• Keine Ergebnisse gefunden

Verlag Otto Sagner München ∙ Berlin ∙ Washington D.C.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Aktie "Verlag Otto Sagner München ∙ Berlin ∙ Washington D.C. "

Copied!
238
0
0

Wird geladen.... (Jetzt Volltext ansehen)

Volltext

(1)

Specimina Philologiae Slavicae ∙ Band 2

(eBook - Digi20-Retro)

Verlag Otto Sagner München ∙ Berlin ∙ Washington D.C.

Digitalisiert im Rahmen der Kooperation mit dem DFG-Projekt „Digi20“

der Bayerischen Staatsbibliothek, München. OCR-Bearbeitung und Erstellung des eBooks durch den Verlag Otto Sagner:

http://verlag.kubon-sagner.de

© bei Verlag Otto Sagner. Eine Verwertung oder Weitergabe der Texte und Abbildungen, insbesondere durch Vervielfältigung, ist ohne vorherige schriftliche Genehmigung des Verlages unzulässig.

«Verlag Otto Sagner» ist ein Imprint der Kubon & Sagner GmbH.

Olexa Horbatsch (Hrsg.)

Adelphotes

Die erste gedruckte griechisch- kirchenslavische Grammatik

L'viv-Lemberg 1591

(2)

Herausgegeben von

Olexa Horbatsch und Gerd Freidhof Band 2

ADELPHOTES

Die erste gedruckte griechisch-kirchenslavische Grammatik

L’viv-Lemberg 1591

Herausgegeben und eingeleitet von

Olexa Horbatsch

FRANKFURT AM M AIN 1973

Auslieferung:

KUBON & SAGNER, München

(3)

00053886

(4)

D i e e r s t e g e d r u c k t e g r i e c h i s c h - k i r c h e n s l a v i s c h e G r a m m a ti k aus dem J . 1391

D a t i e r t m i t dem J a h r 1591 e r s c h i e n i n d e r D r u c k e r e i d e r o r t h o d o x e n S t a u r o p e g i o n - E r u d e r s c h a f t i n L ' v i v ( L e m b e r g ) d i e e r s t e g r i e c h i s c h - k i r c h e n s l a v i sehe G r a m m a t i k " A d e l p h o t e s " a l s e i n e L e i s t u n g d e r S t u d e n t e n d e r L e m b e r g e r B r u d e r s c h a f t s s c h u - l e ( d a r ü b e r s a g t d e r B u c h t i t e l a u s ) , g e w i ß u n t e r d e r A n l e i - t u n g des z e i t w e i l i g e n ( 1 5 8 6 - 8 8 ) G r i e c h i s c h - L e h r e r s d i e s e r S c h u l e A r s e n i o s , des M e t r o p o l i t e n v o n E l á s s o n ( ü b e r s e i n e T ä - t i g k e i t a l s G r i e c h i s c h - L e h r e r s p r i c h t das V o r w o r t z u r Gram- m a t i k , S . 4 , ü b e r s e i n A n s e h e n - d i e S c h l u ß z e i c h n u n g i n d e r G r a m m a t i k m i t s e i n e m Namen, S. 2 1 2 ) .

Von w e i t e r e n e v e n t u e l l e n M i t a r b e i t e r n am G r a m m a t i k t e x t w e i ß man g a r n i c h t s ; man k a n n n u r a u f g r u n d des G r a m m a t i k t e i -

l e s ü b e r d i e S c h w i e r i g k e i t e n d e r g r i e c h i s c h e n V e r b a ( S . 1 5 2) v e r m u t e n , daß n o c h w e i t e r e G r i e c h i s c h - L e h r e r d a r a n m i t g e a r - b e i t e t h a t t e n . V i e l l e i c h t w a r es d e r N a c h f o l g e r v o n A r s e n i o s i m G r i e c h i s c h - U n t e r r i c h t ( b i s 1592) K y r y l o T r a n k v i l i o n S t a v - r o v e ö k y j ^ bzw. e i n a n d e r e r L e h r e r d e r s e l b e n B r u d e r s c h a f t s - s c h u l e ( b i s 1 5 9 2 ) L a v r e n t iļ Z y z a n i j , d e r V e r f a s s e r d e r e r s t e n

2)

g e d r u c k t e n k i r c h e n s l a v i s c h e n G r a m m a ti k , i n w e l c h e r s i c h v i e - l e G e m e i n s a m k e i t e n m i t " A d e l p h o t e s " b e f i n d e n ^ .

D e r G r a m m a t i k t e x t von " A d e l p h o t e s " i s t im W e s e n t l i c h e n so a u f g e b a u t , daß e i n e r j e d e n g r i e c h i s c h e n T e x t s e i t e ( g r u n d s ä t z - l i e h a u f d e r K e h r s e i t e des B l a t t e s - b e i uns j e w e i l s a l s £ v e r m e r k t und z u r H e r v o r h e b u n g des g r i e c h i s c h e n T e x t e s m i t е і і ъ gezogenem Rand w i e d e r g e g e b e n ) e i n e w ö r t l i c h e k i r c h e n s l a v i s c h e Ü b e r s e t z u n g ־ g r u n d s ä t z l i c h a u f den V o r d e r s e i t e n d e r B l ä t t e r -

b e i g e f ü g t w u r d e . B e i g e w i s s e n G r a m m a t i k t e i l e n f e h l t e i n e s o l - che g r i e c h i s c h e V o r l a g e ( S . 1 4 0 - 6 8 , - a b g e s e h e n v o n manchen a u ß e r g r a m m a t i s c h e n , z . B . S . 2 - 3 , 6) . D e r k i r c h e n s l a v i s c h e T e x t

s t e l l t m e i s t e n s e i n e s k l a v i s c h e Ü b e r s e t z u n g d e r g r i e c h i s c h e n F o r m u l i e r u n g e n , K o n s t r u k t i o n e n und T e r m i n i d a r , d i e ohne i h r e

g r i e c h i s c h e n V o r l a g e n manchmal f a s t u n v e r s t ä n d l i c h w ä r e n . Man d a r f v e r m u t e n , daß d e r g r i e c h i s c h e T e x t u n t e r A n l e i t u n g v o n A r s e n i o s ( o d e r d i r e k t v o n ihm s e l b s t ) aus a n d e r e n g r i e c h i s c h e n

(5)

11־

־

GrammÄiiken ( d a r ü b e r w e i t e r u n t e n ) k o m p i l i e r t w u r d e . D i e k i r - c h e n s l a v i s c h e S p r a c h e des G r a m m a t i k t e i l e s ohne d i e g r i e c h i s c h e V o r l a g e i s t r e l a t i v f r e i v o n s o l c h e n L e h n ü b e r s e t z u n g e n , wo- d u r c h s i e s i c h v o n s o n s t i g e n S t e l l e n u n t e r s c h e i d e t .

Noch e i n w e i t e r e s M e rk m a l d e r k i r c h e n s l a v i s c h e n S p a l t e des G r a m m a t i k t e x t e s i s t h e r v o r z u h e b e n : B r s e t z t e i n e n K i t a r b e i t e r v o r a u s , d e r s i c h im u k r a i n i s c h e n m u n d a r t l i c h e n und p a l ä o g r a - p h i s c h e n F o r m e n g e b r a u c h g u t a u s k a n n t e und i n d e r k i r c h e n s l a - v i s c h e n Ü b e r s e t z u n g " a d ä q u a t e " s l a v i s c h e P a r a l l e l b e i s p i e l e zu d e n b e h a n d e l t e n g r i e c h i s c h e n m u n d a r t l i c h e n F o r c e n b o t . E i n s o l c h e r M i t a r b e i t e r wäre n u r u n t e r den d a m a l i g e n L e m b e r g e r P h i l o l o g e n zu s u c h e n .

A u f g r u n d e i n e s B r i e f e s d e r W i l n a e r B r u d e r s c h a f t an d i e Lern- b e r g e r vom 2 8 . 5 . 1 5 8 8 , i n welchem d e r Empfang des A n f a n g s e in e r ü b e r s a n d t e n g r i e c h i s c h - s l a v i s c h e n G r a m m a ti k b e s t ä t i g t w i r d , nahm K . S t u d y n s k y j ^ u r s p r ü n g l i c h a n , daß s i c h das D r u c k e n der

" A d e l p h o t e s " - G r a m m a t i k e i n i g e J a h r e ( 1 5 8 8 - 9 1 ) h i n z o g und a l s o n o c h z u r Z e i t d e r A n w e s e n h e i t v o n A r s e n i o s i n Le m b e rg b e g a n n . D iese m Gedanken s t i m m t e n s o w o h l V . J a g i è ' a l s a u c h M . W e i n -Ъ ) g a r t ^ z u . A u f g r u n d a b e r des s p ä t e r e n V e r g l e i c h e s d e r b e i d e n i h m z u g ä n g l i c h e n E x e m p l a r e n von " A d e l p h o t e s " ( d e s n i c h t näher b e s t i m m t e n " K i e w e r " und e i n e s E x e m p l a r s d e r B i b l i o t h e k des L e m b e r g e r S t a u r o p e g i o n - I n s t i t u t s ) h a t K . S t u d y n á k y j 7 ) z w e i A u s g a b e n v o n 11 A d e l p h o t e s " z u g e g e b e n : Im " K i e w e r " E x e m p l a r wer- d e n a u f d e r S e i t e 14 ( i n unserem A b d r u c k S . 16) d i e Formen d e s Gen. und D a t . P I . д и ’ швъ. д н ’шмъ ( w e l c h e l a u t S t u d y n è k y j a u f E r s t a u s g a b e h i n w e i s e n w ü r d e n ) , im L e m b e r g e r E x e m p l a r d a - g e g e n д н е в ъ , днемъ g e f ü h r t ( l a u t S t u d y n å k y j - d i e Z w e i t a u s - g ä b e ) . D i e s e A u f f a s s u n g S t u d y n s k y j s wurde von V . J a g i c ' i n5 ) d e r B e s p r e c h u n g d e r A b h a n d l u n g S t u d y n s k y j s a b g e l e h n t und die b e s a g t e n U n t e r s c h i e d e a n g e s i c h t s des s o n s t i d e n t i s c h e n Drucks n u r a l s k o r r i g i e r t e Bögen d e r s e l b e n Ausgabe e r k l ä r t .

D i e e r h a l t e n e n b i s d a h i n b e k a n n t e n E x e m p la r e d e r " A d e l p h o - 8)

t e s " - G r a m m a t i k w e r d e n b e i I . P . K a r a t a e v J a n g e f ü h r t : i n Peters*- b ü r g i n d e r ö f f e n t l i c h e n B i b l i o t h e k , i n d e r B i b l i o t h e k d e r A k a d e m ie d e r W i s s e n s c h a f t e n ( v o n V . J a g i c e i n g e s e h e n und f ü r i d e n t i s c h m i t S t u d y n s k y j s " Z w e i t a u s g a b e11 e r k l ä r t ) und i n d e r B i b l i o t h e k d e r T h e o l o g i s c h e n A k a d e m i e , i n K o s k a u i n d e r B i b -

00053886

(6)

l i o t h e k d e r S y n o d a l e n T y p o g r a p h i e , i n d e r ö f f e n t l i c h e n B i b l i - o t h e k ־ Rumjance v-M useum und i n d e r B i b l i o t h e k Sca povs s o w ie v v

i n Le.T.fcerg i n d e r B i b l i o t h e k des B a s i l i a n e r O n u f r i j - K l o s t e r s . D i e B e s c h r e i b u n g d e r A l t d r u c k e d e r K i e w e r Ö f f e n t l i c h e n S t a a t s - f c i f c l i o t h e k v o n 3 . 0 . P e t r o v ' f ü h r t d r e i K i e w e r E x e m p l a r e von q) 1,A d e l p h o t e s 1' a n , v o n denen j e d o c h n u r e i n s k o m p l e t t i s t , i n den b e i d e n a n d e r e n j e w e i l s d i e e r s t e n 4 B l ä t t e r f e h l e n . V e r - m u t l i c h d i e s e s k o m p l e t t e E x e m p l a r b e n u t z t e K . S t u d y n s k y j - im G e g e n s a t z zum u n k o m p l e t t e n des L e m b e r g e r S t a u r o p e g i o n - I n s t i -

t u t s / ) . Es w a r uns n i c h t m ö g l i c h , d i e T e x t e a l l e r e r h a l t e n e n E x e m p l a r e zu v e r g l e i c h e n . D i e b e i d e n E x e m p l a r e , d i e uns i n M i k r o f i l m e n z u r V e r f ü g u n g s t a n d e n - 1) das des ehem. M o s k a u e r Rum ja n c e v - iM u s e u m s , N r . p 7 ( h e u t e i n d e r L e n i n - B i b l i o t h e k ) * ^

und 2 ) das d e r B i b l i o t h e k v o n " N a r o d n y j d i m " zu Lemberg ( a u s

v v ו ו \

d e r Sammlung v o n A . P e t r u s e v y c ) , - g e h ö r e n zu d e m s e lb e n Typ ( S t u d y n s k y j s 1' Z w e i t a u s g a b e " ) , was d i e Formen д н е в ъ , днемъ ( S . 16) a n b e t r i f f t . D e r U n t e r s c h i e d z w i s c h e n u n s e r e n b e i d e n E x e m p l a r e n b e s t e h t j e d o c h d a r i n , daß das v o n uns b e n u t z t e Lern-

b e r g e r E x e m p l a r a u f B l a t t 1826 ( S . 2 1 1) im k i r c h e n s l a v i s c h e n Z w e i z e i l e r das W o r t н и ч т о же m i t e inem D r u c k f e h l e r ( o h n e den B u c h s t a b e n - 4- ! ) a u f f ü h r t , das M o s k a u e r E x e m p l a r a b e r d i e s e n D r u c k f e h l e r 1: e r e i t s behoben h a t . Das s o r i c h t a l s o d a f ü r , daß es w e i t e r e V a r i a n t e n d i e s e s Buches (was d i e K o m b i n a t i o n e i n - z e l n e r D r u c k b ö g e n a n b e t r i f f t ) g e g e b e n h a t .

E i n z e l n e F o r s c h e r i n t e r e s s i e r t e n s i c h v o r a l l e m f ü r den E i n f l u ß d e r g r a m m a t i s c h e n T e r m i n o l o g i e d e r " A d e l p h o t e s " a u f d i e G r a m m a t i k e n v o n L . Z y z a n i j und M . S m o t r y è k y j ; so v o r a l l e m S . B u l i c * ^ , M . V o z n j a k ^ , M . W e i n g a r t ^ ( d e r a u f den Zusammen- hang d e r " A d e l p h o t e s " m i t d e r T e r m i n o l o g i e f r ü h e r e r handschriiV l i c h e r T r a k t a t e h i n w i e s ) und z u l e t z t N . M o s k a l e n k o * ^ ( im Rah- men d e r E n t w i c k l u n g d e r u k r a i n i s c h e n g r a m m a t i s c h e n T e r m i n o l o - g i e ) . D e r V e r d i e n s t , d i e Q u e l l e n v o n " A d e l p h o t e s " e i n g e h e n d u n t e r s u c h t zu h a b e n , f ä l l t K . S t u d y n ś k y j ^ z u . A u f d i e s e Unter- s u c h u n g v e r w e i s t a u c h V . J a g i c * ^ .

Irr. W e s e n t l i c h e n f o l g t e " A d e l p h o t e s " d e r g r i e c h i s c h e n Gram- 1L )

r z a t i k von C . L a s c a r i s ־" , i n s b e s o n d e r e b e i d e r E i n t e i l u n g d e r

" B u c h s t a b e n " , d . h . L a u t e , b e i D e f i n i t i o n e n d e r S p r a c h e , d e r R e d e t e i l e und i h r e r E i n t e i l u n g , b e i d e r E i n t e i l u n g d e r S u b -

-III-

(7)

s t a n t i v a i n 5 G r u n d ־ und 5 k o n t r a h i e r t e D e k l i n a t i o n e n , b e i De- k l i n a t i o n e n d e r N u m e r a l i a und A d j e k t i v a , b e i d e r n o m i n a l e n De- r i v a t i o n , b e i d e r E i n t e i l u n g d e r P r o n o m i n a ( i n p r i m ä r e , cor.-*

p o s i t a , c o n s t r u c t i v a , d e m o n s t r a t i v a , a n a p h o r i c a ) und V e r b a ( i n 3 G r u p p e n : a ) B a r y t o n a m i t 5 K o n j u g a t i o n e n j e nach dem L a u t v o r - w d e r l . S g . P r ä s . und d e r B i l d u n g s a r t F u t . I und Peril, b ) P e r i s p o m e n a m i t k o n t r a h i e r t e n Endungen i h r e r 3 K o n j u g a t i o ־ n e n a u f -duo, -<5ш, с ) a u f -111׳ m i t 4 K o n j u g a t i o n e n

l o t t a i־ » ÔCÔÜHII, C e ő y v u n i ) , d e r Tempora ( P r ä s . , I m p f . , P e r f . , P l - p f . , A o r . I , I I , F u t . I , I I , I I I ) , M odi ( I n d . , I m p e r . , O p t . , S u b j u n e . , I n f . ) , N u m e ri ( S g . , D u . , P l . ) , 3 P e r s o n e n , 3 G e n e ra ( A c t . , P a s s . , M e d . ) , b e im A u g m e n t , b e i d e r B i l d u n g s a r t des I m p f , d e r V e r b a a u f - f i t ( e i n s c h l i e ß l i c h i h r e P a r t . P a s s . ) , des P l p f . , des K e - d i u m s , I n f i n i t i v s und P a r t i z i p s , b e i V e r b a a n o m a l a , b e i P r ä ־ P o s i t i o n e n ( 1 8 e i n ־ und z w e i s i l b i g e ) , K o n j u n k t i o n e n s o w i e bei d e r P r o s o d i e ( A k z e n t , Q u a n t i t ä t , S p i r i t u s , I n t e r p u n k t i o n ) . Die- se A b h ä n g i g k e i t v o n L a s c a r i s w a r d e r G r u n d , warum manche F o r - s c h e r f r ü h e r d i e " A d e l p h o t e s " n u r e i n e U m a r b e i t u n g aus L a s c a ־ r i s n a n n t e n * * ^ .

V i e l s e l t e n e r w u r d e n F o r m u l i e r u n g e n d e r g r i e c h i s c h e n Gram- m a t i k v o n M . C r u s i u s 17 )1 ' übernommen: so ü b e r d i e B i l d u n g s a r t e n d e r Z e i t f o r m e n ( I m p f , b e i den V e r b e n m i t v o k a l i s c h e m W o r t a n - l a u t , A o r . I I , F u t . I , I I , P e r f . ) , Modi ( I m p e r . , O p t . ,S ub ju nc., I n f . ) und P a r t i z i p i e n s o w ie d e r G ene ra ( P a s s . ,M e d . ) .

Ä h n l i c h w u r d e n aus d e r g r i e c h i s c h e n G r a m m a t i k v o n Ph. Me- l a n c h t h o n 18 ); d i e R e g e l n ü b e r d i e B i l d u n g s a r t des I m p e r f e k t s ( b e i V e r b e n a u f p - ) , des p a s s i v e n I m p e r f e k t s , des A o r i s t s I und I I s o w i e d e r V e r b e n a u f - ц ь und d e r e n A o r i s t s 1 und des p a s s i v e n A o r i s t s übernommen.

i q )

D e r g r i e c h i s c h e n G r a m m a tik v o n N . C l e n a r d u s w u rd e d e r Ab- s a t z ü b e r d i e D e k l i n a t i o n d e r n o m i n a l e n H e t e r o k l i t i k a ( Z e u ç ,

\xéyaç, u o \ ò ç , ״ p ) entnommen.

V e r m u t l i c h o r i g i n e l l e F o r m u l i e r u n g e n , f ü r d i e S t u d y n ś k y j k e i n e V o r l a g e n i n den z e i t g e n ö s s i s c h e n g r i e c h i s c h e n G r a m m a t i - k e n g e f u n d e n h a t , b e t r e f f e n z . T . E r l ä u t e r u n g e n ü b e r d i e Б і і - d u n g s a r t d e r S u b s t a n t i v a d e n o m i n a l i a , d e r Nomina d e v e r b a l i a s o w i e e i n z e l n e r v e r b a l e r Formen ( P e r f . , F u t . I I , A o r . d e r 1 . und 5 . K o n j u g a t i o n , des p a s s . I m p e r . und I n f . , des m e d i a l e n P e r f . , O p t . , S u b j . und I n f . s o w i e d e r a k t i v e n P a r t i z i p i e n der

0005388$

־IV־

(8)

V e r b e n a u f - ц і ) . Dazu g e h ö r e n a u c h d i e a u f m u n t e r n d e n Worte an d i e L e r n e n d e n , d i e ü b r i g e n s h i e r ־ w i e a u c h i n den s o n s t i - g e n o r i g i n e l l e n P a r t i e n ־ ohne den ü b l i c h e n g r i e c h i s c h e n T e x t e r s c h e i n e n .

S t u d y n ś k y j v e r s u c h t e d i e s p r a c h l i c h e n M erkm ale des k i r c h e n - s l a v i s c h e n 1,A d e l p h o t e s ll ־ T e x t e s bzw. d e r d o r t a n g e f ü h r t e n k i r - c h e n s l a v i s c h e n E n t s p r e c h u n g e n zu den g r i e c h i s c h e n Formen zu e r f a s s e n und s i e , dem d a m a l i g e n W i s s e n s s t a n d e n t s p r e c h e n d , i n e i n V e r h ä l t n i s zu d e r u k r a i n i s c h e n und w e i ß r u s s i s c h e n h i s t o - r i s c h e n D i a l e k t o l o g i e und S p r a c h g e s c h i c h t e zu b r i n g e n . D i e - s e r T e i l s e i n e r U n t e r s u c h u n g e r f o r d e r t h e u t e w e i t g e h e n d e K o r - r e k t u r e n .

D i e k i r c h e n s l a v i s c h e R e c h t s c h r e i b u n g d e r 1' A d e l p h o t e s11 w e i s t n o c h g e w i s s e S p u r e n des m i t t e l b u l g a r i s c h e n E i n f l u s s e s a u f ( s p o - r a d i s c h e r G e brauch v o n * : м іж ъ 2 7 , s o w i e d i e S c h r e i b w e i s e п р е с о в р ъ т е ^ н н о е / 7 0 6 , о б о а г о 1 3 6 ) , d e r ü b r i g e n s noch i n P . B e -

r y n d a s L e x i k o n ( 1 6 2 7 ) d u r c h s c h l ä g t .

An m a r k a n t e r e n u k r a i n i s c h e n s p r a c h l i c h e n Z ü g e n , d i e g l e i c h - z e i t i g a u f den w e s t u k r a i n i s c h e n ( e t w a s ü d w e s t w o l h y n i s c h e n ?) m u n d a r t l i c h e n H i n t e r g r u n d d e r M i t a r b e i t e r h i n w e i s e n k ö n n t e n , w äre a n z u f ü h r e n : 1) Z u s a m m e n f a l l v o n и ł ы (Gen.Sg. мЬри 2 3 , т и е л ч н а г о 3 , изимаютеж 1 2 9 6 ) , 2 ) Ü b e r g a n g v o n t zu и ( в и - д і х ъ / / оувѣдаю 1 6 3 ) , 3) E n t p a l a t a l i s i e r u n g v o n h (60j>ÿcA 60),

4 ) Ü b e r g a n g v o n - h k - zu - ģjk - ( д у р н е й к і й 4 8 ) , 5) m ö g l i c h e r - w e i s e Ü b e r g a n g v o n Ca z u ( Г і ( о д ѣ г а ю с А 1 5 9 ) , 6) v e r b a l e Form en vom Typ буде 2 6 , с о в ѣ т у е м о 1 3 6 , бѣжу 1 6 5 , т е ч у 1 7 3 , к л е н у с А и к л и н у с А 1 7 1 , стар алем сА 1 6 6 , und das Pronomen сесь, сесе 5 6 , 7) L e x i k (богме' 1 5 4 , з а р а з ъ 1 5 3 , к о л о п н а 2 5 , нынѣ- к а 15 6 ; d a r u n t e r a u c h P o l o n i s m e n бар зе 1 5 4 , з н а г л а 1 5 4 , п а з - н о к т и 1 3 6) .

Es b r a u c h t n i c h t b e t o n t zu w e r d e n , daß i n d e r R e c h t s c h r e i - bung des g r i e c h i s c h e n T e x t e s h ä u f i g e S p u r e n d e r r r . i t t e l g r i e - c h i s c h e n P h o n e t i k a n z u t r e f f e n s i n d (ß = v , au = a f , ocl= e, ז!» £ i f 0 1, и = i, cjü = o; W e g l a s s e n v o n S p i r i t u s - Z e i c h e n und J o t a

s u b s c r i p t a ; V e r t a u s c h e n v o n A k z e n t z e i c h e n ) .

Han muß i n s b e s o n d e r e z w i s c h e n d e r S p r a c h e d e r k i r c h e n s l a - v i s c h e n P a r a l l e l e n zu den g r i e c h i s c h e n B e i s p i e l e n und den S p r a c h m e r k m a l e n des s o n s t i g e n T e x t e s i n d e r " A d e l p h o t e s11 u n -

-V-

(9)

t e r s c h e i d e n .

Im F a l l e d e r k i r c h e n s l a v i s c h e n E n t s p r e c h u n g e n zu den g r i e - c h i s c h e n F o r m e n , ־ d i e ö f t e r s g r i e c h i s c h e D i a l e k t u n t e r s c h i e d e h e r v o r h e b e n ( a t t i s c h e , i o n i s c h e , ä o l i s c h e , s y r a k u s i s c h e R e g i - o n a l i s m e n ) , ־ bemühte s i c h d e r Ü b e r s e t z e r nach M ö g l i c h k e i t i m - mer ä h n l i c h e k i r c h e n s l a v i s c h - u k r a i n i s c h e P a r a l l e l e n a n z u f ü h - r e n , a u c h wenn es s i c h n u r um o r t h o g r a p h i s c h e D i f f e r e n z e n han- d e l t e . D a s s e l b e b e t r i f f t d i e a n g e f ü h r t e n k i r c h e n s l a v i s c h e n

" E n t s p r e c h u n g e n ” zu g r i e c h i s c h e n V a r i a n t e n aus dem B e r e i c h der W o r t b i l d u n g • Um dem g r i e c h i s c h e n v e r b a l e n F o r m e n r e i c h t u m m i t k i r c h e n s l a v i s c h e n " E n t s p r e c h u n g e n " g l e i c h z u k o m m e n , v e r w e n d e t e e r m e h rm a ls d i e ihm b e k a n n t e n k i r c h e n s l a v i s c h e n ( u n d sogarrr.it>־

t e l b u l g a r i s c h e n ) A l l o m o r p h e n ohne R ü c k s i c h t d a r a u f , daß s i e a n d e r e B e d e u t u n g e n h a t t e n . A u ch v e r s c h i e d e n e S c h r e i b w e i s e n ver־

s c h m ä h te e r d a b e i n i c h t . S o m i t nehmen b e i ih m a u c h d i e d a m a l i - g e n z u w e i l e n i n d e r " A d e l p h o t e s " a u f t r e t e n d e n u k r a i n i s c h e n D i- a l e k t i s m e n ( i m F a l l e d e r B e i s p i e l e , d i e a l s k i r c h e n s l a v i s c h e P a r a l l e l e n d i e g r i e c h i s c h e n D i a l e k t z u s t ä n d e v e r a n s c h a u l i c h e n s o l l t e n ) e i n e ganz• a n d e r e B e d e u t u n g a n * Manchmal kommt es v o r, daß d i e s e l b e n k i r c h e n s l a v i s c h e n o r t h o g r a p h i s c h e n U n t e r s c h i e - de an e i n e r a n d e r e n S t e l l e g e r a d e i n e i n e r u m g e k e h r t e n F u n k t i - on a u f t r e t e n .

Im S i n n e d e u t l i c h e r k i r c h e n s l a v i s c h e r E n t s p r e c h u n g e n zu den B e g r i f f e n d e r g r i e c h i s c h e n G r a m m a t i k l e h r e und des g r i e c h i s c h e n F o r m e n s y s t e m s wurde vom " A d e l p h o t e s " ־ U b e r s e t z e r b e s o n d e r s das s l a v i e c h e V e r b s y s t e m den g r i e c h i s c h e n V o r b i l d e r n k ü n s t l i c h an- g e g l i c h e n . D i e s w a r d e r o r i g i n e l l s t e G r i f f d i e s e r G r a m m a t i k ; i h r e A n s ä t z e w u rd e n v o n Z y z a n i j und S m o t r y è k y j übernommen und w e i t e r a u s g e b a u t . So t r a t i n d e r ״ A d e l p h o t e s " , - zum e r s t e n Mal w o h l ־ d i e n i c h t k o n t r a h i e r t e k i r c h e n s l a v i s c h e I m p e r f e k t f o r m a u f - а а х ъ a l s d i e E n t s p r e c h u n g des g r i e c h i s c h e n P l u s q u a m p e r - f e k t s ( u n e p a u v x é X i x o ç = п р е с ъ в е р т е н ’ н о е ) a u f : е т е т и с р е іѵ 6ï a - ах 6 8, 7 1 , е л е л о і ^ х е і ѵ т в о р л а х 8 4 , e ß e ß o ^ x e t v в о п і л а х 9 3 , х е х р и о ш х е і ѵ позлащаах 1 0 1 , é x e S e C x e i v п о л а г а а х 1 1 0 , t o r à - х£ i v с т а в л А а х 1 1 9 , e ô e ô w x c1ѵ далах 1 2 8 . D i e s e n E i n f a l l w i e - d e r h o l t e Z y z a n i j b e i п р е с о в е р ’ шен’ нос ( 5 7 ) : ѴавлАах 5 7 , і а в -

* A á x c A 6 0 , c n a c a á x c A 6 5 , глашаах 6 9 , б і л а х ъ 73 ( i r r t ü m l i c h als протАженное = P e r f e k t b e z e i c h n e t , denn im O p t . P e r f . h e i ß t es да бы 6 1 ах und im O p t . P l p e r f . да бы б і л а х ъ 7 3 ; e b e n f a l l s im

00053886

-VI-

(10)

I n d • P l p e r f • P a s s • б іл а х с А 7 4 ) und S m o t r y ô k y j a l s мимошедтее y - чащ ателнаго вида ( 3 4 5 : ш мимошедшемъ): читаах 2 4 1 , 3 5 5 , читаах- са 2 6 9 , твордахъ 2 9 1 , 3 5 5 , творлахъсА 3 0 2 , балахъ 3 5 0 , дѣйство- в а а х ъ 3 5 5 , требоваахъ 3 4 5 , вѣдаахъ 3 2 7 , б ы в а а х’ 3 2 2 , іадаах*

3 3 3 , ймѣаахъ 3 4 0 , подобааше 3 1 5 , случаашесА 3 1 6 , достолаше ЗЕ7, мнлашесА 318 ( m i t w e i t e r e n d a v o n a b g e l e i t e t e n F o r m e n ) •

K e i n e b e s o n d e r e n K o m p l i k a t i o n e n e r g a b e n s i c h - b e i den b e i - d e n i n d o g e r m a n i s c n e n S p r a c h e n - aus d e r G l e i c h s t e l l u n g d e r w o r t b i l d u n g s m ä ß i g e n g r i e c h i s c h e n und k i r c h e n s l a v i s c h e n B e g r i f - f e n e l ô o ç - видъ * f o r m a1 (é .ирсотбтипоѵ ' p r i m ä r e s V e r b1 арбш напаАю und t .ларбуш уоѵ ' s u f f i x i e r t e s V e r b ״ àpôeúu) напаваю)

s o w i e - н а ч е р т а н і е ' f i g u r a ' ( a . à i t X o u v ' v e r b u m simplex' cpépu) н е с у ; o . o tfv ó e x o v f v e r b u m p r a e f i x u m ' t фЁ раз наношу;

о• и а р а а й ѵ б е т о ѵ ' v e r b u m s u p e r p r a e f і х и т1 upooenicpćpw п р о и з н о - ш у ) u n d aus den g r a m m a t i s c h e n K a t e g o r i e n d e r P e r s o n (npóauniov л и ц е ) und d e r Z a h l ( á p1$!ióç - ч и с л о : Sg. , D u . , P l . ) , - w o h l a b e r

b e i m S u chen nach k i r c h e n s l a v i s c h e n E n t s p r e c h u n g e n zu den g r i e - c h i s c h e n K a t e g o r i e n , d i e das s l a v i3che V e r b n i c h t k a n n t e . Es w a r e n :

1) d i e g r i e c h i s c h e n G e n e r a : neben A k t i v und P a s s i v noch N e u t r u m bzw.M edium ( y é v o ç / Ô i á S e o i ç - р о д ъ / з а л о г ъ :oú ô é xe p o v с р е д н і й - и у і а і ѵ ш з д р а в с т в ^ , x o i v ó v / ^ é o o v б б щ і й / п о с р е д с т в ё н - ный $1áÇ0\xa1 п о н у ж д а ю с А , à n o ^ e x i n ó v ш тл о ж н ы й \1áxo\xa1 60־

рус a ) , m i t w e l c h e n e n t s p r e c h e n d d e r d a m a l i g e n G r a m m a t i k l e h r e v e r b a l e G ru p p e n v e r m i s c h t w u r d e n ;

2 ) d i e g r i e c h i s c h e n M o d i ( e y n X i o u ç и з л о ж е н і е ) : I n d i k a t i v , I m p e r a t i v , O p t a t i v , S u b j u n k t i v und I n f i n i t i v , - w o b e i den g r i e ־ c h i s c h e n I m D e r a t i v e n und I n f i n i t i v e n m i t d e r e n Z e i t f o r m e n h y - p e r t r o p h i e g r u n d s ä t z l i c h n u r j e w e i l s e i n e s l a v i s c h e Form v o n e in e m p e r f e k t i v e n o d e r i m p e r f e k t i v e n V e r b g e g e n ü b e r g e s t e l l t w u r d e ; g e g e n ü b e r dem g r i e c h i s c h e n O p t a t i v b e d i e n t e s i c h d e r

" A d e l p h o t e s " ־ U b e r s e t z e r d e r U m s c h r e i b u n g m i t да ( P r ä s . / I m p f . A k t . да б і ю , P a s s , да 6і ю с а, Med. да 6ï k>c a ♦ P e r f • / P l p e r f .Akt»

дабы б i а х , Pass • / ķ b / біен бых » Med• да бых 6і а л, A o r . I A k t • дабы б i а х , P a s s , да бых билсд» Med.да бых б и л , A o r . I I A k t -дабы б и х ,

P a s s . дабы б и х с А , Med. да бых б и л , F u t . I A k t . Ä a б і ю , P a s s , да о у б і ю с А , M e d ^ a о у б і ю * F u t . I I A k t . да б и ю , P a s s ^ a оуОиюсА, Med.Äa оубию , 7 2 - 8 2 ) , g e g e n ü b e r dem S u b j u n k t i v d e r m i t аще

( P r ä s . / I m p f . A k t . / M e d . аще 6i 10, P a s s . аще 6і ю с а, P e r f • / P l p e r f •

-VII-

(11)

- V i l i -

A k t . аще 6і а х , P a s s . / M e d . аще б і е н бых, A o r . I , I I A k t . гще б£ю , A o r . I P a s s . / M e d . аще о у б і ю с л , A o r . I I P a s s . / b l e d . аще о у б ю с д ) ;

3 ) d i e g r i e c h i s c h e n T em pora, i n s b e s o n d e r e d i e p r ä t e r i t a l é n F o r m e n , w e l c h e d a z u n i c h t immer k o n s e q u e n t ü b e r s e t z t w e r d e n

( P r ä s . A k t . 6ÏJ0 6 7 , 6 8 , 7 1 , т в о р у 8 4 , Pass . 6і ю с а, т в о р у с л 6 7 , 8 7 , Med. биюсА 79,творусА 90; I m p f . - n a p a x a T i x ó ç - к и м о те д ш е е :A k t . о у б и х ъ 6 8 , бих 7 І , т в о р и х 8 4 , P a s s . / M e d . 6и х с а 7 5 , 7 9 , т в о р и х с л 8 7 , 9 0 ; P e r f . ־ n a p a x e í ^ e v o ç ־ протАженное: A k t . 6 и а х ъ 6 8, 6 1ax

7 1 , творАх 8 4 , P a s3. / M e d . 61'a x c a 7 5 , 8 0 , творлхсА 8 7 , 9 0 ; P l p e r f . u71epouvxćX1xoę ־ пресъвершенное : A k t . / M e d . 6ïAax 6 8 , 7 1 , 8 0 , тбо־

рАа х 8 4 , P a s s . 6 Ï A a x c A 7 5 , т в о р А а х / с л / 8 7 ; A o r . ־ á ó p i a x o ç - н е п р е д ѣ л н о е - I , I I A k t . / M e d . бихъ 6 8 , 7 1 , 8 0 , с о т в о р и х 8 4 , 9 0 ,

P a s s . б и х с А 7 5 , с о т в о р е н бых 8 7 ; F u t . ־ цёХХшѵ - будущее - I A k t . / M e d . о у б і ю 6 8, бити имам 7 1 , 8 0 , с ъ т в о р у 8 4 , 9 1 , P a s s , o y - б і ю с А 7 5 , с о т в о р у сa 8 7 , - I I A k t . / M e d . б ити хощу 7 1 , 8 0 , P a s s . 6и т и с(а ) хощу 7 5 , - I I I P a s s , б и т и с л имамъ 7 5 , т в о р и т и с л имамъ 8 7 ) . Das d u r c h d i e ,,A d e l p h o t e s " g e s c h a f f e n e Z e i t f o r m e n s y s t e m ,

20

)

d a s v o n Z y z a n i j übernommen w u r d e , h a t S m o t r y ô k y j i n s e i n e r D a r s t e l l u n g des k i r c h e n s l a v i s c h e n V e r b s ( S . 2 3 3 - 3 7 7 ) m o d i f i -

2 1

)

2 2

)

z i e r t und k ü n s t l i c h a u s g e b a u t . ' D i e v on Z y z a n i j ' und Smo- t r y f c k y j 23 ) s a n k t i o n i e r t e n k i r c h e n s l a v i s c h e n Formen d e r 2 . S g . P e r f . A k t . i n d e r F u n k t i o n d e r 2 . S g . A o r . A k t . t r e t e n b e r e i t s

b e im " A d e l p h o t e s " - U b e r s e t z e r (wenn auch n i c h t so k o n s e a u e n t ) a u f : A o r . I I A k t . c y v c o v п о з н а х ъ , e y v u ç п о з н а л ъ е с и , е у ѵ ш п о з н а 1 8 2 , лХшѵ м о л о т и х ъ , лХшд молотилъ е с и , т!Хш молотилъ x a í I á k соѵ

g í t t i xS и змолотилъ а т т і ч е с к и 2 0 1 . S i e s i n d i n d i e k i r c h e n s l a - v i s c h e n l i t u r g i s c h e n T e x t e z u r W i e d e r g a b e d e r g r i e c h i s c h e n 2 . S g . A o r . (wegen i h r e r Homonymie m i t d e r 3 . S g . A o r . ) b e r e i t s im

л J \

1 4 . - 1 5 . J h . e i n g e f ü h r t w o r d e n . A u f d i e A n s ä t z e d i e s e s Proze s- s e s i n d e r a l t e n a l t k i r c h e n s l a v i s c h e n E v a n g e l i u m ü b e r s e t z u n g w i e s V . P o g o r e l o v 25 )' h i n . Das z ö g e r n d e E r s e t z e n d e r k i r c h e n s l a - v i s c h e n Formen d e r 2 . S g . I m p e r f . und A o r . d u r c h d i e 2 . S g . P e r i l b e i Z y z a n i j h a t ganz k o n s e q u e n t und ü b e r a l l S m o t r y ô k y j d u r c h - g e f ü h r t .

4 ) d i e g r i e c h i s c h e n I n f i n i t i v e ( P r ä s . / I m p f . A k t . б и т и 7 4 , т в о р и т и 8 6, P a s s . / M e d . 6и т и с а 7 8 , 8 2 , т в о р и т и с л 8 9 , 9 2 ; P e r f . /

P l p e r f . A k t . / M e d . б и в а т и 7 4 , 8 2 , т в о р и т и 8 6, P a s s , б и в а т и с д 78, творАТИСА 8 9 ; A o r . I , I I A k t . б и ти 7 4 . с с т в о р и т и 8 6, Р а э э . б и -

00053886

(12)

б и т и х о т ѣ т и 7 4 , сотворити 8 6, P a s s • 6и т и с а хотЪти 7 8 , 8 2 , с о - творитисА 8 9 , Med. о у б і т и имамъ 8 2 , сотворитисА 92; F u t . I I A k t выбити 7 4 , P a s s . у б и т и с А 7 8 , Med• о у б и т и х о т ѣ т и 8 2 ; F u t . I I I

P a s s • битисА имамъ 7 8 , с о т в о р и т и с А имам 8 9 ) und P a r t i z i p i e n i n Bezug a u f i h r V e r h ä l t n i s zu Tempora und G ene ra ( P r ä s . / I m p f . 6 1 ай 7 4 , т в о р л й 8 6, P a s s . / M e d . біе мый 7 8 , 8 2 , творимый 9 0 , 9 2 ;

P e r f . / P l p e r f . A k t . / M e d . б и в ’ сд 7 4 , 8 3 , творивый 8 6, P a s s , б і - е н ’ ный 7 9 , твореный 9 0 ; A o r • I A k t . бивый 7 5 , с о т в о р ъ 8 6, Pass.

б и в ы й С А 7 9 , сотворивыйсА 9 0 , Med. б и в ы й 8 3 , с о т в с р и в ъ 9 2 ; А 0 г . I I A k t . / M e d • бивъ 7 5 , 8 3 , P a s s • бивыйсл 7 9 ; F u t . I A k t . б и ти имѢай 7 5 , с о т в с р и в ы й 8 7 , P a s s , оубиваемый 7 9 , сътварАемый 9 0 , Med• б и ти имѣвый 8 3 , с о т в о р и в ы й 9 2 ; F u t . I I A k t . / M e d . б і т и хо- т а й 7 5 , 8 3 , P a s s , оубиваемый 7 9 ; F u t I I I P a s s , о у б і е н ъ быти имамъ 7 9 , т в о р л щ і й 9 0 ) ■

Auch d i e von S m o t r y è k y j ^ ^ f ü r das K i r c h e n s l a v i s c h s a n k t i - o n i e r t e E n t s p r e c h u n g des l a t e i n i s c h e n Verbum p a r t i c i p i a l e i n -n d u m ( g r i e c h i s c h e s нарѣчіе знаменованіА положителнаго на - x é o v глъ п р и ч а с т е н ъ нужду будущего д е й с т в а зн аменующ ій, a l -

so e t w a c o n j u g a t i o p e r i p h r a s t i c a p a s s i v a , - s c r i b e n d u m , l e g e n ־ dum, Y p a n x é o v , AxHxéov п и c á т e л н o , ч и т á т e л н o ) zu dem k i r c h e n - s l a v i s c h e n п р и ч а с т о д £ т1е h a t i h r e n U r s p r u n g i n d e r " A d e l p h o - t e s " , wo s o l c h e Formen a l s етиррі^цаха S e x i x á - н а р ѣ ч і А п о л а -

^ т е л н а А ( í o t é o v , ocvayvwaxdov, y p a n x é o v , 0710u6a0xé0v - й з й ѣ с - TH0, ч и т а т е л н о , п и с а т е л н о , тщателно 1 7 7 - 7 8 ) g e f ü h r t w u r d e n . Im h a n d s c h r i f t l i c h e n W ö r t e r b u c h v o n S l a v y n e è k y j und K o r e c k y j - S a -

t a n o v ê k y j w u r d e n s o l c h e Formen a u f -телный z . T . a l s d i e s i a - v i s c h e E n t s p r e c h u n g zu den l a t e i n i s c h e n A d j e k t i v a a u f - b i l i s b e n u t z t • ' '27 )

V e r s c h i e d e n e k i r c h e n s l a v i s c h e s o w ie u k r a i n i s c h e Formen nuta- t e d i e " A d e l p h o t e s " a u s :

1) um den A k k . P I . ц р ѣ vom N o m . - V o k . P l . црі*е ( 4 1 ) bzw. den N o m . P I . з м іи vom A k k . - V o k . P l . 3м'іеве ( 3 9 ) d e r b ^ a s k u l i n a ־ den g r i e c h i s c h e n V e r h ä l t n i s s e n e n t s o r e c h e n d - a u s e i n a n d e r z u h a l t e n ;

2 ) um d i e g r i e c h i s c h e D a t i v - und A k k u s a t i v r e k t i o n b e i unó zu v e r d e u t l i c h e n : ùuò òévóptv под д р е в о м ,10טל ô é v ô p o v под дере- вомъ ( 1 7 5 ) ;

3) e i n S i m p l e x und e i n D e r i v a t u m b e im g r i e c h i s c h e n A d v e r b

(13)

- X -

v u v - v u v í zu v e r d e u t l i c h e n ( н н ѣ - н ы н ѣ к а , 1 7 8 - 7 9 , s ü â w e s t u k r . ma. n i y n ( i ï k a

1

h e u t e * ) ;

4 ) um f ü r e i n e p r i m ä r e und e i n e a b g e l e i t e t e g r i e c h i s c h e vep- b a l e Form ( e i ô o ç 7tpwxóxu710v - é.71apáyü)yov) k i r c h e n s l a v i s c h e E n t s p r e c h u n g e n zu s c h a f f e n (арбы - а р б с и и : н а п а і ю - напаваю);

5) um g r i e c h i s c h e n v e r b a l e n S u f f i x v a r i a n t e n s l a v i s c h e E n t - s p r e c h u n g e n e n t g e g e n z u s t e l l e n (ац<р

1

£ ѵ ѵ и ц

1

нас а ц ф і т щ і - олѣвп- юса й 6 д Ѣ ^ ю с а , і 8 2 , v g l . u k r . D n i s t e r - К а . v o ģ i h ' a j u s i * z i e h e n i c h a n ' ;

6

ÚVUÍ к ! óűw, б и ц і - захо жду й з а х о ж у , 1 8 9 ; наСѵш к.* náa)

־ вожжигаю А палю, 1 9 4 ; оцѵиш к ! о ц ѵ и ц і , * ! о ц б ш , - й -־ к л ъ н у с л , й к л е н у с А , й к л и н ^ с а , 1 9 8 ; ртіуѵиш к ! рі^уѵиці, ־ npocAAárocA й р а с т е р з а ю , 2 0 0 ; axévu), axeváÇtü- b o

3

auxśio, с т о г н у , 2 0 2 ; хаѵѵйш и I xávw - простираю й р а с т л г а ю ,

2 0 1

; хСѵш к ! х і ш ־ ч т у й почи- т а ю , 2 0 3 ; фоіѵСхо) н і ф

01

ѵ

1

н££ы ־ ч е р в л е н й й ч и рвоню , 2 0 4 ) ;

6

) um g r i e c h i s c h e V e rb s y n o n y m a zu v e r d e u t l i c h e n ( x p é x ^ , б р а ц о и ц а і ־ т е к у , бѣжу 1 8 9 - 1 9 0 ) ;

7 ) um d i e synonymen g r i e c h i s c h e n A k t i v u m - und M e d iu m fo r m e n z u veranschaulichen (è^171áÇa) к! é u n á Ç o iia i ־ п е к у с А й cTapáiocA, P e r f . ец лёпаха н і ènuénaopiai ־ п о п е ч ё н і е ймѣлх й с т а р £ л е м с А , 1 9 0 ) ;

8

) um v e r s c h i e d e n e g r i e c h i s c h e F u t u r u m I - F o r m e n zu v e r a n - s c h a u l i c h e n (pću> т е к у ־ F u t . peúau) к і puVļaijj - п о т е к у й / п о / т е - ч у ,

200

) ;

9) um z w e i g r i e c h i s c h e Subj u n k t i v f o r m e n - des A o r . I und I I P a s s . / M e d . w i e d e r z u g e b e n ( A o r . I P a s s . / M e d . èàv тифдш,£аѵ x ú - (|x1)l*a1 - аще 0£61ióca 7 8 , 8 2 ; A o r . I I P a s s . / M e d . i à v xu71üf éàv хйфшцаі ־ аще оубібсА 7 8 , 8 2 ) ;

10) um g r i e c h i s c h e S u f f i x e zu v e r a n s c h a u l i c h e n ( á v ú x u н і à -

v ú x x ü) - кончаю и л и к о н ч у 6 9 ) ;

11) um d u r c h s l a v i s c h e a d j e k t i v a l e A l l o m o r p h e n d i e g r i e c h i - s e h e n G e n u s - und Ka s u s u n t e r s c h i e d e w i e d e r z u g e b e n ( - ы х ъ : - ѣ х ъ =

0

ÎÇ : ־ a t ç тыхъ: т ѣ х ъ 5 7 , самыхъ: самѣхъ 5 9 ; D a t . u n d A k k . P l . m . f . т р е х ъ , тремъ : п . т р о х ъ , тромъ 4 5 ; G e n . P l . т . f . п а т ѳ х ъ : п . п а т и х ъ 4 5 ; Nom.Sg.m. с л й д о к ъ : V o k . S g . m . t ü c л á д к ï й 2 7 ; Non- P l . т . с л а д к і и : V o k . P l . т . ы сладди 2 7 ) ;

1 2 ) um v e r s c h i e d e n e g r i e c h i s c h e A d v e r b s y n o n y m a w i e d e r z u g e - b e n ( x ó x e , xT)vuKaüxa, тг\ѵ1к&6с - т о г д а , т о г д а , т о г д ы 1 7 5 ; xé- t

1

)ç, l(*)ç ־ аж д о , даже до 1 7 5 ; отстіѵСха, т)ѵСха ־ г д ы , е г д а

00053886

(14)

1? צ ; z v b v ç j a ú x í x a - а б і е , з а р а з ъ 1 7 5 ; ацсрш, е £ а1срѵтк - з н а г - л а , в н е з а п у 1 7 6 ) ;

13) um a t t i s c h e Formen zu v e r a n s c h a u l i c h e n : b e i D e m o n s t r a - t i v a ( с е с ь , cece g e g e n ü b e r с е й , ce 6 2 - 6 3 ) s o w ie b e i d e r Per- f e k t f o r m акі^ко и а a x x i K Ô ç , тіхоииа x o i v ü ç - слытаах а т т і ч е с к и , слышах обще 7 1 .

A l s k i r c h e n s l a v i s c h e * E n t s p r e c h u n g e n " z u g r i e c h i s c h e n V o k a l - k o n t r a k t i o n e n w e rd e n a n g e f ü h r t :

1 ) b e i S u b s t a n t i v e n d i e m a s k u l i n e n D a t . S g . A l l o m o r p h e n - о в и / - у ( ÓTì1i00$ é v e * L , - e1׳ - д и м о с т е н о в и й / д и м о с т е / н у 3 6 ) ;

2 ) b e i m a s k u l i n e n und n e u t r a l e n A d j e k t i v e n d i e L a n g - und K u r z f o r m e n d u n g e n im D a t . S g . (хф <x\T)$éï,-eT - й с т и н ’ ному й йс- т и н ’ н у 3 7 - 3 8 ) ;

3) b e i V e r b e n vom Typ ßodu - ßou},6pdu)-брш 92 d i e m i t t e l b u l - g a r i s c h e n Formen в о п і а, 4 1ha 92 ( g e g e n ü b e r в о п і ю , ч и н ю ) , dem

" A d e l p h o t e s " - U b e r s e t z e r v e r m u t l i c h aus H a n d s c h r i f t e n m i t t e l - b u l g a r i s c h e r P r o v e n i e n z - i n d e r S ü d w e s t u k r a i n e d u r c h d i e b u - k o v i n i s c h - n o r d m o l d a u i s c h e n K l ö s t e r v e r b r e i t e t - b e k a n n t : d o r t s t a n d a n s t e l l e v o n і л e i n i * , a i n f o l g e des b u l g a r i s c h - m a - k e d o n i s c h e n Z u s a m m e n f a l l s d e r G ru p p e n шj l , ж л , ч л , und шл, ж а , 4A, S o l c h e Formen ( в о п і а , 4í h a ) t r a t e n f ü r den " A d e l -

p h o t e s " - U b e r s e t z e r v e r m u t l i c h a l s " A r c h a i s m e n " ( e n t s p r e c h e n d a l s o den g r i e c h i s c h e n n i c h t k o n t r a h i e r t e n -olì - E n d u n g e n ) gegen- ü b e r den 1’ ü b l i c h e n " в о п і ю , чиню a u f , w e l c h e dann a l s " B n t s p r e - chungen* zu den g r i e c h i s c h e n k o n t r a h i e r t e n - G - E n d u n g e n a u f g e - f a ß t w u r d e n . D a s s e l b e w i e d e r h o l t e s i c h b e i den w e i t e r e n g r i e - c h i s c h e n V e r b p a a r e n : x 1$éu>,-ü ־ тСдтщи 109 a l s п о л а г а л , п о - лагаю ־ к л а д у 1 1 0; í,oxáu>,-w - і о х л ц і a l s с т о а , стою 118 ( i m

P a r a d i g m a a b e r ставлю 1 1 8 , d a m i t d i e P a r a l l e l i t ä t zum P a s s i v L o x a j i a i cтáвлюcA 122 und Łledium ставллюсА 125 e r h a l t e n bleibtX ô i ô ó ü ) , - D - бибшці a l s д а л , даю ־ даваю 127 ( w e i t e r h i n im P&- r a d i g m a a l s даю 1 2 7 ) , Çeuyvúto - Ç e ú y v u ^ i 135 a l s с п р д г а л - с п р л г і ю 1 3 6 . Bein. V e r t nexáu),-tõ ־ тіетаѵѵиа) 198 w i r d das V e r- h ä l t n i s rr.it H i l f e von v e r s c h i e d e n e n s l a v i s c h e n v e r b a l e n S u f - f i x e n - a e r I t e r a t i v a ( ä u ß e r l i c h " l ä n g e r " ! ) und D u r a t i v a - a l s лѣт4ю й л е ч у 199 ( a b e r F u t . u c x á o a ) - полещу 1 9 8 - 9 9 ) a u s g e -

d r ü c k t . A n a l o g s i e h t es aus a u c h Ь е і : р ш ѵ ѵ и ш , x l р ш ѵ ѵ и ц і o ÿ - крѢплАю, крѢплю 2 0 0 , aßevvuio, к і o ß f v v u ^ L гашу й noramáio 200-1,

-XI-

(15)

- X I I - axâÇü) к l oxaXáÇco каплю й капаю 2 0 1 .

Um d e r g r i e c h i s c h e n V o k a l e l i s i o n " g l e i c h w e r t i g e11 k i r c h e n - s l a v i s c h e E n t s p r e c h u n g e n b e i g l e i c h b l e i b e n d e n W ö r t e r n und Por- men e n t g e g e n z u s t e l l e n , f ü h r t e d e r " A d e l p h o t e s " - U b e r s e t z e r ar.:

1) z u èit'aÒTÒv a v T i Ы 1 a ù x ò v 209 ־ на нь во м ѣ с т о на не- г о 2 1 0 - a l s o e i n e e n k l i t i s c h e p r o n o m i n a l e Form des A k k . S g . ш.

n e b e n e i n e r n e u e r e n Form des A k k . - G e n . S g . m . , w o b e i s i c h d i e b e i d e n Formen ä u ß e r l i c h a l s " k ü r z e r " und * l ä n g e r " a b h e b e n ;

2) zu t o ö t ' t\xov a v x t т о и т о i \1bv 209 ־ се мое во м ѣсто c i e мое 2 1 0, - a l s o e i n e ä l t e r e ( " k ü r z e r e " ! ) und e i n e jü n g e r e

( " l ä n g e r e " ! ) Form des Nom.Sg. n . des k i r c h e n s l a v i s c h e n Demon- e t r a t i v u m s ;

3 ) zu (pép* CLTiè a v a l фёре e t7tè 209 ־ неси рцй во м ѣсто п р и не сй рецй 2 1 0 , - a l s o : a ) I m p e r a t i v f o r m e n v o n e in e m k i r c h e n -

s l a v i e c h e n e i n f a c h e n und e in e m p r ä f i x i e r t e n V e r b (н е с и ־ п р и - н е с и ) , b) e i n e ä l t e r e Form m i t d e r R e d u k t i o n ( u n d A u s f a l l ) des W u r z e l v o k a l s s o w ie e i n e n e u e , v o n d e r P r ä s e n s w u r z e l g e b i l d e t e I m p e r a t i v f o r m (рци - р е ц и ) ; a l l e r d i n g s g e h t es b e i ф ё р (е ) - н е с и , принеси b e r e i t s um e i n e s k l a v i s c h e L e h n ü b e r s e t z u n g aus

dem G r i e c h i s c h e n ( a n s t a t t 6twa e i n e r s l a v i s c h e n A u f f o r d e r u n g s - I n t e r j e k t i o n ) . Ä u ß e r l i c h e r s c h e i n e n d i e k i r c h e n s l a v i s c h e n B e i - s p i e l e j e w e i l s a l s " k ü r z e r " und " l ä n g e r " .

Um g l e i c h l a u t e n d e k i r c h e n s l a v i s c h e Formen a u s e i n a n d e r z u - h a l t e n , wenn i h n e n v e r s c h i e d e n e g r a m m a t i s c h - s e m a n t i s c h e F u n k -

t i o n e n a u f g e t r a g e n w u r d e n , - w i e z . B . z w e i v e r s c h i e d e n e g r i e - c h i s c h e Formen h e r v o r z u h e b e n , ־ b e d i e n t e s i c h d e r 11 A d e l p h o t e s 11- Ü b e r s e t z e r s o g a r v e r s c h i e d e n e r k i r c h e n s l a v i s c h e r S c h r e i b w e i - s e n , w i e z . B . :

1 ) m i t - К И - ( с л а д к и х ъ G e n . P I . m . ) und - к ы - ( с л а д к ы х A k k . P I . m . ) ,

2) m i t - и - und - i - ( —и — : б и й , б и й с л , выбий, бию, оубию, б и т и - I m p e r . P f . / P l p f . und A o r . I A k t . , I m p e r . P f . / P l p f . u.

A o r . I M e d . , I m p e r . P f . / P l p f . u . A o r . I P a s s . , O p t . F u t . I I Med. и . A k t . , I n d . F u t . I I M e d . , P a r t i z . F u t . I I A k t . , I n f . P r ä s . / I m p f . , A o r . I и . I I , F u t . I и . I I A k t . , I n f . P r ä s . / I m p f . , A o r . I и . I I , F u t . I , I I , и . I l l P a s s • , I n f . P r ä s . / I m p f . , A o r . I и . I I , F u t . I I M e d . , P a r t i z . F u t . I M e d . ; - i - : б і й , б і й с л , п о б і й , о у б і й С А , б і ю , о у б і ю , б і т и - I m p e r . P r ä s . / I m p f . , A o r . I I

00053886

(16)

А к г . , Med. и . P a s s . , O p t . F a t . 1 A k t . и . M e d . , I n d . F u t • I Med., I n f . F u t . I M e d . , P a r t i z . F u t , I I A k t . ; ä h n l i c h s i e h t es aus bei ВСПИАТИ, ВОПИТИ, БСПИЮЩІЙ, вопиемый bzw. в о п і а т и, в о п і т и , BO- п і ю щ і й , в о п іе м ы й ? 3 - 1 0 0 ) ,

3) d u r c h d i e S c h r e i b w e i s e u n t e r d e r T i l d e bzw. m i t e inem a n d e r e n A k z e n t z e i c h e n k ö n n e n i d e n t i s c h e k i r c h e n s l a v i s c h e E n t - s p r e c h u n g e n zu v e r s c h i e d e n e n g r i e c h i s c h e n Formen a u s e i n a n d e r - g e h a l t e n w e r d e n ( I n d . A o r . I A k t • положйхъ 1 1 0 , O p t . A o r . I A k t • да положихъ I I I , I n d . A o r . I P a s s , положихса 1 1 3 , I n d . I m p f ./А о r.

I I A k t . положих 1 1 0 , I n d . l m p f . P a s s . положих с а 1 1 3 ) ,

4 ) o r t h o g r a p h i s c h - p h o n e t i s c h e n C h a r a k t e r t r a g e n s o l c h e k i r - c h e n s l a v i s c h e V a r i a n t e n f ü r v e r s c h i e d e n e g r i e c h i s c h e mund- a r t l i c h e L a u t u n g e n d e r P r ä p o s i t i o n e n ( e t ç r\1 1ç á x x i H u ç Łę hé- y e x a i 169־ во иже áTTft4ecKH в ’ глаголётсА 17 0 ; о ѵ ѵ л х1$ н а1£иѵ à x x i H Ü ç - с ъ с о , йже й зъ 4ттгічески глаголетсл 1 7 0 ) .

A l l d i e s e k ü n s t l i c h e n o r t h o g r a p h i s c h e n M i t t e l w u rd e n s p ä - t e r v o n S m o t r y ô k y j ^ ® ^ n u r noch s y s t e m a t i s c h e r und k o n s e q u e n t e r a n g e w a n d t .

B e im A b d r u c k s i n d g r i e c h i s c h e T i l d e n b e l a s s e n w o r d e n ; sonst w e r d e n t e i den a u f g e l ö s t e n g r i e c h i s c h e n A b k ü r z u n g e n d i e von m i r i n s o l c h e n F ä l l e n e i n g e f ü h r t e n B u c h s t a b e n i n r u n d e K l a m - m e rn g e s e t z t .

D i e a u f g e l ö s t e n g r i e c h i s c h e n L i g a t u r e n s i n d im A b d r u c k oh- ne b e s o n d e r e n V e r m e r k g e b l i e b e n .

D i e f e h l e r h a f t im " A d e l p h o t e s ״ - T e x t a u s g e l a s s e n e n B u c h - s t a b e n bzw. S i l b e n w e r d e n ohne V e r m e r k i n s c h r ä g e n Klammern h i n z u g e f ü g t .

Da e i n e P a g i n a t i o n (ausgenommen d i e D r u c k b o g e n z ä h l u n g am u n t e r e n Rand) im O r i g i n a l f e h l t , i s t s i e im A b d r u c k nach B l ä t - t e r n j e w e i l s i n s c h r ä g e n Klammern am r e c h t e n Rand h i n z u g e f ü g t w o r d e n .

-XIII-

O l e x a H o r b a t s c h

(17)

00053886

A n r n e r k u n g e n

1 ) В о 3 н я к . М . : І с т о р і я у к р а і н с ь к о і ' л і т е р а т у т ж , т . І І , ч . І * JIь в і в 1 9 2 1 , S . n - Ж Г

2 ) E b e n d o r t , S. 9 8 ; v g l . L a v r e n t i j Z i z a n i j , H r a rr.m a tik a s l o v e n s k a , W i l n a 1 9 6 כ , H e r a u s g e g e b e n und e i n g e l e i t e t v o n G.

F r e i d h o f , S p e c i m i n a P h i l o l o g i a e S l a v i c a e , B d . l , F r a n k f u r t a . M . 1 9 7 2 .

3 ) S i e s i n d a u s f ü h r l i c h d a r g e l e g t i n d e r A b h a n d l u n g В 0 3 -

h я к , M . : Г р а м а ти ка Л а в р е н т і я З и з а н і я 3 1596 р . , З а п и с к и Н а у к о в с г о Т о в а р и с т в а і м . Ш е в ч е н к а у Л ь в о в і , т . І О І , C . 5 - Í 3 6 , т .

I Ō2, 0 . 1 1 - 0 7 ; Sb BiB I 5 Ī 1 : --

4 ) С т у д и н с ь к и й , К . : " А д е л ь ф о т е с ” , г р а м а т и к а видана у Л ь в о в і в p . І 5 9 І , З а п ис ки Н а у к о в о г о Т о в а р и с т в а і м . Еевченка у Л ь в о в і , т . 7 , с . 1 - 4 2 , Л ь в і в 18951 i n s b e s o n d e r e S. 4 , £&.

5 ) V . J . / а g i ó / : B e s p r e c h u n g v o n С т у д и н с ь к и й , K . : Адельфоте с, г р а м а т и к а видана у Л ь в о в і в р . І 5 9 І , с т у д і я л і - т е р а т у р н о - я з и к о в а , Л ь в і в 1 8 9 5 , 42 с . I n : A r c h i v f ü r s l a v i -

sehe P h i l o l o g i e , B d . 1 8 , S. 2 7 9 - 8 0 ,

6) W e wi n g a r t , M . : D o b r o v s k é h o I n s t i t u t i o n e s , na v d e e n o u pamet ^ j e j i c h s t o l e t é h o j u b i l e a , I . C i r k e v n e s l o v a n s k é m l u v - n i c e p r e d D o b r o v s k ÿ m , S b o r n l k F i l o s o f i c k é f a k u l t y U n i v e r s i -

t y Komenského v B r a t i s l a v e , r . I , õ . 1 6 , B r a t i s l a v a 1923» S.

1 6 - 2 2 .

7 ) С т у д и н с ь к и й , K. , a . a . O . , S. 2 8 , Anm erkung 2 .

8) К а р а т а е в , И . П . : Описание с л а в я н о - р у с с к и х к н и г н а п е - чатанных к и р и л л о в с к и м и б у к в а м и , ч . І . с І 4 9 І пс 1652 г . , Сбор״

н и к Отделения Р у с с к о г о Языка и С л о в е с н о с т и ИАН, т . 3 4 , в . 2 , СПб. IS S 3 ( I Š 8 4 ) , S. 2 4 4 6 - ל , N r . 12^ : Qu , 1Ó2 n i c h t numme-

r i e r t e B l ä t t e r , 4 5 , ל Bögen j e 4 B l .

9 ) П e t p о в , C.O . и д р . : С ла вянские к н и г и к и р и л л о в с к о й п е - ч ати 1 5 - 1 8 в в . , Описание к н и г , хранящихся в Государственной Публичной Б и б л и о т е к е УССР, Киев 1 9 5 8 , S. 2 5 , N r . 29 •

1 0 ) D a s E x e m p l a r g e h ö r t e im 1 8 . J h . dem B a s i l i a n e r k l o s t e r i n Zy- г о ѵ і б у b e i S l o n i m , w i e d a r ü b e r d i e R a n d e i n t r a g u n g a u f den B l ä t t e r n 2 0 - 3 2 s p r i c h t (20 с і а , 21 к н и г а , 22 с с т ъ , / 2 3 мона- стыря ? / , 25 ж и р о в и ц к а г о , 26 ч и н а , 27 с־Т а г о , 28 В а с и л 1 А , 2 9 В е л и к а г о , 30 1 7 5 8 , 31 A n n o , 32 п о д п и с а н . . . ) . Das E x e m p l a r

i s t d e f e k t f e s f e h l t das B l . 23 = S . 2 3 - 2 3 6 ) , was n i c h t v e r - m e r k t i s t . D e r M i k r o f i l m wurde m i r von H e r r n D o z . D r . G . F r e i ã - h o f z u r V e r f ü g u n g g e s t e l l t .

1 1 ) A u f dem T i t e l b l a t t s t e h t d i e E i n t r a g u n g " e x l i b r i s j e r o r : . o - n a h i ( ! ) j o a n n i b e j ( ? ) " und a u f dem V o r b l a t t d e r V e r m e r k : 11Въ б и б л і о т е к у н а р о д н а г о дома во Л ь в о в ѣ въ память посѣ:це- н і я славянами Москвы въ маѣ 1867 г . / о / т ъ М о с к о в с к а г о ПуЗ- л и ч н / а г о / Музея чр е з Я . Ѳ . Г о л о в а ц к а г о 25 мая 1867 г . Д и р е к - торъ Музея ^ U n t e r s c h r i f t u n l e s e r l i c h ) , Х р а н и т е л ь р у к о п и с е й Музея ( U n t e r s c h r i f t u n l e s e r l i c h ) .

12 )Б у л и ч , С . К . : Очерк и с т о р и и я з ы к о з н а н и я в Р о с с и и , т . І , Записки И с т о р и к о - ф и л о л о г и ч е с к о г о Ф а к у л ь т е т а Имп.СПб. У н к - в е р с и т е т а , т . 7 5 , СПб, І § 0 4 , S . 1 7 0 - 7 8 , - s c h r i e b dem Werk

-XIV-

(18)

h a u p t s ä c h l i c h den V e r d i e n s t z u , d i e g r a m m a t i s c h e T e r m i n o - l o g i e d e r n a c h f o l g e n d e n G r a m m a t i k e n d e r k i r c h e n s l a v i s c h e n S p r a c h e v o n Z y z a n i j und S m o t r y ô k y j b e e i n f l u ß t zu h a b e n . 1 3 ) I/. о с к а л e н к о , H . A . : Нарис і с т о р і і ־ у к р а1‘ н с ь к о1־ г р а -

« а т и ч н о і т е р м і н о л о г і і , К и і в 1 9 5 4 .

1 4 ) Я г и ч , И . В . : История с л а в я н с к о й ф и л о л о г и и . СПб.І 9 І 0 \ L e i p z i g 1967 ( f c a c h ā r u c k ļ , S. .

1 5 ) L a s c a r i s , C o n s t a n t i n i : De o c t o p a r t i b u s o r a t i o n i s . G r a m m a t i c a G r a e c a , V e n e t i i s 1512 { E r s t a u s g a b e : M e d i o l a n i 1 4 7 6 ) . E x e m p l a r d e r UB F f m . S i g n . W 4 2 8 .

1 6 ) С т у д и н с ь к и й , K . , a . a . O . , S. 3•

1 7 ) С г и s i i , M a r t i n i : G r a m m a tic a e G rae cae cum L a t i n a c o n -

§

r u e n t i s p a r s I - I I , В а з і і е а е 1 6 6 ל . E x e m p l a r d e r UB F f m . i g n . 6-^2.

1 8 ) M e l a n c h t h o n i s , P h i l i p p i : G r a m m a ti c a G r a e c a , F r a n c o f u r t i 1 5 4 4 . E x e m p l a r d e r UB F f m . S i g n . Ffm 2 / 3 3 9 • 1 9 ) I n s t i t u t i o n e s ac m e d i t a t i o n e s i n Graecam l i n g u a m N i c o l a o

C l e n a r d o a u t h o r e cum s c h o l i i s e t p r a x i P e t r i Ante- s i g n a n i R a p i s t a g n e n s i s , e d i t i o p o s t r e m a , Genevae 1 5 8 0 . E x e m p l a r d e r UB F fm . S i g n . 1 5 / 3 6 0 .

2 0 } Dem S i n n d e r a n g e f ü h r t e n B e i s p i e l e nach b e d e u t e t b e i Zyza־

n i j мимошедшее (і-авих 5 7 , с п а с о х ъ 6 2 , въста х 6 6, гл а с и х 6 8, бихъ 72) d e n k i r c h e n s l a v i s c h e n A o r i s t , протяженное и п р е с о в е р ’ шеннос ( > е в л л х , >авлАах 5 7 , глашах 6 8, глашаах 6 9 , б і л а х ъ 72) das k i r c h e n s l a v i s c h e I m p e r f e k t ; d e r A o r i s t непре дѣлное ( 5 9 , 6 1 , 7 1 , 7 2 , 7 4 ) w i r d - a u ß e r i n P a r t i z i - p i e n , I n f i n i t i v e n und z . T . O p t a t i v e n von быти ( 7 7 ) - n u r b e i в ъ з г л а с и х ъ 69 und быхъ 76 a n g e f ü h r t .

2 1 ) S m o t r y ò k y j s M o d i f i k a t i o n be zog s i c h a u f e i n e n i c h t zu En- de d u r c h d a c h t e B e r ü c k s i c h t i g u n g d e r s l a v i s c h e r ! v e r b a l e n A s p e k t e : E r f ü h r t e n ä m l i c h z w e i P r ä s e n t i a e i n ( v o n p e r f e k -

t i v e n und i m p e r f e k t i v - i t e r a t i v e n b z w . - d u r a t i v e n V e r b e n ) , was i h n w e i t e r h i n ge zwungen h a t t e , s c h e m a t i s c h j e w e i l s z w e i P r ä t e r i t a - I m p e r f e k t a (преходлщее von P e r f e k t i v a und прешедшее von I m p e r f e k t i v a -1t e r a t i v a ) e i n z u f ü h r e n , w o b e i

e r i n d i e s e Z e i t f o r m e n e n t s p r e c h e n d e k i r c h e n s l a v i s c h e A o - r i s t f o r m e n von n i c h t p r ä f i x i e r t e n V e r b e n ( ч т о х ъ ־ ч и т а х ъ , т в о р и х ъ ־ т во p a x ъ ) h i n e i n g e z w ä n g t h a t . A l s k i r c h e n s l a -

v i s c h e " A o r i s t f o r r r í ' e r k l ä r t e e r d i e p r ä f i x i e r t e n A o r i s t - bzw.

auch d i e k i r c h e n s l a v i s c h e n P e r f e k t f o r m e n ( п р о ч т о х ъ , п р о - челъ еемь / 2 5 1 / , с о т в о р и х ъ ) ; a l s k i r c h e n s l a v i s c h e " P l u s -

q u a m p e r f e r f e k t f o r m e n " e r k l ä r t e e r d i e n i c h t k o n t r a h i e r t e n k i r c h c n s l a v i s c h e n I m p e r f e k t - und P e r f e k t f o r m e n ( ч и т а а х , читаалъ еемь / 2 5 2 / , т в о р л а х ъ ) - nach dem V o r b i l d von " А -

d e l p h o t e s " und Z y z a n i j .

2 2 ) B e i Z y z a n i j ( S . 5 7 - 6 5 ) a l l e r d i n g c noch p a r a l l e l m i t d e r u r s p r ü n g l i c h e n Form d e r 2 . P e r s o n I m p e r f . / A o r . (>а ви лъ еей и >аБЙ, ь а в л А а л ׳ е с й , >авлАаше, 5 7 ) .

2 3 ) B e i S m o t r y ô k y j k o n s e q u e n t n u r ч т о х ъ , ч е л ъ / ч л а / ч л о , чте / 2 4 9 / , ч и т а х , ч и т а л ъ / - л а / ־ л о , читаше #/ 2 5 9 / ? ч и т а а х , ч и т а - а л ъ / - л а / - л о , ч и т а а т е , п р о ч т о х ъ , п р0ч е л ъ / - ; л а / “ л0, пр о чте / 2 5 1 / ; a l l e r d i n g s r ä u m t e e r e i n : преходящее (че л ъ еемь,

-XV-

(19)

00053886

челъ е с и / ч л а / ч л о , челъ е с т ъ ) , прешедшее ( ч и т а л ъ еемь и про*.), мимошедшее ( ч и т а а л ъ еемь и п р о ч . ) и непредѣлное ( п р с ч е л ъ еемь и п р о ч . ) ... Р у с к а и н о г д а і а з ы к а навыкомъ д ѣ й с т в й т е л н ѣ и с т р а д а т е л н ѣ про изн о си м а быти шбрѣтаем’ ейце с у щ е с т в й т е л - нымъ г л ( а ) г о л о н ъ р а ст во р я е м а ... / 2 5 2 / ־ d . h . S m o t r y ô k y j h i e l t d i e s e a l t e n P e r f e k t f o r n e n n i c h t f ü r " k i r c h e n s l a v i s c h ' J s o n d e r n f ü r u k r a i n i s c h bzw. o s t s l a v i s c h .

2 4 ) Г о p б а ч , 0 . : Три ц е р к о в н о с л о в 1я н с ь к і л і т у р г і ч н і р у н о - п и с н і т е к с т и В а т и к а н е ь к о і' б і б л і о т е к и , П раці Ф і л о с о г і ч н о - Г у - м а н і с т и ч н о г о Ф а к у л ь т е т у У к р а і н с ь к о г о К а т о л и ц ь к о г о У н і в е р - с и т е т у імТсв. К л и м е н т і я п а п и , т . І , Romae 1 9 6 6 , S. 2 5 - 2 6 . 2 5 ) П о г о р е л о в , В . : Из наблюдений в о б л а с т и д р е в н е - е л г -

в я н с к о й переводной л и т е р а т у р ы , I I . Употребление і о р м п р о - шедшего с л о ж н о г о в т е к с т е Е в а н г е л и я , S b o r n l k F i l o s o f i c k é

F a k u l t y U n i v e r s i t y Komenského v B r a t i s l a v e Г r . 1 1 1 , 5־I 32 T é ) , B r a t i s l a v a 1 9 2 5 , S. 2 1 8 , 2 2 1 , 2 2 4 .

2 6 ) Г р а м м а т і к и с л а в е н с к и я правилное с ѵ н т а г м а , п о т щ а н іе м ъ много- г р ѣ ш н а г о м н і х а МелеѴіл С м о т р й с к о г о , .. .(1619) в’ С־

вю, S . / 2 8 4 - 8 5 / • D i e P a g i n a t i o n s ta m m t v o n D i r .

2 7 ) Г о p б а ч , 0 . : Перший р у к о п и с н и й у к р а і н с ь к о - л а т и н с ь к и й с л о в н и к А р с е н і я К о р е ц ь к о г о - С а т а н о в с ь к о г о та С п і ф а н і я Сла- в и н е ц ь к о г о , Праці Ф і л о с о ф і ч н о - Г у м а н і с т и ч н о г о Ф а к у л ь т е т у У к р а і н с ь к о г о К а т о л и ц ь к о г о У н і в е р с и т ё т у і м . с в . К л и м е н т і я п а п и , T~ Г І І - І Ѵ , Romae 19Ь8, 3 • 3 2 2 ; v g l . с ъ т в о р й т е л н ы й

c r e a b i l i s , S . 2 4 7 .

2 8 ) H o r b a t s c h , O.îDie v i e r A u s g a b e n d e r k i r c h e n s l a v i s c h e n G r a m m a ti k v o n M . S m o t r y ö k y j , F r a n k f u r t e r A b h a n d l u n g e n z u r S l a v i s t i k . Bd. 7 , W ie s b a d e n 1 9 6 4 , S. 1 1 6 7 - ל

-XVI-

%

(20)

1

־ -

А Д Е Л Ф О Т Н Е .

ГРАМІиАТІКА ДОБРОГЛАГОЛИВАГО ЕЛЛИНОСЛОВЕНскаго і в з ы к а . Совершеннаго и с к у с т в а осмк ч а с т е й с л б в а .

Ко н а к а з а н і ю м н о г о и к е н й т о м у Р о ^ с і й с к о м у р о д у . ВО ЛВОВѢ

В д р у к а р н и Б р а т с к о й . Р о к у

^ а ф ч а . /

/ 16 /

/I/

п и с М Е Н А Г P E Ц К I И

А а аХсра, Ал фа а .

В Э ß ß?jxa, Вита в .

Г Y Y yà\x\xaf Гамма г .

Д 6 6 ô á X x a , Д е л т а д.

Е e с ф і Х о ѵ , Е ф іл б н ъ е .

Z С С Cflxa, Z йта 3 3.

н л ?jxa» Н т а . и .

ѳ $ % % d flx a , Ѳ и і а Ь •

I 1 іСЗха 9 І ш т а ï .

к н K á n n á , Кап , па к .

л X X dfiß&a, ЛамЕда л .

м Ц цО, Ми м .

II V v u , Ни н .

т £ Çt E Î 1.

0 0 Ò )1L HpÒv Омикронъ 0 .

п 71 71 71T ,

П і п .

р P Р pu>,

р•

Referenzen

ÄHNLICHE DOKUMENTE

Смысловая связь между различными ״лексико-семантическими вариантами” слова может ос- новываться на таких элементах значения, которые не могут быть

There exists more than one prevaling modality in some other genres. The number of modalities depends on the cultural functions o f the genre. For example, funeral

О различении двух фонем «типа о» в русских памятниках 21.. При этом, как правило, в тексте имеются и знаки ударения; но если знак ударения

Eine Verwertung oder Weitergabe der Texte und Abbildungen, insbesondere durch Vervielfältigung, ist ohne vorherige schriftliche Genehmigung des Verlages unzulässig..

Eine Verwertung oder Weitergabe der Texte und Abbildungen, insbesondere durch Vervielfältigung, ist ohne vorherige schriftliche Genehmigung des Verlages..

OCR-Bearbeitung und Erstellung des eBooks durch den Verlag Otto

Но так как теперь она вовсе не торопится т о шаги ее кажутся еще более тяжелыми.. Глаша подходит

Она была еще очень молоденькая и наивная девочка, не умела еще скрывать своих чувств, и не один Иглин заметил, что ее веселенькие глазки