© Verlag Hölder-Pichler-Tempsky GmbH, Wien 3
Inhalt
Teil LATEIN IN UNSERER ZEIT Lehrplanmodul 6-jh. Latein
Teil 1: ALLTAG IM ANTIKEN ROM Der Mensch in seinem Alltag
1.1 ÜT: Iuvenal: saturae VI 246–264 (gek.) ... 5
IT: Laudatio Turiae (CIL VI 1527) 1, 27–32 (gek.) ... 5
1.2 ÜT: Martial epigr. X 48 (gek.)... 8
IT: Bernhardus Claraevallensis, apologia ad Guillelmum Abbatem c. 20 (gek.) ... 8
1.3 ÜT: Eadmeri vita Sancti Anselmi cap. 22 (gek.) ... 12
IT: P. Vergilius Maro: catalepton 5 (gek.) ... 12
1.4 ÜT: Petronius: saturae 45, 5–12 (gek.) ... 15
IT: Salvianus Presbyter: De gubernatione Dei VI 37 f. (gek.) ... 15
1.5 ÜT: Petronius: saturae 28, 1–5 (gek.) ... 18
IT: A. Gellius: noctes Atticae X 3, 3 ... 18
1.6 ÜT: Epistula Petri I 2,18–3,3 (gek.) ... 22
IT: A. Gellius: noctes Atticae X 3, 5 ... 22
1.7 ÜT: M. Porcius Cato: de agricultura 2, 1–3 (gek.) ... 25
IT: C. Plinius Secundus: epistulae III 1, 4–8 (gek.) ... 25
1.8 ÜT: L. Annaeus Seneca: epistulae morales ad Lucilium LXXXIX 21 (gek.) ... 28
IT: M. Tullius Cicero: de oratore I 179 (gek.) ... 28
Teil 2: EDLE WILDE UND GRAUSAME BARBAREN Begegnung und Umgang mit dem Fremden
2.1 ÜT: Iohannes abbas St. Arnulfi: vita Iohannis Gorziensis cap. 132 f. (gek.) ... 31IT: Guillelmus de Rubruc: Itinerarium 30, 2 (gek.) ... 31
2.2 ÜT: Guillelmus de Rubruc: Itinerarium 34, 2 (gek.) ... 35
IT: Iohannes abbas St. Arnulfi: vita Iohannis Gorziensis cap. 131 f. (gek.) ... 35
2.3 ÜT: Leo Archipresbyter: Historia de preliis Alexandri Magni III 17, 2 f. (gek.) ... 38
IT: Gesta Romanorum 175, 2 f. (gek.) ... 38
2.4 ÜT: Cornelius Tacitus: Agricola c. 12 (gek.) ... 42
IT: Beda Venerabilis: Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum II 1 (gek.) ... 42
2.5 ÜT: Petrus de Dusburg: Chronicon terrae Prussiae III 5 (gek.) ... 45
IT: Cornelius Tacitus: Germania c. 38 ... 45
2.6 ÜT: Iohannes Chrysostomus: adversus Iudaeos oratio I 3 (gek.) ... 48
IT: Codex Theodosianus XVI 8, 1–6 (gek.) ... 48
2.7 ÜT: Cassiodorus: Variae XII 22, 3–5 (gek.) ... 51
IT: Plutarch: Moralia II 2 (gek.) ... 51
2.8 ÜT: Simon Grynäus: Novus orbis regionum ac insularum veteribus incognitarum p. 592 ... 54
IT: Juan Ginés de Sepúlveda: apologia pro libro de iustis belli causis. cap. 2–4 (gek.) ... 54
Teil 3: RELIGIO „Religio“
3.1 ÜT: M. Tullius Cicero: de legibus II 15 f. (gek.) ... 58IT: C. Suetonius Tranquillus: Augustus c. 90–92 (gek.) ... 58
3.2 ÜT: Albius Tibullus II 5, 1–16 (gek.) ... 61
IT: Aulus Gellius: noctes Atticae X 15, 3–20 (gek.) ... 61
3.3 ÜT: Aurelius Augustinus: de civitate Dei VI 5 (gek.) ... 64
IT: Lactantius: divinae institutiones I 15 ... 64
3.4 ÜT: Iustinus martyr: apologia I 27 (gek.) ... 67
IT: Titus Livius: ab urbe condita XXXIX 18 (gek.) ... 67
4 © Verlag Hölder-Pichler-Tempsky GmbH, Wien
3.5 ÜT: L. Annaeus Seneca: epist. moral. XLI 4 f. (gek.) ... 70
IT: T. Lucretius Carus: de rerum natura V 1190–1200 (gek.) ... 70
3.6 ÜT: Aurelius Prudentius: liber Peristephanon X 1026–1040 ... 73
IT: Iulius Firmicus Maternus: de errore profanarum religionum. 2,3 f. und 22,1. (gek.) ... 73
3.7 ÜT: Pseudo Seneca: epistulae ad Paulum VII (gek.) ... 76
IT: Arator: de actibus apostolorum I 1016–1025 ... 76
3.8 ÜT: Michael Servetus: Christianismi restitutio p. 699 f. (gek.)... 79
IT: Thomas von Aquin: Summa theologiae I 2.3 (gek.) ... 79
Teil 4: LATINITAS FONS Rezeption in Sprache und Literatur
4.1 ÜT: Romulus Nilantius, fabulae Rhythmicae II 13 (gek.) ... 82IT: Aurelius Prudentius: liber Peristephanon III 146–165 (gek.) ... 82
4.2 ÜT: Giraldus Cambrensis: Itinerarium Cambriae I 8 (gek.) ... 86
IT: Petronius Arbiter: saturae 58, 9–14 (gek.) ... 86
4.3 ÜT: P. Ovidius Naso: Heroides XII 179–193 (gek.) ... 89
IT: Carmen de prodicione Guenonis vss. 365–374 ... 89
4.4 ÜT: Pseudo-Seneca: Octavia vss. 825–843 (gek.) ... 93
IT: Carmen Buranum 118 ... 93
4.5 ÜT: L. Apuleius: Metamorphosen IX 7 (gek.) ... 97
IT: Iulius Valerius: res gestae Alexandri I 12 (gek.) ... 97
4.6 ÜT: L. Annaeus Seneca: Oedipus vss. 1042–1058 (gek.) ... 100
IT: Anthimus: de observatione ciborum cap. 14 (gek.) ... 100
4.7 ÜT: L. Annaeus Ambrosius: Hymnus I ad galli cantum (gek.) ... 103
IT: Itinerarium Egeriae cap. XXIV 2 (gek.) ... 104
4.8 ÜT: L. Annaeus Seneca: Phaedra vss. 638–712 (gek.) ... 107
IT: Sextus Propertius: elegiae III 24, vss. 23–36 (gek.) ... 107