La genèse de la loi de la gravitation universelle et la tentative de sa démonstration à travers le problème des trois corps et
la théorie de la Lune – de Newton à Euler et Laplace
Inaugural – Dissertation
an der Fakultät PPP
der Otto – Friedrich – Universität Bamberg
vorgelegt von
Prosper SCHROEDER, geboren am 28. Oktober 1934
aus
Diekirch / Luxemburg
Bamberg, den 5. Juli 2005
Pour Inge
† 7 juillet 2004
Prosper Schroeder
La genèse de la loi de la gravitation universelle et la tentative de sa démonstration à travers le problème des trois corps et
la théorie de la Lune – de Newton à Euler et Laplace
Thèse de doctorat soutenue devant
la Faculté de pédagogie, de psychologie et de philosophie de l’Université Otto-Friedrich à Bamberg (RFA)
le 5 juillet 2005
!"
! "#$ % &'"( )
* + , -)
. $ /
.)
- -)
"0$%$
*1
1 /)$
2 , -)
1
/)3 $ / 3
/ ) )
2* 3),-)
4 /2 54 +
. &'"#( 6
2 -2 5
) 7 $ *5
827$
728$ ) /
"
$
8 7
9 /82
3:$ 8
3 );$ 5
7
7 3
3"#$%$ 58
$
* 5 6'
$ <=1>
&'?( )"@"A 3 - ; $
/ .
B /$ C *8
)/
$ /1
$ B + 9 =1>$
2
-)
:$ ' = >&'?(
D 2
'
B 2 5 ;)
B 3 13
') :$
,-) D
•
:+:!$* "EF# - "E"E
- $
•
+1/r 2
,-$
•
'= !>&'A"(=1>&'?(,- -)D
B: -B :$
•
) :3$
•
: :!* 7 )G
2$ -
! 3 )
,-)
$
•
/B!39
3+:
H
- , -)
$
'/
/
) - &'J#(
8 $' 58
$
!,+ 82 5
&'"@($;!K"LM8
5 53
) $
'C -)
!,/ D
* * "@$ % 1 /
, $ 1
7
"0$%9$
58 * )
B#, 7
) $ /3 . 3 -
)
! 3
* : :
9
"#$"0$% $'--
) ' &'JA( &'J#(9
2B 5 $
1/r 2
-)G)* 3N
$ G* 3!
"0"J 3&'J#($
O
)
+6 $* 1 *
3O '
; :$
'"E$"@$%9) 3/
#$%&''H(
$ / -
/ ! 1
A
! &
$ O2
*! /
! $
'%"J?A= ) P >&''0()
$ / ;
!! / $; '
&''0( *
3/ 2 *! /
6)
) 3$G9)
53: (
! ! 2 )
- !$
* 58
; 9
:G
2 $ /
) 2/ )
#($
!2
:"E$%)!'!*
!
:
* 3$ 5
3$ :
B:-+ 1
3: -
$
+ C : +
3
= / 2>&''HF(
/3
$ ) ! 2 ;
12
I $! ;."EF0
+
*$ ! "EF0 .
* * )
Q<3 53 &''H?($
%"E"F *%
)=>&''HJ( *
$ /
9 ! / $ * :
C ! $
*! /
Q G) ) C
3$ 1
9$
?
5 13
. 2 /
&''"?($*+67
/ 3 / 2 &''HF($ *
12$
1 ) /;
$ C -
3 )9
$ C3 3$
*B! )I
9 !/ R7
$ ))'! *!
) 5
! )'!*!
$;) 3
1 !8
* $ '%"EF0
-&''H#(D
•
1$
•
9) + . 3$'%"E"0 -D
•
RG 11 $
D=1
S; 1!>&'''$''"(C 3
=1> $ *
,-)
! $
: - 3
! $ 8
1: 93
&'''$'@(&'''$'?"($
* )
C3$
T "EE" ) )
) #
= !U> &'''$'"0(
3 = V> = UU> = -UU> $
3 ' Q
J
$ =-U> ) $
*. ,
*W* 9#
, $ *
* )
!$
'% "EEJ 1 * G)3
T /
$ G D
- 2 .
)-)$;9T
$ ; + *
"EE0 !G)31
"@F" $*Q "E@A"E#A
$ '%"E#J C !
"E#@ '
3$
**"E#? ) $' T
. . G 1
+ ') R
* $ * ;)"E#? 5= !
2>&'''$'"?($' )
$
)5G $G
5 =1> @$ % "E#@
$ -)
35! 2*
)$' * 3
* $ =1>B3
)!
-- +
3$ ;
) ) #=2> &'''$'H@( =1>
2. - $
5 *
)
5 ) )$
*+. 93
5 /D !
$ )*)
&'''$'?"( ) * % -
3 ')$
"#%
- ! $
/
+' '
)3!2
E
' 9-1$
- )
+ /
1T:$
- 7 $
* =1> ) $%
/
) 3- $.
T -;-
C$
: ' )
)$**' =Q.>&'''$'AH(
-
2 /
; 3 $
**&
2 *-$ !.
1 ;)$-!
3C.$
) 1 ; 2
/$*)
; )
9 * 3 -)$
G
)
: G )
3$5 $
; G 3 "E#?
.$% -)
G $ *
9)$ 9
3 -
! 9 $
3 81: *8
) '
)3$ /
$ / B % "EEJXEE
5 / )$
*!*3 B53
3 $++ 9
+ !
1/r 2
/ * $3 /*
) B I $/ 3
-) -)
$'%"E@0 $
'.< $
$ )581
@
3$$ B $
+
!3 B *< $ ,
$
'% "E#? 58
. 5 5 = !>&'''$''"F( )
.8$ B $' "E#?
G=1>
3 1 * 3 3
)! C)
9 $ / , 1
+ $
) /
53 C!*
32 13$
2D
•
53 B:39)$
•
C+ $•
) - + 3!$
)3$
. )
-) ;*$
*B 1
$
58 , - 3
G ) 1 $
! *3
=1> C$ , )
$*!-
6 : 3
=1>I $ C)
= > ) ;
6-))
'C) 3
9 '# 7 $ ! !
= !> * , ' 2
$ *
), /)
3 /) "E#E
!3"#$%3$
=1>: )/ $
1 1 ) /
,* 3 / :$ *
#
12 / !
*8 )$ =1> 3
V -) = !>
) C "E#? "E#J
!- *
2 $
; !
$/ ;
9 ) $
+ $
! ! +
+:
2*$%!
:
5 $ 8
!
/ 3) $
*/=1> $ V
) <
3 58 "E#E "@HE
) 3
/: 1$!C
5 : N
)3 $
' ' +
) )
$
=1> )$ /
3 <:I
&'''$'''A(
*"0$%
*),$
=1>5 (
* 78 )$
53 7 )
* -)
1 3
-3 * ) 3 $
$*3
6 - )
- 9$
*
7 9 +
12)* '! 5
9 )33$
)9 +)
1 HF$ %
): -6$;9O+
6 6 -
0
+$
-
1 . )9$ *
"?G $+ -
+ 3 $
! - *
2 )
$
'G ,-
+ : :$ *
! !
$ * 0$ G
! +: $3
+
G +
:$ *
1 $
2 )
3 $ *
) 1 !
: ) $ .
) - "#$ % 3 "@"F )
!* :$
* G ) ' 0$
3
,! $* ) 9
!7;
9 $ ' ""$
G ! +:
YC'*
1 : $ * V )
5 : .
-3!$' )
G-)
/N!
$* $
' "H$ G 9 *
DC ! 2
- 13$
):
!.. $'0$ G
5 )
1 : ! -
:$ / :
,-/ 3 $
=1>/ 2$'
58 3 *
12
-)$ * ,-
"F