini, Gmelin, Magendie etc. instituta, eo tantum versabantur. ut majores illoram m e - dicaminum copiae in stomachum, in venas aut in telam cel- lulosam injicerentur. Qnae experimenta omnia a Wibmer⁹) collata sunt. Rauschenbach¹ °) animalibus longius per temporis spatium corticem Cbinae praebuit et. iis sectis, stomachum et intestina contracta, eorum parietes crassiores factos, cor contractum, hepar Ilavius, bilem liquidiorem facta esse se vidisse contendit. Quas mutationes in iis, quibus diutius Chininum praebueram, non inveni.

Quomodo minoribus dosibus Ferrum et Chininum agant, eo scriptores neutiquam inter se consentiunt. V. d. enim Milscherlich Chininum neque cibi appetentiam augere neque digestionem nec nutritionem juvare contendit. Qua de r e Oesterlen etiam dubia enuntiat, Slrahl et Griesinger ^l^l) ne i d , quod, usitatis remediis tonicis, saepe sentiamus cum famis commutemus sensu monent; nonnisi enim irritationis s t o - machi signum esse contendunt. E t quidem vehementia tantum ab ea discerni videtur stomachi irritatione, quae, majore istorum medicaminum copia sumptn. dolore, vomitu et aliis gravioribus

9) Wibmer. Wirtcunjr rler Araeneimittel und Gifte, Htocrreft 1 8 3 1 . , 10) ibidem.

11} Ruckheim «nd Enget, Beitraffe "zu» Arznelmittellenre.

(14)

— 16 —

12) Mayer. Dias. inaug. deratione, qua ferrnm mutetur in corpore. Dorp.1850.

13) Qaoi veio propositum ut omitterem , ceactus s u m , quum magna felium pars Drevi tempore periret. Itaque saepe facere non potui, quin quaavis assequar feles ad experimenta facienda adhibeara, ad corporis pondus non respiciens. — Attamen singulorum prdinum feles semper habeant, cum quibns comparentur.

se offert signis. Maxime autem Chininum effectus supra d e - scriptos tonicos e x e r c e r e , plerique scriptores imprimis Pe- reira, Trousseau, Plagge, Vogl, Strumpf etc. defendunt.

F e r r o contra vim tonicam maxirae extensam inesse, Mitscher- lich pronuntiat. Praeter effectum, quem in digestionem et nutritionem exerceant, Ferrum imprimis sanguinis constitutionem mutare profert; et quidera numerura praecipue corpus- culoruin sanguinis augeri. a Tiedemann et Gmelin, Andral et Gavaret demonstratum esse dicitur. Quos F e r r i effectus propterea saepe frustra expectari, Mitscherlich narrat, quod simul cum F e r r o remediis aromaticis utimur. Majoris contra scriptorum partis experientia remedia aromatica, simul cum F e r r o in usum vocata, neutiquam inutilia videntur, quum F e r - rum stomacho saepjssime molestias non exiguas exhibeat.

Cl. Plagge tantura a b e s s e , ut Fcrrum ciborum concoctipnem j u v e t , contendit, ut semper eam non paullo retardet.

D e viis et ratione, quibus Ferrum in corpore mutatum in sanguinem recipiatur, et ex corpore iterum removeatur, cl. Mayer^{1 2}) uberius disserit.

Experimenta a me hoc modo instituta sunt:

In felibus, quia acquisitu mihi faciliores e r a n t , pericula feci. Quominus aliis etiam animalibus uterer, quod optahdum fuisse non nego, eo irapediebar, quod nulla data mibi erat potestas experimentorum extensius dilatandorum. Feles tres ip ordines distribui et ita quidem, ut cujusque ordinis feles fere ejusdem corporis ponderis essent,. et cuique unius ordinis feli, ejusdem ponderis fejes aliprum ordinum respond*- r e n t^{1 3}) . Nanc jam necesse e r a t , ut sjnguhirum felium corporis pondus diminueretur et qui^em corppris decrementum cujusque felis pro corporis pondere idem esset. Djjolms

(15)

— | 7 —

adductus sum causis, ut corporis pondus diminuerem ; quum enim expectandum erat, fore, ut singularum felium iucremen- turo celerius et aequabilius procederet et faciiius comparare- t u r ; tum etiam assecutus sum, ut remedia tonica iisdein conditionibus atque mcdici adhiberem.

Itaque plures per dies feles, ut corporis medium pondiis statuam, ponderavi. — Tum e medio pondere quintam s u b - traxi partem; e milienis. igitur giammala ducena. Ad quatuor jgitur medii ponderis quintas partes felium poudus dimjnuere- tur volui. a millenis ad octingena grammata.

Quod ut ceJeiius fieret, grana bina calomclanis felibus quotidje praebui, dum nutrimenta omnia rempvebam. Mox autem, ut hanc relinquerem viam, necesse erat, quuin septeni, quibus calomelas pracbueram, f e l e . s . p e r i r e n t^{1 4}) . Itaque eo tantum feles pondere diminuere conatus sum, quodper aliquot temporis J i u l l a iis pnieberem nutrimenta. S e d , quutn hoqmodo etiain consilium non assequerer. parvam cibi copiam quotidie

14) Calomelas enim illa copia adhihitum, effecrus in feles gravjssiinos

«abuit. Cibi appetentia , ealomelane ituas etiani tantuui pei djes, pratfbito, pje- j-juique omnis evanuit, saepius brevi, post<juam renieiljum suiiiptuin e s t , vpmjtjus adfuit; diarrhaea secundo jam die maxima erat; tertio aut quarto d i e , etiamsi grana tiia tantum mercurii dulcis praeliita erant, salivatio, oijore gaepe foetidis- s i m o , orta e s t ; feles maxime caducae factae, celerryne pondeie ilimiuuebantur et.copunoveri non poterant, ut cikum sumereut. Diannaea et salivatione incres- eentibus, qunm jam maxiina adesset virium dcfectio, f e l e s , spnsmis etiam brevi ante mortem o r t i s , perierunt. In omnibus felibus, quibus caUunelas datum erat, quum mortuas aperirem, ulcera stomachi, in tribus praeteica uiceia int$st'mi tenuis , in una crassi etiam inveni. Notanda permagna hilis copia crat, quae et in toto tubo intestinali et in vesica fellea repericbatur. Cujusdam, nt exemplo u t a r , felis pondus medium 2917 g i n i m . , tum calomelane tres por dies adhibito mortuae pondus 1629 grmm. erat. Hepar 137 g n n a i . , vesica fellea cu^». bUe, quam continebat, 25, 20 grmin., bilis sola 10, 91 grmm. valnerunt. Ouae hilis

«opia sane permagna v i d e t u i , cum copia comparata, quam cel. stakmanni disqui- sitionibus (Diss. inang. de hilis copia. Dorpati 1849) vesica fellea maximara recipere possit. Ulcera oiis frustra quaesivi. — Seniel intestini tenuis pait?m per omnia strata vehemcntissinie inflammatam fuisse vidi. In aliis organis qnoil communicem nil inveni. Notandnni etiam e s t , taenias et Iumbricos, quamvis etiam diutius mercorio dulci adhibito, saepissime in cadaveribus adfuisse.

(16)

— 18 —

praeberem necesse erat. Tum deiuum corporis pondus ui eo, quo proposui, diminuerem, contigit.

Experimentis a v. d. HoUermann factis probatum e s t . felcs. quibus pro millenis corporis ponderis grammatibus s e x a - gena grmm. carnis bubulae quotidie praebeantur, tardissimc pondere accrescere. Ut paullo celerius pondere erescerent, felibus, quibus ad experimenta mea institiienda usus sum. pro corporis ponderis octingenis grammatibus sexagena grmm.

barnis bubulae, adipe et tela cellulosa diligentissime remotis.

quotidie praebui.

Feles tres in ordines distributas fuisse. jaiu commeiuo- ravi. Felibus unius ordinis nonnisi carnis. quam supra dixi, copiam praebui; alterius ordinis felibus praeter carnem bis quotidie sesquialterum granum ferri ammoniato-citrini; tertii denique ordinis felibus praeter carnem octavam grani partem Chinini sulphurici dis quotidie dedi. — Quas remedioruiu istorum copias experimentis etiam statui; tantae enim sunt.

.quantas feles ferre possunt. ut molestiis non afficiantur.

Num remidia, quibus usi sumus. nutritionem augeant nec n e , comparanda incrementi felium celeritate judicare possimus.

Si profecto, remediis tonicis adhibitis, ciborum major copia in chymnin mntatur. nil obstat, quin hic etiam fiat. V. d.

Frerichs¹^) enim invenit, carnis albuminata, quorum caro centesimas octonas denas exhibet, ntinquam omnes concoqui, sic ut faecibus semper residua insint fibrartim musculariutn.

Nos etiam, faeces nonnullariim feliiun microscopio disquireri- t e s , fibras musculares reperimus.

Restat j a m , ut numeros, experirnentis datos, iufer se comparemus et inde ea concludnmus. quae ad solvendam quaestionem conferre possint.

13) Wagners HanilwSrtettiucn. Artikei Verdann»^.

(17)

— 19 —

1. Afedium pondus felis luaris ad 2 9 1 7 grram. statutuin est. Tum naullura tantum cibi ei praebebatur, dum pondus ad 2351 grmm. diminueretur. Quo facto, 180 grmm. carnis et bis octavam grani partein Chinini sulphurici quotidie accepit. Paullatim pondere accrescens ad ponderis 2 5 0 8 grmm.

pervenit. Tum autcin morbo correptns nonnullas post dies periit.

Felis

Mejjsis. Dics. pomlus. N o ! a e.

Urammala.

Marti»s

Aprilis 22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

31.

12.

2927 2823 2735 2617 2557 2483 2360 2341 2365 2371 2399 2383 2396 2404 2405

2427 2419 2423 2433 2449 2455 2464

Nil cibi accepit.

Caruis 40 grmm. data suut.

?Jil datum.

Camis grmm. 40 d.ita.

Nil accepit.

Carnis grmm. 40 data.

Carnis grmm. 180 data.

Quotidie nunc 180 grmm. cnrnis et bis gr. I Chin. sulph. accipit.

A. 29. d. Martii pomdere accrevit grm. 54 Pro die „ „ Pro millenis grm. ponderis prioris

33 33

7,7 2,64

A. 5. d. April pond. accrcvit grmm. 59 Pro die igitnr „ „ 8,4 Pro millenis grm. pond. prior. 2,87

(18)

j I Ketis Mensis. Dies. pondus.

I flrammata.

Aprilia 13. 2469 14. '2482 15. 2493 16. 2495

17. 2508 A. 12. d. April pond. accrevit grmrc. 44 Pro die igitur ,, ,, 8,8 Pro millenis grm. pond. prior. ,, 3,021 18. 2461 90 grmm. camis taiitum devorat. Chici-

num non praebetttr.

19. 2357 Nil edir. — Vomjlus et dtarrhoea.

20. 2253 Idem.

21. 2117 Jdem.

22. 1994 Idem.

23. 1783 Periit¹*).

Felis igitur a die 2 9 ; Martii ad diem 17. Aprilis pon-

dore

accrevit 157 grmm.; quotidie igitur 8j2 grinm.; pro milleuis grmm. ponderis prioris 2,81 grmm.

. I I . Pelis maris magni et obesi medium pondus 3 7 7 4 grmm. statutum e s t : eo, quod nutrimcnta ei nulla praebuiinus.

ad 3 0 5 1 grmm. pondere deminutus est. Qiio facto, 2 2 5 grmiu. carnis et bis octavam grani partem Chinini sulphurici ei quotidie dedimus. Quibus nonnullos per dies suraptis simui cura aliis fefibus morbo correpttis est et. quum pnulltim tan-

16) Observationes, in singulas feles factac, non scmpei¹ ita e.vtenui potersnt, Ut nptandum fuisset. Subito enim majoi felium numeius morbo correplus e s t , rulus causam invenire non potui. Novem liocmodo feles" perierunt. Ex quibus duo diutius f e n u m , quatuor cliininuin, tres autem nullum meilicanieWum acce- perant. lu omnibus, quum eas secarein, tubum intestiualem niuco implelum e s s e iuveni; in duabus ecchymoses in stomaclio et intestino tenui, in duobus in in- testino teiiai tantum' adeVttat. In duelras intestimim crassum maximernflammaturi erat. — In yivis omnibus vsniitu* et diarrhoea, saepe sanguinotenta, symptomata erant-

(19)

— 21 —

tum cibi sumeret, vires et corpus amisit, dum cibi appetentia ei rediret. Tum carnis copia tantum supra dicta ei p r a e b e -

» batur, dum ejus pondus ad 3 0 2 0 accrescat. Tum demum praeter carnem octavam grani partem Chinini sulphurici quotidie accepit.

Mensis. | Dies.J ^pontlus.^Felis

Grammata.

| N o t a e.

Martius 13. 3796 Nil cibi praebitnm cst.

14. 3676 15. 3496 10. 3387 17. 3309 18. 3234

19. 3154 50 gramm. carnis data sunt.

20. 3134 Idem.

21. 3051 Carnis grmni. 225 et bis octava grani pars clnnini sulph. praebita sunt.

22. 3100 Idem.

23. 3146 Idem.

24. 3101 Idem.

25. 3193 jNil sumit cibi. Chininum non praebitur.

26. 3124 Carnis grmm. 174 edit.

27. 3154 Carnis 45 grmm. edit. Diarhoea.

28. 3060 Carnis 120 grmm. edit. Vomitns.

29. 3097 Carnis 200 grmm. devorat.

30. 3012 Idem.

31. 3065 Nil edit. Diarrlioea et vomitus.

Aprilis] 1. 2979 Carnis 200 grmm. devotat.

2. 3052 Nil edit.

3. 3000 Aliquantulum lactis et carnis 110 grmm.

sumit.

4. 3050 Cariiis grmm. 103 edit. Diarrhoea.

5. 2905 Carnis 200 grmm. devorat. Diarrhoea.

6. 2900 Caruis 150 srmm. devorat.

3

(20)

— 2 2 —

Mensis. Dies.

*-eli.s

»nndus.

Graramata.

Aprilis 7. 2955 Carnis 225 grmm. devurat.

8. 2940 dito Diarrhoea.

9. 2910 INil sumit. Diarrhoea et vomitus.

11. 2765 Camis 90 grmm. devorat.

13. 2670 Carnis 50 grmm. devorflt.

14. 2620 Carnis 103 grmm. de.vorat.

19. 2670 20. 2740 21. 2742 22. 2775 23, 2855

24. 2826 A dnodevjcesimo dieAprjlis pon.dere vit 221 grmm.

Fio quodam igitnr <He pondere accrevit 31,5 grmm.

Pro millenis grmm. pondcris prioris accre- vit- 8,34 grmm.

25. 2820 Carnis 160; grmm, «fevorat.

26. 2790 Camis 225 grmm. devorat.

27. 2817 28. 2840 29. 2895 30. 2960

1. 3020. AbhiBC quotidie Chjuinnm acqipit.

A. 24. ApriliLs pond. accr. 194 grmm.

Prodie igitur ,^? „ 27,7 Prb mill. grmm. ' prioris 7,34 „ 2 . 3025

3. 3015

(21)

— 2 3 —

Kelis pondus.

Giammata.

4. 3031 5. 3030 6. 3080 7. 3087

8. 3100 9. 3117 10. 3133 11. 3160 12. 3138 13. 3143 14. 3160

15. 3187 16. 3210 17. 3224 18. 3219 19. 3287 20. 3252 21. 3261

22. 3271 23. 3284 24. 3298 25. 3321 26. 3329 27. 3337 28. 3350 29. 3368

N o t a e.

Majus

A Cal. Maj. pond. accr. 67 grmm.

Pro die igitur „ „ 9,5 Pro mill. pond. pr. ,, 2,52

5>

A 7 d. M.-ij. poud. accrev. 73 Pro' die igitur ,.

Pro mill. pond. pr.

10,4 2,65

grrrim.

3>

A 14 die Maji pond. accrev. 101 grmm.

Pro die igitur „ „ 14,4 ,, Pro pond. mill. grmm. „ 3,81 „

3 *

(22)

— 2 4 —

Felis pondus.

Grammata.

N o t a e.

Majus 30. 3383 A 21 d. M. pond. accrev. 122 grmm.

Pro die igitur „ „ 13,5 „ Pro pond. mill. grmm ,, 3,57 „ A duadevicesimo igitur Aprilis die ad Calendas Maja- les pondere accrevit 4 1 5 grnim.; pro die igitur 29,6 grmm.;

pro tnillenis grmm. ponderis prioris 7,84 grmm.

A Celendis Majalibus ad 3 0 d. Maji 3 6 3 grmm. pro die igitur 12,1 grmm.: pro millenis grmm. ponderis prioris 3,20 grmm.

III. Fclis maris medium pondus 2 8 7 0 grmm. erat.

Quum ad 2 2 9 3 grmm. diminutum esset, 170 grmm. carnis et bis gr Chin. sulph. feli praebebantur.

F e l i s i pondus.

Grammata.

N o t a e.

Aprilis 11. 2874 Carnis grmm. 40 accepit.

12. 2870 Nil acccpit.

13. 2830 Carnis grmm. 40 praebita.

14. 2750 Nil accepit.

15. 2746 Carnis grmm. 40 accepit.

16. 2670 Nil accepit.

18. 2560 Nil accepit.

20. 2450 Nil accepit.

22. 2360 Nil accepit.

23. 2290 Carnis grmm. 170 et bis Chin snlph.

gr. $ accepit.

24. 2350 25. 2350

(23)

M*Dsis. | Dies.

Grammata.

N o^{t a e.}

Aprilis 26. 2357 27. 2369 28. 2372 29. 2392

30. 2382 A. 23 d. Apr. pond. accr. 92 grraro.

Pro die igitnr „ 13,1 3 ?

Pro mill. grmm. pond. prior. 4,50 35

Majos 1. 2397 2. 2396 3. 2407 4. 2411 5. 2446 6. 2437

7. 2459 A. 30. d. Apr. pond. accr. 77 grmm.

Pro die igitur

„ „ ">o

^>>

Pro mill. grmm. pond. prior 3,83 » 8. 2448

9. 2551 10. 2460 11. 2465 12. 2490 13. 2487

14. 2491 A. 7. d. Maj. pond. accrev. 42 grniRt.

Pro die igitur

» » M

Per mill. grm. „ prior. 2,08 » 15. 2513

16. 2500 17. 2520 18. 2523 19. 2531 20. 2530

(24)

— 2 6 —

Mcnsis. Oies.

ftrammata. s o^ta e.

Majus 21. 2544 A. 14. d. Maj; pond. accrev. 53 grmm.

Pro dic igitur 3 7 7,5 „ Pro mill. ^rm. 3 ! prior. 2,61 „ 22. 2537

23. 2539 24. 1548 25. 2552 26. 2560 27. 2569 28. 2573 29. 2586

30. 2598 A. 2 1 . d. Maj. pond. accrcv. 54 grmcti.

Pro die igihir 31 3 1 6,0 „ Pro niill. grm. ' 3 prior. 2,0» „ Felfs¹ igitnr 38- diebtrs pOridere accievit 3 0 8 grmm. pro die igitur 8,0 grmi».: pro miilenis grmin. ponderis prioris 8,79 grmm.

IV. Medium pondus felis maris raagtii ct obesi 342ft grm. erat. Ad 2 7 9 5 grm. pondere diminuto, 2 1 0 grm. carnis et bis F e r r . ammon. citr. feli grj/3 feli quotidie praebuimus.

Kelis

Meusfa. Dies. puudus. N » t^{a e}

Grammata.

Aprilis. 9. 3411 Nallos accepit cibos.

10. 3342 Carnis 50 grmm. accepit.

11. 3257 Nil accepit.

13. 3076 Nil accepit.

14. 2987 Carnis g r m n i . 50 accepit.

15. 2923 Nil accepit.

(25)

— 2 7 —

Meusis. D I P S . Felis Voniliis.

tirammata.

Aprili

Majv 17.

18.

••19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27 28 29 30.

11 2 3

4.

5.

6.

7.

8- 9.

10.

11.

2816 2801 2795 2814 2813 2822 2831 2832 2847 2858

2863 2875 2890 2887 2903 2915 2923

2924 2929 2941 2957 2963 2987 3015

3007

Nil accepit.

Carnis grmm. 50 accepit.

Nunc jsm 210 grmm. carnis et bis ferr.

ainm. citr. grj(S quotidie ei praehentur.

A 19 d. Apr. pond. accr, 63 grmm.

Pro die igitur 9,0 ., Pro mill. grm. pond. prior 2,62 ,,

A 26 d. Apr. pond. accr. 65 grmm.

Fro die igitnr ,, ,, 9,3 „ Pro mill. pond.prior. „ 2,71 „

A 3 d. Maj. pond. accr. 92 grmni.

Pro die igitur „ „ 13,1 Pro mill. grmm. pond. prior. 3,82 „

(26)

— 2 8 —

! Mensh, | Dies.

Gramniata.

J

^{N o t a}^e.

Majus 12. 3031 13. 3047 14. 3033 15. 3046 16. 3061

17. 3071 A 10^{d .} Maj. p o i i r j . acci. 56 grmm.

Pro die igitur ,, 8,0 „ Pro mill. grmm.pond. prior. 2,51 „ 18. 3089

19. 3097 20. 3112 21. 3114 22. 3121 23. 3129

24. 3137 A 17 d. Maj. pond. accr. 66 grmm.

Pro die igitur ,,

„

Pro mill. grmm. pond. prior. 2,74 „ 25. 3148

26. 3153 27. 3167 28. 3193 29. 3182

30. 3189 A 24 d. Maj. pond. accr. 52 grmm.

Pro die igitur ,, „ 8,6 „ Pro mill. grmm. pond. prior 2,51 „ Feiis igitur 4 2 diebus 394"gruuu. pondere^accrevit; pro die igitur 9,3 grmm.: pro mil!enis*grmm. ponderis prioris 2,71 grinfii.

(27)

V. Mediura pondus felis maris 3 0 0 0 grmui. erat. Ad 2 4 0 2 grirnn. pondere diminuto, 180 grmm. carnis et bis F e r r i ammon. citrir. gr j/3 quotidie feli praebebantur.

Mcnsis. Dies.

Felis nonilus.

Grnmmata.

Martins. 18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

<>K

26.

27.

28.

29.

30.

31.

Aprilis. 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

3111 3066 2887 2791 2709 2643 2583 2544 2489 2534 2475 2402 2410 2497 2450 2455 2435 2440 2467

2510 2560 2555 2573 2600 2595

Nullum cibum accepit.

Carnis 100 grmm. praebentur.

ldem.

Idem.

JNunc jam 180 gnnm. carnis ct bis ferr.

ammon. citr. grj/3 quotidie praebentur.

A 29 d. Mart. pond. accr. 65 grmm.

Pro die igitur 9,8 Pro mill. grmm. pond. prior. 3,1 5>

(28)

— 30 -

Felis

Meusis. Dies. ponilus. N o t a e.

Grammata.

Aprilis 12. 2590 A 5 d. Apr. pond. accr. 123 grmm.

Majns.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

1.

«>

3.

4.

5.

Pro die igitur 2595

2595 2600 2620 2650 2650 2663

2700 2720 2695 2715 2760 2670 2695

2703 2710 2720 2690 2690 2674 2680

2690 2765

„ 17,5 , Pro miH. grmm. pond. prior 5,83 ,

A 12 d. Apr. poud. accr. 73 grmm.

Pro die igitui ,, ,, 10,4 „ Pro mili.grmm.pond.prior 3,46 „

A 19 d. Apr. poud. accr. 32 grmin.

Pro die igitur „ ,, 4,5 „ Pro mill. grmm. pond. prior. 1,50 „

A 26 d. Apr. pond. dimin. 15 grmm.

Pro die igitur „ „ 2,1 „ Pro mill. grmm. pond. prior 0,70 „

(29)

— 3 1 ~

Kelis noudus.

Graminata.

Mnjus 6. 2740 7. 2745 8. 2721 9. 2743 10. 2738

N o t a e.

11.

12.

13.

14.

15.

1(5.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

2&

29.

30t

2740 2731 2746 2740 2755 2760 2760

2774 2781 2799 2814 2821 2857 2851 2869 2875 2890 288*

2896 2912

A d. 3 Maj. pund. accr. 58 grmm.

Pro die igitur „ „ 8,3 „ Pro mill. grmm. pond. prior 2,76 „

A 10 d. Maj. pond. accr. 22 grmm.

Pro die igitur „ „ 3 4 „ Pro mil). grnim. pond. prior 1,03 „

Pro die igitur „ „ 13^0 „ Pro mill. grm. pond. prlor 4,33 „

A. 24. d. Majns pondere accr. 61 grmra.

Pro die igittir „ „ 8,7 „ Pro mill. grmm. „ prioris 2,9 „ Felis igitur 6 3 diebus 510 grmin. pondere accrevit; p r o

i *

(30)

die igitur 8.1 grmoi.; pro millenis grmm. ponderis prioris 2,70 grmm.

VI. Medium pondus felis maris ad 2 5 2 8 grmm. statutum est. Quum ad 2 0 6 0 grmm. pondere diminutus esset felis, 150 grmm. carnis quotidie ei praebebantur.

Wensis. Dies.

Gramniata.

N o t a^e.

Martius 20. 2565 iNihil nccepit.

21. 2503 Caruis 30 grmm. accepit.

22. 2467 INihil accepit.

24. 2305 Nihil accepit.

26. 2221 JVihil accepit.

31. 2057 Carnis 100 grmm . accepit.

Aprilis 1. 2060 Carnis 150 grmm. accepit.

2. 2109 3. 2181 4. 2175 5. 2175 6. 2200 7. 2165

8. 2170 A. 1. d. April pond. accr.'

9.

10.

11.

grmm.

Pro die igitur ,, Pro mill. pond. prior.

33 15,7 6,21

33 3>

2190 2215 2224

33

(31)

— 3 3 —

Mensis. | Dies.

1

Giammata-

Aprilis 12. 2225 13. 2222 14. 2215 15. 2270

16. 2262 17. 2280 18. 2290 19. 2290 20. 2310 21. 2300 22. 2329

23. 2320 24. 2350 25. 2385 26. 2375 27. 2387 28. 2390 29. 2360

30. 2357 Majus 1. 2378 2. 2390 3. 2445 4. 2437 5. 2445 6. 2453

A. 8. d. April pond. accr. 100 grmn Pro die igitur „ 14,3 Pro mili. grmm. pond. prior. 5,65

A. 15. d. April pond. accr. 59 grmm.

Pro die igitnr „ „ 8,4 Pro mill. grmm. pond. prior. 3,32 „

Pro die igitur „ „ 4,4 Pro mill. grmm. pond. prior. 1,74

55 5 5

Pro die igitnr ,, „ 13,2 Pro mill. grmm. pond. prior. 5,22

5 5 3 )

(32)

— 34 —

Meims.

Majus Dics.J

Grammata.

7. 2457 8. 2473 y. 2451 10. 2456 n . 2401 12. 2469 13. 2469 1-4. 2471 15. 2483 16. 24%

17. 2491

A. 6. d. Majus pond. aecr. 16 grmm.

Pro die igitur „ ,, 2,3 „ Pro mill. grinm. pond. prior. 0,90

A. 13. d. Majus pondere acir. 22 gnnm.

Pro die igitur „ 5,5 „ Pro mill. grmm. ,, prioris 2,14 „ Felis igitur 5 1 diehus 4 6 0 grmin. pondere accrevit;

pro die igitur 9 , 0 ; pro millenis grmm. ponderis prioris 3 , 9 5 gramm.

VII. Medium pondus felis maris 3 3 0 0 grinin. erat.

Quo ad 2 5 9 0 grmm. diminuto, feli quotidie nonnisi 195grmm.

carnis praebebantur.

1 Fotfs, 1

Mensis. Dies. pondus. 1 N o t a e.

[ Grammata • 1

Aprilis 13. 3279 Carnis ^rmm. 45 accepit.

14. 3002 Nil accepit.

16. 2870 Nil accepif.

17. 2795 Carnis grmtn. 45 accepit.

18. 2740 Nil accepit.

20. 2590 Aliltinr jnm 195 grmm. carnis quotidie accepit.

(33)

- 3 5 —

Mansis. Dies,

Felis pomlus.

Grammata.

Aprilis 21. 2600 22. 2595 23. 2620 24. 2674 25. 2670 26. 2690 27. 2743

S o t a e.

Majns 28.

29.

30.

1.

2.

3.

4.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

2780 2760 2791 2803 2787 2755 2705

2723 2706 2720 2750 2762 2787 2816

2825 2843 2872 4857 2870

A. 20. d. Apr. pond. accrer. 153 grmm.

Pro die igitur ,, 21,8 ,, Pro mill. grmm. „ prior. 6,60 ,,

A. 27. d. Apr. pond. dimin. 38 grmm, Pro die igitur ,, „

Pro mill. gtmm. „ prior.

5,4 i,66

55 55

A. 4. d. Maj. pond. accerev 111 grmm.

Pro die igitur „ 15,8 Pro mill. grm. „ prior. 4,78

!3 55

(34)

— 36 —

Mensis. Dies,

Majus

Kelis pontlus.

Graininata.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

2856 2863

2879 2887 2897 2903 2915 2926 2949

2942 2949 2956 2973 2975

A. 11. d. Maj. pond. accrev. 47 grmnt.

Pro die igitur „ 6,7 ,, Pro mill. grmm. ,, prioris 2,03 ,,

A. 18. d. Maj. pond. accrev Pro die igitur „ ,, Pro mill. grim. ,

86 grmm.

„ 12,3 prioris 2,72 _>>

>>

> >

26 grmin.

5,2 1,57

>>

>?

A. 25. d. Maj- pond. accrev.

Pro die igitur ,, Pro mill. grim. „

Fclis igitur 4 1 diebus 3 8 5 grmm. ponderc accrevit;

pro die igitur 9,3 grmm.; pro millenis grmm. ponderis prioris 2,81 grmm.

VIII. Medium pondus felis maris pcrmagni 4126grmm.

erat. Calomefane adhibito, pondus ad 3 3 0 9 grmm. diminutum cst. Tum quotidie 240 gimm. carnis feli praebcbantur, dum prius pondus attingeret. — Simul cum aliis felibus morbo correptus, ad 3 0 5 2 grmm. pondere diminutus est. Caruis 2 4 0 grmra. quotidie praebitis, pondere ad 3 3 3 4 grmm. accrevit. Tum demum praeter carnem Ferr, ammon. citr. grj/3 bis quotitlie ei praebita sunt.

(35)

— 3 7 —

Mensis.

! Fclis I Dics. i pondus. 1

1 Grammata. I

N o t a e.

Martius

Aprilis

«>.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

1.

4134 4119 3994 3885 3764 3699 3564 3547 3497 3435 3411 3404 3363 3309 3349 3393 3471 3556 3551 3619 3604

3676 3676 3725 3785 3768 3790 3894

Calomclnn. grjj acccpit.

ldem.

Idem.

Nil accepit.

Parum lactis accepit.

Carnis grmm. 60 pracbentur.

Nil accepit.

Carnis 240 grmm. accepit.

A 18 d. Mart. poud. acer. 295 grmni.

Pro die igitur „ „ 42,1 j , Pro mill. grm. pond. prior 40,20 „

A 25 d. Mart. pond. accr. 290 grmm.

Pro die igitur „ ,, 41,4 „ Pro mill.grmin. pond.'prior 10,03 „

i

(36)

— 8 8 —

Mensis.

Aprilis

Dies.

Felis poudus.

Grammata.

N o t a e.

2. 3830 3. 3895 4. 3885 5. 3885 6. 3923 7. 3972 8. 4045 9. 4063

10. 4116 A 1 d. Apr. ipond. aeer. 222 grinm.

Pro die igiiur „ „ 24>6 „ Pro mill. grram. pond. prior 5»97 „ 11. 4009 Diarrhoe et vomitus. >Nil edit.

12. 3827 Idem.

13. 3687 ldem.

14. 3575 Idem.

15. 3397 ldem.

16. 3312 ldem.

17. 3220 Carnis grmm. 20 grram. devorat.

18. 3110 Caruis grmm. 41 devarat.

19. 3070 Carnis grmm. 120 devoarat.

ao.

³⁰⁵⁰ C»r«b gsram. .60 devowrt.

8 1 . 3035 CacnU jgcmm. 460 devorat.

»2. 3052 Carois 240 gtmm. devorat.

23. 3070 24. 3160 25. 3175 26. 3238 27. 3261

28. 3334 Nunc jam 240 grmm. carnis et bis ammoo. citr. grj/3 aeeipit.

29. 3373 30. 3400

(37)

— 3 9 —

Mensis.

MaJTts.

Dies.J ^nimdus.^Felis

Grammata.

1. 3420 2. 3470 3. 3501 4. 3533

5. 3620 6. 3647 7. 3619 8. 3639 9. 3673 10: 3707 11. 3737

12. 3710 13. 3741 14. 3788 131 3823 16. 3860 17: 3841 18. 387*3

18. 380»- 20. 3917 21. 3939 22. 3964 23. 4001 24. 4037

N o t

A 28 d. Apr. pond. accr. 119 grram.

Pro die igirnr Pro mill. crm. pond.

» 28,4 „ prior 6,88 ,,

A 4 d. Mnj. pond. accr. 204 grraoi.

Pro die igitur „ ,, 29,1 Pro mill. grm. pond. prior 7,05 „

A 11 d. Maj. pond. accr. 136 grmra.

Pro die igitur „ „ 19,4 Pro mill. grm. poudv prior 4,70

5 *

(38)

_ 4 0 —

Kelis I pondus.

Graminata. |

Majns 25. 4063

26. 4087 27. 4092 28. 4100 29. 4136

Pro die igitnr „ „ 27,1 „ Pro mill. pond. prior „ 6,56 ,,

Pro die igitur ,, ,, 18,2 „ Pro mill. grm. pond. prior 4,41 „ Felis igitur 2 4 diebus, per quas carnis tantum copiam ei destinatam sumpserat, 8 0 7 grmm. pondere accrevit; pro die igitur 3 3 , 6 grmin.: pro millenis grmm. pondcris prioris 8,14 grmm.

Postea 3 2 diebus, per quas praeter carnem grj/3 ferr.

ammon. citr. bis quotidie sumpserat, pondus 8 0 2 grm. auctum e s t ; pro die igitur 25,0 grmm.; pro millenis grmm. ponderis prioris 6,05 grmm.

IX. Felis maris pondus medium 2 8 9 7 grmm. e r a t ; ad 2 3 1 8 pondus minuere voluimus. Morbo autein correptus felis ad 2 0 2 4 grmm. pondere diminutus e s t , dum cibi appetentia ei rediret. Tum autem 170 grmm. carnis quotidie ei p r a e - bebantur.

Felis pondns.

Grammata.

Aprilis 28. 2897 Nil accepit.

2811 Carnis grmm 30. 2767 Nil accepit.

Majus 1. 2645 Nil edit.

2. 2601 Diarrboea.

3. 2523 Diarrhoea.

N o t a e.

(39)

— 4 1 —

H e n s i s . Dies.

Urammata.

Majus 4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

2418 2337 2265 2220 2199 2165 2122 2104 2093 2081 2024 2032 2041 2057 2059 2068 2075 2085

'2092 2092 2103 2114 2116 2124 2129 2141 2147

Diarrhoea.

Carnis grmtn.

Carnis grmm.

10 edit.

45 edit.

60 edit.

20 edit.

Carnis grmm. 100 edit.

Carnis grmm 90 cdit.

120 edit.

Carnis grmm. 110 edit.

Carnis grmm. 170 devorat.

Carnis grmm

Pro die igitnr „ 8,7 „ Pro mill. grm. pond. prior 3,03

A 21 d. Maj. pond. accrev. 62 grmm.

Pro die igitur „ 6,8 „ Pro mili. pond. prior. „ 2,34 „ Felis igitur 17 diebus 1 2 3 grmm. pondere accrevit;

pro die igitur 7 , 2 ; pro millenis grmm. ponderis priorie 2 , 5 2 .

(40)

— 42 —

Si nuiueros, quos in singtilis felibus invenimus, ut eos comparcmus, iterum respiciraus, haecce habemus:

Felis numeius et id quod ei

praebebatur.

Medium pondus.

Per quot dies pondere accre-

verit.

1'on.deris

increment. Pro die Pro- m i l l c i M S r g t m . rnedii ponderis.

1.

Chin. sulpli. 2917 19 157 8,2 2,81 11.

Sola caro. 3774 14 415 29,6 7,84 Idem.

Chin. sulph.

— •

30 363 12,1 3,20 III.

Chin. sulph. 2870 38 307 8,0 2,79 IV.

Ferruni. 3425 43 394 9,3 2,71

V.

Ferrom. 3000 63 510 8>1 2,70 VI.

8ola caro. 2528 51 460 9,9 3,95 VII.

Sola c.ro. 3300 41 385 9,3 2,8 VIII.

Sola cnro. 4126 24 807 33,6 8,14 Iderri.

Ferrum.

—

32 892 25,0 6,05

IX.

Caro sola. 2897 17 123 7,2

E x tabulis praecedcntibus vidimus. ponckris incrementum brcvioribus temporis spatiis uon aequabiliier procedere. I t a - que observationibus, quas per brevius tentporis spatitim instituimus, sic ut jn feli prima et ultima, non magnum pretiuin adscribere licet.

Felis secunda et octava cutn se ipsis- conipat arr possunt:

et qnidem utraque felis, carne tantum siuopto, celorius acce- vit, quam Chinino ant ferro etiam adliibito. Noa habeamus igitur, cur censcamus, ferro et Chinino in usum. v o c a t i s , incrementum corporis accelerari.

Optandura' essct, ut pericula hocmodo repeterentur. ut aniraaHbus, quaiittitti' ipsa devorare voltint tantum praebeatur natrimenti.

(41)

Theses*

I. Remedia tonica non sunt.

II. Syphilis primaria et urethrohlennorrhoea ab initio secundum methodum abortivam traetandae.

I I I . Morbus scrophulosus idem atque tuberculosus.

IV. Indicium perforandi capitis foetalis, quo moveamur ut vitam matris vitae foetus praeferamus, non existit.

V. Aegroti mors magis medicinae expedit, quam sanatio.

VI. Secreta in aegrotis aliis, quam quibus in sanis s e - cernuntur, organis secerni nequeunt.