129
!!"#$%$ &' ()# "#*%'+)'+
"! &,$&#+#%"! "# '%$)#- !!"'!./%0$"' 1 #2 #"#2'%$23
"# '%$)#- !!"'!./%0$* ./"' 0%,)* $4$
5 6
&*&+ " )' 7&#,* ' !./" 8" ( '
5
"# )' 7"#! $4$ #"+"'!
6 )#+
9:;<=>=<? 9:@
A
>=BC@D=; EF@G
CHI J:KLMCC>=
E=N;HC; OPPQ
2 2
% 2 2 "
6
7 2 2 # !
" 2 2 "
6
( 2 ! % 0( !
2 2 2 /"# ,
6
! " #$$%
129
& '2
6
/ ( ) 2 2 2 2
22
6
(
129
) '8#"! "2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
22 / ( )
8 ! 2 2 2 2 *
22 / ( )
! 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 % /( 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +
2 ' 8 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +
22 + 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
22 + # 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2+ '
6
2 2 2 2 2 2 2 2 2 *
2+2 %, & 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 -
2+2 %, ) 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2+2 %, !. 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2+2+ %, * "
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2+2 ( 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 *
2 %(
6
/"01"
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 7 7 # "
3 (( 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 8 7, # 2 2 2 +
2 2 %, 0 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +
2 2+ %, 0 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +2
2 2 %, "3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +-
2 2 %, * 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
6
0, 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 2 ! ! " 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 ( % 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
$
&
"
2 /(
129
) 8 2 2 2 2 2 2 +2 8 7
129
) 2 2 2 2 2 2 2 2 2 22 2 7 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 " 8 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 %, 7
129
)) 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 8 "'8#"! "
8 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 *
22 " 7 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 *
22 " 8 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 *
2+ 8 "'8#"! " 2 *+
2+2 ! ) 8
)
1
/"'8#1
/" 0+"'8#"! 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 *+
2+2 "0 %&$" -
6
8 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 **
2+2 8
6
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 ( 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
$
%
%2 7 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 22
%2 , 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2-
%2 ! 3" ! 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 -
%2+ 8 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 -
" $
$$
6 2
6
% # 2 2 2 2 2 2 -+
6 2
6
#"
* 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 -
" %%$
"
%%
!!
$ !'
"
2
129
) "'8#"! /( 2 2 2 2 2 2 2 22 $ ) 8 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 ! 2 2 2 2 2 2
2+ ! ! 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 " # 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 7 " ( 3 " "
-"8 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 * % /( 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
22 0 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2- ! % 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 *
2 # %, $ 2 2 2 2
2
6
129
) "!$ 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 !
129
) "!, 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 -
2
129
) "! %, &7 !"" 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2+
129
) "! %, )7 !"" 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 * %, !. 7 "
!"" 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 #"" "
129
) "! %,!. 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2*
129
) "! %, *2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
22 3 ( 2 2 2 2 2 2 2 2 -
2- # 7 # /"
"01" 7, 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +
2 +( ! 7, 2 2 +
2 # % 7,"
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 ++
2 # % "
# 7, 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 ++
2 + %,
129
) "! 0 "& 1 03 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +
2 %, ) 0"
$ 1 03 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +*
2 %,
129
) "! 0 "$ 1+ 03 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +2
2 * %, ) 0"
$ 1 + 03 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +-
2 2 "0 $ 3 +
129
) "! 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 22 - %,
129
) "! *0 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 %,
129
) "! 0 "& "
0, 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 %,
129
) "! *& "
0, 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 +
2 %,
129
) "! )& * 2 2 2 2 2
2 # ! " "
% 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 *
2+ !3
129
) "! ! ", 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 #
129
) "!! " , " 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 % 7 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 ) %, ) 2 2 2 2 2 *
2 % '8#"/" 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2+ . 7
129
) %, ) "2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 -
2 7, *3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 *
2
1
/"'8#"! 8 ! 2 2 2 2 *+2 *
1
/" 0+"'8#"! + , 2 2 2 *22
1
/"'8#"! 8 %, %&$", 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 **
2-
1
/"'8#"! 8 %, "- 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 *2
2 %, - 7 "
/
2
&" ) 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 *-
2
1
/"'8#"! %&$"8 2 2 2 2 2 2 2 2 2.2
6
!3 /"01"
"3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 -2
.2
6
!3 /"01"
0 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 --
2 !
6
"
0"8*%
6
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
02 7 8
6
! %
!2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
02 7 "0 # 8
! % 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 -
! % $ + ,
& 3 ,
' 0 2 " " !
" #3 -
. #3 2-2% %
! 2
6
2
6
, 3
2 % #3 )
+ % " "
6
!
2
% , -+ , 0
6
" 8 1 ' ( -3 , "
2 - +3 "
#3 !
- ,2 , 8"
% 8 "
2 -, '8#"! 1/ 13
%
%03 % "
" 0 "$"'8#"!
1 0$"'8#3 1-* # # " ' . --3 "
+ ( .
6
8 0"
" 2 " 7
' . ! , - %
!"
# $# %&# ' ## # &(
)
! *+#+ & # , &#" #+ + -./ &#-0 #
12/ 3 *4 ## 5678695 !
'8#"! !, 1% 2
! 3 ' 8 * 8
! " 8 "# "
1 "8# * ! 3 + , "
2
6
" ' '8#"! "
"
6
, "
# 1 % 2232%
+ / "'8#"! 12
6 2
900
8/"'8#"! 821, 1
$8 0
6
32 , "
%." ) 1
5
8 "38 2
, 8, '8#"! % "
2
6
2 " ( 2
- ! , 2
7 ' ( "
% 2
6
"
% 1 #3
* 3 2 % "
! " 2 $
-
6
.
3
/ -*!"
1 2
""
129
) 2 0 "8 1
1 − 10
$3 2! , 8 .
+ +3 2
% - ! % (
"
6
03
129
) "'8#"!+
& 0, "'8#"!
* 2 - 8 "
1 8#$3 * +
+ %
'8# 2
6
2 "
6
*3 )
* 22 " "
! % ( "
" ,
+ , -
2 (
' "'8#"% 0 2 ,
#") "0 ' ") "'8#"!
3 8, 8 &
2 -
6 "
'8#"8
, %
%( +
%"
" 1
30 − 60 µ
$3 0 +2( % $ "
( / !"
" (
129
) 2 !"0 , -
129
) "! 2 ( 6& & * "
) 2 ( )
*3 8
6
"
2 7 - 7, )
* 3 %03 '8#"!
0 2 3 ( ) !"
6
! ,
2 3 ! "
2
, ( + /( "
# - " "
! 20 8
% - 7
+ ( .
!" 8 . 2 "
7 , "
6
! % 2 (
0 22 +0 "
2 # , %
& ) " !. *
7
129
) "! ( " 2 0
/"01" + #"
, 2 ) 7 ,
129
) "! "* 0 "3" & "
* 2 ! , '8#"
% 7 0, "
3 2 " 0
* ) "
2 %
6
/"01"
! " 0 !
2 0 2 2 #"
- " "
* 2 !
"
6
/"01"!(
, 7 ) ) "
70
8 1440
3 2
6
*3 3 8 2
)
6
8 %&$ "
) '8#" 8 "
3 + , %2
( . 3 2
6
2 ) %&$"
8
6
# "
. 3 2 %, )
- 8 7 "
- 2 %
6
8
3 2
% " " "
+ . 0"
, 2
' - * / #+ &+ &+ # & , ## 48
**
p = 0 , 1013
"
T = 273
1!"
2 , 69 · 10 25
− 3
4* 3 ## #68&858(&!#&3#++ " # % &#
129
!"!" #$%$&'&() *+( ,-.$/.+01/232$/'$4
129
5$ 67/ %2$ 89:;
<.$='/+3=+.2$
'8#"! 7 8
' " 2 )
" "
, 8 2 + "
3
6
(,
6
"7
n(I Z = − 1 2 )
n(I Z = 1 2 ) = exp
− γ H ~ B ( 1 2 − ( − 1 2 )) k B T
123
! + #
T = 293
, 8"
10
$ ,~ = 1, 054 · 10 −34
!
k B = 1, 38 · 10 − 23
!>, ( 7 ,γ H = 2, 675 · 10 8
>$ 67 · 10 −3 %
2
6
! , ! ,
2 8 8
" 2
129
83 %
6
3 2 " 7
129
) "'8#"! + ! (
129
) % 2210 9 8 7 6
129 Xe im therm. Gleichgew. (0,0007%) bei 1,5 MPa
Intensität I = I
0
Chemische Verschiebung d / ppm
2 1 0 -1 -2
Chemische Verschiebung d / ppm hyperpol. 129 Xe (27%) bei 0,008 MPa Intensität I = 250 I
0
% 2
129
! "#$
#
$
#% &
129
$ #'(((
#) # *#&#
+) , &
'-( ./
0
1 /
, ! 2 3
" # '8#"
! 2
6
. /(
" ,
I = 1 2
2 73
/129
)
3
/T 1
"#
100
! ,129
)T 1
"# !
2 - ""
$ 2 2
" ' ,
21
' 1,3
2
3
83
, 19 2
3
219
# 15 2
3
# 1
6
! 8 3
2 "
" ,
1 2
211
#1 /
14, 6
327
129
)3
/•
6 7 2300
129
)7500
6 0" &"&# & # 4+ 1" & # # #+
,&+*+# ,24* 4#*
5#+#+ 4 " ##
3
% *## *#+$** & ("6
129
7+ 8 +
7 8
7
824& ("
T 1,Xe = 56 h · n − Xe 1
9
* :
γ I
1$
−1
−1
3 2 /, 1 3D
12
−1
3O s
1/
2
&
6 3
3
/ " *2 + ** *129
) "* -- ++ - 2$ 2
"# #
$
&
1 2
)
3
129
/ /$#γ I = 2πν B
# "%D
/! 0
)
$
1 /
300
%0, 1
3O s
&)
$
%
#) * /
1 "
$
* , /
/
3
) 12
3 7 "
3
/ ! ,)
•
/ 3 7129
) %,3
/2
, /( "
129
) 2!"! $/3'$00&() *+( ,-.$/.+01/232$/'$4
5
$(+( %&/, 1(;
%$/$ 9$',+%$( 103 +.'23,$3 &4.$( 42'
<
.2(1&3;
'1&3,
6
! % 22
83 , !
8 $ "
6
(
129
) 2- ) 8 ! /"
1 3 , " ( )
! 32
) 8 "
% ! "+ "7 1-+3
8 , 2% 2 2
6
7 ( ) "
1
I Z = ± 1 2
3 , 0 +!3 2 + -
j ges = j dif f + j grav + j magn = 0
1232
129
Xenon
50 %
¯ 50 % ¯
B-Feld- Gradient
B-Feld ÑB Diffusion
¯
Xenon (Spin in z-Richtung)
¯ g
¯
¯
¯
% 2 *
* ) ! &
# #
*
#
#
&) #&
)
% ! 0
)
#
129
&)
83 ) , "
0 ! 1
|| z ˆ
3 "! #
•
!0#j dif f,z = − D Xe−He ∂ z n(z) ,
12 3
D Xe − He
. ) /
∂ z n(z)
+ $n(z)
)! 8
z
"#•
# #&)j grav,z = − µ g m Xe g 0 n(z)
12+3
6
µ g
8
)
m Xe
"
g 0
•
#j magn,z = − h
4π µ m γ Xe (∂ z B(z)) n(z) ,
123
h
-∂ z B (z)
z
"+, 8 2
( 7 %
6 "
µ g = µ m = µ
". ,
D Xe − He = µ k B T .
12 3.6&
x
8 4
y
8+* " # + 3
! ! + 1 2 3 , . "
&
n(z)
*3 6
n(z) = n 0 exp − m Xe g + 4π h γ Xe ∂ z B(z)
k B T · z
!
12*3
$ -
m Xe g = 129 · 1, 66 · 10 − 27
· 9, 81
>2 = 2, 1 · 10 − 24
!h
4π γ Xe (∂ z B(z)) = − 7, 399 · 10 7
1$3− 1 · 1 2 · 1, 054 · 10 − 34
!· 1
$>= − 3, 9 · 10 − 27
!k B T = 1, 38 · 10 − 23
!>,· 300
,= 4, 1 · 10 − 21
!2%
5
, 7 , $)
0, 999998 ≈ 1
2, $ , 2
) " %"
, 8
1
$>+3 .2 % !
+3 2) % +
1
, "$ !, ! "0
7 ,
0, 9997
2 ! /.") ! ,
0 2
,
/(
129
) "$ 1
10
,3 81
15, 5
$33 140%
32/ ") , ,(
2
T 1
"#
129
) $ "
6
$ "
2 , 0
3
/ #
T 1
"#
129
)40
8 2 '" / ( ) 0
!. $ 1 #
2 − 3
! 328 . - 8 (
129
) "3 1" * $3
2 ' 8
) / "8
3 ,( 7 / "
3
/ # 2! ! $ !"
7
" 2
129
!"! $/3'$00&() *+( ,-.$/.+01/232$/'$4
5
$(+( %&/, +.;
'23,$3 &4.$( 42'
<.
2(1&3'1&3,
Gasgemisch aus
98% Helium (1 MPa, “Druckverbreiterung”) 1% Stickstoff (“Quenching”)
1% Xenon (unpolarisiert) Laserlicht Rubidium
Gasgemisch aus 98% Helium 1% Stickstoff
1% Xenon (hyperpolarisiert)
SPINAUSTAUSCHPROZESSE
Magnetfeld (3 mT)
% 2
/
#
./
#
#
$
! !(
+ (
6
"
" % 2 "
/( % 22 /( "
!
- 2% 2+2 (,
* " #
! ,
129
) 2Laser Rubidium 129 Xenon
Bin. Stöße vdW-Mol.
Absorption
Wand Rb-Rb
Rb-Xe
Wand Geometrie,
Absorptionsspektrum (Stöße)
% 2+
7 # *
2 * - , #"
"* 1
794, 8
31
# +
5S 1
2
!
( − 1 2 )
(5P 1
2
!
(+ 1 2 )
2 ("* 2
30
, . "+", - +"
2 % !3 . "
!. (, ,
!"
( ± 1 2 )
"+, 2 *+ "
( − 1 2 )
+ # "
(+ 1 2 )
% 2 2 " #"
100%
2% 2
/
, #
)%
!#), /
,
# & )
! #
$
/
"$
)
( − 1 2 )
(+ 1 2 )
"
"
$
) &
*
$
1
2
# ##)
/
$
3 !
(+ 1 2 )
*$ &#%
( − 1 2 )
*$ )# ,
&
6
7
6
•
0 123
$3 %! % "
129
•
% #* . 2 "
/
1
8 2 ""6
7 7 "
%
6 2
•
( #"3 "
# !"
(+ 1 2 )
"( "2 + 2 7
/ 1 1 ! 32 8 7
( . '
2
, 2 !. "
!3 # "
/ 1 0 2 0 "
2
! # $ !"
* ,
129
) ", 2, !3
6
" "
-"8 2
6
2 ) " / "
!. 2% 2 2
6
"
"-"8 , $
( " "-"8 2 0
! " "-"
8 # 1
< 5%
32! , !3 " "-"8 3
! 2 ' !3 "
!
129
) ", 27 %"
2+
•
% * 2 # 0 +("3 2 3 *
+( *
) 2 #"
, *
3 2
•
# ! # "+, 2
6
2 - "
7 +2 % -,
# ), ' 2 % 3"
(( !3 # 1
≈ 3, 5
−1
3% 2
,
)
.
#
# /
/
%
$
2 #) 0
/
τ ≈ 1
1. *.
#)
< 10
) 3)
.
)
$
/
129
./
#
#&)
!
) .
$
&
5
3 $ ,
5
) "
1
≈ 10 4 − 10 5
−1
3 " # 2•
) ! , - "- ,
) #
# 2
/ # - 2
6 2 "
- 8 2
6 2
!!
+2 ) 3 "
'8#"" !"
,
1
/13
. 2,2 2 "8 ! ! '&" 1/! "
' & ". 13 -
2 - "
, (
129
) ", ! , ) 2
& ( 3* *3&*6 + (&8
& 34 & ( +
7 8
7
824 36&& *&+
0 " ,
6
) "
,
6
2 " !
% % 2 *2 8 "
+ / ) !. 2
/ "
0, 55
8 #2
0, 6 − 0, 7
8 &400
,2 %8 1 /81 %22 *3 +
0 18 3 8 7 1&
2
3 2
0 # 7 "
3 ! 2%
+ & 2 &
$
± 1
, 2& ( 8 * "
#
6
+0 !
4 32
25
-" 1794, 8
- ,
1, 5
/ 3 8 #"!
129
) ", 28 % ! 1
3
$3 / "2 % ) )"#
+ / 0 !.
# + 2"
40
$"! ) 2
T 1
"( ) ,
6
!
2
! ) 3
8 8 %
2 , , 2 0 !.
40
$" 2 ) 8 '8#"!1
6
%
7, 05
$129
) "#
82, 98
8/ 3 2 " "
6
% 2 22
-, ! "
* " ( 7,
, ( - "
0 / ( "
)
22 ! "
He Xe
N 2
Mg
Ofen Misch
Laser
Pump- zelle
Helmholtz- spulenpaar
Kühl- falle Recycling
Magnet
% 2*
/
2# /
, ((
6 "
*
2 -2-
, (( , 2 %
,
+ + 7
#
2 ,2" "
! / /0 "" "8 1 1 0"83
" - , -
#" ) 2
! !" $+4$'/2$ %$/ &4.$00$
) 7, ! 0"8*%
6
2 1.&8!&* ! ! 3 2 "+
12 %2 2-3 ( 1
2
10
*, 3 !( "% 2 2
+
$
%
,&
& !
& #
$
$
$
# #
, )
/
$
) 1+
! 23
x
"z
"8 /, 2 7 "% #
$ , #
$ + 2(" %0 3"
- + ((
, # ! 2 (( ("
(( !
+ 2" %"
6
+ 1/ 13
/( % % 22
! ! 0$2,&()$( &(% :1(%$%2()&()$(
3 ! (
%2 "
#
* 12$ %2 32 ! "
0 1 + 12*3 * "
32
7 . "
# 0, "
/"01"
13 ' "! "+ ( 3 ,,"
+
~v(~r)
+p(~r)
+"Rubidium
Magnet- feld
Einlass
Auslass Laser
Temperatur T
0
x y
z
% 2 -
#
#
/
,&
$
1!#
2
#%10
#3 !13
$
x
#1 , #
&
$
% ' -
3%
,
x
#% #&)
&)
$
z
#
ρ gas (~r)
+13 -, $
T (~r)
13 +
γ p (~r)
% #"*
13 # #
S z (~r)
"
129
) "!I z (~r)
2
+ , 0 3 22
% ( 1
∂ t ≡ ∂t ∂
3 ' 2', 2 " , %
/"1 1 8 3
+ , 2 7
, % # (( , 1"
* 3
6
#
10 − 15
8 (% ! 2 0
+ ,
8 ', 2
( . +
8 7, -, , -, "
, . % %2
4&
S z
I z
# 1#* +
z
8(
#" + # *3& * *&+ & *
x
8+# &63
+
/ ) !.
$ , , 2
"%% #
" 8 "
' "! "+ ,,
7 +
ρ gas (T ) ∂ t ~v + ρ gas (T ) (~v · ∇ ~ )~v =
− ∇ ~ p + ( ∇ ~ η(T )) ( ∇ · ~ ~v) + η(T ) ∆~v − (ρ gas (T ) − ρ 0 ) g 0 e ˆ z
12 23
∂ t ρ gas (T ) + ∇ ~ (ρ gas (T ) ~v) = 0
12 -3/
~v
+ +η
" , 7, , -
+
,
ρ gas
+ %,$
T
) +ρ 0
&
$
T 0
2
g 0
"
z
"% "#2
0 ' "! "+ + 7"
, ! , 2 (
6
! $
%
6
%
, 2 8 +
$ , +
ρ gas (T ) = p 0 (x He M He + x Xe M Xe + x N 2 M N 2 ) 1 R gas T
123
x i
% +
i M i
8 2
p 0
" + 1
0, 5
1
8 3
R gas
+ 2 ) +
1" "-"+ 3 1 " "-",
/ ) !. +
3 ,
+
1%
% +2
# #+ 3 # , #*#+ *+3*" #& %& &# +
7
"&+# &#
95%
, ##+* # +" , ##"
% (( , + 1
~v = 0
3 11132 % ! ( 8 (( "
,
6
/"01" , 2 0
/"01" ""
6
%
!3
p aus = const = 0
%3 2 % " !3
"!3 ,
v x (r) = v 0 1 − r
R zyl
2 !
123
r
((R zyl
# (( 2
v 0
!3 ((
1, 5
" + +2# ', 0 2
7 !3 " (( "
*3
, , 2% ', "
%
129
) "! %% % * )
!3 " ( 2
% .2 %2
-, , +
-, ' "! "+ 2
-, , 7 $
T
ρ gas (T ) c p (~v · ∇ ~ )T = − κ(T ) ∆T + Q
123c p
+ 198%
/1%
)1%
!.3 -, ,$
6
,
+
$ %2 %2
κ
-,", + + / )
8#8,&+** +* "# ## 3 #+
+* # 2*#&# 4#& #+# && #&
& + + #+ '8 #& ## &# 48
** 6&" &&*# # *6& ##" ## # , # *#+
2*#*#+* '& ##
!. %, $
T
,1 + 1 2 +332 $ ! "
-, ! -, 2
-,
Q
% * "#
Q = hν l n Rb γ p (~r) γ sd,Rb
γ p (~r) + γ sd,Rb
.
123% -, "
hν l
% # 7
n Rb
% # ! *
γ p
2 # * 3
, % + #"
3
γ sd,Rb
! ! 3
γ p
2/
σ = 1
2
2 ++2
# -, 0 +(
-, ,
κ glas
1
= 1, 16
->1 , 3 6, 3d glas
1
= 1, 7
8 3κ n ˆ · ∇ ~ T = κ glas
d glas
(T − T 0 ).
12+3/
T 0
$ & # 2
$$
!
P Xe
P Rb
8
200
! 2 ##""
S z
2 " &
< S ˆ z >
129
) ",I z
1
< I ˆ z >
3 % +− D Rb (T (~r))∆S z (~r) + ~v(~r) · ∇ ~ S z (~r) = γ p (~r) ( 1
2 − S z (~r)) − γ sd,Rb S z (~r)
123− D Xe (T (~r))∆I z (~r) + ~v(~r) · ∇ ~ I z (~r) = γ se (S z (~r) − I z (~r)) − γ sd,Xe I z (~r).
123/
D Rb
D Xe
, . "
#" ) / 1
95%
+ "32
γ p
# * #"
4
. 1 +
γ sd,Rb
2
γ sd,Xe
7, #">
129
) "!"3 - # 2
! #""
129
) ",!
γ se
2
( ( 3 #
+
γ sd,Rb = κ Rb n Rb + κ Xe n Xe + κ N 2 n N 2 + κ He n He + γ trap + γ se
12*3•
2/κ i
, "
, !3 # #" ) "
!." / $
n i
2 , -
3 $ %2 % %2 2
•
γ trap
#
/ 1 22 # "
+
# 2 ) 7 , 3
+ !. "
# #
2 # /"
1 !. 1 3
-
+ +*
γ trap = 33000
−1 3
3 + 0, 0075 p N 2 [Pa] .
12230
33000
−1
8
+2
8
6
% ,"
"0 / 1 1 + 2+32-
/ 1 * , .
%
6
!. 1/ 13 2
•
./ ! #"""
129
) ",+
γ se = n Rb
h σ se v i + k se,He
n He
+ k se,Xe
n Xe
1 + 0, 275 n n N2
Xe
,
12-3
h σ se v i
! , !3, ,
k se,He
k se,Xe
8 !"
! 27" "-"8 )
, !. ( '
$ 2
•
/ #129
) "!$
! "
)
γ sd,Xe = κ Xe−Xe n Xe .
12 3!
κ Xe−Xe
,
5 · 10 −6
−1
−1
2
1, 86 · 10 − 31
3 s − 1
2% +! %, .
+
)
γ sd,Xe
+
2 · 10 − 3
− 1
,2 % $2 − 4
+3 "! "0
, , 2
•
8 / #! !3 - 2 -,
- " #
0"8"! # "
2 0 #""
# ,
2/
# + 2
6
2 7 "
, 2 #"
! - .,
.
D Rb
γ p
2 % 0
D Rb (T (~r)) ∇ S z (~r) = − S z (~r) r 1
2 γ p (~r) D Rb (T (~r))
12 3)
6
# )
D Xe (T (~r)) ∇ I z (~r) = − I z (~r) r 1
2 γ se D Xe (T (~r)) .
12 3/" "! 1 )
# !3
- 2 # "
, 0 - ' "
! + 2
# %&&#& * *3&# #+
*#" & ( 3* *3&*6 +&6##8
$
7 % # ! "
&
~r
* , "+
++ +-
∂ x γ p (~r) = − β γ p (~r) n Rb
1 − σ γ p (~r) γ sd,Rb + γ p (~r)
.
12 3+ # 1$ "
n Rb
3 * 3 %# 1 0 7 ,
γ p
γ sd,Rb
3 2
σ
1
, 2! * % " "7 ! 2 "
6
0
β
3* " 1- ,
λ l = 794, 8
*δλ l = 1, 5
0δν l
3 #"
1 0
δν Rb
3
β = 2 √
π ln 2 r e f λ 2 l w 0 (r, s) δλ l
12 +3
r e
"
f ≈ 1/3
&,#" "* 1 %
6
32
w
,7 , *
r
1 * # 37 0 3 ,
s
!
w = w 0 + iw 00 = exp ln 2 (r + is) 2 √
ln 2 (r + is)
12 3
s = 2 ν l − ν Rb,D1
δν l
12 3
r = δν Rb,D1 δν l
.
12 *3/ % !
- ( , 2
6
#
δν Rb
0w 0
β
% 6 2% * 1
x las = 0
2x las = l
3
β
( * "! 1 % , %
( 3 "
hν l
*
w laser