h t r ®f}nifi^^n ^ t U U f d i ü f t
^m 19. a3anbe ber S^erl^otibluttoen ©. 183 ff. mar ber ed^Iu^
bcr ßciben§gef(^ic|te, ber tn bem gur ^erftettung be§ SlcubrucfS öenu^ten ©jcmplare ber JHtgafdfjen ©tabtbi&Iiotöef fel^lt, nadi ber l^anbf(|riftl{c^en „^ortfe^utig", bie fic^ l^inter bem Xejt be§ „(Ea-- tec§igiuu§" in jenem bamal^ al§ Unicum geltenben ©jentplore Be^
ftnbet, abgebrucft. ®tn SBergleic^ btefe§ 9t6bru(fe§ mit bem tnsmtfd^en aufgefunbenen öollftänbigen ©remplare ber ßetbcrt^gefc^id^te (ögl.
©t^.'Ser. b. ®. (5. üom Dct. unb Wob. 1901) ergab eine fo grofee Stn^ol)! Don ^el^Iern, bafe ein 3^ienbrucf ber ©eiten 183 bi§
202 ber S^erfjanblungen gerabegu notmenbig mürbe. S)entt ber
@d^reiber jener „^ortfe^nng" l^atte ficf) nid^t nur allerlei ort^fgrö^
tji^ifc^e 2l6meitf)ungen erlaubt, fonbern aucf) au§ f^Iüd^tigfeit einzelne Sßorte, ja gan^e auggelaffcn. ©ine blof^e 3"fQntttienftettung ber Stbmeid^ungen unb ^el^ler in ein O^egifter märe nur eine mü^=
fam unb unbequem ^u knu^enbe Sßerbefferung be§ Xejtc§ gemefen.
2öir geben be§]^alb lieber bie ©eiten 183 big 202 öe§ 19.
Söanbeg in einem 5Ueubrud nac^ bem (5jcmt)lar ber 9fiigajc^en @e=
fefffc^aft für @efc^id§te unb Slftert^um^funbe ber Dftfeeprööingen.
biefem nimmt ber ©d^lufe ber 2eiben§gefd^i(|te nod^ 16 uu' )3ognirte, mit ben ©ignaturen g) Big 33b (iiij) begeid^nete 33Iätter ein. Ser 9lbbru(f ift bud^ftabengetreu mie bie übrigen 3:eile be§
SJtoffil&niug unb nimmt aud^ bie augenfälltgcn Srucffel^Ier beg Dri- ginolg mit Iierüber.
Sa aud^ ber ^itel gu ben ,@bangelta unb ©pifteln' im 9^eu=
brucEe nic^t nad^ bem alten S)rucfe, fonbern nad^ SJtofenpIänterg 33etträgen V, ©.13 miebergegeben mar, fo mirb er |ier nad^ bem Originale mit S5erbefferung ber ^ei^ler unb genauer ©nl^altung ber 3eilettttennung nod^malg abgebrudEt.
TTZsjl
lj
Dttb @))tpleln auf aOe ©ontogc
borcl|s gan^f 3a^|r.
^ U m :
gtiang«riii tittO §|>t|}dtt tt(r für-
ürtb;
Bit ^tf^Dria batn iTethen bnh
Shrhtn önftrs ftnit ^e^-
Ifltthes 3®Cii Cl^ripi.
Sn ßiefftänbifc^e ©ftontfd^c ©pra-
d^e transferiret.
®ur(§:
J O A C H I M Ü M R O S S l N i U M ,
l^aftorett ju %^tal Sfttoll titib
®ebru(ft ju iRtflo, b«rd^ ®erl^arb
©(^röbeiit, 1632.
Druck von H, Laakmann in Jarjew (Dorpat) 1902.
^Dcitnat, fui mitma ttjaftfcft jo^^ma fa^ te^e minnit Öffa ritfuffe fiffen. 9flin(J M ncmmat feib, je fiffen, fui temma erra|)ettetut fat, luöltig fe ^ffattb fe iaiina, teitna^, inurbtg, ninrf anbt§ neite Süngrtffe, nincf (au§: tüötfet, fö^fet, fc om minnu i^u, fumb te^c el^ft jap antut, nifugguft tcd^^
fet minnu meüetuffeg; @cljantmai fombel njött temma !at)n je farrifa, perraft febba öbbanfo fö^maifa, tcunag anbi§ neile fi^§, nincf iaug: So^et fä^ft fiffeft, feftnane farrifag om fe maftue ^eftament minnu merre ftffen, fumb tei^e nincf
^^aljubc e!)ft jap erramaÜctut ^attube aubis aubmiffc^, 9lifug==
guft teufet, ni faggebafte, fui te^c joi^te minnu metletuffe^.
^Jlincf nemmat jeib tii)ä (äpt fiffeft. @nnc febba lil^amötte
|)ö:^a enge, fe om, felfiua^el öbbanful, funna ^®fu§ tunbiö, et temma airf tutnut oüi, et temma fcftfina|eft itmaft le^
fc Sffa jure, fui temma arma^enut olli uceb ommat, fum^
bat fe itmafiffen ollit, nünba arma|i§ temma neib fap ammo o^ani. 9linf perraft febba öbbancfo fopmirfa, fui jo fe furrat olli fette Suballe ©imonig Sft^ariot^ fübbame fiffe aubnut, et temma tebba erra^etti§, t^e^ ö©fu§, et temmate fe Sffa fip temma fäg^e fiffe olti aubnut nincf et temma Summalaft otti tutnut, nincf :^^ummala mannu (e|, toufi temma fett öbbanfo fö^majatt ütteg, ninif ^anni om-
ma [Unter bem l^ier otöred^cnbcn gebrudten ift l^anbf^riftlic^ bic
SBemetfung zugefügt:]
^ie Sortfe^. fotgt puten im Msc.
[Sßott ^ier ait big äum ift bic SeibetiSgefc^ii^te noc^ bem tjollftänbtgett
©jempfai: ber SSibliot^ef ber ©efetlfdlaft für ®efrf)ic^tf unb 2tltertljuinähmbe ber DftfeeproDtnäen Stu^Ianbl in 9iiga Wiebergegeben.]
ma reimat päl^tt erra, nind mötti^ ütte reima, nind feute§ tjenneffe ümber. ^erraft mattag temnm tuet ütte SBeifi fiffe, natfa^ neit
^üugrit uceb jatgu, möfcfma, nincf fuima^ ncinat fc reima fap, miud fap temma ümbcr feutetut otti. 0i^g tutti temma
0imont ^ctruffe mannu, fefomma laug tcmma tuafto: ^f- fanb, peaft finna minnui necb jattat möfdma? !ofti§
nittcf (aug temma ttsafto: 5[ßea minna t^e, febba ci t^a finna para^tlba mitte, finna fa^^t enge ^jerraft te!^ba fa^^nta. @i]^§
iau§ ^etru§ tcmma tnafto: ©aleg ci pea finna minnnt nccb jattat möfrfma. fofti§ ^(Sfu§ tcmma tnafto: .tnnna minna ei fa^ ftnno mitte möfdma, fi'^g ei otc ftnmtl nttefit offa minnnft, ütüg temma mafto (Simon betrug: Sffanb, ei mitte n|ineg neeb jaHat, enge fa^n necb ntn(f fe (Si§g foftig ^©fng temma wafto: 9JJea möffetnt om, febba ei oEe ennamB ma^a möffeba, fni üfeineg neeb jattat, enge temma om foggoneg |)n!^ag, ninrf te^e ottete pn!^a§, enge ei mitte fi^^f.
@eft temma tc^big omma erra|}ctia füll, @c)3crraft ntlig temma:
^ct)e ei oHe ü^f mitte |)u]^ag. ,^ui temma nnb necb jattat oHi möftfnnt, möttig tcmma omma rcimat, ninrf iftutig J)enbag jelle ma^a, nincf üttig neine mafto: ^^^ate te^e, mea minna teile tcnnnt otte? ^e^e ^eifate minno Sßeifter nind Sffanb, nincE üttete enfete, fcft minna oEe fefa^n, feft et minna nübte^e^eifter nincf Sffanb teil nccb jattat möfdnnt ottc, pcate te^e fa^n teine teifel neeb jattat möf(fmo, ütte mettetnffe ottc minna teile anbnnt, et tci^e fa^n te^be, fni minna teile tennut ottc.
^öttelifntt, tötteUfnlt minna laufn teile, fe fnttane ci otte mitte ful)rcmb, fni temma ^ffanb, äc^f fe 5{^)oft^cl fn^remb, fni fe, fcn tebba (ä^atannt om. ^t teije nifnggnft t^ate, önfat ottete te^e, fni tetje febba teilte, ^i ütlc minna mitte teift fi^fift, minna t^a, fumbat minna erranjattinnt otte, enge et fe firri tentetnt fal^fn: ^cn minnu teiba fö^, fe födub minno jatgabe fa^n. ^araf)itba ütle minna teile, @nne fni fe fünnib, et fi^g, fnnna fe fünbinnt om, et te^c nffute, et minna otte. iöttelifult, töttelifntt, minna laufn teile, fen ülegmättab, fni minna febbafit lä^atama fal^, fe iDöttab minno ütteg, fen minno ülegmöttab, fe tuöttab febba üttcg, fcn minno lä^atanut öm. ^ui nifnggnft ^©fug üttelnut otti, fai temma murrelif fe toaimo fiffen, tnnniftig nind lanS: Zöttelifult, töttelifult ütle minna teile; tei^e att, fcn minnu fa^n föp, fa^b minno errapetma: feaje, fe feffi minnu erra-
|)ctjaft om minnu fa!^n ütte lauma. 9^incf necb ^üngrit fa^et luäg^ fa^n murrelifut, fajefit ü^ teifc p^k nincf faib
{jcitüfut, funibaft temma pajatig. nemmat naiffit füf- fima teine teijelt, fumb fefamma neinc att oHeg, fen febba tcggema fa!^b, nincf ütlefit tcnima löafto ü| teinc ttife perran:
Sf(anb, oüe minna? nmd fc teine: OHe minna? Xemma foftig nincf lan^: ü| iieift fa^tcift fümncft, fen minitu fa^n fe tütua fiffe faftab, |e jap minno errapctma. (Sc ^nimeffe
^oicf läp füt( ftnna, fui tcmmaft tunniftut ttitttf firjutut om,
^aifc fetle ^mmiffeHe, fumba lebbt je ^nimeffe errapettetut fa^, fc oltc^ temmd parramb, et fefamma Sm- menc eate^ fünbinut otteö, foftiS ^ubag, fen tcbba crrapettig, nind tau§: DHe minna, äfiabbi? ^(Sfng foftiö:
<Sinna ntlet. oöi enge ncine ^üngribc alt, fen laun)a man iftig, ^©fnffc rinna irafto, fnmba ^©fn^ arm=
fafte pibbi, fcKe )jiifotig Simon ^etrn§, et temma füffima pibbi, fnmb fefamma om, fnmbaft temma iitteb, feft fe otti nwta mafto, nincE ntlt§ temma mafto: ^ffanb, fen fe om? S^fn^ foftiä: Se om, fetle minna fe j^alta fiffe fafta nind anna, 9Zin(f temma faftig fe patia fiffe, nimf anbi§
fe Simoni Sfd^ariot^itte, nincf perraft feba paÜa, te^ fe für- rat temma fiffe. @it)g ütti^ ^©fn§ tenuna mafto: 9}lca finna te^b, fe tijt pta. ©ebbafamma enge i§ ttia febbafit üfte fe tanma, nind tarbig temma febba temmate ntti§. 9}lönni=
fat nnl^tfit, fe^^erraft et ^nbaffe, fäg^en fe ^)ung otti, ^@fu§
ütteg temma mafto: Ofta, mea meite ma^a om fet ^jö^a ajat, äc^f et temma neite maifitte mibbafit pibbi anbma. knx temma nnb fe paCta oHi mötnnt, te^ temma ni pca metja, nin(f ft^§ otti ö!^fe. enge Snbaö otli metja minnnt, tonfi ü| ri^btemine neine ^üngribe fean, fnmb neine fean fe fn^remba e^ft pibbi |3e^tut fo^ma. Xemma enge üttig neine mafto: ^fleeb itmtifnt .^nnningat malti|eitiat, nind neeb meggetnet fn^ntag armotifnö ^ffanbag, tei)e enge ei^ mitte nnnba, fe fn^remb te^e fean peab oltema fni fe not)remb, nincf fe üttemb, fni fnÖanc, feft, fnmb om fnl^remb, fen tanma jnreg iftnb, äc^f fen fä^I t^eni^eb? ($i§ fe nnnba oHc? ^en tanma man iftnb? 9Kinna enge tei)e fean, olte fni fnt=^
tane, tet)e enge oüete, fen te^e o^tnnt ottetc minnn man minnn fimfatuffe fiffen. 'il'lincf minna tafia teite fe ricEuffe anba, fui minnnte minnn ^ffa anbnnt om, et te^e föt)ma
nincE jol^ma |)eate üUe mtnnu (autra, niurf minnu rtfuffc fiffen, nxnd futibma neeb fa|tetftfümne fuggu ^fraet.
ütit§ : SJlüb om fe ^nimeffe errafetjetut, xiind om crrafeljetut temnia ftffen, om i^^^ummal errafeljetut temma fiffen, ftl^g fap tebba tai^n ^ummal errafetje- tama l^enneffe fiffen, nincf fa^b tebba ;)ea crrafeljetama.
5lrmat (a^et, minna oHe ütte ürrifeife aifa te^e man, te^e fa^te minno o|ma, nincf fui minna ncine ^nbatcift mafto üttefi, fo^^e minna Iä:§, ftnna ei ftjoi tei^e mitte tntta.
9^incf minna ütte teite nüb: ütte maftfe feffu anna minna teile, et te^e ü| teine teife fean l^enbag armaftatc, fni minna teit arma^ennt ot(e, et tet^e fa'^n ü| teife fean armfaftc
^Deate. @a^t man fap eggame^^ tnnbma, et te^e minim
^üngrit ottete, fui te^e ü| teine teife fean ^enbag armfafte peate. Saug ©imon betrug temma mafto: ^ffanb, foi^e iä!)t finna? Ö©fu§ fofti§ temma hjafto: ,^o!^e minna lä%
ei moi finna fet ^amat minnu perra tuKa, enge finna fa'^t teifel ^amat minn t)erra tuttema. ^etru§ foftig temma mafto: Sffanb, mindperraft ei moi minna fei ^amal finnn
^erra tutta? 9[Rinna ta^a omma ello finnn manun jetta, Q^fng foftiS temma mafto: ^ibbifit finna omma eöo minnu manun jettma ? @imon (Simon faje, fe furrat om teit tac^t- nut, et temma teit möis @ä^tba, fui uiffn, minna enge oEe te^e e^ft ^jalmetnut, et finnn uftf ei mitte üttefi tucfanb mötfu. 9^incf fni finna tienba^ ü^forb ümtierfe^^nat, fi^g fin^
nita omma metjet, temma enge (ang temma mafto: ^ffaub minna oHe maimi^ finna fal^n fe mangitorni nintf furma fiffe minuema. ^emma enge taug: ^öttetifutt, töttetifutt, minna ütle finnnle, ^etre, fe ficEag ei fa'^ täl^mba mitte fircfma, enne fni ftnna minno fotmfort errafattanut ollet, et finna minno ei mitte tunne. 9^incE temma ütUg neine mafto:
^lifaggebafte, fni minna teit tä^atanut otlc, ilmapnngata, iU mataffita, nintf ilmafengata, ei oEe teit üttefit migga otnut?
9?emmat foftfit, ei mibbafi. @i^g üttig temma neine mafto;
©nge nüb, fei ü| :pungf om, fe mötfe fe, felfammal fombel fa^n fe tafcf, fei enge ei mitte olle, fe müfet erra omma rei^
mat, nincf oftfet ütte möfa. <Seft minna ütle teile, fe ^^eab fal^n teutetut fal^ma minnuft, mea firjutut faifab : ^emma
oni netne furjateggiabe atta artüatut, fcft mea minnuft !irju=
tut om, fei om ii| tnäa. 9^emmat foftfit enge: Öffanb, fajc, Pn ommat fa| möfa. 2^entma enge foftiS netne mafto:
0e om fül. 9ltntf fui nemmat fe fittuffe laulu ottit laul- nnt, le^ inelja, omma !ombe perraft, üUe je fibron, fe öl^li mägl^e ntannu. ^emma ^üngrit enge fenfit temma
^)erran. ntlig temma neine njafto: ©efinale ftffen ja'^te tei^e l^enbaS fi^^f ^al^anbama minnuffe, feft fäl^t om fir^
jntnt: 9J?inna fal^ fe farjuffe ^ö^)ma, ntnd neeb tambat feft farjaft fal^mat l§enba§ errala^utama ntntf errapilma, fnnna minna enge ntleftonfe, ta^ minna tei)e e^n minna ©alitsea mtt§ ftffe. ^etru§ enge foftig ntnrf lau§ temma wafto: ^unna nemmat l^enbaft finnuffe pa^anbamat, ft'^g ei ta^a minna eate^ ^^enba^ mitte pa^^onba. fofti§ temma toafto:
^ötteüfuft, minna ütle finnule, tö^mba fefina|e fiffen, enne fui fe fitfa^ fa^fort ftrjeb, fa^t finna minno folm^atoa er=
rafatgama. 3:emma enge ^)aiati§ mel^t faugembah ^a, fui minna ftnnu fa^^n errafo^Ima pm^, i§ ta^^ag minna finno mitte errafattata, @clfammat fombel ütlefit fal^n neeb teifet
^üngrit. €>\lß tulli ^©fu^ neine fa^n ütte moifa fiffe, fe nimmetaffe ©et^femane, fä^I oHi ü| aibt, finna fiffe te^
fu§, nintf temma ^üngrit. ^uba§ enge, fen tebba erra^^et, t^ebig fe affeme fa^n, feft 9@fug (}enba^ faggebafte finna omma ^üngribe fa'^n. @i^^l üttiS ^^fug neine mafto:
^ftutafet l^enbag ft)a, fenni fui minna finna lä^, ninrf (oge.
9^incf mött l^enneffe mannu ^etrnm nindf ^ocobum, nincf
^o()annem^ neeb fa^ äebebei ^oicfa, nintf natfa§ murri^ema, merrifema nincf ^eititama, nind ütli§ neine njafto: 9ÖUnnu
^eng om murretief ammo fe furma fiffe, jäfet f^a, nincf toat^
lofet minnu fa^n, luggefet, et te^e ei mitte fitofatuffe fiffe fa^ta. S^inrf temma Ie| ni faugeHe neift erra, fui ütte fitoi fal^n Ufoib l^eita, fabbi omma |)c>I)üebe ^jäl^le maija, nincf lug- ge^, et fui fe moig ofla, fe tunb ütle§ minneg, nintf tau^:
äbba, arma§ ^ffa, finnu fäg'^en om fi!^f, rtjötta minnuft erra fefina^e farrifa, fi^ffi ei mitte, mea minna toI}a, enge mea finna tal^at. ^ind temma tutti omma ^üngribe mannu, nincf töibi§ nemmat nrngganiat, nincf lang ^etro toafto: Si- mon, maggat finna? ©ig finna tooi mitte ütte tunni minnu
fa'^ti tuatoaba? SßaHofet, niiicf luggefct, et tetje ei mitte fitufatitffe fiffe lange, fe mim om itffin, enge fe ti^a om nörd. Xeiftfort, le^ temma enge fittna, luggeg mnä taug:
^ÖZimiu ^ffa, etg fe tt»ot ot(a, et fefinane farrifa^ minniift erratniiife, minna jo^ temma pg fünbfut finttu mel)tc perraft. 9fitn(f temma tuHi, ninä löibig iiemmat jelle§ mag=
gamat, ninä ueine pmat otUt tcu§ uitt, ttittcf x§ t^a mitte, mea nemmat temmate foftfit, nind temma jett nemmat, mnd (e^ enge finna, nincf (ugge§ !oünat^ama ncebfina|et (önnat, nincf laug: ^ffa, ta^at ftuna, fil^g mötta fe farrifa minuuft,
©i'^ffi ei mitte mtnnu, enge finnu me!^I fünbfut. (Sa!^I pau ftig temmale ©ngel enge taimaft, ntncf finnitig tebba.
5^ind fe fünbtg, et temma fe furma fa^n ma^bü, nimf (ug- geg mäg!§!amba, nind temma ^itfi, !ui merripiffarat, langfi ma'^ )jä]§(e. 9^incf temma toufi üEeg feft luggemiffeft, nintf tutli omma ^üngribe mannn, nind töibi§ nemmat maggatrat ful^re murre el^ft, nincf laug neine mafto: taffate tetje nüb maggaba nincf ^engaba? SO^ea maggate tet)c? @e om fül. ,^ajefet, fe tunb om tulnut, nind fe ^nimeffe ^oicf fap üßeantnut neine ^)attafte fette, touffet üßeg, lafdet meit minna, faje, !en minno erra|^ettab, om Uggi, luggefet enge, et tetje et) mitte fimfatuffe fiffe langfe. Slinif ni |3ea, fui temma me^^l pajatig, faje, ^ubag neift fa^teiftfümneft ü^, fui temma nüb ^cnneffe mannu otti inötnnt fe !oggobuffe nincf fuUafet neift förgepappift nincf ^^arifeerift, neift mannambift nincf firjatuubjaft, temma e^n febba foggobuft, nind tuHi finna törmafüi^nblebe, Sampibc, mö!^fabe nind oabe fa!^n. @e petja enge otti neite ütte tä^e anbnut, nind üttetnut: .^umbaÖe minna fa^ fnf)b anbma, fe om, fe mötfet finbi, nind luü^fet tebba tötteft. ,^ui nüb ^©fug te^ig fi^f, mea fä^t fünbima
|3ibbi, te| temma metja, nind taug neine mafto: .tebba o|ite te^e? Nemmat foftfit temmate: ^efumme ^^a^aretti ti^naft.
^@fug foftig neine mafto: 9)^inna otte fe. ^ubag enge, fen tebba crra)3cttig, faig fa^n fä^t man, fui nüb ^©fug neine mafto üttig: TOnna otte fe, taggafit nemmat taggafi, nind tangfit ma^a, fi^g füfft temma neitt teiftl^ama, febba o^ite te^e? 9Zemmat enge foftfit: ^efumme ^iajaretti til^naft.
^O^Jinna otte teite üttetnut, et minna fefamma oße. 0|ite
tel)c niinno, lafcfet necbfina^et mhtna, ©tneeb fön=
nat tüoitüat tcutetut fa^ba, fumbat temma üttig: SÖiinna ei oftc neift üttcfit crrafaotaiiut, fumbat finna minnutc anbnut ottct. kin(i ^uba§ tuKi Öefuffc mantiu, temmatc fu]§b anbma, nincf ut |)ca afti teninia tcmwa manttu, nincf (au^: ^ermetut oCfet finna, ^Kabbi, nincf anbi§ temma[e ful^b: enge lang temma ttiafto: SÖZtnnu föbber, mintf^jerroft ollet finno tul- nut? ^uba, ^:)ettat finna fe ^nimeffe ^oja ütte fnl^b anb- miffe fa'^n crra? @il£)§ aftfit nemmat lä!^embelle; pannit necb fäg^et ^(Sfum fülge, nmd tuötfit temma finbi. ,tui enge neggefit, fumbat ümber temma oHit, mea fä^I fa^ba ta^tig, üttefit nemmat temma mafto: ^ffanb, peame me^e fe mö^fa fa^n finna fegga tö^ma? 0i^^ otti (Simon ^e=
truffef niöi^ä, ninrf tömba^ n^etja, nincf te^ fe !örgc|3a|)|)i fuHafe perra, nintf rat)ug temma parramba forma erra, nintf je fuHafe nimmi oHi ^atd[)u§. ^@fug enge foftig ninif (au§:
Safdet nemmat toc^ ni faugelte tetta. 9^incf Iau§ ^etruffe toafto: ^ifta ontma mö^a tuppe ftffe, feft fen fe mopa tuot- tab,fe fa^b lebbi möl^fa tjucfa, fa^ma, äd^f nutztet finna, et minna i§ mitte njoig omma $^ffa patmetba, et temma ^ä^)a^
tag enuamb, fui fa^teiftfümment Segion ^ngUt? ®i^ minna pea febba farrifat jol^ma, fumb minnule minnu ^ffa onbnut om? ,^ui pea^ enge fe firri teutetut fa!^ma ? @e peab nünba fün- bima. 9lincE temnm ti^futi^ temma förnia, nind teggi fe=
jamma terttieg. @ell tunnil lau§ S($fu§ neine förgepappibe nintf pä§me!^e ttjafto feft 5temp(ift, uind neite mannambitte, fumbat ütte temma tulnut ollit: ^^e^e oHete fui ütte röm(i mannu mö^fabe nintf oabe fa^n melja tutnut minno finbi tüöttma, oEe minna tod^ eggapeiit) iftnut te^e mon, nintf oHe oppemit ^empti fiffen, nintf te^e ei oHete üttefit fäg()b minnu pä^te pannut. ©nge fe om te^e tunb, nintf fe tüeggi feft pimmebuffeft, et fe firri teutetut fal^fut. @e om enge fi^tf fünbinut, et teutetut faib neeb firjab neift ^ropl^etift: 0i|§
jettfit tebba perratte fil^f ^üngrit, nintf paggefit. 9^intf fä|t olli noi^r mei^^, fe feu^ temma perran, fe oEi üna^e reiuja fal^n fattctut i^u päi^r, nintf fe nol^re me^e iüöttfit nemmat.
Xemma enge laftf fe tinna^e reima neine fette, nintf paggefi allafte neift. 8e ifoggobu^ enge, nintf je üttembene pä^me^ö, nintf
neeb futtafet feft ^itba raq^toaft tüötfit ^©fumme, nincf UnU fit temma, uind tüe^et temma e^gmalt |)amtaffe ntannu, fe oUt ß^aip^affe tüäutümel^g, fumb fett ajaftajat oöt.
(Se otit enge fen feile ^uba rag^tuaEe ttertjo anbi^, fe oücg et Qmmene fatg Ijuda |)antut rag^^tua e'^ft.
9^ittc! iiemmat me^et tebba fe förgepap^^i ntannu fe Dm, fe furfti ntannu neift ^3a|)|)ift, fo^e fi^f förgepappit, ninrf firjatunbjat ninrf tnannambat i^enbag ütte fiaggenut ottit.
Simon ^etru§ enge feu§ ^(Sfuffe |3erran fautnelt, ntntf üj teine jünger, ammo fe ^altafti mannu feft förgepappift:
famma $^ünger enge oöi fe förge|)a|?))i tutma, nincf fe äffanba ^©fuffe fai^n fe !örgepap|pt ^attafti fiffe. ^etrug enge fai^ njeljan fe nffe eJju. ©i^^ (e| fe teine i^^ünger, fen fe förgepappi tutnia oUi, tnelja, nind pajatig fe uffe^oi- bia fal^n, ninrf me^ ^etruffe fiffe. @ä^I faifit enge neeb fullafet ninrf tenexit, ninrf oÜit ütte übfe tutte tennnt, fefrfel febba pallaftit, feft fe ofü fütm, ninrf pel^ftaftit l^enba^, et nemmat neggefit, mea föl^t fünbi^. ©e neu|irf enge feft föx^
gepappift, fe uffel^oibjo, neggi ^etruffe fe tulle man, fui temma l^enbag pe'^fitig, ninrf faje temma pä^Ie, ninrf lau^:
^^linrf ftnna oöit fa^ SSfuffe fa^n ^aütaea mal^ft, ei^ finna oUe fa'^n fe Önimeffe ^üngrift ü| ? ^^emma enge falla^ ft^=
febe e^n, ninrf laug: 9^aine, minna et oKe fe mitte, minua ei tunne tebba fa^n mitte minna ei t^a fa^n mitte, tnea finna ütlet. @nge fe förgepap füffi ^©fuffelt temma oppnfe ninrf Süngtibe perraft. ^©fuS foftig 3D^inna oHe mabbaft ninrf amalünlt pajatanut fc ilma e^n, minna otte igge§ op=
pennt fe fo^li ninrf ^empli fiffen, fo^e ^ubat ommat üttefoggo tulnut, ninrf ei otte mibbafit nulfa fiffen pajatanut, mea füffit finna minnult feperraft, füffi nei(t feperraft, fen fu^tnnt ommat, mea minna pajatanut oEe. ,Slui enge temma nifugguft pajatis, anbi§ neift futtafit ü^, fen fä^( man faifit, :Ö(^fuffeEe ütte pöffelöfi, ninrf lang: ^eat ftnna feEe förge^^
pappitie nünba foftma? S($fug tau§: 0(le minna furjafte pajatanut, fi^g tunnifta fe, et fe üKefo^u§ om, otte minna enge eurfete pajatanut, minrf perraft tö^^t finna minno ? ^annaö oKi tebba feutnut, täl^atanut fe förgepappt ßaiptjaffe mannu.
Simon betrug enge fai§, ninrf (emmenbig ljenba§, ninrf ütte
ürrifctje aja pcrraft, pcrraft fcbba cl^fiiuaft crrafalt^aniift, fiit temma itJetja IcJ fc uffa^a fiffc, fircEtg fe fi(fa§. üfe tcinc itcu|tcf ttcggt temma, itarffi jcHe ütlcma nette, feu fä^I man faifit: fcftnane oHi fa]^n fa^n 9^a§arctti Iii)' naft. üttefit nemmat temma mafto: finna ollc fat)n temma ^üngrtft ü^: 9?in(l ü| teine ütli^: @inna oUet fa^n ü^. 9^tntf temma fattaö jetteg, ninif mannn^ fä^t man, nindf üt(i§: ^ntmene, minna ei otle mitte, xiind minna et tnnnc fa^n febba inimift mitte. S^inrf ütte ürrifeife aja perraft pajatig teine neine fa^n, fen man faifit, ninc! lan^:
^öttetifntt, finna oHet neiftfammaft fa^n ü^, feft finna oKet
©aUIsea mal^ft, ftnnn pajatng ^jettab finno erra. Ütti§ fc !örne=
pa|3|)i fnttane, n| ^öimlane feöefammat, fennet ^etrng fe förma errarai^nnut oUit (^iö otte minna finno nennnt fe at)a fiffen temma man? (Si^§ nacffi temma nel^bma ninrf mannnma: 9JJinna ei tnnnc feba inimift mitte, fnmbaft te^e ütlete. S^intf ni |)ea, hii temma me!^( pajatig, firrfig fc firfag teift^ama. 9^inc! fc ^ffanb fä]^nbi§ t)enba^ ümber, nincE faje
^etrnffe pö^^lc. @if)^ mötli ^etrn^ fe ^ffanba ^Sfnffe fönna pä^Ic, fui temma temma mafto olli ütteinnt, ennc !ui fe firfaö fa|]^att)a firjeb, fa!§t finna minno folmfort errafatgama, nintf tet3 metja, nincf itfil ^irmfafte. S^ieeb förge|)appit enge nincf neeb man^
nambat ninrf fc foggoneg 9^atl^ o^ifit famalat tnnniftnft mafto SSfnft, et nemmat tebba fnrma amitafit, nind i^ töma itt=
tefi, et fiit ^jatjn tunniftajat finna mannn aftfit, feft neine tunniftng i§ fünni mitte litte foggo. Söi^mfclt, tonfit üUeg nincE aftfit mannn fa^ famatat tnnniftajat, nincf anbfit fa- malat tnnniftnft mafto tebba, nind iittefit: ^IRc^c ollemc fn^tnnt, et temma om ütteümt, temma moib ninrf ta^ab fc 2^cm)}Ii ^nmmalaft, fnmb fägl^ebc fa^n tcttnt om, ma^a fi- ffoba, nincf fotmc peima fiffen üttc teife jcttc tetta, fnmb ci mitte fägi^ebe fal^n tcttnt ottc. ^füncf neine tunniftnö i^
fünni me^t mitte ütte. 9^in(f fe förge|)ap tonfi ü((cg neine fcaft, nind füffi ^©fnffelt, nincf Ian§: ©ig finna fofta mibba^
fit fc päl^tc, mea neebfina^et mafto finnn tnnniftamat?
fn^ enge jä'^i maicf, nind i§ fofta mibbafit. ©il)§ füffi fe förge^iap tcmmatt teiftfort, nincf tanS temma mafto: Oüct finna (£^riftng, fe ^oid feft förgetc fittetnt? 9Jiinna man^
mta ftnito fe cdatua ^itmiuala man, et finna motte iitfct, ftnua otict fe ^ummala ^ottf ? foftig:
@inna üttet, minna oUe. üt(e minna teile, ammo feft ^cimeft fa^te te^e fe ^nimeffe ^oja ncj^gema iftmat fei parrambal fäg^el feft megciinjaft nind tutteiüat neine pitmebe fiffett feft tdmaft. @tp fifcf fe förge)3ap omma reimat
nind laug: ^emma om ^ummafat offatetnut, mig om meile ennamb ma^a tunniftuftV -Slajefet, )Dara^ttba oCtetc te^e temma ^ummata offateöamiffe fu^lnut, me^ tuttö om teil?
^Jlemmat enge )3atmtt tcbba ^u(fa, nni(f ütlefit: ^emma om feite furmatte mötgo. feb meidet enge, fen 3;(£fnft pibbafit, offatellefit tebba, ntncf fütdfit temma fitmabe mafto, ninrf le^et tebba fäg^ebe fat)n. SOiönne enge fatfit ünbi tebba, ninif te^et temma |)öffe pä^c, ntncf ntlefit: ntle meitc, S^riftng, fen om fe, fen finno te^, nincf patjn mu^b offatel- Icmtft üttefit nemmat temma mafto: Sei l^o^mofnl enge
^aggefit l^enba förge)3a^|)tt, firjatnnbjat, ttincf neeb matt- natnöat feft ragl^maft, fal^l man fe foggoneö 9?ai^t, nincf pib- bafit itemo ülle fe ^iffanba ^efuffe, et neimnat tebba fnrma amitafit, ntncf me^et tcbba ittteg omma B^a^ti ette, nincf ÜU lefit: Ottet ftnna Sl^riftn^, ütle meile? ^emma enge lan^
neine mafto: ütle minna teile, fü^g ei nffn te^e mitte, füffi minna enge, fi^g ei fofta te^e minnnle mitte, nincf ci laffe minno fil)ffi mitte mattale^, feperraft, ammo feft ^eimaft fap fe ^nimeffe ^otcf iftma ^nmmala parrambal fügtet. @i^g ntlefit nemmat fi^f: Dllet finita ft]^§ Qnmmala ^oid?
S^emma lan§ neine mafto: ^e^e ütlete, feft minna otle fe.
S^emmat foftfit enge, me§ om meile ennamb ma^a titmiifta- mift? 9D2et)c oHeme effi fnlnnt temma fu"^ fiffeft- 9Ziitcf
fe foggoneg foggo toufi ülleö, nind fentfit ^©fnffe, me^et tebba (Sai^^a e!^ft fe fod^to foa ette, nind ülle anbfit temma fe ma^funbja ^ontinffe ^ilatnffe fette, nincf fe olli üllimarra.
,^wi febba ^nbaS neggi, fen tebba erra^^etnnt oEi, et temma )]ibbi !^ncfa )3atttnt fa^ma, fal^jetfig temma, nintf te^ jede neeb folmfümment öbbetüdfi neine förge^jopptbe nintf man=
nambitte fette, nind lang: 50^inna oUe fnrjafte tettnnt, et minna ilmafüta merre oHe errat)etnut. 9^emmat foftfit: 3Reg
^o^lime metje fe^jerraft, fe el^ft faje finna. S^iind temma
Ijcitiö iiccb !oIm!üiiuiient öbbctürfi fc 3::em)jU fiffe, läl^ fa^It crra, ntncf pm l^cnba^ cffi Mc§, utncf om fefcfclt fa^tcf lödj^
fcTiut, nturf oinma fo^üfut melja ©itgc neeb töx=
tDÖtfit nceb öbbetücftt, nind üticfit: @c ci fötba mitte, Sitmmala firfto fiffe ^cita, fcft fc om lüerre
9?cmmat ^^ibbafit enge ütte neitio, iititd oftfit ncüie öbbitürfibc fc c'^ft feft itmafüblifuft, üttc potfc|)pa nurmc, iittc§ mattmiffe affemcS neilc möraüc. S^tncE om te^ba fat)- mit Üpilic, himbat Öerufatcmmin cttamat, nünba et fcfamma nurm nimmctut fo^ netnc fc^Ie fa^n: 5(fc(bama, fc om üt^
mcrrenurm, ammo tö^mbani ijcimant. 0ä:^t om tcutetiit, mca ütteltut om lebbi fe ^ropl^eti ^ercmiaffe, fun temma üt- leb: 9Zcmmat ommat mötnut fotmfümmcnt öbbetüdi, mtii(f fal^n crrmuaffctut fai fc crramütut, fumba nemmat oftfit itctiic
^fracHi (a^cbc fäg^cft, nind ommat fe anbnut üttc potfcp^ia nurmc c^ft, fui minnitlc fc Öffanb fcftf mit om. @c ^uba cncjc ig (ä^ mitte fc foc^to foa fiffc, et nemmat i§
mitte ^ürretut fal), et nemmat moifit fe lil^amöttc pöl)a pibbaba, ft^^ (e^ ^itatng ncine mamtu mctja nind lan^:
9}?ea faibnft to^te te^c mafto febba 3:nimift? 9Zcmmat foftfit tcmma mafto: ,^m fcfinanc i^ otle^ mitte fnrjateggi^af me^c iö oftegmc tcbba finnnle mitte ütteanbnut. tanö
^itatng neinc mafto: @i(}g mottet te^e tcmma finna nimf
^ancfet tcbba ]§nda omma fäbnffc pcrraft. ®itj§ foftig fc ^nba tcmma mafto: 9JJct)c ci tolji fcbbafit ^ucfa )^anna, et tentetnt faig fc fönna ^©fnffcft, fnmbaft tcmma nt(i§, fui tcmma täf)cnbi^, fnmba fnrma tcmma fotma ^ibbi,
©i!^§ nacfafit nceb !örge|3ap^)it, nincf neeb mannambat rDä(^]§
faljn tcmma pat)U faibama, ninrf ütfefit: (Scfina|^c löiuamc mcljc, et tcmma fc rag^ttja errafäfinab, nind fel^lab crra to- l)uft feile .^c^frilte anbma, nintf üttcb: ^cmma om (S^ri=
ftn^, -tomingaS. @i^^ (e^ ^i(atn§ jcllcg fc fücf)to foa fiffc, nind ]§cida§ ^(^fnffc, nind füffig temmal nind (an§:
Oüet finna fc ^nba ragtima totnigaö? S^fnS fai^ tcmma ct)n, nind fofti§: ^ajatat finna fc l^ennefcft cffi, äd)f om=
mat finnnlc nceb teifet minnuft ütlennt? ^itatn^ foftiS:
0tlc minna ^nbc ? ©innu ra!§maö nind nceb förge^ja^^pit ommat finno minnutc üllcanbnnt, meö oüet finna tcnnntV
foftiö: SJlinnu rirfiiä ci olle mitte feftfina^cft itmaft, o(fe^ minnu rirfu^ feftfina^eft ilmaft, minitu fuÄafet fai^ fe ütle ma'^blema, et minna fette ^uba rag^ttJattc oIIe§ mitte iiHc antut, enge, niib ci olle minnu rite mitte feftfina|eft itmaft. ®ip taug ^itatug temma mafto: @i^§ oEet finna loe^l n^ .^'unnigag? ^(Sfu§ fofti^: @inna üttet, minna oße jo .^unnigag, minna oße fe tarbi§ fünbinut, nincf fe itma tnU nut, et minna fe tötte tunniftama pea, fen feft tötteft om, fe fu^teb minnu p^te. Üttig ^itotug temma mafto i 9)2e§ om tötte ? ?lincf fui temma fe olti üttetnut, (e| temma jette metja fe Suba rag^ma mannu, ninrf ^^ajati^ neine mafto: SD^inna ei töma üttefit fü^b temma man, nintf fui temma p'ai^h faibatut fai neift förge|)a|)|3ift nincf mannambift, ig fofta temma mibbafit.
^itatug enge füffi temmalt jette, nind laug: (Sig finna mib- bafit fofta ? .^aje, fui mög^ fa^n nemmat finnu päi^k faiba=
mat, ei§ finna fu^te mitte? ^incf temma ig fofta temmate üttefit 0önna |)ä^Ie ennamb, nünba, et ^enbag fatin fe mal^=
funbja mäg^ fal^n immetetlig. 9^emmat enge pibbit finbi, nincf üttefit: ^emma om fe rag^ma ümbermi^nut, fe fa^n, et tcmmo om o))penut fi^n nimf fäl^I, foggoneg Subaea ma^
fiffen, nimf om ©alifea ma^ fiffen, nacEanut ammo fe^ftfani.
,tui enge ptatug (3aütsea fu^ibig nimmetauiat, füffi temma, fa!^g temma ^alitaea mal^ft om, ^Jüntf fui temma moiftig, et temma §erobcffe att oßti, kl^atig temma tebba ^erobeffe mannu, fumb felfammat peitoat fal^n ^erufatemmin of(i. ,tui enge
§erobeg Söfuffe neggig, fat temma mäg^ fa^n rö^mug, feft temma otteg ammo iatjl meldtet tebba nennut, feft temma olli
|3atju temmaft fuf)(nut, ninrf lol^tig, temma pibbi ütte ta!^c temmaft neggema. 9^incE temma füffi temmalt mönnefugguft,
^©fug enge ig fofta temmale mibbafit. ^^leeb förgepappit enge nind firjatunbjat faifit, nincf faibafit fangeft temma pä^te. §erobeg enge nincf temma pere errapölgfit nind offa- teöefit tebba, panni ütte malcfe rei)t)a temma päl^le, nincf lö-
^tig temma jelle ^ilatuffe mannu, felfammal peimal fa^et
^ilatug nindf ^erobeg föbbrag teine teife fal^n, feft enne oUit nemmat teine teifeHe mainlaifet. ^ilatug enge !^eicfag neeb förgepappit nincf neeb mannambat, ninrf fe ragi^ma ütte foggo, nincf laug neine mafto: ^e^e ollete fefina^e Snimeffe minnu
mannu tol^nut, fut je, fcn fc rag'^nja etrafä'^nab, nind fajcfet, ininna oHe tebba te^e el^n fuljtnut, nincf ei töii)a tcmma man üttefit fü^b, 90^m(f|3erraft te^e tcmma faibate, nintf ^ero- be§ fal^n ci mitte. (Seft minna olle tcit tejnma mannu lä^
^atanut, nind fajefet, te^e ci tt»oi mibbafit temma pä^tc to^tua, mea fe furma mä^rti om, fe^erraft tal^a minna tebba nn^elba, ninrf njaüate (äffe. @c^( pö^al enge pibbi fe mal^^
funbja fe fombe ^erraft feEe rag^matte ütte mangi maMe anbma, fumba ncmmat pü^bfit. ^emmal otti enge felfammal (jamat n| inangitut ^nimene, fc otti furjatcgg^a ninrf rö- mel, fe fai 93arrabag nimmetnt, fnmb fe meffaite fa!^n odi mangitorni fiffe l^eitetut, fnmb fe meffamiffe ajal, fnmb fe li^na fiffen fünbinnt otti, ütte olli errarönmnt. 9linrf fe rag^mag üttcg, nincf ^attefit, et temma teggi, fni tcmma fombe om. ^^linif fni nemmat ütte foggo l^aggctnt offit, fo- ftig ncile ^itatn§: ^ei( om fombe, et minna teile ütte mallate laffe ü^mötte ^)ö^al, fnmba ta^ate tei^e nüb, et minna teile njaHaic anna, SSarrabam ac^f ^cfumme, fe Snba ,^un^
niga, fnmb fä^( nimmeta^ ßt)riftu§V 0eft temma tc^i^, et tebba nceb förgepa^j^jit fn^reft miJiaft otlit ültcanbnut. 9äncf fni temma fe foc^to jergi pä^I ifti^, lä^ati§ temma naine temma mannu, nincf lafdf temmalc üttetba: ©rraolcfut fin- nul mibbafit teggemift fefina^e cnife fol^n, minna oße tä!^mba tjaljn fannatanut fc nnne fiffen tcmma ^lerraft. ©ngc necb förgc^a^^)it ninrf necb mannambat üKepojatafit fe rog^^ma ninrf fefdffit fe rag^nia, et nemmat SSarrabammi perraft paU tema ^ibbit, nind ^©fnmme crral^urfma. foftig nnb fc mal)fnnbja, nind tanö neine njafto: .^nmba ta^atc te^e neift möliembift, et minna ^ea teile mattateg anbma? @if)g fif:^
fenbig fe foggoncg l^utcf nincf lau§: ©rra feftna^e fal)n, nincf anna meite 25arrabam luattale^. l^eidfag ^ilatug tciftforra neine inafto; 9^inrf tac^tis ^(Sfuffc mattaleS lafrfe, nincf lau^: 9J?ea ^ca minna teggcma ä;®fuffe fai^n, fumb
©:^riftn^ nimmetnt fa!^b? 9^emmat fiffenbafit jette: panne rifti pixi^k, ^anne rifti pai)k. ^emma enge fan^ fofmforra neine niafto: 95Zea om temma fi^§ furja tennutV ^inna ci (önia üttefi fül^b fcEe furnmttc temma man, fe^jcrraft ta^a minna tebba nnl^elba, ninif maHafe^ laffe. ^nge ncmnmt
fiflenbafit cnnamb, nincf üticftt: panm rifti päl^Ic.
9lm(f nemmat le|tt temma nmitnu fu^re fiffenbamiffe fa|n, nind füffifit, et temma pibbi rifti p'cä)U ^antut fa^ma, nincE neine, nind neine för9epo|)pibe fiffenbaminc Jüöttig üHe fögl^e.
Oi^§ tt)ött ^i(atu§ nincE pejs tebba, neeb |öbbaful=
lafet enge feft ma^funbjaft, meldet tebba, fe foc^to foa fiffe, nind J)ei(fafit ütte foggo je foggoneö ^nWa, nind tömbafit temma reimat pä^tt erra, nind pannit ütte pnr^juri 9[)?antü temma pä^e, nind teggefit ütte ^roni orjami^uft, nind ^jannit temma pä^e, nind anbfit ütte piUi xot) temma fÜ^ge fiffe, nind Enmmanbafit neeb pötmet temma e^n, nind nal)tfit tebba, nind nadfit tebba termetama, nind ütlefit: 0tle ter- metnt, arma§ ^nba rag^ma ,finnniga§, nind leitet temma ^)üffe pä^jk, nind fütdäfit temma pä^^k, nind mötfit fe pißi ro^, nind tet)et fe fai^n temma ^Jäl^a, nin.f langfit |)ötmcbc päf^k, nind Ijeidafit tebba abbi. (e| ^ilatng jelle§ melja, nind tan^
neine mafto: .tajefet, minna t{)0 temma metja tei^e mannn, et te^e tnnnete, et minna ütteüt fü^b temma man ei löroa. 9ätnba te^ ^(Sfng metja, nind fanbi§ ütte .troni orjami|uft, nind ütte
^nrpnri reima. 9Zind temma üttig neine mafto: .^'ajefet, mindfnggnnc Snimene V Äni tebba neeb förgepappit nind neeb fuHafet neggefit, fiffenbafit nemmat, nind ütlcfit: ^anne rifti pä^le, ^3anne rifti päl^le. ^itatn^ !ofti§ neine mafto:
SBötfet te^e temma finna, nind fandet temma rifti päljte, feft minna ei löma ütteü fü^b temma man. @e ^nba rag^^
mag foftig temma mafto: äiieit om n^ fabn^, nind fe fä- buffe ^)erra peab temma feft temma om i^enba^ effi
^nmmala ^oja^ tennnt. äui ^itatng fe fönna fn^tbig, pcU ja§ temma ^enbag me^t ennamb. ^^lind te^ jeHe^ fe fod)to foa fiffe nind lang ^(^fnffe mafto: ^n\i finna oEet ? ©nge S©fng i^ anna temmate ütteü foftnft. @ip laug ^itatu§
temma mafto: ©ig finna mitte :pajata minnn fai^nV @ig finna mitte t^a, et minnnt meggi om finno rifti pä^)k panna, nind meggi om finno maHaleg tafdeV ^(Sfng foftig: 0in=
nnl ig odeg ütteh megge nUe minno fnt fe finnute ig otteg mitte ntlemeft atta antut, feperraft fen minno finnule ülle=
onbnut om, fei om fn^remb patt. ©eftfamumft ajaft o^ig
^^itatug nemo, fui temma tebba moig maHateg tafde. ©e
Suba rag^ttJa^ enge tennitafit ninif üttefit: ßaffet finiiQ fc=
finale njatCateg, et) ottc fiitna fc ^c^(rt föBbcrmitte ? Seft fen lenbag -totnigag tel)6, fe oin mafto febba Sle^frit. ^ut Intu^ fe fönna fu^tbig^ mt) tcmma mcija, mncfiftu- ti§ tjcnba§ je foc^to to^lt, fc affcmc päl^ie, futnb fä'^t nim- matag förgeplaftcr, ^cbraej fc^te fa^n enge, ©abbat^a.
oUt enge fe tratmiftnmiffe peitü fc tii^attJÖtte ajjat, fei fumen- bei tunnil, nincf temmo iitU§ fe ^ubn rog^tt)a mafto:
jefet, fe om te^e ,tomtga§. 9lcmmat tennitafit enge: ©rra, erra fefina^e fa^n, panne tcmma rifti ;3ä:^Ie. Ütlis ^ita- tu^ ncine mafto: $ea minna tet^e -tnnniga rifti pätite pnn=
nema ? 9^eeb ^örge^)ap|)it foftfit: 9}?eil ei oKe uttefi Slunni^
gaft, fni fe -^ei^fer. M enge ^ilatn^ neggi, et temma fönna i§ niaffa, enge et paljn ü| fnt}remb ferraja fai^, möt- tig temma fc ragl^ma meldte ^erraft tetta, nincf moifti^ fofjut, et netnc |:)ailemine fnnbfu, möttig tuet nincf möfcf neeb fügtet fe rag^ma c^n, ninc! Ian§: 5Ölinna oHe ilmafüta fcft magga merreft, foftfet tci)c fe e^ft. @ip fofti§ fe foggone^ rag!)- ma^, ninif lang: iemma merri o(fa ütte mc^e, nincf ntte nie^e la^ebc. anbig temma neik ^arrabam maßalcg, fnmb fe meffamiffe nincf römmtffe perraft otti mangitorni fiffe i^eitetnt, fnmba perraft ncmmat ^^atlcfit, S@fnm enge pcffetnt nindf na^^retnt üllcanbi^ temma ncine meldte fiffc, et temma rifti päl^tc |)ibbabi pantnt fai^ma.
mötfit neeb föbbafnitafct ^©fnffe, tömbafit fe mantli temma ^)äl)tt erra, nincf pannit temma reimat temma pä^te, nincf meldet temma finna, et ncmmat tcmma rifti pä^tc pan- ncfit, nincf temma fanbig omma rifti. 9^incf fni nemmat melja le^it, Wibfit nemmat iittc ^nimeffe, fnmb möl^to Ic^, ß^^reneft, nimmc fa^n, (Simon, fnmb fc metja pä'^lt tnßi, fnmb nj iffa oUi ^itlcEanbri nincf ^Rnffi, fc ^jannit nemmat meg^
gifi, et temma temma rifti fanbi^, nincf |)annit fe rifti tcmnm pä^te, et temma ^(^fnffe ^)crran fanbi^. ©ä^I fcn§ enge patju rag^hjaft, nincf naifi tcmma perran, neeb faibfit nincf itffit tebba. S^fng enge fö^nbiS ^enba^ ncine ^jo^Iet nind' lan^: Xet)e tiittrea ^ernfatemmi li^naft, erraitfnt mitte iitte minno, enge itfct iiöc i^cnncffe effi, nincf ütte tctjc latjebe.
Seft fajefet, fe aicf fal}b tnttema, fnmb fiffen te^c üttenm
fa^te, Öttfat ommal neeb Umafuj^guUfut, ttincE necb i^ut, fum- bat ei mitte ilniate fanbnut oEe, ninrt neeb rimtot, funibat ei mitte immetanut otle, (Si^g fa^mat nemmat tiacfama ixt- lema tteine mäg^^ebe ttjafto: 0abbafet üHe mei^e, nincf ncine mettebe mafto: ,tatfet meit, feft fui fe tetta§ fe tofjre man, mea ta!^ab fe fuima man fa^ba ? @inna faib fa^n iDi^tut fa^ teifc furjategg^at, et nemmat temma faf)n faib
!^n(fa pantut. S^inj nemmat meidet tebba fe ^uifa panne- miffe affeme 9^in(f nemmat anbfit temmale ätifet äc^! ^jÖi^na fa^jpi fa^n feggatnt juma, ninc! fni temma fc mai|i§, ig ta^a temma mitte juma, ninc^ nemmat pannit tebba fette affemette fe rifti päl)(e, nincf fa^ fnrjateggiat temma fa^n, ütte temma ^äf)( fäg^^el, teife temma furral fä^
g^el, ^(^fnffe enge neine fcfcfette. 9^incE fe firri om tente^^
tnt, fnmb fa^( ntleb: Xemma om neine furjateggtiite fcgga armatnt, nincf fe olli fe foIma§ tnnb, fTii nemmat tebba rifti
|)äl)te pannit. S^fn^ enge lang: Sffa, anna anbi^ neile, feft nemmat ei tJ^a mitte, mea nemmat teggemat. ^ilatn^
enge ürjntig ütte ünembe|e fitja, fe olli firjntnt, mea nem- mat temmale fii^g anbfit, fe fü temmaft fnrmaft, nincf panni
fe üße^ fc rifti pä^te, temma päl) i'töe. otti enge firjn
tnt: sifn§ ^fJa^aretti fi^noft fe ^nba ,^nnnigag. @e iiU {embe^e firjo Inggefit patjn :önba rag^maft, feft fe äffe oßi üggi febba ü^na, fo^e ^©fng fai rifti pä!^te pantnt, nincf fe o^^\ firjntnt ^ebraei, (Jiraefi nincf ßatina feilte fa^n. @i^§
üttlefit neeb förgepappit feft ^nba rag^maft ^ilatnffe mafto:
^rrafirjnta mitte fe Önba -^nnnigag, enge et temma iittelnnt om, minna oöe fe ^nba Äunniga^. ^ifatn^ fofti^, mea minna firjntannt oHe, fe oHe minna firjntannt. 9^eeb föb=
bafnllafet, fni nemmat ^©fnffe rifti pä^)k pannnt ollit, mött- fit nemmat temma reimat, nincf teggit netti offa, üttelle eg- gaUe föbbafnllafette ütte offa, fäl^f man fa'^n fe fercf. @e fercf enge oUi itma omblematta üttemeft üttetacfiftnt lebbi nincf (ebbi. @i]^§ ntfefit nemmat teine teife fean, ©r==
ratafcfnt meit febba mitte errajaggaba, enge fe nUe fe (o^g l^eita, fenne perratt temma peab oßema, et fä^t tentetnt fa^fn fc firri, fnmb föi^l ütleb: 9^emmat ommat minnn reih)at neffe aU jaggannt, nincf ommat üfle minnn fercfi fe fo:^<ö :^eit=
imt. nemmat iftfit nitttf l^oibfit tcbba. @ebba teggcfit nceb fobbafuHafet, ttmrf fe rag!§tt)ag fai^, ninc! fajct
|ebba. fai^ enge fe rifti man ^©fnffe ©ninia, nincf temma ©mnia föffar 9Karta, ©teop^affe natne, nincf SJ^aria 9Jiagba(ena. nüb omnm ©mma neggi, nutcf fc
^üngrt man fat§n?at, fnmba temma armfafte pibbt, iiU li§ temma omma (Smma mafto: 9^ainc, faje, fe om ftnmi ^oicf.
^erraft ütlt§ temma fe ^üngri mafto: .^aje, fe om ftnnu
@mma. @eftfammaft tunnift mötti§ temma fe ä^ünger I)cn^
neffe mannu. ttnmbat enge fäl^I möta (e^it, nal^rftt tcbba, ninrf pniftafit febba ^Jä^^b, ntncf iittefit: ^ebbene f)enba§, M ijäfti mutvat finna fe ^em|)It, ninrf f^eb temmo jeEeg üUeö folme petlna fiffen, amita ^^enba§ effi, oöet finna ^mnmata
^otcE, fi^^ afto atta fe rifti ©elfammal fombet faj^n neeb förge^ja^pit na'^rftt tebba teine teife fean netne firja- tnnbjate nindt mannambatte, ntncf fe raglfima fa^n, ntncf üt=
(eftt: ^cmma om teift aiüitannt, ntncf et tuot l^enba^ cfft mitte amita, temma om S^riftng fe ,tnnniga§ feft ^fraelli mal^ft, fe erratnattittit Snmmalaft, temma atritafo ^enbaö effi, nincf aftfo nüb ma'^a rifti l^äl^tt, et met)c nägt)emc, nincf nf=
fitme tebba. ^emma om ^nntmala ^)ä^tc (o'^tttnt, fe ^äftfe tebba nitb, ta^ab tenta, feft temma om ütfennt: S!J?inna ofte i^nmmala ^oicf. (Sebbafamma l^eitfit temmafe fal^n ette neeb römlit, fnmbat temma fa^n rifti ^^a^Ie pantnt ollit, ninrf na'^rfit tebba. 0a'^l offatettit tebba fa^n neeb föbbafnKafet, aftfit temma mannu, nincf te^et temmate 3tti!et, itincf ütle- fit:' OÖet finna fe ^nba .totniga^, fil§^ otuita l^enba^ cfft.
®ngc ncift fnrjateggijft ü|, fnmbat fä^l |)o^tnt oöit, nal)ri§
tcbba, nincf tan§: Ottet finna (S^l^riftn^, fi^g amita ^cnbag effi, nincf meit. @i^§ fofti§ fe teine, nni|tti§ tebba, nincf lang: S^lincf finna ei ^jetja ^enbag faj^n mitte ^nmmala e'^ft, fen finna toc^ nifnggu|e ^ndfaminnemiffe fiffen ollct? 9^inrf me^e oKeme feperraft fä^t fiffen, feft me^e fa^mc, mea mci)e omma teggo fal^n öcrtl^ennt oEemc. 0efamma enge et ottc mibbafit "fnrja tennnt, nind ^(Sfnffe mafto: ^ffanb, motte minttu ^)ä^lc, fni finna omma ridfnffe fiffc tnllet. 9^iitcE
^(Sfng tan§ temma mafto: ^öttclifntt, minna üttc finnnle, töl^mba fa^t finna mittnn faf)n fe ^arab^fi fiffen oUetna.
9?tnc! fui fe tunb oUt, fat jjimmebug üCfe fe fog=
goneS ma'^, ammo fe ütteffenni tuimtni, nind fc pcitülitf fao- tt§ erra omma 9^tncf fet ütteffal tunnÜ ^etcfa^
ninif (au§: ©Ii, (SU, (ama afobat^ani, fe om er- rafeljetut: 3)?tnnu Sitmmal, niinnu minrf|)erraft ofiet finna mtnno ^)erralle jetnut ? StJJönne enge, fen fä^t man faifit, fut nemmat fe fn^lfit, ntfefit nemmat, temma ()etc!ab febba ©üaft. ^erraft fut ^©fn§ tel^big, et jo fip teube mi^tnt olti, et fe ftrri teutetut fai, üteb temma: ^Uiinna jannoba. fat^ n^ annnm teu^ Stifet, nincf |)ea
neine feaft finno, mött iitte @c^it)amnti, nind lentis fe Stifa nincf ^fo)pi fa^n, ninrf piftig fe ütte ro^ ^^ä'^Ie, nind ponni fe temma fnlj ette, nind jo^ti§ tebba, nincf nttefit teine teife tüafto: O^ta, (äffe fajebe, ©lia§ tnHeb, nincf tebba atfamöttab. ,tni nitb ^©fn§ fe ätife mötnut oHi, nt!i§
temma: <Be om tentetnt. 9lincf teiftforra ^eicfa^ temma, nincf lang: :^^ffa, oma ^enge anna minna finnu fäg^e fiffe.
9Zincf fni temma fe üttelnnt oßi, tafcE temma fe pä]§ lan^
geba, nincf onbi§ omma ^enge iiile^. ^JZincf faje, fe ette^ol^- mine fe ^empli fiffen fifcfiä ^enba§ fa^icf, fatte tücfi fiffe üKembaft o|aft ammo attambaje o^a, nincf fe ma'^ merrifi, nincf neeb pajet tadjffit fa|icf", nindf neeb i^anmat amifit l^en- ba§ nlle^, nind tonfit üßeg patjn il^n neift pö^alifnft Sni- meffift, fumbat fä^I maggafit, nind Iej3it metja neift f)aumaft, perraft temma üWefton^mift, nind tulüt fe pö^)a fi^na fiffe, nind nöitafit !^enba^ patjntle. ^nge fe )3ä!^me]^g, fnmb fä^I man*fai§, temma mafto, nind fumbat fä^^t man oHit nind ]^oibfit febba ^ffanbat S^fnft, fui nemmat neggefit, et temma nifnggul^e tennitamiffe fa^n erratad^fnS, nind neggefit fe malj merrifemat, nind mea fä^t fi'mbi, l^eititafit nemmat ^enbaö mäg^ fal^n, fitfit Snmmalat, nind iitlefit: ^ötteUfntt, feft- nane om n^ tnagga ^nimene olnnt, nind ^ummala ^oid, nind fi!^f rag^maö, fnmb fäl^l man olti, nind fajefit, fni nemmat neggefit, mea fal)( fimbi, (ei)et nemmat omma rinna mafto, nind fäljnbfit jette^ ümber. faifit enge fi^ temma l^öimfaifet fanmelt, nind ^»afjlu naifi, fnmbat (^alilaea mal^ft oCtit, temma ;)erran fennut, nind neggit fe fi^f, fnmba fean Olli 5!J?aria 9!JJagbaIena, nind ^IRaria fe meifn ^acobi nind
Sofeffe ($mma, ntucf Satome fc ©tiima neift gcBcbci, fumbat temma pcrrati oüit fcunut, fiti tcinma (^altlaea ma^
fiffen oHi, nincf t^ent|enut, ninc! paljii teife, fitmbat temmo toufatemmi ti^na lemtut oKit. @e ^uba n?a§ enge, fe^erraft et fe fäbtniffc pcm oÄi^ et ei mitte neeb tl§iit fe rifti ^^ibbit jä^nm fet |)öl)a beitrat (feft fefamma
^)ö5a otti fui^r) |)at[efit nemmat ^ilatuft, et neine lul^b pibbt imirtut rtind aHaltiötitt fa^^mQ. @i^g tuÜit nceb föbbafutta- fet, ntnd murbfit \t\)\ el^gmel^el neeb luljb, jiincf fei tcifel, fumb temma fa^^n rifti :pä!)Ic ^antut olli. ,^ui nemmat enge 3@fnffe mannu Mit, fui nemmat neggefit, et temma jo er- rafo^^lnut oÜi, ig murra nemmat temmat nceb hi!^b mitte, enge neift föbbafnttafit ama^ temma fülge ütlc§ oa fttijii, nincf ni ^3ea njcrri nincf tneffi fä^^lt tuetja. 9Zincf fen febba nennnt om, fe om tunniftannt, nimf temma tunnifta^
mine om töifi, nincf fefamma tt)ab, et temma tötte iitteb, et tetje fa^n nffnte. 0eft nifnggnft om fünbinnt, et fe fiiTi tentetnt fai^: ei peate temmat iittefit M)b mnrbma.
9^incf teiftfort, ntleb teine firri: S'Jcmmat faljruat neg^
gema, fenne fiffe nemmat |3iftnnt ommat. ^erraft fet öbban- M, feft et fe fäbmiffe ^eittj ofü, fnmb om fe etjn|)öi^a, tnHi Sofet)^ 5(rimatt)iaft, fe lifjna fiffeft feft ^nba ragtjtnaft, ricfag mep, n| rat^i ^ffanb, p ninct" magga mep, fe ig otle mitte onima me^te anbnnt neinc neluo fiffe, fnmb fe ^nmnmla ricfnffe püf:jk ot)tig, feft temma ofti it^ ä^ffanba Si^riftnffe jünger, fnmmanbafit faHaja, fni^rc petjnffe cl)ft feft ^nba rag()n)aft, fe otti ni jntcfe, nincf tei ^iiatnffe ntannn, nincf paßig, et temma tt)oi§ aüamötta fe i^n ^©fn. ^ilatu§ enge immeteüig ^^en- ba§, et temma jo errafo^Innt olli, nincf ^aicfaS febba mel)ft, ninc! füffig tenimalt, fa^g fe fanina olli, !ni temma oHi errafo^lnnt. 9Zincf !ni temma teljba fai feit pä|met)clt, anbig temma ^ofe^j^eße fe i^n ^(^fu, nincf fefc!i§, nemmat pib^
bifit tebba temmale anbma, nincf ^ofepl^ oftiS li^^naft reiloaft.
^ä^)l tnßi enge fa^n 9^icobcmng, fnmb enneaifo ö ajal fe ^ffanba i^^fnffe mannu ofc tnlnnt, nincf te^e 93Zt)rr:^c nincf 5noe, tij3 teine teife aCt pta fabba naigla. 0i^g niötfit nemmat fe i^n S©fn, fumb alla ujotut oHi, nincf mäc^ffit tebba üttc
|)uc^ta lina^e rein^a fiffe, nincf feutfi temma finbi lina^e ret^
tifube ntncf fe faüi ro^u fa^u, !ui fc ^uba ragtjma fombe om, ma^ matta. @äJ)I oUi enge fe affeme pä^l folje temma rifti päl^le |)antut fax, aibt, ntncf fe a^a ftffen ü|
tünftue i^auiüb, fc ollt ^ofeplji |)crralt, fumba temma oüi (af^fnub xal)oba ütte paje fiffe, toiba fiffe olle tüel^l ixU tefi pantitt, finita fiffe |)anncfit nemmat fe i^ffanba ^(Sfnffe, fe fäbmtffe peima perraft feft ^uba ragljmaft, et fc ^)ö^a ^)ätj(e tuCti, ninc! fc Ijanmb liggi otti, ninct' iDcl}ritafit ütte fnl^re fimi fe uffe ette, nincf le^it fa^^It erra. ©äi^t olli enge Wa- ria 9}?agbatena, niuc! ^Äaria Sofe^, neeb iftutafit tjenba^
mafto febba l^anmba, fa^n teife naift, fumbat i^^Sfnffe |)erran oKit fcnnut, ©alitaea ma!^ft, ninö' fajet, fü()e ac^f fui temma i^u pautnt fai. ^^lemmat fä^nbfit enge iimber, nind malnii^^
ftafit neeb fattit ro^nt nincf faimi, nincf fe pö!§a üUe ottit nemmat maicf, fe fäbnffe |)erra. @e( teifel ^3eitt)a(, perraft febba fäbmtfje ^jcima, tnHit neeb förge|)a)3^}it nincf ^l^arifeerit t\l)l ^itatnffc mannn, nincf nttefit: ä;ffanb, nie^e oiteme möttennt, et fefinane erra|)etja ütlig, fni temma ineljl eüi, minna tal^a fofme ^jeima perraft üßeftonfta, fe))erraft feffe, et fe ]^anmb l^oitnt fap ammo folmanbenni ^eimani, et ei mitte temma Qüngtit tnüe, nincf tebba erraitjarrafta, nincf iittemat fe rag^ma mafto: iemma om feft fnnnaft üÄeftonfjnnt, nincf fa^b fe rni^mane ^jettnS fnrjemb, fni fe el)fimine. ^itatnS ian§ neine mafto: om teil neeb ^öibjat, mincfet ftnna, nincf l^oitfet, fni te^e ttjate. 9^emmat te^it finna, nincf f)oib=
fit fe l^anmb t)oibjabe fal^n, nincf pannit fe fimi finbi ^)e|ati Mjn.