• Keine Ergebnisse gefunden

ET PUERPERARUM.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Aktie "ET PUERPERARUM."

Copied!
54
0
0

Wird geladen.... (Jetzt Volltext ansehen)

Volltext

(1)

GRAVIDARUM P A R T U R I E N T I U M E T PUERPERARUM.

DXSSERTATIO INAUGURALIS

M E D I C O - O B S T E T R I C I A Q U A M C O N S E N S U E T A U C T O R I T A T E

G R A T I O S I M E D I C O R U M O R D I M S

IN

l \ I Y E R S I T 1 T E L I T T E n A n i M C A E S A R E 4 D O R P I T E I S I

A D G B A D U M

R I T E ADIPISCENDUM

I.OCO CONSUKTO PUBMCK DKFKJinKT AIICTOR

Joannes Odin,

•••>•• m . H , * . , . C U R O N U S . „ " ' " ' ""v^

" « . i m a t U K ^ . , • / ' , ,, \

D O R P A T I L I V O N O R U M , V "

T Y P I S H R N R I C I L A / V K M A N I N I .

T i n c r c x i . i x .

(2)

haec dissertatio ea conditione, u t , simulac typig fu e rit ex c u s a , quinque e j i » exempla tradantur collegio ad libros explorandos constituto.

Dorpati L i v o n . die X X I l l mens. Mart. a. 1849.

Dr. B i d d e r , ( L . S . ) ord. med. h. t. Decanus.

Jb

f |u| m | B 1 f r T f T— — • w m B - f - - ' -1

(3)

f 1EEI ! ! • WA&I El

P R O F E S S O R I ,LITER. U M V E R S I T A T I S D O R P A T E N S I S P. 0 .

H O C O P U S C U L U M

PIO GftATOOUK ANIMO

O F K B R T

AUCTOR.

(4)

cessus effecit ac viam indicavit, qua ad cognoscendam morborum naturam perveniamus, jure ac merito postu- latur ut morbi non sicut antea iieri solebat, simpliciter tractentur, sed ut quaevis sententia, de morbo aliquo lata, exitu sectionum quum affirmetur tum corrigatur.

In quibusdam autem morbis, praesertim ubi ad naturam eorum cognoscendam sanguis et substantia nervorum ac- curatius inquirenda sunt, Iongo tempore opus erit, donec satis edocti simus; at interdum tot homines morbis illis non pervestigatis continuo absumuntur. In casibus ejus- modi ut medici observationes in cura factas in medium

(5)

proferant maxime optandum est. ld potissimum in themate hoc eligendo spectavimus: non solum quae ipsi in noso- comio nostro obstetricio, ill. prof. Walter praeceptore, experientia didicimus, hoc libello publici juris faciemus, sed etiam sententias nonnullorum illustrium medicorum afferemus. E morbis, quorum descriptioneni fini libelli adjecimus, tres intra annum in nosocoiuio nostro obser- vati sunt, extremum prof. Walter e praxi piivata nobis- cum communicavit.

(6)

partu ipso et in puerperio afficiuntur, saevissimus est et mortem saepissime affert i s , qui nomine Eclampsiae appellatur, et quo coiivulsioues universales clonicae et tonicae rapidissimo decurau, ex graviditate et partu profectae atque cum sensuum defectu conjunctae significantur.

Quanti m o m e n t i ' sit h o c genus convulsionnm, sine dubio jam antiquissimos viros medicos non effugit; non tamen distin- xisse videntur inter hunc morbum, qui tantum feminae gravidae, parturienti proprius e s t , et alias similes' formas convulsivas, atque Mauriceau, qui partus cum convulsionibus conjunctos ita d e s c r i b i t , ut maximam similitudinem habeant cum Eciampsia nostrae aetatis, de quadam propriaetate earum nihil meraorat.

Sauvages primus distinxit inter Eclampsiam et epilepsiam, d i c e n s : „ E c l a m p s i a diifert ab epilepsia vulgari, quod sit acuta.

quandoque remittens, aut omnino continua; definiri potest morbus convulsivus clouicus acutus, cum sensnum in paroxysmo feriat:one." Haec djstinctio autem non ab omnibus recepta est,

»am paulo post Cullen1) audimus dicentem, utrumque morbum omnino parera esse. Qua sententia motus, Hamilton anno 1801 denuo huuc errorem oppugnavit, ac paucis verbis quod utrique morbo proprium esset et qua re inter se differrent descripsit.

1 ) Meissnert) Forschungen des .I9ten Jahrhunderts etc. Ir Thl.

|>ag. 156.

«

(7)

Quamquam ex illo terapore plerique auctores mouent, ne Eclampsia cnm aliis morbis convulsivis confnndatur, non tamen omnes diversitatem illam persuasam habere videntur, id quod partim ex ipsis verbis scriptorum e l u c e t , si exempli gratia Capuron d i c i t : „ L o r s q u e les convulsious sont g&ieVales, elles ressem- blent plus ou moins a l'hyste*rie ou k ' ' e p i l e p s i e ; p e u t - 6 t r e m£rae ne sont elies que des acces de ces deux maladies, deter- mine*s par 1'exaltation de la sensibilite' durant le travail" • ; aut si Desormeaux'1) epilepsiam, catalepsiam, tetanum et c o n - vuisiones, in graviditate etc. ex magnis inanitionibus ortas, non ab Eciampsia differre c o n t e n d i t ; partim ex variis formis, quas nonnulli auctores, in quorum numero Dewees, Eciampsiae de- derunt, necessario colligitur.

Ut periculum hujus e r r o r i s , quoad fieri p o t e s t , evitetur, h o c loco breviter describamus ea genera convulsionura, quibus- cum Eclampsia saepissime confusa est.

1. Convulsiones hystericae. Plerumque inveniuntur, per primos quattuor menses graviditatis QBurns)3); Canstatt4) contendit etiam, convulsiones, quae per illud tempus appareant, 8emper hystericas, nunquara vero Eciampsiam esse habendas, cum Eclampsia nunquam illo tempore inveniatur. Sed convul- siones hystericae etiam graviditate jam longius progressa et in ipso partu apparent (Wigand), et interdum insolitas formas convnlsivas tetani, catalepsiae assumunt (Kiwisch). Feminae, quae his convulsionibus afficiuntur, pallidae, tenerae, nervosae giint, saepe etiam extra graviditatem convulsionibus laborave- r u n t , doloribus perferendls non adsuetae C Wigand), — p r o - clives ad animi d e f e c t u s , aut ex alia caussa debilitatae sunt {Burns). Impetui non anteceduut apparitiones congestivae, sed

2) Btuch und Moser, Handbuch der Geburtskunde In alph. Ordng.

pag- 67.

3 ) Burns, Handbuch der GeburlshUlfe etc. pag. 494.

4) Canstatt, Hamlbuch d. raed. Klinik. 3r Band, Iste Abthlg.

pag. 395.

(8)

qnae solent hystericae, globus hystericus, frequens oscitatio, gemitus, palpitatio c o r d i s ; dolor capitis aut omnino non ade.st aut, si adest, non tam gravis et continuus est, caret signis con- gestionis ad caput. Impetns breviores esse s o l e n t , et facies non tam distorquetur, ut in Eclampsia fit; magis quieta igitur, pallida aut subrubra (Dewees) videtur; lingua dentibus non compressa e s t , spuma in ore non agitur; aegrotae frequenter suspirant et gemunt ; extremitates clonicis convulsionibus vehementi8sime afiiciuntur, et saepe ingenti vi jactautur, spasmus tonicus pleruraque formam opisthotoni habet, et in- tcrdnm dorsum ita retorquetur, ut vertex calcem attingat.

Facultas autem sentiendi et percipiendi nunquam oranino sublata e s t , qua re praesertim Jias convulsiones ab Eclampsia differre Hamiltona~) d i c i t ; irapetus interdum asphyxia in- terrumpuntur (Burns), atque inter lacrimandum, singultien- dum , ructandum tlniuntur, aegrota mentis suae statim c o m - pos fit , et eorum , quae facta sunt reminiscitur, pulsus tunc parvus, debilis, respiratio non impedita est; alii morbi paroxysmos non sequuntur [Constatt, Burns et alii). H o c genus convulsionum plerumque nullum affert periculum et Dewees eas sexies aut octies in decursu ejusdem graviditatis sine damno revertentes consideravit.

2 . Convulsiones epilepticae. Hae maximam similitudinem habent cum Eclampsia et diagnosis in femina gravida et par- tnrienti vix fieri potest, praesertim quum domina Lachapelle e) se casus observasse dicat, ubi epilepsia tantum per graviditatum tempus reversa s i t ; • sed hae ohservationes a nullo alio auctore confirmantur, dicunt potius plerique epilepsiam saltem eadem frequentitate aliis quoque temporibus apparere, ac Velpeau 7) et Meissner, eam per tempus graviditatis et partus omnino non a d e s s e , itaque graviditatem etc. minime caussam primam esse

5) Hamilton, praktische Bemerkungen etc. pag. 185.

fi) Meissner\i Frauenzimmerkrankheiten. pag. 317.

7) eodem l o c o .

(9)

epilepsiae, s e d , si h o c tempore appareat, j a m antea aliqua vi damnosa eam provocatam esse contendunt. Si addimus, epi- lepsiam esse morbum clironicum, periodice revertentem, paro- xysmos plerumque non tam frequentes esse, nec decursam gra- viditatis et partus turbare (Dewees); saepe eis antecedere auram epilepticam, et convulsiones epilepticas in uiiiversurn minus esse tonicas, quam in Eclampsia fieri s o l e t : in multis casibus profecto certara diagnosin statuere poterimus.

5 . Convulsiones ex inanitione. In plerisque casibus caussa, quae vehemens haemorrliagia esse s o l e t , proprietatem harum convulsionum ita indicat, ut uullo raodo cum Eclainpsia confundi possint. Quisqae impetus asphyxia finitur, paroxysmi fre- quenti8sime revertuntur et praecipue musculi faciei et pectoris convulsionibus afficiuntur {Burns 8) ) , qno fit, ut sensus debili- tatis et imbecillitatis magis magisque augeatur, et perspicuae apparitiones sanguinis d e i e c t u s ; facies pallida, extremitates fri- gidae etc. observentur, quae aegrotae visum dant prorsus, c o n - trarium e i , qui Eclampsia provocatur.

4 . Convulsiones apoplecticae. Tautum iu iis casibus, ubi stadiura congestivura diutius apoplexiae antecedit et continuum e s t , similes impetus atque in Eclampsia oriri p o s s e n t ; m o x tamen intrant apparitiones paralyticae, quae proprietatem harum couvulsionum designaut.

Eclampsia ut j a m supra diximus per graviditatem, iu partu ipso et in puerperio apparet, in qua re omnes auctores, Dewees et Kiwisch exceptis, consentiunt. Dewees9) dicit, feminas gra- vidas etiam ex aliis caussis quaro ex graviditate convulsionibus affici p o s s e , id quod saepe fieri se putare, ac seraper statuen dum e s s e , si malum non coujunctum sit cum apparitiouibus, quae in partu occurrant. Si partus caussa morbi s i t , malum semper e o tempore apparere, quo fibrae uteri maxime extensae sint, et os tincae in partu dilatetur; aut si fibrae illae con-

8) Burns, Handbuch der Geburtshiilfe etc. pag. 494, 9) Dewees, die Krankheiten des W e i b e s . pag. 252.

(10)

tentis uteri in excitationem ductae sint, quam impedire non posstmus, et quae eandem vim exerceat atque partus i p s e ; se convnlsioues observasse ante finitam graviditatem; tum vero uterura eandem excitationem passum esse, quam tempore foetus plane evoluti, et semper signa partus intrantis, ut ex explora- tione, per vaginam facta, patuerit, adfuisse. Secundum hanc opinionem praecipue ex signis partus, prout aut adsunt, aut deeunt, dijndicandum e s t , utrum aegrota convulsionibus alins generis aut Eciampsia correpta s i t ; sed supra commemoravimus non solum Eclampsiam, sed varias convnlsionum formas cum partu posse conjnnctas e s s e , itaque non quaeque forma convul- sionum, quam in partu observamus, Eclampsia appellanda e s t ; praeterea ex historia m o r b i , qnam Prof. Walter nobis narravit, sclmus uterum feminae, Eclampsia afTectae, nullum vestigium ostendhne actionis, quam in partu e x e r c e t , et feminam post magnam sanguinis evacuationem et post capitis superfusiones, aqua frigida institutaa, ad bonam valetudinem reversam, tribus tantum hebdomadibus praeterlapsis, infantem peperisse. Kiwisch19)

contendit partum ipsum caussam esse Eclampsiae, et tantum proficiscf poBse ex uteri excitatione, quae similts sit excitationi in partu i p s o . At secundum verba viroram Blundell, Duges, MHnchmeyer, Carus, Bttsch, quae auctor ad opinlonem suam confirmandam affert, Eclampsia graviditate nequaquam exclu- dltur, sed potius ostenditur, Eclampsiam, si in graviditate apparet, saepe partum p r o v o c a r e , non vero i t a , ut Eclampsia non interrupta graviditate nunquam desinat. Praeterea h o c ! o c o observatio, quam adfersus Dewees attuiimus, adhibenda est.

Magis variae et discrepantes sunt sententlae de tempure, quo Eclampsia in gravrditate appareat. Dum Wigand et Blundett nultam ejus periodum excipiunt, Busch « e Eclampsiam aliquoties observasse refert mense quarto, Velpeau metise s e x t o , Hasen- berg septimo, Burns convulsiones priorum mensium graviditatis

10) Kiwisch, dir Krankheilen der Wftrhnerinnen. pag. I!*5.

(11)

plerumque hystericis adnumeraiidas esse c o n t e n d i t , Camtatt autem primis quattuor mensibus Eclampsiam oranino excludi, Chaussier Eclampsiam tantnm extremis duobus mensibus et Menard11) eam tantum sub finem graviditatis inveniri dicit.

Multi auctores inter se consentiunt Eclampsiam primo graviditatis dimidio raro solum apparere, ex h o c autem tempore, ut domina Lachapelle 1 2J d o c e t , frequentiorem e s s e , ita ut instanti partu malum frequentissimum sit. Quum numerus caussarum morbi graviditate progrediente augeatur, Eclampsiam sub finem gravi- ditatis frequentissimam esse admodum verisiraile est.

Omnes auctores in h o c consentiunt, partum ipsum id tempus e s s e , quo Eclampsia frequentissime observetur; et si alii aliam partus periodum imprirais premunt, nos quidem cen- semus, quaraque periodnm satis idoneam caussam Eclampsiae dare, nec ita magnam differentiam inter varias periodos inter- cedere.

Secundum Meissner post partum Eclampsia rarissimo oriri videtur, secundum Busch autem pari modo apud feminas gravidas ac puerperas.

Maxime inter se discrepant auctores de frequentia Eclam- p s i a e ; nes quidem non consentimus cum domina Lachapelle,

Levret et aliia, si dicuut, caussam varietatis illius imprimig in apparitione epidemica positam esse, sed potius in e o censemus, quod fines Eclampsiae nondum satis constituti sunt, et quod alii scriptores ei attribuerunt ambitum multo Iatiorem, quam alii concedunt. Priusquam igitur diagnosis Eclampsiae inter viros doctos convenit, nobis satis inutile videtur r e f e r r e , quoties Eclampsia quum omnino in partibus, tum per graviditatem, per partum et per puerperium observata sit, et tantum h o c ex rela- tionibns illis intelligere possumus, quam variae sint observationes a variis scriptoribus faetae.

11) Rusch u. Moser, Hndbch d. Gbrtskde in alph. Ordng pag. 86.

12) Meissners Frauenzimmerkrankheiten. pag. 322.

(12)

Merriman inter 10,000 partus Eciamps. observ. 48,ies; per gravidit. —, per part. 42, post part- 6 Domina Lachapelle rt 15,652 rt tt rf 40 tf tt

it it

ir rr tt 22,243 n tt tt 27 tf tt

11 tt 23 , 4 3 Pacoud . . . . tt 2,341 tr H it 2 tr tt

it li 2 ,

4 „ . . . . rt 1,615 tr II tf 7 tt ii 7 li if

tt

5 tr 1,710 tt ft tt 8 tt tt 1 1i rt 5 , „ 2 6 tr 2,341

tt tt 16 tt tt 6 tl ti 7 „ „ 3 7 „ .... tr 3,201 tt tt tt 14 tt

4 ll li 6 „ „ 4 Busch .... rr

11 11 tt 21 tt it 2 tt

11 „ 8 Desjardins . . rr 1,000

tt tt 7 tt it

tl II 5 „ , 2 Champion . ... rr 3,000 tt tt tt 10 n tt

ll It 10 tt

Velpeau . . . tr

it 11 tt 21 tt tt 7 tt li 5 „ „ 9 Collins . . , rr 16,414

tr ti 30 tt It

tt tr

II

Haussmann . . tt 15,000

tf 4 tt it

tt it

Hart .... tr 400 tt tt

6 ti ti

ii tt

Churchill tt 38,000 tt tr tt 79 tt tt

II it

— —

(13)

Eclampsia vario modo divisa e s t ; prout alttis scriptor con gestiva syroptomata animadverterat, alius autem Eclampsiam o b - servaverat in femina d e b i l i , tenera et minus plethorica, exorta est Eclampsia, quae appellatur apoplectica, Eclampsia nervosa et inter utramque Eclampsia epileptica; alii autem divisionem in proprietate convulsionum posuerunt, itaque exortae sunt Eclampsiae cataleptica et tetanica; ut paucis dicam, raro alius auctor in divisione ab alio facta acqnievit, et quoad fieri potuit, novas formas addidit.

Ne a re ipsa longius distrahamur, omittamus quaerere, quo jure iilae formae constitutae sint. Discrimine inter Eclam- psiam et convulsiones hystericas, epilepticas etc. facto, cum

Wigand, Merriman, Canstatt et aliis consentimus, naturam Eclam- psiae semper e a n d e m e s s e : permutationem in organismo feminae graviditate et partu provocatam; itaque qnamque divisionem in varias formas inutilem esse habendam. Diversitates autem appa- ritionum, quae per decursum morbi animadvertuntur, posltas esse partim in constitutionum diversitate, partim in g r a d u , quem adeptus sit morbuB, partim in snbita aut tarda morbi evolutione, praecipue autem in e o , quod aut centrales, aut periphericae partes systematis nervorum primum aifectae s i n t ; — ac si Kiwisck in hac re ponit divisionem Eclampsiae in congestivam et epilepticam, nos in ea tantnm duplicem seriem caussarum agnoscimus, quae in permutationibus organismi profundioribus et nondum satis cognitis evndem morbnm p r o v o c a n t , qui in apparitionibus paucas diversitates p r a e b e t , sed cnjus c u r a , ut quaevis cura caussalis, aliquam rationem postulat.

Symptomata.

Transeamus nunc ad Eclampsiam ipsam accuratius con- templandam; per ejus decursum plerumque tria stadia distin- guenda s u n l :

1) Stadium prodromorum; 2) Stadium paroxysmorum cum intermissionibus; 3 j Exitus morbi.

(14)

1. P a u c i t a n t u m m e d i c i s u n t [Ramsbotham,3) Mayer], q u i p r o d r o m o s i n q u o v i s c a s u n e g e n t , e t o b h a n c i p s a m i n o p i - n a t a m a p p a r i t i o n e m m o r b u m tain s a e v u m d e s c r i b a n t ; p l e r i q n e s t a t u m u t r u m q u e , q n u m a b s e n t i a m t n m p r a e s e n t i a m p r o d r o - m o r u m (Chaussier, Johns, Burns, Carus, Blundell e t c o m - p l u r e s a l i i ) ; alii d e n i q u e (Hamilton, Osiander, Wigand, De- wees, Betschler) E e l a r n p s i a m n u n q u a m sine p r o d r o m i s a p p a r e r e c o n t e n d u n t . I n c a s i b u s , q u i n o b i s noti s u n t , E c l a m p s i a s e m p e r statu o r g a n i s m i m a g i s m i n u s v e m o r b o s o s e i n d i c a v i t . — P l o r i m a e a p p a r i t i o n e s , q u a e p r o d r o m i E c i a m p s i a e h a b e n t u r , c o n g e s t i o n e m a d p a r t e s c e n t r a l e s s y s t e m a t i s n e r v o r u m , p r a e s e r t i m a d c e r e b r u m , e t i r r i t a t i o n e m a u t p r e s s i o n e m c e r e b r i , illa e f f e c t a m , d e m o n - s t r a n t ; q u a e x c a u s s a f e m i n a s v i d e m u s i n m a g n o a n i m i m o t u , a n g o r e , t r i s t i t i a , p e r t u r b a t i o n e ; aut in statu c o n t i n u o i n s o m n i e t i r r i t a t o , a u t m a g n a s o m n o i e n t i a , q u a e s e c u n d u m Burns, s i n o n s o l u m e x t r a d o l o r e s , s e d e t i a m p e r t e m p u s d o i o r u m o c c u r r i t , p r a e c i p u e a n i m a d v e r t e n d a e s t ; f a c i e s f e m i n e r u m r u b r a , captit p e r t u r b a t u m e t c a l i d u m e s t , s a e p e v e r t i g i n e , s u s u r r u e t s o n i t u a u r i u m m o l e s t a n t u r ; Baudelocque ' * ) e t i a m s u r d i t a t e m o b s e r - v a v i t ; c o n j u n c t i v a b u l b i o c u l i s u b r u b r a e s t ; a e g r o t a i n t e r d u m q u a s i p e r n e b u l a m v i d e t , s c i n t i l l a s e t p u n c t a n i g r a a n t e o c n l o s h a b e t , e t n o n n u n q u a m o m n i n o o c u l i s c a p i t u r (Baudelocque);

l i n g u a i n t e r d u m infirma e s t ; a e g r o t a e m e d i o in e n u n c i a t o d e f i - c i u n t ; s a e p e a m i t t u n t firmitatem i n c e s s u s , ad r e s a l l i d n n t u r , q u a s a m b i r e v o l n e r u n t ; i n t e r d u m j a m n u n c a p p a r i t i o n e s c o n v u l s i v a e in a r t u b u s e t m u s c u l i s f a c i e i o b s e r v a n t n r ; r i g o r e s , q n i s e c u n d u m Carus c o n v u l s i o n e s m i n o r i s g r a d u s s u n t . S y m p t o m a satis c o n s t a n s in n u m e r o p r o d r o m o r n m c a p i t i s d o l o r e s t s a e p e c o n t i n u n s e t v e h e - m e n t i a s i m u s ; Dewees ,5) d i c i t s e h o c s y m p t o m a s e m p e r o b s e r - v a s s e , e t q u i d e m f u i s s e d o l o r e m v e h e m e n t e m e t i n t e n s i v u m m e d i o

13) Busch und Moser. Handbuch d Gebiirtskttnde in alph. Ordng.

Pag. 71.

14) Anleitung zur Entbindungskunst. Bd. I. pag- 552.

15) Dte Krankbeiten des W e i b e s . pag. 250.

(15)

in c a p i l e a n t e r i o r e , q u e m d o l o r e m , ut a e g r o t a e d i c e b a n t , s i m i l e m f u i s s e s e n s u i , q u a s i c l a v u s c a p i t i d e f i x u s c s s e t ; p o s t h a n c a p p a r i - t i o n e m t a m c o n s t a n t e r c o n v u i s i o n e s s e c u t a s e s s e , u t s e m p e r q u a m c e l e r r i m e l a n c e o l a m a d h i b u e r i t , q u a m a g e n d i r a t i o n e m a d m o d u m u t i l e m s e h a b e r e . E t i n c a s i b u s a n o b i s r e l a t i s d o l o r c a p i t i s t e r f e r e u n i c u m s y m p t o m a o b s e r v a t u m e s t . S e c n n d u m Chaussier e t Wigand c o n v u l s i o n i b u s a n t e c e d i t d o l o r in p r a e c o r d i i s ; Burns q u o q u e e u m i n n o n n u l l i s c a s i b u s o b s e r v a v i t ; v e n t r i c u l u m i n t e r - d u m p r i m u m o r g a n o n e s s e d i c i t q u o d a f f i c i a t u r , e t a e g r o t a m m o r t i o c c u m b e r e p o s s e , a n t e q u a m c o n v u l s i o n e s i n t r a v e r i n t ; p r a e t e r h u n c d o l o r e m v e n t r i c u l i r e p e r i u n t u r n o n n u n q u a m aliae a p p a r i t i o n e s g a s t r i c a e , ut lingua o b f e c t a , c i b i f a s t i d i u m , alvus a s t r i c t a e t c . ; Burns p o r r o s y m p t o m a n o n r a r o o c c u r r e n s r e f e r t d o l o r e m v e h e m e n t e m in l o c o a l i q u o c o l u m n a e v e r t e b r a l i s fixum, q u i aut s o l u s , a u t c o n j u n c t u s c u m d o l o r e c a p i t i s r e p e r i a t u r ; s i m i l e m o b s e r v a t i o n e m Carus f e c i t ; Busch d e t e n s i o n e q u a d a m s e c u n d u m c o l u m n a m v e r t e b r a l e m , Siebold d e s e n s u r i g o r i s aut f r i g o r i s l o q u u n t u r , Rosenberger,8) q u o q u e d u o s c a s u s r e f e r t , u b i d o l o r c o l u m n a e v e r t e b r a l i s o b s e r v a t u s e s t . MeissnerX1') p r o p r i a m q u a n d a m a f f e c t i o n e m m e d u l l a e s p i n a l i s iu g r a v i d i s e t p a r t u r i e n t i b u s o b s e r v a v i t ; q u a e i n c i p i a t a b a r d o r e i n i n t e s t i n o r e c t o e t i n r e g i o n e s a c r a l i , p a u l a t i m l o n g i u g diffundatur e t p l i e r u m q u e c o n g e s t i o n e s a u t c o n v u l s i o n e s s e c u m d u c a t , p o s t q u a m j a m a n t e a d o l o r e s p u e r p e r a e p r a e t e r s o l i t u m v e h e m e n t e s f u e r i n t , e t e x t r e m i t a t e s c o n v u i s i o n i b u s a f f e c t a e s m t . Osiander jun. **) i n o m n i b u s E c l a r o p s i a e c a s i b u s q u o s o b s e r v a v i t f a c i e m e t m a n u s t u r g i d a s v i d i t , i t a u t t o t a f a c i e s , p r a e c i p u e i n r e g i o n e m u s c u l i m a s s e t r i s , l a t i o r f i a t , e t o m n i a l i n e a m e n t a a m p l i f i c a t a v i d e a n t u r , m a n u s a u t e m t u m i d a e e t r i g i d a e s i n t . T u r a o r a u t e m , d e q n o

16) De- eclampsia parturientium. Dissertatio inauguralis medica.

Dorpati Livonorum 1829. pag. 12.

17) Canstatt, Handbuch d. med. Klinik. 3ter B a n d , Iste Abthlg pag. 221.

18) Gemeins. deutsche Zeitschrift fiir Geburtskunde. B d . 2 , pag. 596.

(16)

lioc l o c o agitur, a solito oetlematoso ant seroso diversa esse et magi8 in turgore venoso, quani in accumulatione serosa in textura cellulosa ei consistere videtur; secundum Betschler, qui eandem apparitionem observavit, hic turgor venosus exsu- datione serosa finitur, quae exsudatio a multis medicis animad- versa est (Hamilton, Blundell, Burns, Busch, Betschler,\ nos quoque in uno casu oedema per totum corpus diffusum vidimus.

Pulsus diversus e s t , intcrdum tardus, plenus, tuin magis d e - pressus, irregularis. Si Eclarapsia inter partum intrat, secundum Mayer paulo ante impetum dolores puerperae vehementiores fiunt. Denique notandum e s t : tautum rnro multi ex his pro- dromis conjuncti observantur, sed ex diversis caussis modo hi raodo illi reperiuntur; doior autein capitis et turgor aut tumor iaciei et extremitatum superiornm inaxime auimadveitendi sunt.

Prodromi hi a paucis minutis usque ad nounullas dies permanent.

2 . Postquam hi prodromi brevius aut longius tempus dura- runt, Biit si omnino nou adfuerunt, femina subito facultatem sentiendi et percipiendi amittit, et claraore acuto ac saevo c o l - labitur; oculi rigescunt, facies feram speciem et colorem rubidum, livido - rubidum atque adeo cyaneum assumit, valde turgescit et prima fit sedes horribilium contortionum. Oculi seorsum et in partein exteriorem distorquentur; palpebrae aut diducuntur aut cito aperiuntur et clauduntur, — omnes musculi faciei convul- sionibus clonicis afficiuntur, excepto musculo massetre, qui, tonice contractus, linguam iorte prorectam dentibus coinprimitur, ita ut extrema lingua aut cyaneo colore inducatur, aut vulnerata sanguinem effuudere incipiat\ spurna agitur in o r e ; fere eodera teropore caput aut subito, musculis cervicis tonice contractis, retrorsum et in sinistram partem trabitur, aut paulatim, c o n - tractionibus clonicis in tonicas transeuntibus, in eam ducitur positiouem, qua per totum paroxysmum servatur; tnm convul- siones per totius corporis musculos diffundiiutui- et eos interdum vehementissima agitatione corripiunt. Iiitcrdum dorsi quoque museuli contractinnibus tonicis afficiuntur, ita ut corpus retror-

2

(17)

sum contorqueatur. Spasmo musculorum pectoris et Jaryngis respiratio adinoilum impeditur; spiritus aegre tantum ducitur et interdum oranino intercluditnr; strepitus respirationis impedi- mentis modo appellatis, dentibus collisis et spuma in ore acta stridens fit; id quod Denman ,v) signum tam singulare habet, nt jam ex h o c , non visa aegrota, se stantem in proximo cubi- culo morbum agnosse dicat. Turgor faciei per collum et extre- mitates superiores continuatur; arteriae carotides plerumque vehementer citatae sunt, pulsus nonnunquam initio quidem plenus et durus e s t , per paroxysmos autem d e b i l i s , irregularis fit et vix sentiri p o t e s t ; orgaua deglutitionis continuo spasmo c o n - tracta sunt, ita ut aegrotae, etsi in rarissimis caaibus aliquid in os insereretur, tamen devorare non possent. Interdnm eva- cuationes fortuitae tubi intestinalis et vesicae urinariae occurrunt.

In nonnullis casibus non ipso initio apparitiones congestionis ad caput manifestae sunt, ita ut facies pallidior videatur; haec diversitas observatur in feminis debilibus, perpallidis, praesertim 8i convulsioues initium capiunt a nervis uteri irritatia; si autem paroxysmus diutius permanet aut brevi tempore aliquoties repe- titur, apparitiones quas supra descripsimus denuo observantur.

Uterus inter paroxysmos vario raodo se h a b e t : in gravi- ditate, ubi nullam exercet actiouem, interdura, praesertim si arte cito et graviter interceditur, irapetus reraittentes videmus, utero minime excitato; saepissime tamen dolores intrant, et exploratione per vaginam facta os uteri se aperiens observatur.

De statu uteri per partum sententiae valde inter se discrepant:

Burns cnivis paroxysmo antecedere dicit dolorem, qui ilium provocaverit; ejusdem sententiae sunt Hamilton, Dewees, Blun- dell, Meismer. Secundum Kiwisch nterus in forma Eclampsiae congestiva actionem normalem observare poteat, — in forma epileptica autera impetns cum doloribus concurrunt, u n d e , ai dolores frequentius revertuntur, eodemque tempore partus im-

19) Blundell, Vorlesungen ttber Geburtshlllfe. png. 271.

(18)

peditur, impetus admodum cumiilari possunt. Wigand'10) docet convulsiones flnito jam dolore incipere; uterum accuratius obser- vatum triplici modo se habere : aut omnino quietum et otiosum, ut esse soleat in intervallis dolorum normaliura, aut mediis in convulsionibus actionem normalem et fortem e x e r c e r e , aut deni- que ipsum spasmis corripi, ita ut d o l o r , initio normalis, transeat in contractionem spasmodicam particularem aut in tetanum uteri.

Grenseral) ejusdem sententiae est, eo tantum discrimine, ut impetum una cum dolore dicat apparere. Jorg autein dolores Eclampsia potius debilitari et deprimi putat, quamquam in gra- viditate EcJampsia provocentur. Busch dicit in gravioribus Eclampsiae casibus dolores iente progredi, e t , si citius evol- vantur, frequentiam convulsionum deminui. INos quidem uterum in uno casu vidimus in actione normali, in altero admodum prostratum, nec denique dubitamus, quiu uterus etiam particu- laribus aut universis spasmis corripi possit, et quidem praecipue in iis casibus, ubi Eclampsia initium ceperit ab irritatione ab- normi nervorura uteri. Post partura quoque, ut Kiwisch dicit, convulsiones contractionibus uteri provocantur; non quideni ne- garnus h o c fieri p o s s e , praesertira si dolores post partum vehe- mentissimi snnt; sed observavirau9 convulsiones, ubi uterus erat in statu normaJi et adynamico.

Impetu8, quos adhuc descripsimus, durant ab una minuta usque ad dimidiam aut totatn horam, tnm motus convulsivi p » u - latim remittuntur, facies aspectum horribilem deponit, pulsus deuuo sentitur et regularior fit; respiratio facilior, quietior, maxilla inferior plerumque mobilis fit, ita ut lingua, dentibus compressa, in os reduci p o s a i t ; aegrota positiooem negligentera in lecto assiirait atque in profundura soporem incidit, per qvem 8tertens j a c e t . Si res ad raeiius se vertit, aegrota post aliquod

20) XVigand, die Geburt des Menschen. pag. 259.

21) Schmidt, Encyclopadie <ier gesainmten Medicin. 2ter Band, lste HSIfte. pag. 234.

2 *

(19)

tempHs e sopore expergiscitur, — atlmirata circumspectat, ple- rumqne tantum de languore, lassitudine et perturbatione capitig conqueritur; eorum quae facta sunt minime recordatur; aut sopor non interrumpitur, sed transitum facit ad impetum novum et vehementiorem quoad intensitatem atque extensitatem, c u i , secundum Merriman, antecedit retardatio pulsus conspicua.

Tempus horum intervallorum admodum diversum est, ab aliquot miuutis usque ad complures horas atque adeo dies duraut (Busch), si Eclampsia per graviditatem apparet. A e g r o t a , nisi paroxysmi nimis cito revertuntur, primis intervallis mentis suae compos fieri s o l e t ; si autem jam aliquot paroxysmi per breve tempus redierunt, aegrota, nisi fortia remedia ad impetum amo- vendum adhihentur, ante partum finitnm raentis suae non compos fit, atque etiam post partum, nbi convulsiones, nisi novae caussae accedunt, tantum nonnullis impetibus minus vehementibus rever- tuntnr, sopor ille interdum unum aut plures dies perraanet.

E x hac temporis varietate intelligitur, aegrotam, nisi partus finitus sit, nullo tempore a reditu Eclampsiae tutam esse. In plerisque casibus Eclampsia ante partum non desinit, itaque prout primum apparuit, complures aut paucos impetus f a c i t ; observati sunt impetus viginti et plures, sed iuterdum, si partus cito finitur, unus tantum reperitur.

3. Eclampsia finem assequitur aut in sanitatem transiens, qua in re impetns rarius subito desinunt, sed paulatim breviores, debiliores et rariores fiunt; in casu prospero aegrota mox e sopore expergiscitur, mentis suae compos fit, sed nihil eorum recordans, quae per totum morbi decursum acciderunt, infantem ipsi oblatum suum agnoscere saepe recusat; tantum aliquod tempus remanent sensus languoris in artubus intentis, dolor in lingua vulnerata, perturbatio capitis et pulsus magis rainusve citatus; in aliis casibus aegrota non statim mentis suae compos fit, sed primum, cogitationibus perturbatis, responsa non idonea e d i t ; — aut in alios morbos transgreditur: paralyses particulares (Haussmann), caecitatem (Mende), maniam (Meissner, Bieber-

(20)

geil), insaniam {Schneider)^, p e r i t o n i t i n ( d o r a . Lachapelle).

Busch a d d i t q u o q u e i i i f l a m m a t i o u e m p u l m o n u m e t c o r d i s e t t a n t a m n e r v o r u m s e n s i b i l i t a t e m , ut a e g r o t a e q u a v i s o c c a s i o n e d a t a d e n u o c o n v u l s i o n i h u s c o r r i p i a n t u r .

E x t r e m u s e t f r e q u e n t i s s i m u s E c l a m p s i a e e x i t u s raors e s t , q u a e s a e p e v e l f o r t i s s i m o a u x i l i o a p a r t i b u s m e d i c i a m o v e r i n o n p o t e s t . M o r s a u t s u b i t o i n t r a t i n t e r i m p e t u m , a p o p l e x i a c o n - g e s t i v a a u t h a e m o r r h a g i c a , a u t i n s t a d i o s o p o r o s o , p o s t q u a m r e s p i r a t i o s t e r t o r o s a e s t f a c t a , i i s d e m s t a t i b u s p a t h o l o g t c i s , s i m o d o p a u l a t i m v i m m o r t i f e r a m n a c t i s n n t , aut i n p u e r p e r i o e x a l i o m o r b o , q u i a d E c l a m p s i a m a c c c s s i t , a u t E c l a m p s i a i p s a p r o v o c a t u s e s t ; — a u t m o r s e v e n i t i n t e r i m p e t u r a e x p a r a l y s i c o r d i s , a u t in s t a d i o s o p o r o s o p o s t m u l t o s c t v e h e m e n t e s i m - p e t u s e x d e b i l i t a t i o n e o m n i u m n e r v o r u r a (Kiwisch). S e d h o c q u o q u e in c a s u p a r t e s c e n t r a i e s n o s t r a q u i d e m s e u t e n t i a c o n - g e s t i o n i b u s n o n p r o r s u s c a r e n t , q u u m m u l t i s i m p e t i b u s c i r c u l a t i o s e m p e r v e h e m e n t e r t u r b e t u r , a t q u e e t s i i l l a e a p p a r i t i o n e s p r o - v o c a n t u r , q u a s i n a p o p l e x i a r c t u l i m n s , t a n i e n , u t s e c t i o n e s c a d a - v e r u m d o c e n t , e x s u d a t i o m a j o r i s a u t m i n o r i s c o p i a e l i q u o r i s s e r o s i e f f i c i t u r , q u i s y s t e m a t e n e r v o r u m p e r t u r b a t o f a c i l e m o r - t e m a f f e r r e p o s s e t . R a r o t a n t u m i g i t u r s o l a m p a r a l y s i n n e r v o - r u m h a b e b i m u s . I n singulis c a s i b u s E c l a m p s i a j a m p o s t a l i q u o t h o r a s , p a u c i s t a n t u m p a r o x y s m i s p r a c g r e s s i s , m o r t e m a d d u c i t ,

— s i c DenmanS3) c a s u m r e f e r t , u b i m o r s j a m p o s t 3 5 m i n u t a s a e g r o ( a m v i t a p r i v a v i t ; p l e r u m q u e a u t e m m o r s p o s t c o m p l u r e s d i e s i n t r a t .

C a d a v e r u m s e c t i o n e s m i n i m e n o s a d j u v a n t a d a c c u r a t i o r e m n a t u r a e m o r b i c o g n i t i o n e m , n e c e s t c u r m i r e m u r , si c o g i t a m u s p r i m u m c o n v u l s i o n i b u s o m n i n o m a g i s q u a m a l i o m o r b o , p e r - t u r b a t i o n i b u s i n c o r p o r e p r o v o c a t i s , p r i m a r i u m s t a t u m p a t h o - l o g i c u m o b t e g i p o s s e , t u m E c l a m p s i a m s a e p e t a n t u m p e r m o r - b o s s e q u e n t e s m o r t i f e r a m e s s e , p o r r o e a q u a e in s e c t i o n i b u »

22) Meissner, Frauenzimmerkraukheiteu. pag. 331.

23) Meissner, Frauenzimmerkrankheiten. pag. 332.

(21)

Velprau, traitu complet de l'art des accouchemens. pag. 333

Rusch u. lHoser, [landbuch der Gcburtskunde. pag. 99.

24)1 2 5 ) 26) 2 7 ) 2 8 ) ; 2 9 V

?.'S|

3 2 ) ' 3 3 ) / 34) 35)1 3 6 V

f e m i n a r u m e x aliis m o r b i s c o n v t i l s i v i s m o r t u a r u m o b s e r v a t a sint, s i n e d u b i o e t i a m s u b n o m i n e E c l a m p s i a e c o m m u n i c a t a e s s e , d e i n d e s e c t i o n e s c a d a v e r u m n o n t a m d i l i g e n t e r e t a c c u r a t e insti tutas e s s e , q u a m r e s p o s t u l a t ; s i c e x e m p l i g r a t i a c a n a l i s c o l u m n a e v e r t e b r a l i s s a e p i s s i m e n o n a p e r i e b a t u r ; p o s t r e m o , i d q u o d m a - x i m i m o m e n t i e s t , q u a e s t i o n e s m i c r o s c o p i c a s e t c h e m i c a s s a n - gtiinis e t a l i a r u m p a r t i n m o r g a n i c a r u m f e r e o m n i n o n e g l e c t a s e s s e . I t a q u e t a n t u m c u r a s y m p t o m a t i c a e s e c t i o n i h u s i n s t i t u t i s u t i l i t a t e m a l i q u a m c a p e r e p o t e s t .

P i u r i m a e e t m a x i m a e p e r m u t a t i o n e s in c r a n i o i n v e n i u n t n r : m a j o r a a u t m i n o r a e x t r a v a s a t a c r u e n t a in c e r e b r o i p s o , i n v e n - t r i c n l j s , in b a s i j c r a n i i a u t i n t e r m e m b r a n a s c e r e h r i (Hamilton,

Targioni"1*), Marchais^), Leloutre86), Schedelq7), Meniere™), Merriman, Betschler, Ramsbotham, Kiwisch e t a l i i ) ; i n t e r d u m s t a t n s i n f l a m m a t o r i u s m e m b r a n a r u m c e r e b r i cuin m a g n i s e x s u - d a t i o n i b u s s e r o s i s i n v e n t r i c u l i s e t i n t e r m e m b r a n a s (Siebold, Hewson"19), Hooper30), Ley3i), Betschler, Mikschik); i n aliis c a s i b u s s i n u s e t v a s a m e m b r a n a r u m c e r e b r i , partim q u o q u e vasa c e r e b r i s a n g u i n e turgent (Bluff, Ramsbotham, Siebold, Hauss- mann, Hamilton, Denman); i n v e n i u n t u r a u t e m c a s u s , u b i e x i g u a t a n t n m v e s t i g i a c o n g e s t i o n i s a u t p a i v a e x s u d a t i o s e r o s a c o g n o - s c u n t u r , a n t p r o r s u s n u l l a e a b n o r m i t a t e s a d s u n t (Siebold, Mayer, Merriman, Bouteilloux aq), Cruveilhier 33), d o m . Lachapelle 34), Baudelocque*5), Ciniselli)3*); i n t e r d u m c e r e b r u m e x s a n g u e fuit, (Siebold, Ramsbotham). M e d u l l a spiualis n o n n u n q u a m i n f l a m -

(22)

mata et magna copia liquoris s w o s i circumdata est (Siebold, Meissner, Bluff) ; in aliis casibus immutata. In cavo pectoris et in pericardio interdum magnae copiae liquoris serosi repertae sunt QSiebold, Theod. Lovati); Denman se cor semper praeter solitum flaccidum et ne unam quidem guttam sanguinis in atrio et ventriculo cordis reperisse d i c i t ; abdomen secundum Siebold nunquam apparitiones abnormes praebuit; alii vero parvas ecchy- moses sub peritonaeo animadverterunt (Kiwisch), aut perito- naeum inflammatum et pure o b t e c t u m , quibus in casibus cavum quoque abdominis tiquorem serosum et purulentum contiiiQt Secundum domin. Lachapelle pleraeque feminae Eclampsia affe- ctae ex peritoniti mortuae sunt.

Bluff, Autenrieth3'1) et Krimer3S) inflammationem uteri observarunt, atque e a m , excepto Bluff, caussani convulsionum habuerunt. Hamilton rupturam uteri, Kiwisch labiorum uteri, Busch etiam aliorum organorum, ut pulmonum aut inflamma- tiones eorum animadverterunt. Kiwisch in pluribus casibus emphysema pulmonum vidit.

Aetiologia.

Ut divisiones illae Eclampsiae, sic quoque sententiae aucto- rum de proximis ejus caussis valde inter se discrepant. Hamilton caussam Eclampsiae praedisponentem sitam esse dicit in singu- lari organismi statu, graviditate provocato ; ejusdem sententiae Busch e s t : auctam sanguinis copiam , pressionem uteri in vasa et majorem sensibilitatem uteri maxime animadvertendas esse, atque omnes apparitiones ostendere, naturam morbi affectionem cerebri ease. Carus primariam caussam positam esse docet partim in statu morboso systematis nervorum, partira in abnormi habitu systematis vasorura, praecipue autem in curaulatione copiarura sanguinis in vasibus cerebri. Jbrg censet originera

Meismer, Forschungen des I9ten.lahrh. Ister Theil, pag. 158.

(23)

m o r b i a d h u c q u i d e m i g n o t a m e s s e , a t t a m e n c e r t o c o l l i g i p o s s e , o m n e s i r r i t a t i o n c s s o r n a t i c a s e t p s y c h i c a s , q u a e c o n g e s t i o n e s in c e r e b r n m p r o v o c e n t e t s u s t i n e a n t , c a u s s a s h u j u s m o r b i h a b e n d a s e s s e ; h i s a u t e m a d n n m e r a n d a m e s s e a u c t a m s e n s i b i l i t a t e m s y s t e - m a t i s n e r v o r u m e t s a n g u i n e m , q u i p l u s h a b e a t c h y i i , m i n u s o x y g e n i i , i t a q u e s p i s s i o r e t ad c o n g e s t i o n e s p r o c l i v i o r s i t . Burns o r i g i n e m E c l a m p s i a e i n u t e r o i r r i t a t o , s a e p e a u t e m i n n e g l e c t o statu tubi i n t e s t i n a l i s q u a e r i t . Chaussier i m p r i m i s v e n t r i c n l n m i r r i t a t u m c a u s s a m m o r b i h a b e t . Betschler E c l a m - p e i a m m o r b n m n e r v o s u m a p p e l l a t , n o n v e r o m e r u m , q u u m n o n n e r v o r u m , s e d s a n g u i n i s s y s t e m a p r i m a r i e m o r b o c o r - r e p t u m s i t ; s n m m u m a u t e m m a l u m c o n s i s t e r e in ancta v e n o - s i t a t e , q u a e j a m a n t e c o n v u l s i o n e s e x o r t a s s e e v o l v e r i t , e t o b variain v i m i n o r g a n a s u s t e n t a n d a m a g i s o r g a n i c a h a b e n d a s i t . Tiling c a u s s a m E c l a m p s i a e in e o p o n i t , q u o d n t e r u s a n o r m a l i a c t i o n e i r a p e d i a t n r . Velpeau m e n s t r u a t i o n e m p e r g r a v i d i t a t e m o p p r e s s a m , q u a u t e r u s , a d m o d u m i r r i t a t u s , i n t o t u m o r g a n i s m u m aut i n s y s t e m a n e r v o r u m r e a g a t , c a u s s a m E c l a m p s i a e a p p e l l a t .

S e n t e n t i a s d e E c l a m p s i a m o d o l a u d a t a s , q u i b u s a u c t o r e s s e n a t u r a m m o r b i e x p l i c a s s e p u t a n t , nihil ad v e r a m m o r b i n a t u - rara c o g n o s c e n d a m a d j u v a r c , q u u m tantum c a u s s a s a c c i d e n t a l e s a f f e r a n t , c u i v i s p e r s p i c u u m e r i t .

S e d c o n f i t e r i d e b e m u s , n o s q u o q u e , q u o d a t t i n e t a d natu- r a m E c l a m p s i a e , in i i s d e m a n g u s t i i s v e r s a r i , a t q u e o m n e s v i r o s d o c t o s , q u i l i u n c r e m t r a c t a v e r u n t , e t c u m Hamilton, Busch e t aliis tantum i d d i c e r e p o s s u m u s , E c l a m p s i a m , q u u m in p r o p r i e - t a t e sua s o l u m p e r g r a v i d i t a t e m , p e r p a r t u m e t p e r p u e r p e r i u m r e p e r i a t n r , n e c e s s a r i o p o s i t a m e s s e in p e r m u t a t i o n i b u s , q n a e h o c t e m p o r e i n o r g a n i s m o m u l i e b r i l o c u m h a b e n t ; qua natura a u t e m h a e p e r m u t a t i o n e s s i n t , i n q u o s y s l e m a t e s e d e m h a b e a n t , u t r u m v i s , q u a m g r a v i d i t a s in o r g a n i s m u m e x e r c e a t , a n o m a l i s s i t , an o r g a n i s m u s i p s e in tali s t a t u v e r s e t u r , u t v i m graviditatis f e r r e n o n p o s s i t , h i s d e r e b u s d i j u d i c a r e n o n p o s s u m u s . P e r r a u t a t i o - n e s a u t e m , q u a e a d h u c n o n d u m o b s e i v a t a e sint, n e c e s s a r i o p r o -

(24)

c e d e r e , j u r e a c r o e r i t o e x e o c o l l i g i m u s , q u o d s u b i i s d e m c o n d i - t i o n i b u s e x t e r n i s i n u n o c a s u o r i t u r E c l a m p s i a , in a l i o a u t e m g r a v i d i t a s aut p a r t u s n o r m a l e m d e c u r s u m h a b e t . Kiwisch39) cauSsam p l u r i m o r i i m p e r g r a v i d i t a t e m m o r b o r u m e s s e d i c i t c o n - d i t i o n e m sanguinis s e r o s o - f i b r i n o s a m , c h l o r o t i c i s s i m i l e m ; s e d h a n c s o l a m in c a u s s i s a c c i d e n t a l i b u s , q u a s infra r e f e r e m u s , e t i a m E c J a m p s i a m p r o v o c a r e p o s s e , n o b i s q u i d e m p a r u m v e r i s i m i l e v i d e t u r . J. C. W. Lever*) i n t e r d e c e m f e m i n a s , q u a s E c l a m - p s i a c o r r e p t a s o b s e r v a v i t , a p u d n o v e m urinam a l b u m i n o s a m r e p e r i t ; i t a q u e c e n s e t E c l a m p s i a n i e m o r b o r e n u m B r i g h t i i p r o - f e c t a m e s s e . P r e s s i o n e u t e r i in v e n a s , s a n g u i n e m q u o m i n u s e r e n i b u s refluat i m p e d i r i , e t ut s e m p e r , u b i t u m o r i b u s in a b d o - m i n e e t c . c i r c u l a t i o s a n g u i n i s in r e n i b u s t u r b e t u r , s i c h o c i n casu urinam a i b u m e n c o n t i n e r e ; h a n c urinam a l b u m i n o s a m n o n s e m p e r c n m a p p a r i t i o n i b u s o e d e m a t o s i s c o n j u n c t a m e s s e . S e d o b j i c i e n d u m e s t , s e c t i o u i b u s u s q u e ad h o c t e m p u s i n s t i t u t i s , n u n q u a m m u t a t i o n e m in r e n i b u s r e p e r t a m , p r a e t e r e a u r i n a m i n aliis q u o q u e m o r b i s a l b u m i n o s a m e s s e .

Q u u m v e r a hujus m o r b i natura t a m i g n o t a s i t , e o m a g i s c o r d i n o b i s e r i t e a m o m e n t a i n d a g a r e , q u a e a u t i n t e r s e c o n - j u n c t a , a u t s i n g u l a s u b illis c o n d i t i o n i b u s , n o b i s a d h u c o b s c u r i s , E c l a m p s i a m p r o v o c e n t .

C a u s s a e p r a e d i s p o n e n t e s . Q u a m q u a m alii (Desormeauxi0), Wigand]) n u l l a m c o n s t i t u t i o n e m a b h o c m o r b o l i b e r a m e s s e c o n t e n d e r u n t , alii t a m e n f e m i n a s m a g i s t e n e r a f o r m a t i o n e c u m a u c t a s e n s i b i l i t a t e , ad. h y s t e r i a i n p r o c l i v e s a t q u e e d u c a - t i o n e e t v i t a e r a t i o n e n e r v i s a e g r a s m o r b o s u b j e c t a s e s s e c e n -

8 ue r u n t (Siebold, Denman) 41) , alii d e n i q u e (Chaussier) 39) Bcitriige zur Gbrtsknde. WUrzburg 1848. 2te Ahthlg. pag. 68 imd 69.

* ) JVeue Zeitscbrift fiir Geburtskunde, herausgegeben v o n Busch, tTOutrepont, Ritgen, Siebold. Band 16. pag. 252.

40) Busch und Moser, Handbuch der Geburtshiilfe in alph. Ordng.

pag. 90.

41) fieivees, die Krankheilen des W*eibes. pag. 248.

(25)

constitutiooibus sanguinicis, irritabilioribus prirnas partes dede- ruut; pleraeque tamen observationes in e o consentiunt, prae- cipue mulieres robustas, pletlioricas huic morbo subjectas esse (Dewees, Burm, Meissner, Jdrg, Hamilton et complures a l i i ) ; nostrae observationes hanc sententiam affirmant. Tum plerumque primiparturientes Eclampsia corripiuntur (Velpeau, Denman, Hamilton), non vero exclusis aiiis parturientibus. Secunduin Tiling**) imprimis primiparturientes robustae et j a m provecti- oris aetatis ad hunc morbum proclives sunt.

Secundum Merriman inter 4 8 fem. E c l . corrept. primipart. fuere 3 6 ii Collins ,, 3 0 „ I, ii •> I, 2 9 I, Champion » 1 0 u » » » » 1 0 In casibus a nobis observat. 4 » » » » » 3

Saepe Eclampsia in partu geminorum apparere videtur (Hamilton, Merriman). Oedema diffusum quod Burns, Velpeau, Osiander et alii observarunt, animadvertendum est. Q u o d atti- net ad vim epidemicam, j a m Smellie43) enunciavit EcJampsiam permutationibus quibusdam atmosphaericis subjectam e s s e , et casus, quos observavit domin. Lachapelle, clare ostendunt eam uno tempore frequentiorem esse, quam alio; Denman**) quoque

• e certis anni temporibus eam saepius observasse dicit. Rams- hothath Eclampsiam calida tempestate frequentiorem esse quam frigida animadvertit, praesertim si aer vi electrica sit imbutus;

Andral ejusdem sententiae e s t ; Dewees fieri posse concedit, ut Eclarapsia epidemice appareat. Q u o d Carus observavit, Eclam- psiam haereditate tradi, a nullo alio auctore confirmatur. Prae- terea vitia organica cerebri et organorum pectoris (Busch), uteri, exempli gratia callositas colli uteri ( Tiling) , perraagna sensibilitas systematis sexualis (Kiwisch) caussis praedisponen-

42) Carl Chr. Schmidt, Jahrbucher etc. Bd. 13. pag: 185.

43) Busch und Moser, Handbucb der Geburt.«kunde in alph. Ordng.

pag. 9 2 .

33) Dewees, die Krankheiten des W e i b e s . pag.-847.

(26)

tibus adnumeranda gunt. Situs vitiosus foetus Eclaropsiam non praedisponit (Collins**), Leei6), Johnson)*7).

Caussae accidentales. In tali rerum conditione omnino Eclampsiam excitare possunt raomenta, quae aut insolitam san- guinis congestionem ad partes ceutrales systematis nervorum efficiunt, aut magnam irritationem nervorum periphericorum, praesertim uteri et ttibi intestinalis provocant. Ad haec refe- renda sunt inter graviditatem nimia extensio uteri per geminos aut permagna copia liquoris amnii, usus ciborum et potuum fervidorum, permutatio vitae laboriosae et agilis sub aere libero cum vita otiosa in victu copioso et i i r m o , cruditas, habitatio in locis h u m i d i s , corrupto aere impletis, quamobrem secundtim Dewees et Kiwisch Eclampsia imprimis inter pauperes reperitur^

motus nimis vehemens, irritatio phantasiae incestis cogitationi- b u s , excitatio partium sexualium nimis freqtienti c o i t u , varii status animi: aegritudo, p u d o r , m e t u s , gaudium; vestes astrictae etc. e t c .

Jam dolores normales in partu vehementem sanguinis c o n - gestionem ad caput p r o v o c a n t ; multo autem magis h o c fit, si dolores vehementer concutiuntur, praesertim si normalis actio partus impeditur abnormi structura uteri, rigiditate, callositate colli uteri, atresia oris uteri, irritatione tubi intestinalis, noxiis ingestis, remediis purgantibus, accumulatione excrementorum, irritatione vesicae urinariae per pressioncm uteri in ejus collum, reteutione urinae, ex hac pressione profecta, irritatione vesicae calculis e t c . Irritatio uterfe nostra sententia raaxirae aniraad-

vertenda e s t , quum etiam extra graviditatem morbosi status

u te r i saepe cum irritatione e t convulsiouibus conjuucti siut;

e° d e m modo res se habet, si tubus intestinalis irritatur.

^ I Neue Zeitschrift ftir Gehurtskunile von Husch, d'Outrepont,

* | mtgen, Siebold. Bd. 16. pag. 2 4 l .

(27)

P o s t p a r t u m E c l a m p s i a s i n e i l n b i o c u m c o n v u l s i o i i i b u s , e x d e b i l i t a t e e t h a e m o r r h a g i a p r o f e c t i s , c o n f u s a e s t , q u u m h a e p r a e s e r t i m h o c t e m p o r e a p p a r e a n t . E c l a m p s i a , q u a e h o c t e m - p o r e o b s e r v a t u r , s a e p e tantum c o n t i n u a t i o e s t E c l a m p s i a e in p a r t u j a m i u c e p t a e ; s e d p o t e s t q u o q u e n u n c p r i m u m o r i r i e x i r r i t a t i o n e u t e r i p l a c e n t a r e t e n t a , v e l a m e n t o r u m p a r t i b u s a u t s a n g u i n i s c o a g n l i s r e l i c t i s , v e h e m c n t i b u s c o n t r a c t i o n i b u s Kiwisch) i r r i t a t i o n e tubi i n t e s t i n a l i s ( M a r s h a l l - H a ' /4 8) ) ; s i d i u t i u s p o s t p a r t u m a p p a r e t , p r o f c c t o c u m l a c t i s s e c r e t i o n e n n n c s e e v o l v e n t i ,

c u m l o c h i i s s u p p r e s s i s e t aliis m o r b i s p u e r p e r a l i b u s c o h a e r e t . P l e r u m q u e initium E c l a m p s i a e iti c o m m u n i v i c o m p l u r i u m c a u s s a r u m , q u a s s u p r a r e t n l i m u s , p o s i t u m e s t ; sin s e m e l a d e s t , t a n t u m u u a e x iis o p u s e s t , ut c o n v u l s i o n e s a r e m i s s i o n e i m - p e d i a n t u r ; s i c m u l t i t u d o m o m e n t o r u m e x c i t a n t i u m p a r t u finvto e v a n e s c i t , E c l a m p s i a a u t e m n o n d n m i l l i c o d e s i n i t .

Proposis.

O m n e s s c r i p t o r e s i n t e r s e c o n s e n t i u n t , E c l a m p s i a m s u m - m u m p e r i c u l u m q u u m matri t u m infanti a f f e r r e . Jacobs o m n e s f e m i n a s E c l a m p s i a c o r r e p t a s m o r i , e t r a r i s s i m o c a s u m p r o s p e r u m o c c u r r e r e d i c i t ; e j u s d e m s e n t e n t i a e Boeri9~) v i d e t u r e s s e , q u u m v e n a e s e c t i o n e m e t alia r e m e d i a r e j i c i a t , n e c a b u l l o s a l u t e m e x s p e c t e t ; Plenk c u m i i s c o n s e n t i t . Parr&0) e x 1 0 a e g r o t i s 6 — 7 i n f o r t i s s i m o ' a u x i l i o raorbi o c c u m b e r e d o c e t . Hutiter*1) e t Lowder5a) l e c t i o n i b n s suis e x t r a d u b i t a t i o n e m p o n u n t p l u s q u a m d i m i d i a m p a r t e r a f e m i n a r u m m o r i , q u a e i n t e r p a r t u m c o n - v u l s i o n i b u s e r a n t c o r r e p t a e ; e j u s d e m s e n t e n t i a e Busch e s t ; e t p r o f e c t o n o n p o s s n m u s n o n c o n s e n t i r e c u m i i s , si t a b e l l a s h a c d e r e c o m p o s i t a s c o m p a r a m u s .

48) Beobachtungen und VorschlSge aus dem Gebiete der praktischen Medicin. pag. 159.

49) Gemeinsame deutsche Zeitschrift f. Gelmrtskunde. Bd. II. p. 568.

5 0 ) )

51) > Blundell, Vorlesungen tiber Geburtshiilfe. pag. '270.

52)1

(28)

Merritnan „ 4 8 lt tt tt tt tr l l D. Lachapelle 2 3 tt tt 11 tt tt 9

Champion 1 0 tt tt tr tt tt 3

Plenk 12 tt 11 tt tt tr 12

Desjardim 7 tt tt tt tt tt 0

Velpeau 21 tt tr tt ti it 8

Hamilton 1 2 t* tt tr tt tt O p . a.

Churchill 1 5 2 it it tt tt tt 4 2 Innosocom- obst.

Vindobon. 4 3 it tt it tt tt 2 4 2 4 WalterPr.Drp. 5 it t* tt it tt 0 .

ex 3 7 8 " tt tt tt

tt 130.

Prognosis accuratior ab ea re p e n d e t , utrum Eclampsia jam inter graviditatem, an inter partum, an post eum apparuerit;

utrum feraina primum pepererit, n e c n e ; quomodo valetudo ejus ante morbum exortum fuerit; quomodo uterus in convulsionibus universalibus se habuerit; praesertim autem, quomodo singuli paroxysmi inter se et quoad intervalla se habuerint. Sine dubio autem magis quam in plerisque aliis morbig a medico p e n d e t , utrum fortis intercedat, an magis desidiosus observet. Plus spei snbest, si convulsiones posteriori partus periodo erumpunt ita ut partus celeriter et sine magno labore auxilio artis finiri possit; sic q u o q u e , si periodo priori partus infantis non soli naturae nimis diu committitur, porro si convulsiones post par- tum apparent; denique si aegrota non nimis plethorica et a gravioribus vitiis organorum libera e s t , ai graviditas non est prima, uterus actionem normalem conservat, si impetus rariores ey minu8 vehementes sunt, ac si femina in intervallis mentis suae compog fit. Minus prospera prognosis est, si primipartu- rientes jam provectioris aetatis Eclampsia corripiuntur, si aegrotae adinodum plethoricae aut corpora vitiis organicis, praesertira cerebri et pectoris (Wigand) imbntae sunt, si Eclampsia prio- ribus partus pcriodis aut graviditatis tempore apparet et si Mauriceau ex 4 5 feminis Eclampsia correptis amiait morte 21

(29)

medicus naturae succurrere diutius cessat, si porro paroxysmi brevioribns intervallis separantur; aegrotae e sopore omnino non expergiscuutur; si respiratio stertorosa fit (Hamilton) ; si gravia impedimenta partus, ut spasraus et rigiditas oris uteri adsunt; si denique (secundum Kiwisch apparitiones pessimae), continua repetitio couvulsionum se conjungit cum pulsu deminuto et facie pallida ac frigida.

Secundum plerasque observationes prognosis infanti etiam multo pejor e s t ; sic Busch ex 4 7 infantibus unum tantum vidit servatum, et secuud nm Haussmann53) omnes fere infantes mor- tui in lucero editi sunt. Sed praeter has observationes faustiores quoque habemns; sic Merriman ex 3 8 infantibus tantum 25 mortuos esse refert. Omnino hac in re monendum est, Eclam- psiam saepe ad abortus accedere et foetus noudum maturos facilius periculo succumbere. Majoris autem momenti in pro- gnosi infantis quam matris e s t , quo tempore Eclampsia appa- ruerit, et Meissner d i c i t , tantnm ubi partus cito finiri possit, infantes vivos in lucem e d i ; ai autem paroxysmi diutius dura- rint aut saepius reversi sint, infantes pierumque omnes morti succumbere. Wigand, quod attinet ad prognosin infantium, c o n - vulsiones parturientium e o majus periculum foetui afferre docet, quo miuus hic libertate quadam aut separatione uteri ab impetu aliarum splierarum tutus sit et quo saepius et fortius systema nervorum in uterum reagat atque ibi tetanum aut similes appa- ritiones provouet.

Froguosis minus infausta videtur, quod attinet ad morbos Eclampsia provocatos, quum etiam vehementes perturbationes, ut paraiyses, mania etc. in plerisque casibus evanuerint.

Cura.

Gravitate rei factum est, ut nihil ad curandam Eclampsiam omissum sit, itaque viri docti varias vias ingressi s u n t ; prout

53} Carl Chr. SchmidU Jalirbucher. Ild. X X V I I I . pag. 190.

Referenzen

ÄHNLICHE DOKUMENTE

e aiedicinae thesaur~ omni ape fitllaci fugata, medicis Osten-.. Ceterum id tantum exploraturus Eum, quid Kalium jodatum valeat ad digestionem et nutritionem, num

Und selbst der gestresste Hausarzt, der schon wieder 20 Minuten hinter dem Zeitplan ist, nimmt sich noch Zeit, um die «Belohnungskiste für tapfere kleine Patienten» zu öffnen

Die ersten Schritte dieser Arbeit befassten sich mit Expressionsanalysen zu einem möglichst frühen Differenzierungszeitpunkt, um die Beobachtung im Mausmodell, dass

Immatrikulation - Inskription Mit deiner Immahikulation (veral- teter Begriff für die &#34;Zulassung&#34;) meldest du dich an deiner Univer- sität (z.B. TU Graz) als Studierende

daß, wenn ich nicht noch einmal das Wort über diesen Gegenstand. ergreife , diese falschen Ansichten noch weiter fortspuken

oder eine ähnliche Gemeinschaft in Taxila eine größere Rolle gespielt habe als die Brahmanen. Megasthenes dagegen sieht die große Masse der indischen Asketen mit ihrem

spärlich vertreten sein oder auch ganz fehlen, für andere Zeiten dagegen. sind sie erhalten, mitunter sogar in Hülle

!  Wenn eine Methode aufgerufen wird, dann muss das neue Stack Frame genug Platz für alle (lokalen) Variablen haben. !  Wenn eine Methode ferIg ist, dann kann ihr Stack Frame