Architektur der Zuse- Architektur der Zuse-
Rechner Z1 und Z3 Rechner Z1 und Z3
Timm Grams Timm Grams
Fachhochschule Fulda Fachhochschule Fulda
Fachbereich Elektrotechnik und Fachbereich Elektrotechnik und
Informationstechnik Informationstechnik
© Timm Grams, Fulda, 05.08.02
© Timm Grams, Fulda, 05.08.02
Lochstreifenleser Numerische Tastatur
Numerische Anzeige
Steuerwerk
Speicher mit 64 Wörtern à 22 Bits
Arithmetische Einheit
R1 R2
Z3-Blockschaltbild
Z3-Blockschaltbild
Der Z3-Befehlscode Der Z3-Befehlscode
lu lu Lesen von Tastatur nach R1 (falls leer) oder R2 Lesen von Tastatur nach R1 (falls leer) oder R2 ld ld R1 anzeigen R1 anzeigen
pr z pr z Lesen von Speicherzelle z: R1 Lesen von Speicherzelle z: R1 (z) bzw. R2 (z) bzw. R2 (z) (z) ps z ps z Schreiben nach Speicherzelle z: (z) Schreiben nach Speicherzelle z: (z) R1; R1 leer R1; R1 leer lm lm Multiplikation: R1 Multiplikation: R1 R1*R2; R2 leer R1*R2; R2 leer
li li Division: R1 Division: R1 R1/R2; R2 leer R1/R2; R2 leer
lw lw Quadratwurzel: R1 Quadratwurzel: R1 sqrt(R1) sqrt(R1)
ls1 ls1 Addition: R1 Addition: R1 R1+R2; R2 leer R1+R2; R2 leer
ls2 ls2 Subtraktion: R1 Subtraktion: R1 R1-R2; R2 leer R1-R2; R2 leer
fin fin Ende des Programms Ende des Programms
Beispielprogramm:
Beispielprogramm:
((a ((a 3 3 x+a x+a 2 2 ) ) x +a x +a 1 1 ) ) x+a x+a 0 0
Befehl Lochmuster Wirkung
lu - O - - - O R1 a0
ps 1 O - - - O (1) R1 lu - O - - - O R1 a1
ps 2 O - - - O - (2) R1 lu - O - - - O R1 a2
ps 3 O - - - O O (3) R1 lu - O - - - O R1 a3
ps 4 O - - - - O - - (4) R1 lu - O - - - O R1 x ps 5 O - - - - O - O (5) R1 pr 4 O O - - - O - - R1 (4) pr 5 O O - - - O - O R2 (5) lm - O - - - O O - R1 R1*R2 pr 3 O O - - - - O O R2 (3) ls1 - O - - - O - - R1 R1+R2 pr 5 O O - - - O - O R2 (5) lm - O - - - O O - R1 R1*R2 pr 2 O O - - - - O - R2 (2) ls1 - O - - - O - - R1 R1+R2 pr 5 O O - - - O - O R2 (5) lm - O - - - O O - R1 R1*R2 pr 1 O O - - - O R2 (1) ls1 - O - - - O - - R1 R1+R2 ld - O - - - - O - R1 anzeigen