Munich Personal RePEc Archive
The medieval Origins of Capitalism in the Netherlands
van Bavel, Bas (B.J.P.)
Utrecht University
2010
Online at https://mpra.ub.uni-muenchen.de/49555/
MPRA Paper No. 49555, posted 09 Sep 2013 13:41 UTC
!
"# $ % &$ ' $ $ ' (( $ $ $ $ $
)*+ ,*-)-. //0 1+23-
($" ( )
!
" !
! !
# $
% &'
( !
) *
* + , )
' '
% -
. / ! ! ' 0 !
1 $ 2 0 ! /13, 3
4 5567 3 8 , ,
1 4( 5597
1 3 : 1 3 % 8 4 7
41 96-7
& ; < 8 =$ > 4 99?7
& ? . 0 : 1 ( =/ ) * 6 5 99 >
! "9 4 55 7 ? ? ++
+ 1 8 3 3 @ = A 2 8 *
# $ > # $ % 4 55 7 +5? ++B
- / ' & # % / 4 C ! 9?+7 // 4 C ! 9?67
! !
B
$ @ @ '
(
D )
E " /
)
? #
<
* * 5 F &55 4
7 &- +5 F -5 B5 F
B
% * <
1 40 7 /
*
3
%
3 -55 !
?/
3 +5 +-
!
4 ! 7 /
3 -
5 # $ 8 4#$87 /
&9
& #$8 / &9
#$8 &5 / %
9 ' !
$ !
0 A
/
= * > = * >
!
BG @ : ( ' %' ( (
%( )*++ ),)*41 99?7 -9 B-
&
8 ! *
!
/ "
H !
/
!
!
%
% /
*
! " !
) ! )
* !
!
(
/ !
! *
/
* % /
. 3
?G < I = ! 3
3 - 5H - +> " %B 4 55 7 & B&
*
D * E
*
8 *
6
9
' %
0 3 <
1
5 %
/
'
% . 0 #
! !
/
( ,
*
' (
! 4 ///7
! * / 4/@7
6 ; 8 1 ( 3 : G < I 4 7 -
% % . " /& )0 %1
'1 J + 4 55 7 1 8 0 =( D$ E
$ J > 559
9 ; 0 G 8 0 & & 2 ' % % . "
( *++ )3++4 5 57
5' 8 0 ! : ' 8 4 ' 5 " )6,7 )*6+
4 5557
- /
! * ! 4 @7 <
! ! 4@/7
4@//7
( ( (' $ (/4 (5 4 6 7 '
J !
%
! ! H
! & H +
/ ! !
# 3
&55 +
/
0 B
!
& +
/ B
# B5 F %
/ #
3
!
!
& ! +
! *
) / .
/ B
B F
! 3
0 G 8 0 =
% 4 B 7
> ; / : 8 , 4 7 . 5 " ( )8++
)3++ 1 J 5 4 5597 ?9 &
0 G 8 0 =J < 1 ;
3 # . >
% 9 4 55B7 &? ?
&
! - H B
% /
/ %
,
( ! / B
!
! 3 6- 95
F ! K ! 3
. 0 J +
B
!
/
! *
!
/
! )
*
* *
( (5 / ( 8 (
* !
!
*
3 / -B5 &5 &- F
3 /
-5 F
&1 G I " " & 2 ' & 2 (
$ /)6++ )**+14< 5597 & +?
+G $ "! & 2 ' % 2 $ ( ' )8++ : '
)7*+ 8 $ L L 5 5 9 1
3 ; 0 G 8 0 M% * > < 1 A
! .
3 M ! ;$ 6 4 55&7 -? -9
?
3 B55 - 3
!
*
!
! !
B
8
# .
+55
@
!
0
! *
?
- B
* * B
*
* /
$ 1
!
6J
6 H 9
( * *
/ .
! K 6
/ 3
N !
! ! N
-0 G 8 0 =J 3 +55 B-5> ;
# 4 7 % ! 4 5597 B? 9B
B J 0 = < 1 > ; 8 3 : G <
I 4 7 - ?- &&6 & 5 & -
? 0 G 8 0 =< $
> 9 ? 4 55 7 & +&
6G < I = ! > % "+? 4 9997 - ++
9 / & H +
- B
*
*
3 - B
" 3
&5 +55 55 -?5
) ) 55
$ /
- + 3 &?? 5
! B 6& B
! 5 /
/
! 3 %
< 1
! , 3
<
3
3 *
*
) ! ) ! ,
( (' / $ 55
9 0 G 8 0 M% * > 59 B- G < I =
8
. 3 &-5 --5> ; 8 1 ( 3 : G < I 4 7
- 6- 5
5J ' L % " $ ( 0++ )0++' %( % 4< 55 7
5+ & B& 65
3 < ; J , $ 8 : ( 1
3 =J < < > 9 9+
4 96 7 +9 6+
1 1 < : 3 , =$ 1
( >
! " 5 4 99?7 + &5 &B
9
!
;
% #
.
@ 4 # 7
1 $ !
!
* & %
$
*
$ K
9 + *
! <
!
J !
( 3
! *
; (
N
. 0 J ' 0 ! 0
1 0
/ !
% !
&55
!
&. ; % = !!
> < = 6 4 55 7 +? ?+ B9 ?+
0 G 8 0 & & 2 @/
+ G < I =. !
655 9 +>
% 5 & 4 99 7 &? -9 &6 +5 G 0 >$
* " D * E> &=5 5-
4 9957 -&? --&
* * ! - B
' %
/ &
% . -/
( +
H
B !
% B
4 7
! !
! % ! '
# .
! !
6 H 9
% !
! 9
/ )
!
( ? N '
% N " ! ! / )
N
5 H /
" ' ! ! ! /
, ! 1 G 6/
!
G 6 H 9 !
9
* !
-0 ( , 1 =. ! % 0 ! $ > % 9 +
4 5597 ?9 5B 0 G 8 0 =( !
B / < 1 >
% $ % . !; G '
' . 5 2( )77+ )*,+4 5557
B% = D E .
4( 9 7> ; G < I : 8 1 (
3 4 7 - 5 +9 , J % =1
, > 9 &5 4 99 7 & -5 + -
&B +&
? % % 5 & 4< 9?B7 &
-?
60 G 8 0 ( : G < I =. ! >
% 9 + 4 5597 9 , 8 !
% J / % 9
9 , =< ! ! G > B9 9B
4 *
7 .
N N
(
) &5
* !
*
( K
!
!
) %
*
!
)
! !
) ! !
!
!
!
" ( ( ' 8 ( (5 4 6
! !
H
! ! !
.
/ 8
! ! $ #
) ! $
0 K !
&
/ ! !
!
! 3 &
!
%
&5 0 G 8 0 & & 2 O&6? &9?P
& G $ "! & 2 & +
3 4 7
&&
1 ' %
!
< 3
# ;
< 1
. #
3
#
&+
B %
%
( / $ .
! %
& *
* &- 3 3
* ( #
&
%
! /
!
!
! !
/
& # = < 1 -5 B-5>
2 " ? 4 55+7 99 &6
&&$ > " ?@' 2 $ ( )*++ ),++43
99-7 B& 8 1 ( 3 = 3 &55
--5> , J % 4 7 " % ( )6++ ),++41 55 7 -+ ?9
B5 B+ BB B?
&+ % 2 " =< ! 3 &-5 B55>
L 556
&
!
3 !
/ &
N N
6 9 /
!
+
! "
&B
3 # J / +
-
N
!
! "
&?
!
/ *
! (
!
% #
!
*
&-3 < ! ' 2 4 9? 7
&B0 G 8 0 = ! , & 6
> ; , 1 4 7 ' A AB ' C D
&- 48 55&7 9 +- 9 &
&?8 < Q =$ > ; G G # 4 7
' BE ! !
5 " E2 # 24$ 96-7 & &6
/
3 !
!
! "
! 3
!
!
.
% 3
!
/
3 N
!
*
( 3
3 *
! '
%
3
) *
* ;
*
*
&6
* &
! !
!
&61 # =# 2 R % D% E D# E
# I % > ; 8 0 ! 4 7 2 F
4(S 99B7 ?- 9? 8 0 ! G ' 2 HH
F // 4(S 5557 & -&
- /
!
!
!
!
* N
*
*
< )
*
!
" /
! *
$ . &9
( !
!
% !
)
) ) ! !
!
9" ! $ 5" ( ' (5 4 6
/ ) !
! )
!+5 . 3
5F + B ?F - +
8 H
3
B /
/
$ !
)
!; * ! !
&9J 2T =. . I U ' & G > G
. 4 7 I J )+' H )7' 4, 99 7 & - &6?
+5$ 1 ( ( 41 99 7 B9
! 3 +
* ! 4 //7
!
% / !
3 !
B
B & B + B -F+&/
% ! ; !
) 4 - + B F
- BF -B& 6 F7++ $
; <
3 4 ! 7
-F BF
! ) +-
( !
/ +55
6 F +B
5 ?- N 5 9 4 57 1
! +
< 1
% ! ,
N 3 N ;
% +
! '
% 3
3 K -55 B55 555 ,
0 +? J
3 3
/ ! !
B ! !
+ G I " " & 2 + +B
+ / L " ( 2 $ (
)) )3 % ' 55 55? 1 0 G 8
0 G % 1 $ "! % 2 " : 1 G I " " = 3
? > L 556
+&1 G I " " =@ 3 - B > F!5
++ ( G < I : G I " " >( '
3 ! % $ I 4 +B -B&7> ; ,
1 4 7 . ; ' ' A AB 4. * 5597 B- BB6
+- ( G < I : G I " " =( >
+BG $ "! & 2 6
? -&5
3 ! + F
+6
! ! !
/ !
- B +9 / /
55 N 55 F H ! /
< 1
! /
/ . H 5 -5 F /
3 ! H
5 &5 F .
* 3
B ) K !
!
!
. # -B? 3 I
!
/ - B <
3
-5 / +55
< !
! !
< 1
$
3
! '
) /
!
! > > 3
?
) - !
N
+?( $ )7K+ )*K+' G 4$ 3
99-7 96 5
+6 1 1 2 $ " 43 5567
- 9
+9 0 G 8 0 =( ! >
-5( 1 3 # ( ( % 41 96B7 ?5 9+
% 2 ! =@ A $ !
! ! < &65 -65> < &
4 96?7 &?& +5
- % ( ! ! 4 55B7 65 9?
, )
! )
%
!
. %
!
K )
! - % !
)
! !
! ! /
! ) !
! ! 3
' % -& 1 !
H
3 / 0 " !
-55 B- 65 3
- -5 . ! 3
* !
* -55 ) !
* !
!
! !
3
! !
!
! !
A /
! !
!
( $ ( (4 55
$ ! !
A !
- G I " " & 2 &B + ( G < I : G
I " " =( >
-&G < I ! ' % (
)+++ ),++4< H0 5597 +9 ? 0 G 8 0 & & 2 O +
-P
9
! A V !
( )
? $
# " &
?
J )
' 555 &55
!
&55 B55 !
(
&55 ; !
#$8
#$8 555 B55
#$8
% / -+
( #$8
-
B %
, *
, H
!
H (
, #$8
*
% ! *
! %
< +96
B5 F & F -- 8 *
B H ? / B&5
F 4
) 5 5 ) 5 ) 7 -6- 5 ?+
B&5 5 6-
-+G < I =% ; % -55
655> ; ( 8 ! 4 7 % ' ( )7++ ),++
4< 55 7 B9 6? ( " %'
48 55 7
#$8
-- ' 8 . 2 4> # 9567 &6B
&99
% + H - . -B
? * $
#
% #$8
*
8 / !
! B55 &
-?% &+- !
8 3
B -6/ B
# !
(
K
!
% &55 B55
! K
' !
, !
!
. +55
&6 &
/ (
&? -9 8
)
-BJ ' # % ' %41 96?7 5+
5B G < I = 2 * ' %
% ( 8 > $ % ! "+6 4 99-7 B+& BB+
-?1 % ; #
1 ! = ! % 59 55+> % &
4 55-7 &5? &+5
-6 0 G 8 0 : G < I = " > - 5 - B
-91 0 G 8 0 & & 2 O +- +?P
B5
555 B55 B55 655 /
( ?&H ?+ ? & H +
B9 - H B ? 6
9 B?B 1
!
*
"
* '
&55 B55
! B
0
3 0
* #$8 ! * N
/ &55 B55
!
$ # 3 B&
B ' %
! '
$ B+ %
#$8H !
*
!
!
B ?
B5 J 3 , ! =,
>
$ %-6 4 9967 65& 6
B # ( = > F % -
4 55-7 ?B 95 0 G 8 0 & & 2 O +- +6 &?6P
B , 1 < : 3 , % 43 ! 96 7 -+ 9B
B&1 $ = ( %
% $ 41 99 7 & ++ BB
*
* *
B-
* N
3 N )
*
*
!
!
)
3 H $ J ?
!
! !
,
&
/
&55;
* #$8
! "
! !
!
!
! !
! *
&55 ( !
* *
&
8
9
* *
B+ OG < I ; < : 4 7 P
B- * . , =8 * A
% * ! !
@ ! ! 4 -5 B557> < & 4 55B7 & &B
&
.
! /
,
( ;
$ J
, )
/
!
$ J
!