i .
Maria Vik, rustica Esthonica, 3 5 annos nata, statura humili, collo brevi, c o l o r e subflavo, valida et normali corporis structura, die 1 6 mensis Aprilis anni 1847 in nosocomio obste-tricio excepta est. Octavum gravida ftrit; priores partus sine labore edidit, et tunc initio noni mensis graviditatis se esse dixit. Dum (n n o s o c o m i o fuit, semper bene se habuit. Nocte a septimo ad octavum diera Maji mensis de capitis dolore c o n -questa e s t , sed mane hora 4J surrexit et nonnulla negotia gessit.
Hora 5 , in lecto s e d e n s , retro collapsa et convulsione correpta e s t , quae omnia signa Eclampsiae, conjunctae cum congestione ad caput, habuit. Statim venaesectio 18 % instituta et glacies capiti imposita est. Qtium mentis suae compos non facta et post decem minutas novo impetn correpta esset, venaesectio 8 3 adhibita e s t , et quum post dimidiam horae partem tertius impetus intrasset, eadem copia sanguinis emissa et repentinae superfusiones capitis tonsi institutae, praeterea autem sinapismi brachlig et stiris appliciti sunt. Exploratione obstetricia interna statim post secundiim impetum instituta, os uteri omnino aper-tum et portio vaginalis complnres lineas longa fuit, ac femina nequaquam dolores ostendit. Snperfusionibus illis institutis, mentls compos facta non e s t , etsi illae tantam vim habuerunt, ut mulier, quae imraobilis prostrata erat, vehementer se m o -veret ac se liberare conaretnr. Panllatim dolores intrare vide-bantur, nam mulier aliquoties manum vehementer abdoraini admovit, simulque quieta facta est. Exploratione interna facta, os uteri paulum apertum visum est. Hora 9 , velamentis ovi ruptis, dolores freqilentiores facti os uteri pcrmutarunt. Quum impetus convulsionum incertis intervallis bis intra horam
appa-l. 19 loco c a i l c i n l i ^ . p r i m a .
batur nt partus quam primura finiretur. Hora 1 0 | os uteri, quamquara caput foetus alte in pelvi sitnm erat, tam dilatatum, ut forceps adhiberi posset. Feminae positio necessaria data e s t ; forcipe a d m o t o , capnt quinque tractibus fortibus emotum, reliquum corpus mox secutum est. Infans, puer robustus, plane evolutus, asphyxia oppressus fuit; cordis ictus admodura debilis
fuit. In omni adhibita opera infans in vitam revocari non potuit. >
Ex utero magna sanguinis copia emissa est. Hora H | placenta araota, quum uterus nondura plane contractus e s s e t , haemor-rhagia exigua intravit, quae per coraplures horas se repetebat, simulac uteri fundus fricatus est. P o s t partum quoque femina aliquamdiu mentis non corapos fuit et duobus convulsionura impetibus affecta est. Omnino duodecim impetus perpessa est.
Aegrotae duae doses hydrarg. muriat. mit. gr. x tertia quaque h o r a , et tempore interjecto moschi gr. ij singulis horis data
s u n t ; circa horam quartam post meridiem superfusio capitis ' denuo instituta est. Status aegrotae usque ad vesperem non
mutatus est. T u m major inquies intravit et circa horam deci-maro mulier primum quaerentibus respondit. Die proximo mer-curius dulcis minore dosi datus est. Die 1 3 mulier tantum de perturbatione capitis conquesta est. Aliquot doses . ejusdera medicamenti et sinapismi cervici adhibita sunt. H i c status ad diem 1 7 duravit, tum vehemens diarrhoea intravit. Mucilaginosa ordinata et die 19 vespere aliquot guttae tinctur. opii simpl.
additae, quo facto diarrhoea evanuit. Pulsus, qui semper ad ictus 115 — 1 2 0 acceleratus erat, die 2 1 ejusdem mensis usque ad 9 0 deminutus est. Die 2 7 mulier valetudine plane restitnta dimissa est.
I I .
Julia Anderson, ancilla ex hac u r b e , annos 2 5 nata, media statura, valida corporia structura, specie sana, robusta, die 2 2 mensis Aprilis 1 8 4 7 priraura gravida in nosocomio obstetricio
recepta est. Usque ari diem 28 oplime s e habuit, nisi quod oedema extremitatum inferiorum, lateriiin abdoininis e t fadei in dies crevit Jam illo die mane capitis dolore e t vertigine pressa erat, sed utrumque occultavit. Post meridiem hora quinta, in lecto s e d e n s , convulsiouibus aperte eclaiupticis c o r -r e p U e s t : facies livido--rubida, oculi couto-rti, pupilla dilatata, animi defectus, spuma in o r e , coiivulsiones extremitatum. Venae-sectione 15 % statim instituta, femina, mentis suae compos facta, conqueri coepit de doioribus in regione hypogastrica, qui mani-feste dolores partus erant; hora 5 % uovus coiiviilsionum impetus apparuit; eodem tempore velamenta ovi rupta, doiores frequen-tiores et vehemenfrequen-tiores facti sunt; hora 6 ininut. f 0 puer natus est plane evolutus et bene figuratus, sed asphyxia oppressus;
mox tamen in vitara vocatns e s t . Post aliquot horas venaesectio 9 § instituta et nonuullae d o s e s raercur. dulc. datae sunt, ut derivatio in tubum intestinalem eificialiir. Impetus desierunt, puerperiura normaliter fiuitum et mater cum infaute optima valetudine die 2 0 mensis Maji dimissa est.
I I I .
Maria Feldmann, puella Esthonica, 40 annos nata, raedia statura, robusta corporis structura, d i e 2 7 inensis Februarii 1848 excepta est. Ex obstetricia observatione interna graviditas prima usque ad finem no.ii mensis progressa apparuit. In nor-malibus pelvis dimensionibus prosper exitus partus, praesertim quum caput infantis jam in pelvi minore esset, exspectari lidebat.
Attamen curam aliquam movit maguum oedema non solum extre-mitatum inferiorura, sed etiam totius trunci, praecipue laterura abdominis et extreraitatnm superiorum ; urina magnam copiam albuminis continuit. Ad oedema amovendura diuretica adhibita s u n t : herb. digital 9j in gvi aquae cum g/S kali acetic, quae remedia, usque ad partum contiuuata, parum auxilii attulernnt.
Partu instante die 3 roens. Aprilis hora 9 parturiens jam in priroo partus dolore iusolitam sensibilitatem ostendit, ita ut dolore
4
oppressa corrneret. Si jam primus dolor cum tantis molestiis conjiinctus eral, apparitiones postea multo veheraentiores factae snnt. Parturieus in lecto vi\ retineri potuit, clamavit, membra jactavit et quasi ittsaniens inter dolorcs partus se gessit. P r o
-xima die hora 8 mane os uteri supra digitum dilatatum e r a t ; evolutio partium sexualiura normalis fuit et in permagna sensi-bilitate nec convnlsivae nec inflammatoriae apparitiones uteri adfuerunt. Attamen cauti venaesectionem § x n instituimus. Par-tns longius progressus e s t ; hora 11 % os uteri circa duos digitos apertum erat. Hora 12 femina, in lecto jacens, clamorem acu-tum edidit, animo d e f e c i t ; oculi in partera superiorera distorti, facies et mnscnli colli conviilsionibus clonicis correpta sunt, quae mox per extremitates diffundcbantur; facies cyanea facta, spuma in o r e , respiratio admodum impedita. Haec Eclampsiae symptotnata novam venaesectionem § x n et superfusionem capitis subitam aqua frigida institui jusserunt; praeterea partus accele-randus erat. Sed antequam lectutn pracparatura e s t , aegrota, postquam impetus 2 9 minutas duravit, metitis suae compos facta est. F o r c e p s capiti, jam in pelvim minorem delapso, adniotus e s t , quae operatio propter perraagnara aegrotae sensibilitatem admodum difficilis fuit. Caput tandem forcipe apprehensum est, tum evolutio infantis tractibus satis facile processit. Infans aegre vivus, aqua frigida ' conspersus, fortiter clamavit; post breve tempus placenta a m o t a , partus finitus e s t ; puerpera in somnum incidit. Hora autem 1 Vs subito experrecta e s t , torvo o c u l o ; mox denuo defecit a n i m o ; convulsiones supra descriptae apparuerunt. Venaesectio instituta est, sed propter raobilitatera feroinae tantum § v i — v u sanguinis emitti potuerunt; praeterea superfusiones capitis adhibitae sunt. Post 1 0 minutas femina mentis conipos facta est, superfusiones autera, brevibus inter-vallis interjectis, per 15 minutas continuabantur; pedes fomentis involuti et per aliquot horas tres majores doses mercur. dulc.
cum rad. jalappae adhibitae sunt. Puerpera in soranura incidit et brevi tantum interruptione usque ad proxiraum roane
dormi-v i t ; nocte paululum sudadormi-verat et aliquoties aldormi-vum deposuerat.
Conquesta est solum de capitis perturbatione, qtiac aliquot dies permansit; pulsus ad 1 0 0 — 1 0 4 ictus acceleratus erat. Flae
^apparitiones autem evanuerunt et finito puerperio femina ipsa sana cum sauo infante dimissa est.
IV.
Puella Esthonica, 23 annos nata, bona et valida corporis structura, flavis capillis, oculis caeruleis, colore t e n e r o , genis rubris, primum gravida, ex ipsius et familiarium relatione per totam graviditatem usque ad inititim mensis decimi optime ae habuerat. Die 2 4 mensis Maji 1837 mane dolore capitis pressa, fessa, somnolenta fuerat, sed nullani curam adhibuit. Hora 7 primo convulsionum impetu subito correpta, torvum clamavit et animo d e f e c i t ; quo tempore prof. Walter accitus e s t , jam duo impetus fuerant; tertium praesens observavit. Facies livido-rubida, labia fere cyanea, caput ardens, venae turgidae, oculi dislorti, spuma in o r e , extremitates clonice motae.* Intervallis mentis compos facta non e s t ; respiratio stertorosa. Venae-sectioue g x v m instituta, superfusiones capitis aqua frigida ali-quot minutas cqntinuatae sunt. Ttim aegrota, mentis compos facta, e o r u m , quae facta erant, non recordata est. Pulvis ex mercurii dtilcis gr. vi et radic. jalappae gr. xv praebitus est.
Die 25 mens. Maji admodum fessa, debilitata erat, ceterum bene se habuit; ter alvtim deposuit. Die 16 mens. Junii partus normalis processit. Puerperium normaliter fiuitum est.
nobis vocati.
Francois Mauriceau, traite' des malailies des femmes grosses et de cel-les qui sont accouchees. A Paris 1740. Tom. I. et II.
Franciscus Boissier de Savvages, nosologia methodica sistens morborum classes. Amstelodami 1768. T o m . I.
Samuel Merriman, die regelwidrigen Geburten und ihre Behandlung.
Aus dem Engliscben Qbersetzt v o n Herm. Friedr. K i l i a n . Mann-heim u. Leipzig 1831.
Baudelocque, Anleitung zur Entbindungskunst; mit Anmerkungen ver-sehen v o n Phil. Friedr. M e c k e l . Leipxig 1791.
Joh Osiander, Beitrag z u r L e h r e v o n den Convulsianen der Gebarenden;
gemelnsame deutsche Zeitschrift flir Geburtsktinde. W e i m a r 1828*
2. Band.
Carl Gustav Carus, Lehrbuch der Gyniikologie. Leipzig 1820. 2 . Theil.
M. Chaussier, considerations sur les convulsions qui attaquent les femmes enceintes. A Paris 1824.
Juttus Heinrich Wigand, die Gebnrt des Menschen in physiologisch-dia-telischer und pathologisch - therapeutischer Beziehung; berausge-geben v o n Franz Carl N u e g e l e . Berlin 1820. 1. Band.
Friedrich Ludwig Meismer, dte Forschungen des neunzehnten Jahrhun-derts im Gehiete der GebnrtshQlfe, Frauenzimmer- und Kinder-krankheiten. Leipzig 1826 u. 1833. 1. u. 4. Theil.
A. Elias v. Siebold, Handbucli zur Erkcnntniss und Heilung der Frauen-zimmerkrankheiten Frankfurt ain Main 1823. 2 . Band.
Universitali Caosnreae literariun Dorpatensi, Rutheniae d e r o r i , pridie Id. Deceinbr. anni 1827, quinque lustrorum, inde ab instauratione feliciter peractorum 8olemnia pia laetaque mente gratulatur S o -cietas meclicorum practicoruin Rigensis. Insunt: binae observa-tiones de virtutibits acidi hydrocyanici in tetano et eclampsia parturientitim. Rigae 1827.
Joh- Christ. Gottfr. Jorg, Handiiuch der Krankheiten des W e i b e s . Leip-zig 1S3I.
J. Capuron, cours theoretique et pratique d'acconchemens. Bruxelles 1832 Alf. Velpeau, traite complet de l'art des accouchemens. Brnxelles 1835.
John Burns, Handbuch der Geburtshiilfe mit Inbegriff der W e i b e r - und Kinderkrankheiten; herausgeg. v o n H . F. K i l i a n . Bonn 1834. bearbeitet v o n einem praktischen Arzte." Berlin 1838.
James Blundell, Vorlesungen Uber GeburtshHlfe; deutsch bearbeitet von Ludwig C a l m a n n . Letpzlg 1838.
Dietr. Wilh. Heinrich Busch n. A. Moser. Handhuch der Gebnrtskunde in alpbabetischer Ordnung. Berlin 1841. 5. Lieferung.
Franz Kiwisch Hitter v. Rotterau, die Krankheiten der Wochnerinnen.
Prag 1841. 2. Theil.
C. Canstatt, Handbuch der medicini-chen Klinik. Erlangen 1843. 3. Band, I. Abtheilung.
Friedr. Ludwig Meissner, die Frauenzimmerkrankheiten nach den deue-sten Ansichten u. Erfahrungen. Leipzig 1846. 3. Bd., 1. Abthlg.
Franz Kiwisch Ritter v. Rotlerau, Beitriige zur Geburtskunde. WUrz-burg 1846. I . Abtheilung.
Marshall-Hall, Beobar.btungen und VorschlBge aus dem Gebiete der prak-tischen Medicin; deutsch bearbeitet v o n L . P o s n e r . Leipzig u.
W i e n 1847.
Carl Mayer, medicfnlsche Zeltung, herausgegeben v o n dem Verein fllr Heilkunde in Prenssen Berlin 1833 ; 2 . Jahrgang.
Betschler, medicinische Zeitung, herausgegeben v o n dem Verein filr Hetl-kunde in Preussen. Berlin 1834 ; 3. Jahrgang.
von Haselberg, Wochenschrift fiir die gesammte Heilkmide, herausgegeben von J. L . C a s p e r . Berlin 1834. Jahrgang 1834.
Bluff, in E . v. Siebold's Journal fiir Geburtshiilfe, Frauenzimmer - und Kimjerkrankheiten. Leipzig 1835. 15. Bandes 1. StUck.
Robert Johns, neue Zeitschrift fUr Geburtskunde, herausgegeben v o n B i i s c h , d ' O u t r e p o n t , v. R i t g e n , v. S i e b o l d . Bertin 1844. 16. Bd.
Carl Chrisiian Schmidt, JahrbUcher der in- und auslandischen gesammten Medicin: Ludwig Ciniselli, Band 4, Heft 3 ; — Tiling Band 13, Heft 2 ; — Vonderfu.hr Band 20, Hft 2 ; — Sherrnan Band 2 0 . Heft 2 ; — Fyrnst Reinfeld Band 20, Heft 2 ; — Bendix Bd. 2 0 , Heft 2 ; - W. Denny Band 2 0 , Heft 2 ; — M. Haussmann Bd.
28, Hoft 2 ; — DornbMh Band 11, Heft 1, — Stoll Band 30, Heft I : — P Duhois Band 4i, Heft 2 ; — Bibergeil Band 4 5 .
Heft 2 ; — Charl. Vine.s Band 50, Heft 2. Thom. R. Mitchett, Jahrgang 1847, Nr. 5 ; — Dr. Landsberg, Jahrgang 1847, Nr. I.
Varl Christian Schmidt, EncycIopSdie der gesammten Medicin im Verein mit mehreren Aerzten herausgegeben. Leipzig 1841. 2 . Band, 1. Hiilfte.
Complures alii de Eclampsia tractatus, qui ad manus nobis non fuerunt, laudati sunt a
C. Canstatt, Handbuch der medicinischen Klinik. Erlangen 1843. 3. Bd., 1. Abtheiiung.
Friedrich Ludtciq Meissner, die Frauenzitnmerkrankheiten nach den neue-sten Ansichten und Erfahrungen. Leipzig 1846. 3 Bd., 1. Abthlg.
Dietr. Wilh. Heinrich Busch und A. Moser. Handbuch der Geburtskunde in alphabetische Ordnung. Berlin 1841. 5. Lieferung.
T H E S E S .
1) Versio in pedes, secundum methodum medicorum Fran-cogallorum instituta, praeferenda est methodo medico-rum Germanomedico-rum.
2) Usus belladonnae, prophylacticum febris scarlatiuae, refutandus est.
3) Febris scarlatina, cum tumore magno et duro (sic dicto ligneo) glandulae parotidis conjuncta, forma hu-jus morbi maxime periculosa est.
4) Acarus scabiei scabiem provocat.
5) Decoctum Zittmanni praeferendum nou est decocto lignorum.
6) In cataracta lentis crystallinae extractio per incisio-nem corneae in partem superiorem praeferenda est extractioni per incisionem in partem inferiorem.