Spis tr eści
Prawo podatkowe
Przejdź do produktu na ksiegarnia.beck.pl
Wydanie 5.
Spis treści
Wykaz skrótów ... XIII Przedmowa ... XVII
Rozdział I. Pojęcie i charakter podatku jako dochodu publicznego ... 1
§ 1. Dochody publiczne i ich klasyfikacja ... 1
§ 2. Definicja podatku ... 6
§ 3. Struktura podatku ... 9
§ 4. System podatkowy i klasyfikacja podatków ... 20
§ 5. Zasady systemu podatkowego ... 24
§ 6. Funkcje systemu podatkowego ... 27
Rozdział II. Standardy polskiego prawa podatkowego ... 29
§ 7. Źródła prawa podatkowego ... 29
I. Uwagi ogólne ... 29
II. Źródła prawa podatkowego w Konstytucji RP ... 30
III. Ustawy podatkowe ... 35
IV. Rozporządzenia jako źródło prawa podatkowego ... 40
V. Miejscowe prawo podatkowe ... 43
§ 8. Zasady tworzenia prawa podatkowego w świetle Konstytucji RP ... 46
§ 9. Polityczne i fiskalne uwarunkowania systemu podatkowego ... 53
I. Wpływ polityki na tworzenie systemu podatkowego ... 53
II. Problem fiskalizmu podatkowego i granic opodatkowania ... 58
Rozdział III. Ordynacja podatkowa – część materialna ... 63
§ 10. Zagadnienia ogólne ... 63
§ 11. Prawo o zobowiązaniach podatkowych ... 67
I. Obowiązek podatkowy ... 67
II. Zobowiązanie podatkowe i sposoby jego powstania ... 69
III. Struktura zobowiązania podatkowego ... 72
IV. Termin i zasady płatności podatków ... 75
V. Zaległości podatkowe ... 78
VI. Nadpłata podatku ... 83
VII. Preferencje podatkowe – ulgi w spłacie podatku ... 84
1. Uwagi ogólne ... 84
2. Problem klauzul generalnych i uznania administracyjnego ... 88
3. Aspekty proceduralne ulg w spłacie podatku ... 91
4. Ulgi w spłacie podatków a pomoc publiczna ... 92
VIII. Potrącenie podatkowe (kompensata podatkowa) ... 94
VI Spis treści
IX. Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w zamian za zaległości
w płatności podatków państwowych lub samorządowych ... 96
X. Pozostałe preferencje podatkowe ... 98
XI. Wygasanie zobowiązań podatkowych ... 99
XII. Zabezpieczenie zobowiązań podatkowych ... 100
1. Uwagi ogólne ... 100
2. Sposoby zabezpieczenia podatkowego w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ... 103
3. Sposoby zabezpieczenia podatkowego według Ordynacji podatkowej 104 4. Hipoteka i zastaw skarbowy – zagadnienia wstępne ... 104
5. Hipoteka podatkowa ... 106
6. Zastaw skarbowy ... 108
XIII. Odpowiedzialność za wykonanie zobowiązań podatkowych ... 110
1. Uwagi ogólne ... 110
2. Odpowiedzialność podatnika ... 111
3. Odpowiedzialność płatnika i inkasenta ... 113
4. Odpowiedzialność następców prawnych ... 115
5. Spadkobiercy jako następcy podatkowi ... 115
6. Sukcesorzy przekształceń i połączeń osób prawnych jako następcy podatkowi ... 117
7. Zapisobiercy jako następcy podatkowi ... 118
8. Odpowiedzialność osób trzecich ... 119
9. Rozwiedziony małżonek podatnika ... 121
10. Członek rodziny podatnika ... 121
11. Nabywca przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części ... 122
12. Odpowiedzialność za firmanctwo ... 122
13. Odpowiedzialność osób trzecich za zaległości podatkowe związane z władaniem nieruchomościami oraz wykorzystywaniem ich do prowadzenia działalności gospodarczej ... 123
14. Wspólnicy spółek osobowych ... 125
15. Członkowie zarządu spółek kapitałowych ... 125
16. Nowo powstała (nowo zawiązana) osoba prawna ... 126
17. Gwarant (poręczyciel) zobowiązania podatkowego ... 127
18. Odpowiedzialność związana z podatkiem od towarów i usług ... 128
XIV. Przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych ... 129
Rozdział IV. Ordynacja podatkowa – część procesowa ... 131
§ 12. Prawne aspekty kodyfikacji procedur podatkowych ... 131
§ 13. Zasady ogólne postępowania podatkowego ... 136
I. Katalog zasad ogólnych ... 137
1. Zasada legalizmu ... 137
2. Zasada prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych ... 139
3. Zasada udzielania niezbędnych informacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem tego postępowania ... 141
4. Zasada prawdy obiektywnej ... 142
Spis treści VII
5. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu ... 145
6. Zasada przekonywania strony ... 146
7. Zasada szybkości postępowania ... 147
8. Zasada pisemności ... 147
9. Zasada dwuinstancyjności postępowania podatkowego ... 148
10. Zasada trwałości ostatecznych decyzji podatkowych ... 149
11. Zasada jawności postępowania wyłącznie dla stron ... 150
§ 14. Uczestnicy postępowania podatkowego ... 151
I. Organy podatkowe i ich właściwość ... 151
II. Państwowe organy podatkowe ... 153
III. Samorządowe organy podatkowe ... 155
IV. Właściwość miejscowa organów orzekających o odpowiedzialności osób trzecich ... 157
V. Zasady ustalania właściwości miejscowej organu podatkowego w przypadku zmiany miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika w trakcie roku podatkowego ... 157
VI. Spory o właściwość organów podatkowych ... 159
§ 15. Wyłączenie pracownika organu podatkowego oraz organu podatkowego ... 161
§ 16. Strona i podmioty uprawnione do uczestnictwa w postępowaniu na prawach strony ... 165
§ 17. Ogólne instytucje procesowe i czynności materialno-techniczne postępowania podatkowego ... 170
I. Załatwianie spraw ... 170
II. Doręczenia ... 175
III. Wezwania ... 179
IV. Przywrócenie terminu ... 182
V. Metryka, protokoły i adnotacje (czynności materialno-techniczne) ... 183
VI. Udostępnianie akt stronie postępowania ... 185
VII. Zawieszenie postępowania podatkowego ... 185
VIII. Kary porządkowe ... 188
IX. Koszty postępowania ... 189
§ 18. Przebieg postępowania podatkowego (tryb zwyczajny i tryby nadzwyczajne) 190 I. Tryb zwyczajny postępowania podatkowego ... 192
1. Wszczęcie postępowania ... 192
2. Postępowanie wyjaśniające (dowodowe) ... 199
3. Przesłuchanie świadka ... 202
4. Rozprawa ... 210
5. Decyzje i postanowienia oraz zwyczajne środki odwoławcze ... 211
6. Wygaśnięcie decyzji ... 216
7. Postanowienie ... 217
8. Odwołanie ... 218
9. Zażalenia ... 220
II. Nadzwyczajne tryby wzruszenia decyzji ostatecznej ... 220
1. Wznowienie postępowania ... 220
2. Stwierdzenie nieważności decyzji podatkowej ... 222
3. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej ... 224
Rozdział V. Inne rodzaje postępowań w sprawach podatkowych ... 226
§ 19. Interpretacje przepisów prawa podatkowego ... 226
VIII Spis treści
§ 20. Współdziałanie ... 234
§ 21. Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania ... 239
§ 22. Czynności sprawdzające ... 245
§ 23. Kontrola podatkowa ... 247
§ 24. Zaświadczenia ... 254
Rozdział VI. Pośrednie podatki państwowe ... 256
§ 25. Podatek od towarów i usług ... 256
I. Zagadnienia teoretyczne ... 256
1. Geneza i rozwój ogólnych podatków obrotowych ... 256
2. Rozwój ogólnego podatku obrotowego w Polsce ... 259
3. Formy ogólnego podatku obrotowego ... 261
4. Formy podatku od wartości dodanej ... 264
5. Podstawowe cechy konstrukcji obowiązującego podatku od wartości dodanej ... 266
6. Źródła prawa w zakresie podatku od towarów i usług ... 270
II. Zakres podmiotowy podatku ... 270
1. Podatnik ... 270
2. Płatnik ... 274
3. Przedstawiciel podatkowy ... 275
4. Organy podatkowe ... 276
III. Zakres przedmiotowy podatku ... 277
1. Uwagi ogólne ... 277
2. Odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju ... 280
3. Odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju ... 281
4. Eksport i import towarów ... 281
5. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) ... 282
6. Zwolnienia ... 284
IV. Podstawa opodatkowania ... 285
V. Stawki podatku ... 287
VI. Obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe ... 288
VII. Odliczenie i zwrot podatku naliczonego ... 290
VIII. Obowiązki podatników ... 292
IX. Procedury szczególne ... 295
§ 26. Podatek akcyzowy ... 297
§ 27. Podatek od gier ... 314
I. Zagadnienia teoretyczne ... 314
II. Zakres podmiotowy opodatkowania ... 316
III. Zakres przedmiotowy opodatkowania ... 317
IV. Podstawa opodatkowania i stawki podatku ... 318
V. Obowiązki podatników ... 319
VI. Dopłaty ... 320
Rozdział VII. Bezpośrednie podatki państwowe ... 322
§ 28. Podatek dochodowy od osób fizycznych ... 322
I. Uwagi ogólne ... 322
II. Podmiotowy zakres opodatkowania ... 323
1. Status rezydenta i nierezydenta ... 323
Spis treści IX 2. Stan cywilny i rodzina jako przesłanka zmiany zasad
opodatkowania ... 326
3. Opodatkowanie wspólników spółek osobowych i spółki cywilnej ... 329
4. Wyłączenia podatkowe ... 330
5. Problem minimum wolnego od podatku ... 331
III. Przedmiotowy zakres opodatkowania ... 332
1. Przychód ... 333
2. Koszty ... 334
3. Dochód i strata ... 336
IV. Przegląd najważniejszych kategorii przychodów objętych podatkiem dochodowym ... 337
1. Przychody ze stosunku pracy ... 337
2. Przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej ... 338
3. Przychody z działalności wykonywanej osobiście ... 340
4. Przychody z działów specjalnych produkcji rolnej ... 340
5. Przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości ... 341
6. Przychody ze sprzedaży ruchomości ... 342
7. Przychody kapitałowe ... 342
8. Przychody z giełdy ... 342
9. Przychody z najmu lub dzierżawy ... 343
10. Przychody z praw autorskich ... 343
11. Pozostałe przychody objęte podatkiem dochodowym ... 343
V. Zwolnienia podatkowe ... 344
VI. Technika obliczania podatku dochodowego od osób fizycznych ... 345
VII. Ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych ... 347
VIII. Formalności podatkowe ... 351
§ 29. Uproszczone formy podatku dochodowego od osób fizycznych ... 353
I. Uwagi ogólne ... 353
II. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ... 354
1. Oświadczenie o wyborze formy opodatkowania ... 354
2. Zakres podmiotowy ... 355
3. Przedmiot opodatkowania i stawki podatkowe ... 356
4. Tryb i warunki płatności ... 359
III. Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych . 360 § 30. Podatek dochodowy od osób prawnych ... 361
I. Geneza i charakter podatku dochodowego od osób prawnych ... 361
II. Zakres podmiotowy podatku dochodowego od osób prawnych ... 363
III. Zakres przedmiotowy podatku dochodowego od osób prawnych ... 367
IV. Zwolnienia podmiotowe i przedmiotowe ... 378
V. Podstawa opodatkowania i ulgi ją korygujące ... 379
VI. Skala i stawki podatkowe ... 381
VII. Tryb płatności podatku dochodowego od osób prawnych ... 385
VIII. Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych (tzw. estoński CIT) ... 387
§ 31. Podatek tonażowy ... 390
I. Zakres podmiotowy ... 392
II. Zakres przedmiotowy ... 392
III. Podstawa opodatkowania i wysokość podatku ... 393
IV. Pobór podatku ... 394
§ 32. Podatek od wydobycia niektórych kopalin ... 395
X Spis treści
§ 33. Podatek od instytucji finansowych ... 403
§ 34. Podatek od sprzedaży detalicznej ... 405
§ 35. Zryczałtowany podatek od wartości sprzedanej produkcji okrętowej ... 406
Rozdział VIII. Podatki samorządowe ... 411
§ 36. Opodatkowanie nieruchomości ... 411
I. Uwagi wstępne ... 411
II. Podatek od nieruchomości ... 417
1. Geneza podatku ... 417
2. Podmiot opodatkowania ... 419
3. Przedmiot opodatkowania ... 420
4. Zwolnienia w podatku od nieruchomości ... 421
5. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe ... 423
6. Tryb i warunki płatności ... 426
III. Podatek rolny ... 427
1. Geneza podatku ... 427
2. Zakres podmiotowy ... 429
3. Przedmiot opodatkowania ... 430
4. Zwolnienia ... 431
5. Podstawa opodatkowania oraz stawki podatkowe ... 433
6. Ulgi w podatku rolnym ... 435
7. Tryb i warunki płatności ... 438
IV. Podatek leśny ... 439
1. Geneza podatku ... 439
2. Przedmiot opodatkowania ... 440
3. Podmiot opodatkowania ... 440
4. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe ... 441
5. Zwolnienia ... 442
6. Tryb i warunki płatności ... 442
§ 37. Podatek od spadków i darowizn ... 443
I. Geneza podatku ... 443
II. Modele podatku ... 445
III. Zakres opodatkowania ... 447
IV. Zwolnienia z opodatkowania ... 449
V. Obowiązek podatkowy ... 452
VI. Podstawa opodatkowania ... 454
VII. Skala podatkowa ... 457
VIII. Ulga mieszkaniowa ... 458
IX. Zasady płatności ... 460
§ 38. Podatek od czynności cywilnoprawnych ... 461
§ 39. Karta podatkowa ... 468
I. Istota ryczałtu jako uproszczonej formy opodatkowania ... 468
II. Zakres opodatkowania ... 469
III. Zasady płatności ... 471
§ 40. Podatek od środków transportowych ... 473
Rozdział IX. Międzynarodowe prawo podatkowe ... 475
§ 41. Zakres i pojęcie międzynarodowego prawa podatkowego ... 475
§ 42. Międzynarodowe podwójne opodatkowanie i sposoby jego eliminacji ... 476
Spis treści XI
§ 43. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ... 481
I. Status prawny i znaczenie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania ... 481
II. Zakres przedmiotowy i podmiotowy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania ... 485
III. Zasady rozdziału roszczeń podatkowych w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania ... 489
IV. Postanowienia szczególne umów o unikaniu podwójnego opodatkowania ... 496
§ 44. Prawo UE a bilateralne umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania ... 501
§ 45. Raje podatkowe ... 505
§ 46. Międzynarodowe konwencje wielostronne ... 509
I. Konwencja arbitrażowa ... 509
II. Konwencja o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych ... 511
III. Wielostronna konwencja implementująca środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku ... 513
Rozdział X. Prawo podatkowe Unii Europejskiej ... 517
§ 47. Wprowadzenie do prawa podatkowego UE ... 517
I. Źródła prawa UE ... 517
II. Zasada niedyskryminacji i zakaz protekcjonizmu podatkowego ... 520
§ 48. Harmonizacja podatków pośrednich ... 525
I. Podatek od wartości dodanej ... 525
II. Podatek akcyzowy ... 531
III. Podatki pośrednie od gromadzenia kapitału ... 533
§ 49. Harmonizacja podatków bezpośrednich ... 535
I. Cechy harmonizacji podatków bezpośrednich ... 535
II. Dyrektywy odnoszące się do opodatkowania dochodów osób prawnych 535 III. Przeciwdziałanie agresywnej optymalizacji oraz unikaniu podwójnego opodatkowania ... 541
§ 50. Wymiana informacji. Współpraca w sprawach podatkowych w UE ... 547
I. Ogólna charakterystyka współpracy w sprawach podatkowych ... 547
II. Wymiana informacji oraz pomoc w zakresie doręczeń pism urzędowych w podatku od wartości dodanej ... 547
III. Wymiana informacji oraz pomoc w zakresie doręczeń pism urzędowych w podatku akcyzowym ... 549
IV. Wymiana informacji oraz pomoc w zakresie doręczeń pism urzędowych w podatkach bezpośrednich ... 549
V. Współpraca w zakresie poboru zobowiązań podatkowych ... 551
Rozdział XI. Parapodatki ... 553
§ 51. Pojęcie i cechy opłat oraz parapodatków ... 553
§ 52. Opłata skarbowa ... 554
§ 53. Opłaty lokalne ... 556
I. Uwagi ogólne ... 556
II. Opłata targowa ... 556
XII Spis treści
III. Opłata miejscowa oraz opłata uzdrowiskowa ... 557
IV. Opłata od posiadania psów ... 559
V. Opłata reklamowa ... 561
§ 54. Opłata planistyczna ... 563
§ 55. Opłata adiacencka ... 564
§ 56. Opłata eksploatacyjna oraz inne opłaty geologiczne ... 566
§ 57. Opłaty w prawie wodnym ... 568
§ 58. Opłata od środków spożywczych (tzw. opłata cukrowa) ... 569
Indeks rzeczowy ... 571