Steuergeldwäscherei in Bezug auf direkte Steuern
Steuergeldwäscherei in Bezug auf direkte Steuern
Ein Beitrag zur Auslegung von Art. 305bis Ziff. 1 und Ziff. 1bis StGB
Autor:
Dr. iur. Gabriel Bourquin Zürich, Schweiz
Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek:
Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über http://dnb.d-nb.de abrufbar.
© 2017 Dr. iur. Gabriel Bourquin, Zürich (Schweiz)
Das vorliegende Werk ist eine Dissertation der Rechtswissenschaftlichen Fakultät der Universität Zürich und wurde unter einer Creative Commons Lizenz als Open Access veröffentlicht, die bei Weiterverwendung nur die Nennung des Urhebers erfordert.
Lizenz: CC-BY 4.0 – Weitere Informationen: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
DOI:10.24921/2016.94115907
Das vorliegende Werk wurde sorgfältig erarbeitet. Dennoch übernehmen Autor und Verlag für die Richtigkeit von Angaben, Hinweisen und Dosierungen sowie für etwaige Druckfehler keine Haftung.
Die verwendete Schrift ist lizensiert unter der SIL Open Font License, Version 1.1.
Gedruckt in Deutschland auf säurefreiem Papier mit FSC-Zertifizierung.
Herstellung der Verlagsausgabe (Druck- und digitale Fassung):
Carl Grossmann Verlag, Berlin www.carlgrossmann.com
ISBN: 978-3-941159-06-8 (gedruckte Ausgabe, Hardcover) ISBN: 978-3-941159-08-2 (gedruckte Ausgabe, Paperback)
Vorwort
Di li é i i é l
Rechtswissenschaftlichen Fakultät der Universität Zürich als Dissertation eingereicht. Mein besonderer, herzlicher Dank gilt natürlich in erster Linie Herrn Prof. Dr. René Matteotti, ordentlicher Professor für Schweizerisches, Europäisches und Internationales Steuerrecht an der Universität Zürich.
Nicht nur hat er mir das spannende Gebiet des Steuerstrafrechts und insbe- sondere das Thema der Steuergeldwäscherei näher gebracht, sondern er hat mich darüber hinaus während sämtlichen Phasen des Dissertationsprozesses unterstützt, indem er mir für interessante und lehrreiche Diskussionen zur Verfügung stand. Aus dieser Dissertation ist deswegen nicht nur ein Buch, sondern mittlerweile auch ein berufliches Projekt geworden, da ich mit mei- nen neu gewonnenen Erkenntnissen bereits eine Fachrichtung einschlagen kann. Zu grossem Dank bin auch Herrn Prof. Dr. Andreas Donatsch, ordentli- cher Professor für Strafrecht und Strafprozessrecht an der Universität Zürich verpflichtet, einerseits für die Übernahme und speditive Durchführung des Zweitgutachtens, andererseits für die kritische Rückmeldung zum Manuskript.
An den Schlussarbeiten haben mich verschiedene Personen tatkräftig
ü è – i ll ö i i li D k -
chen: Meine Lehrstuhlkollegin Pierina Janett leistete unschätzbare Hilfe, indem sie die erste Fassung des Manuskripts mit grosser Sorgfalt durchge- lesen hat. Elena Koch, wissenschaftliche Hilfsassistentin am Lehrstuhl Babusiaux, und mein Lehrstuhlkollege Gregor Gassmann, haben ihrer- seits wertvolle Korrekturarbeiten im Hinblick auf die Publikation geleistet.
Auch meinen anderen Lehrstuhlkollegen möchte ich für die sehr kollegiale Arbeitsatmosphäre bedanken: Selina Many, Ryve Jakupi, Nicole Krenger, Angelica Schwarz, Tamara Pfammatter, Philipp Roth, Raphael Fries und Elena Huber. Meine Lehrkollegen von der Universität Neuenburg, Emily Meller,
D i F Oli i êi l i ü li i è–
ihnen richte ich meinen herzlichen Dank aus. Insbesondere Emily hat mich
durch den regelmässigen Austausch zu praktischen Fragen des Steuerrechts, die sie aufgrund ihrer beruflichen Erfahrungen sehr gut beantworten konnte, stark unterstützt. Auch Herr Dr. Niklaus Meier, Lehrbeauftragter an der Universität Neuenburg, hatte aufgrund der eigenen Erfahrung in der rechts- wissenschaftlichen Arbeit und unserer tiefen Freundschaft sowohl für die fachlichen als auch privaten Belange immer ein offenes Ohr für mich.
Ein grosses Dankeschön gebührt auch Hamid Yeganeh für die anregenden Diskussionen am Esstisch, meist am Sonntagabend, zur Unterscheidung zwi- schen Steuerhinterziehung und Steuerbetrug, welche gemäss seiner Meinung abgeschafft werden solle. Sei sich der Gesetzgeber davon bewusst... Darüber hinaus gilt mein Dank meinen Eltern sowie meiner Freundin Samira Yeganeh.
Durch ihre unermüdliche Unterstützung, ihre Liebe und Motivation hatte ich während sämtlichen Phasen meiner Dissertation genügend Elan, das Projekt zu meistern und vorwärts zu machen.
Zürich, im Oktober 2016 Gabriel Bourquin
Inhaltsübersicht
Inhaltsverzeichnis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xi Literaturverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xxv Materialien und weitere Quellen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lx Abkürzungsverzeichnis . . . lxvi . Ei l i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 . e f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 . K G i i . . . 2 . e d l ä i . . . 13 . k B i d l ä i . . . 13 . eä . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 . g ö i i g ü . . . . . . . . . . . . . 77
. d ll F k i d . . . . . . . . . 96
. e j k . . . 99 . C k i i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 . K k i i e l . . . 188 . M li ä g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 . Ü . . . 234 . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239 . d j k i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 . k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261 . f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261 . k B i d l ä i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261 . g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262 . g ö i i g ü . . . . . . . . . . . . 265
. d ll F k i d . . . . . . . . 266
. e j k . . . 266 . C k i i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 . K k i i e l . . . 270
. M li ä g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273 . Ü . . . 274 . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275 . d j k i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276 . d l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
Inhaltsverzeichnis
Inhaltsverzeichnis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xi Literaturverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xxv Materialien und weitere Quellen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lx Abkürzungsverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lxvi . Ei l i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 . e f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 . K G i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 . . Di i i GéFI-E l . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 . . k i i G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f i G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4 . . G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 . . a l i ê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 . . D i i i G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 . . . Ei l ê i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 . . . . d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 . . . . ê ü g l . . . . . . . . . 11 . . . . G l ä i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 . . . ki l G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . . c i i d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 . e d l ä i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . k B i d l ä i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . eä . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 . g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 . . g k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 . . g ä é . bis StGB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . f k äl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E l i c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
. . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
. . . é j k i e . . . . . . . . . . . . 17 . . . é j k i e . . . . . . . . . . . 19 . . . I k d i i . . . . . . . . 21 . . . é K k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 . . . N E i kl : ê ä i êGE Ig . . . . . . 22 . . M i g i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 . . e ä . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . f k äl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G i j k i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . f k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . L l i i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K ä i ê l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
. . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 . . . é - i k li hi k . d ä i . . . . . . .
. . . é l i k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ü i Glä i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mi l d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f i l d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c i i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ê i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
. . . ê k l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 . . . d li k i klä . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ê i i D i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . L i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e l Fäl i di . . . . . . . . . . . . 47
. . . . e l Fäl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 . . . . e l g äl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 . . . e l F l k . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 . . . . D i i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 . . . . K ä i ê l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 . . . . F l é. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c i i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . e l G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f k äl f l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G i j k i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G ik li é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d ä i - . g il i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hi i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O i i l d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ê êd. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ê d HG DêG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g l é . d Gê. . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g äl i é . d Gê / é . DêG . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ei d ä . . . . . . . . . . . . . . . . . g äl i é . d Gê / é . gd c . . . . . . . . . . . . . . . g äl i é . d Gê / é .
DBG bzw. Art. 14 Abs. 2 VStrR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g äl i f k lik / é li lik . . . . . . . . . . . c i i é . bis StGB. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e l l i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G ü c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D i i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f k äl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D lik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 . . . . E i eä i . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 . . . d ä j k i e . . . . . . . . . . . 70 . . . c i l i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 . . . e l l i c k i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . é l i k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 . . . Ü i Glä i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G i d ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g ö i i g ü . . . . . . . . . . . . . 77
. . g k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 . . g ö . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 . . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 . . . G ik li é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 . . . Hi i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 . . . d i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 . . . e l l i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 . . „H ü “ i g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 . . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 . . . c ê i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 . . . . F ü c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 . . . . Jü c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 . . . G ik li é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 . . . . d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f k äl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
. . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 . . . K ä i ê l . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 . . . F l é . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 . . . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 . . . N ü li K l . . . . . . . . . . . . 88 . . . é ä K l . . . . . . . . . . . . 90 . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 . . . Hi i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 . . . d i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 . . . e l l i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 . . . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 . . . . G ü c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 . . . . c i l i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. d ll F k i d . . . . . . . . . 96 . . g k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 . . E K ll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 . . . ê Ei k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 . . . ê G i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 . e j k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 . . g k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 . . G ik li é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 . . . é . bis StGB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 . . . § é . d d Gê-D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101 . . . § é . d Gê-é . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hi i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
. . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 . . . ê é . d Gê. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 . . . G l ä i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e l l i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c i l i ä M i li . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
. . . . G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 . . . . ê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 . . . . a l i ê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
. . . N d ü k l e j k
(teleologische Reduktion) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 . . . d i l e j k
(restriktive Auslegung). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110 . . . . a l ik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110 . . . . K i é ö li k i . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112 . . . . G k i i l F l . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K i i g ö i i
Gesamtheit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .114 . . . K i i j i l
Vermögenswerts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ni kl i d k l
Tatobjekt (extensive Auslegung) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117 . . . . é i ll e j k
und Einziehungsobjekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117 . . . . E k i c . . . . . . . . . . . . . .117 . . . d l ä i. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117 . . . ê ü i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118
. . . v li k i i G l ä i
nach Schweizer Recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118 . . . f il êGH d c /
. Ok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119 . . . f il êGH d c /
1. August 2000. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 . . . . c i l i Ei . . . . . . . . . . . . . . . . . .121 . . . . g i L k li i
Steuerersparnisse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 . . . Li . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 . . . f il êG ê. /
ê. / . Ok . . . . . . . . . . . . . . . . . . f il êG d. /
. D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 . . . h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g i l ik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ni -g i l c l ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . g i l é ll . . . . . . . . . . . . . . . . 127
. . . F ll i i l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 . . . Lö ä ê
des Tatobjektes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 . . . K i l a l
Steuergeldwäscherei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 . . . g - . ölk k é l . . . . .
. . . . hi ü li ê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D lö Dil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F k i -
bzw. völkerrechtskonformen Auslegung . . . . . . . . . . . . . . . . ê G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . hi i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ei i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g k é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . E i li G l
(Bestimmtheitsgebot) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d i l e j k . . . . . . . . . . . . . . . . Ni kl i g ö
als Tatobjekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . y li I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g äl i ä i k i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . EMcK-k é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K i ä i i
internationalen Verpflichtungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a i i ê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . GéFI-E l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hi a l K i . . . . . . . . . . . . . 140 . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141 . . . G i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141 . C k i i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142 . . g k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 . . Ei i i l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 . . . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 . . . êi i K Ei i . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . N l i i E . . . . . . . . . .
. . . . K k k
Vermögensvermehrungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 . . . . c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . Kl i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i d i . . . . . . . . . . . . E i c i . . . . . . . . . 148 . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . L . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . ê i li
. . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ê i ê é . d Gê . . . . . . . . . . . . . . . ê i ê é . bis StGB. . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . é l ê i „Ei i “ ä
é . bis Ziff. 1 StGB. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G ik li é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hi i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . N G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . N l i i é . d Gê. . . . . . . . . . . . . . . . E é . d Gê . . . . . . . . . . . . . . . . . . N é . . DêG. . . . . . . . .
. . . g äl i N
Art. 71 StGB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a i i ê i . . . . . . . . . . . . . . . . . a i i ê i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hü i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a l ik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g l i N
Ersatzforderung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . N li
Ersatzforderung aus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . N -a i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . K lik i Mi i k li
im Nachsteuerverfahren . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . g
Rechtsprechung des EGMR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172 . . . c l i i a l ik. . . . . . . . . . . . . . . . . . K i ä i i i l
Verpflichtungen der Schweiz . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
. . . . e l l i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 . . . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 . . . c i l i ä M i li . . . . . . . . . . . . . .
. . . a i i ê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a l i ê . . . . . . . . . . . . . . . . . . G ü c ü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
. . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 . . . é . bis StGB. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 . . . d lik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 . . . h . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 . . . . G i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 . . é i - H k i l i l . . . . . . . . . .181 . . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .181 . . . G ik li é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .181 . . . . h l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .181 . . . . d i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 . . . . Ni kl i d k . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 . . . . k i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 . . . Hi i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 . . . e l l i é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . ê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ei i l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K i i i G ü ü i é l
gegen den Wortlaut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 . . . G i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 . K k i i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 . . g k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 . . ê H l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
. . . . F l li f i
Tathandlung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 . . . . hi - a l -K i . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 . . . . e l d l ä i. . . . . . . . . . . . . . 190 . . . . é i l g l i . . . . . . . . . . . . . . . .191 . . . Ü li M k l e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
. . . . a ö li Di . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192 . . . k i i a . . . . . . . . . . . . 192 . . . eä ü i i li
Berechtigung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ei i K . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d li Di . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
. . . g ä O j k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 . . . g i kl i
Vermögenswerte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cä li Di . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e d i i é l . . . . . . . . . . . . . . e é l i i d i . . . . . . . . . . . . 198 . . . . k i li Di . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 . . . . e i Fäll d l ä i. . . . . . . . . . . . . 199 . . . e i k G l ä i . . . . . . . . . . 199 . . . d l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 . . . éll i li F l . . . . . . .200 . . . d l ä i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 . . . g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 . . . e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 . . . L k-d k G l ä i . . . . . . . . 202 . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 . . ê f l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 . . . a l ik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 . . . L . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . L i I k
G G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . L i I k
G G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ê i li c . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
. . . . êGE Ig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 . . . . êGE Ig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
. . . Ei l g f l lik . . . . .209
. . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209
. . . . G ll Fi i iä
auf Grund des GwG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209
. . . d l li M l li . . . . . . . . . . . . .209 . . . é i k Fi i iä . . . . . . . . . 210 . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
. . . . k G ll é . d Gê . .
. . . a l ik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c ê i . . . . . . . . . . . . 214 . . . hü i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 . . . O . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 . . . Mi i i l ä i
Entscheidungsbefugnissen . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 . . . K . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d i G l ä i ll . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G li . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 . . . . H i K li ä . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 . . . . d j k i El . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 . . . g i i li g . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 . . . g i i li f l . . . . . . . . . . . 219 . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220 . . . G l ä i f l
Verletzung der Meldepflicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220 . . . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220 . . . . O j k i e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220 . . . . d j k i e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 . . . ê ü g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 . . . g l i i G l ä i . . . . . . . . . 222 . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d li G ä . . . . . . . . . . . . . . . 224
. . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224 . . . . ê i G ä . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224 . . . . ê i i i G . . . . . . . . . . . . . . . 224 . . . . G ll G ä . . . . . . . . . . . . . . . . . . G li G ä . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K li ä E l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d j k i El . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . g li k i f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 . M li ä g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 . . g k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 . . G l ä i i éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 . . . c ê i . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 . . . a i i L . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 . . . K i i hü i c . . . . . . . . . . . . . . . d l ä i. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . F ll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g d l ä i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
. . g k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . é ll ê i k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ü i é . bis StGB . . . . . . . . . . . . . . . . éll i a i i i d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . é i k i M l li . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
. . g k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .240 . . D l d k i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .240 . . . I K kl i c il . . . . . . . . . . . . . . . . . . .240 . . . I ê i d l ä i. . . . . . . . . . . . . . . . . . . b li ik i l g d i c . . . . . . . . . . . . . . ê li G l i . . . . . . . . . . . . . 247 . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 . d j k i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 . . g k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
. . g i i li g .
des Tatobjektes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . d l ä i i ê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . El g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . é l k i f ä
auf Vorsatz schliessen lassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d lik i éll i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f k äl . i d . . . . . . . . F l é i li ê i . . . . . . . é l k ü i i ci ik . . . . . . . . . . . g i i li e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261
. f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261 . k B i d l ä i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261 . g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262 . g ö i i g ü . . . . . . . . . . . . 265
. d ll F k i d . . . . . . . . 266
. e j k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 . C k i i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 . K k i i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270 . . ê H l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270 . . ê f l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 . M li ä g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273 . Ü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 . é l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275 . d j k i e l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276 . d l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
Literaturverzeichnis
é , Créances fiscales é d , Les créances fisca-
les dans la LP, in: ZSR 2009/1 (128), S.
181 ff.
é et al., Bankenrecht é a /G ü é /
H K /H -
E , S )B –)
Handbuch für Finanzfachleute, . Aufl., Zürich 2012.
é , BaKomm. StGB I é Jü -ê , in: N
M é /h ä -
H Hrsg.), BaKomm. StGB I, . é l., ê l , é . .
é , Diss. é Jü -ê , Geldwä-
–)M ) :) ) -
)D ) )R ) )
) E ) ) ) USA)
und der Schweiz, in: k D /
G M /H G ,
Schweizer Schriften zum Bankrecht, Bd. 12, Diss., Zürich 1992.
é , Geldwäschereistrafrecht é Jü -ê , Geldwä-
schereistrafrecht, in: é
Jü -ê /H Gü (Hrsg.),
W ) ) S –)
Hand und Studienbuch, ê .
é , OK1 I é Jü -ê , in: d
N /é Jü -ê /
é G /ê a /
C h (Hrsg.), Kommen-
–E ;) O ) V -
;)G ä , Bd. 1, Zürich 1998,
é ,)U é Jü -ê , U -
) ) )U -
) )B ) )G ä ,
in: é Jü -ê /H
M J (Hrsg.), Geld-
ä –)A )R –)E )
I ) ) )U ä )Zü , Bd.
, kü i /ê l/G , d. .
é /D’é D a., O é Jü -ê /D’é -
D a G ,
Kriminelle Organisation als Geldwä- schereivortat?, i : l / , S. 177 ff.
é /k , D é Jü -ê /k
d ,) P ) D -
) )B , in:
l / , d. .
é , BaKomm. SchKG I é D , in: d
é /ê e / d
D (Hrsg.), BaKomm. SchKG I, 2.
é l., ê l , é . – .
é , NK-StGB é K , in: K -
ä f /N f /
a H -f (Hrsg.),
S –)N K ,
ê . , . é l., ê -ê , §§
– .
é /M , R é F /M G ,
A ) ) U ) -
) A ) ) S -
) ) ) R ) )
Strafsachen, i : éJa / , d. .
é /h , Grundriss SchKG é K /h F ,
G ) ) S -)
und Konkursrechts, ê .
é , F é G , Bankkunden, Bank-
,) F , in:
/ , d. .
é , Geldwäschereiverbot é G , Das schweizerische Geldwäschereiverbot im Lichte ame-
) E , in: ZStR
/ , d. .
é , K ) )M é G , Ü ) K ,)
M ) ) ) ) U ,
in: recht 2001/2, S. 41 ff.
é , R é G , Strafrechtliche
R ) ) S ) ) -
) R ) ü ) B )
) V ö ) ) D -
) ü ) ä ) K -
ten, in: é Jü -ê /
h h (Hrsg.),
Finanzmarkt ausser Kontrolle?
S –) A –)
S –) .) Zü ) T ) )
Wirtschaftsstrafrecht, Zürich/Genf/
Basel 2009.
é , Steuerdelikte als Vortat é G , Steuerdelikte als
V –)V ) )K ) )
G ä ) )V ? –)K -
tik aus der Wissenschaft?, in: ST / , d. .
é , Versuch é G , Strafbarer Versuch
)V , i : /?, d.
78 ff.
ê , J ) )TPF ê J -L , J ) )
TPF) ) ) ) ) ’ -
, i : de / , d. .
ê , L’ )) ) ê ê , L’ ) -
- ) ) ) ) ) )S ?,
i : ecEi / , d. .
ê , Gérants de fortune ê C , L )GAFI) ) )
) ) ) ) –)L )
) ) ) ) ) ) )
’ , in: ST 2011/4, S. 287 ff.
ê , P )B O ê , R )H -
) ) K )
) ü ) “P )
B “, i : dkh / , d. .
ê , BaKomm. StGB I ê F , in: N M -
é /h ä
H Hrsg.), BaKomm. StGB I, . é l., ê l , é . – .
ê , Geldwäscherei ê F , Geldwäscherei
)F –)V ) ) -
lichen Objekt?, in: é Jü -
ê /H M J
(Hrsg.), G ä –) A ) R -
–)E )I ) ) )U -
sität Zürich, ê . , kü i /ê l/
G , d. .
ê , Diss. ê f c., Das Steuerstraf-
) ) R ) ) ) B -
steuer, in: êä c et al. (Hrsg.),
B )B ä ) )S -) )W -
schaftsrecht; Heft 1, Diss., Bern 1991.
ê , Steuerstrafrecht ê f c., Steuerstrafrecht,
in: é Jü -ê /H
Gü (Hrsg.), Wirtschaftsstraf-
) )S –)H )) )S -
enbuch, ê .
ê ,)A ê G , D ) A -
) ) ) V , in:
éJa / , d. .
ê , Bericht Geldwäscherei ê a , Die Geldwäsche-
) ) ) S :)
B ) ) V ä ) ) )
G :) )A ) bis
StGB), ê – .
ê , E ê a , E - formen der Geldwäscherei in der Schweiz, in: G ä ) )S -
, Schriftenreihe SAV, Bd.
8, Zürich 1991, S. 7 ff.
ê , R ê a , IV R )
) ) ) ) ) ) )
) )/) )D ) ) -
che svizzere in materia fiscale, in:
g d (Hrsg.), Contrav-
) ) ) ) ’ ) )
) ) ’ -
–)S ) ) ) )M )B -
nasconi, dfadIè– d l i i i professionale della Svizzera italiana ê . , , d. .
ê ,)C ) ) ê ê , Confiscation et
, i : dJ II , d. .
ê , Diss. ê M ,G )
) )E ) ü-
)V ) ü ) )
Staat, Diss., Bern 1991.
ê ,S ê M , S :)
“U “,) “A “)
) )W ?, i : édé – , d. .
ê , U ê M , Zum Ver-
ä ) ) )
U ) ) ) S -
ä ) Z ) ) B -
) ) B )
B. / ) ) .)O ) ,) -
) ) )BGE) )IV) ) ., i : / , d. .
ê , R ê M , F d ,
ê M , IV) R ) )
) ) ) ) ) )
) )/) )“S )T )C “:)
come i delitti fiscali sono divenuti ) ) “ “, in:
g d (Hrsg.), Contrav-
) ) ) ) ’ ) )
) ) ’ -
–)S ) ) ) )M )B -
coni, dfadIè – d l i i i professionale della Svizzera italiana ê . , , d. .
ê /M ,E ê M /M J ,
S –) ) E -
versuch, i : kd c / , d. .
ê ,)G ä )N ê F , D ) -) )
ä ) S )
) ) E ) ) ä -
) N ) ) ä -
levante Infektionsquelle, in: wistra / , d. .
ê , Vortat ê F , T ü -
) ) S )
) S ) ) V )
der Geldwäsche seit dem 1.1.2008, in:
i / , d. .
ê /L , Steuerrecht ê E /L
a , S ) ) S )
Steuerrechts, . é l., kü i .
êö , A êö a , Z ) A )
im harmonisierten Steuerstrafrecht, i : d c , d. .
êö , R êö a , R ) )
A ü ) ) )R ,
Schriften zum Aktienrecht 24, Zürich 2007 und Nachdruck 2008.
êö , S )A êö a , S ) A - recht, 4. Aufl., Zürich/Basel/Genf 2009.
ê , E - )G ê J ,)E - )G )
) R :) )
U ) )FATF-E , in:
de / , d. .
ê , R ) ê F , Die strafrechtliche
R ) ) B )
im Jahr , i : kêJg / d.
ff.
ê , BaKomm. StGB I ê M , in: N M
é /h ä H
(Hrsg.), BaKomm. StGB I, . é l., ê l , é . é . .
ê , BaKomm. StGB II ê M , in: N M
é /h ä H
(Hrsg.), BaKomm. StGB II, . é l., ê l , g é . – , é . –
, – , bis.
ê , Infractions fiscales ê G , Infractions
) ) ) )
) ) ’ –)R ) )
) ’ ô ) , in: ASA [in Drucklegung].
ê -C , Gérant de fortune ê -C C , Le
) ) ) –)R -
) ) ) ,) ) ) -
,) ) ) ,
Diss., Zürich/Genf/Basel 2002.
ê /ê , BaKomm. SchKG II ê /ê
F H., in: d é /
ê e / d D
(Hrsg.), BaKomm. SchKG II, 2. Aufl.,
ê l , é . – , – .
êü , Vortaten êü J , Finanzverbrechen als Vortaten der Geldwäscherei, in: L -
c (Hrsg.), Finanzstrafrecht
:) F S G-N ) ,) A -
,) V ) ) G ä ,)
S ) :) ) )
R ) ) L ) )
Finanzstrafrecht, hi , d. .
ê , Geldwäsche ê é ,D )E ü ) )
-) ) ä ) S -
) ) )Ä -
) ) B ) ) G ä ,
in: wistra 1/2002, S. 1 ff.
C , Wirtschaftskriminalität F C , Wirtschaftskri- minalität und Steuerrecht, StR 1982
, d. .
C /êü , R C c ë /êü C -
, R –)
Interessenkonflikte bei externen
V ö , i : de / ,
d. .
C /e ,)Z )Vö C M /e M ,
Z ) Vö , in: recht
/ , d. .
C , R C H , Die steuerrecht-
) R ) ) B -
) ) ) J ) ) )
–)S ) )
S ) )ü ) )A -
ben), i : édé – / – , d.
ff.
C , Commentaire CP C f , Crimes ou délits
) ’ ) ) )j –)
A .) – )CP, in: d M - Hrsg.), Commentaire du droit ) , ê . , ê .
C , C R .)CP)I C f , in: c c /
M L (Hrsg.), C R .)
CP I, ê l , . , , .
C , C ) ) ) C f , Sur qui tombe le ) ) ) ?, in: d - M Hrsg.), Commen- ) ) ) ) , Bd. 9, Bern
C , Crime sous-jacent C . f , L’ ) )
comme crime sous-jacent au blanchi-
) ’ :) ) ) )
ferenda, i : dkh / , d. .
C , Droit bancaire et financier C f ,) I.) I :)
les liens entre la lutte contre le blan-
) ’ ) ) ) ) )
) ) ) ’E –)II.)L ) -
) ’ ) ) ) ) )
) ) ) –)III.)L ) )
) - ) ) ) )
? –) IV.) U ) ) de transition, in: ê C / e L (Hrsg.), Journée 2004 de droit bancaire et financier, Zürich/
Basel/Genf 2004.
C , Infractions fiscales C f , L’ ) ) -
) ) ) ) ) )
’ ) ) ) :)
M ) A ) A ) A ) N ,
i : dkh / , d. .
C , P ) )C )A ) ) C f , L ) “P ) )
C ) A ) “) ) R -U :)
) ,) ,)
recouvrement civil et taxation des
) ,) ) , in:
ZStrR 2004/122, S. 280 ff.
C , P ) )C )A ) ) C f , L ) “P ) )
C ) A ) “) ) R -U :)
) ,) ,)
recouvrement civil et taxation des
) ,) ) , in:
kd c / , d. .
C /D , E C é /D
é , E ) ) S -
/L ) ) ) ) ) , in:
dJk / , d. .
C , L ä C E , Im Zweifel für die
S ?)D )U ) ) )L -
ä ) ) )S )
) ) B ü )
) B ) ) )
A , i : kd d ,
d. .
C , Blanchiment C é , Les délits
fiscaux et la loi sur le blanchiment
’ ) LBA, i : ecEi / , d.
C , C R .)LP C . F , in: D
L /F ë ê /J
N (Hrsg.), C R .) LP, Basel , é . – , – .
C H , Omission C H é , Le blanchi-
) ’ ) ) , in: SZW
/ , d. .
C , Infractions C ê , Les infractions en
droit suisse, Bd. 1 und 2, Bern 2010.
D , C R .)LIFD D c , in: j D -
/N ë j (Hrsg.), C R .)LIFD, ê l , . – , – , , .
C , Geldwäscherei C h ,Geldwäsche-
rei, i : dJk / , d. .
C , OK II C h , in: d
N et al. (Hrsg.), K – Ein-
;)O )V ;)G -
wäscherei, Bd. 2, Zürich 2002, GwG.
D /cü , BaKomm. StGB II D g /cü ê ,
in: N M é /
h ä H Hrsg.),
BaKomm. StGB II, . é l., ê l ,
é . – , – , – , .
D G , Delitto fiscale qualificato D G é , Il delitto fiscale qualificato in materia di ) , i : NF , d. .
D , B )BGE) )IV) ) . D é , Verdeckte
G ü ,) )
B ,) F ,)
S –)B ) )BGE)
)IV) ) ., i : dkh , d. .
D , Komm. DBG D é , in: k
M /é a (Hrsg.),
Kommentar zum schweizerischen
S –) DBG) A .) – , 2.
é l., ê l , é . – .
D , Komm. StHG D é , in: k
M /é a (Hrsg.),
Kommentar zum schweizerischen S –) S HG, 2. Aufl., Basel
, é . – .
D ,)S /
S D é , Zum Verhält-
) ) S )
) S ) ) ) S -
-) ) ) B -
, i : édé / , S. 289 ff.
D , Steuerstrafrecht D é , Steuerstraf-
–)H ) )Lö -
ä , i : édé – / – (81), S. 1 ff.
D , Steuerstrafrecht im Zentrum D é , B ü )
und Strafrecht Steuerstrafrecht im Zentrum, i : de / , d. .
D , StGB Kommentar D é , in: D
é et al. (Hrsg.), StGB Kom-
:)S )S -
) ) ) ä )E )
mit Kommentar zu StGB, JStG, den
S ) ) SVG,) B G)
)A G, . é l., kü i .
D , Vertreter D é , Die Strafbar- keit des Vertreters bei der Steuerhin-
) ) ) G ) )
harmonisierten Steuerstrafrechts,
in: h H f /J
e /k D Hrsg.), A )
) W ,) F ) )
S ) J ) ,)
.) ) A ) ) R -
)F ä ) )U ä )
Zürich, kü i , d. .
D /é ,E ü ) )EMRK D é /é
I ,E ü ) )EMRK) )V -
) ) ) -
)S –)T ) , in: StR
/ , d. .
D /é ,V )GAFI D é /é
I , Ü ) ) A -
) ) S ) )
DBG) ) S HG) ) ) ,) -
) )B ) ) )V )
) GAFI) FATF, in: Mä -é -
a /ê M
(Hrsg.), S ) ) R ) -) S -
!:) L ) ) ü ) M )
Zweifel, ê l , d. .
D /ê , Geschäftsherren D é /ê
F , Z ) ) O -
) ) G ä ,
in: ê a /a
h /c H /k D -
(Hrsg.), G ) ) j -
) P :) F ) ü ) H )
M )R ) ) .)G ,
Bern 2007.
D /K , Verhältnis D é /K - g , Verfahrens- und
S –) Z ) V ä -
nis zwischen dem Steuerstrafrecht ä )DBG) )S HG) ) )A -
)T ) )S GB,) )
)F ) ü )V ,)
W ) ) )B ä -
) )R , in: f
L et al. (Hrsg.), D )
und Praxis im Steuerrechtè–) F - ) ü ) M ) R , Zürich/
Basel/Genf 2014.
D /e , Strafrecht I D é /e ê ,
S ) I –) V , 9.
é l., kü i /ê l/G .
D /h , Strafrecht IV D é /h
h , S ) IV – Delikte
) ) A , 4. Aufl.,
Zürich 2011.
E e , Geldwäscherei E e C , Die straf-
)E ) )G ä -
:) ) R ) )
)S ) ) )B )
Deutschland, Diss., Zürich 1999.
E et al., V E é /F F -
/é J ,
V ) ) V -
, Bern 2012.
E , Konkurrenzlehre E é , G ü ) -
rechtlicher Konkurrenzlehre, in: ius.
ll / , d. .
E , BaKomm. StGB II E , in: N M
é /h ä H
(Hrsg.), BaKomm. StGB II, . é l., ê l , é . bis- quater.
E , Steuerstrafrecht E c , in: G a /
Jä M /h a
(Hrsg.), Wirtschafts- und Steuerstraf- recht, München 2011.
F , Diss. F G , D ) R :)
S ) ) K ,)
) ) B ) ) A -
) T ) ) )
S ,) ) S -
) SVG ) ) ) B ä - ) B G, Diss.,
F i , i : N M
é /é M /ê
M (Hrsg.), G )R ,
ê . , ê l/G /Mü .
F , R F G ,D )R ) )
M ) )V ) )A .) )
StGB, i : kd c / , d. .
F et al., A )E F a et al., A )E -
) )B )S -,)S -)
) A –) )
A ) ) )A ,
i : é l , d. .
F , BaKomm. StGB I F M , in: N M
é /h ä H
(Hrsg.), BaKomm. StGB I, . é l., ê l , g é . , é . – .
F , Blanchiment F C , Blanchiment
) ) ) ) , Paris
2011.
F , T F h , T ) D ) )
) S , in: ZStP
/ , d. .
F , U F G ,) U -
ten, 2. Aufl., Heidelberg 2010.
é a (Hrsg.), Kommentar
) ) S –)
DBG)A .) – , 2. Aufl., Basel 2008, é . – , – .
Gä , S Gä e , D ) E -
-AG) ) ) S ) ) S -
) /) III.) D ) ) )
) G ) ä )
A ä ) ) )S ) )S -
, in: d
Jö /G D (Hrsg.),
N ) R ) ) ) )
KMU –) E -,) S -,) S -
-) )A , kü i .
G /M , R G D /M G -
, Les rétrocessions dans le
) ) ) ) ,
i : éJa / , d. .
G , Fraude fiscale G J , Fraude fiscale et
) –) R ) ) ) )
récente, i : kd c / , d. .
G /h , B K .)OR)II G D /h d ,
in: H H /g N
a /h c ,) B K .) OR)
II, . é l., ê l , é . – , , – .
G , Commentaire LP G a -c , Com-
mentaire de la loi fédérale sur la
) ) ) ) ) ,
Lausanne 1997.
G -e , R L G -e ,
A .) )S GB) ) )E ) )
) )R , in: AJP
/ , d. .