D I S S E R T A T I O I N A U G U R A L I S
P H Y S I O L O G I C A
C O N S E N S U E T A U C T O R I T A T E
G R A T I O S I M E D I C O R U M O R D I N I S
I V l V E R S l T l T i : L I T E R A R U I V I < A E S A R E A D O R P A T E Y S I
A I) G R A D U M
22><3><§^<s>&2£ ssa2>a<§2s?&3
I M P E T R A N D U M
/ B l R L t O T H : '
P A L A M D E F E N D E T l A C ^ D B S '
\ D O J R P A T :
A lTC T O R
Sigismnndus Hroegev,
D O l t P A T I L I V O N O H U M ,
T r P I S II K N R I C I T, A t K M A N N I . M D C C C L I F .
haec dissertatio ea conditione, ut, simulac typis fuerit excusa, numerus exem- plorum lege praescriptus tradatur collegio ad libros explorandos constituto.
Dorpati L i v . die 19. m. Aprilis a. 1854.
( L . S . ) Ur- B l d d e r , ord. med. h. t. Decanus.
JOANNI GUSTAVO KROEGER
H O C O P U S C U L U M
P I O G R A T O Q U E A N I M O
A U C T O R .
niam impetrat dissertationis inauguralis con- scrilfendae, plerumque, quam potissimum ma- teriam ad exarandam commentationem sibi deligat, dubius haesitare solet. Quae difficul- tas quum mihi quoque oblata esset, amicissimo tamen Professoris illustrissimi B i d d e r consilio ea expeditus sum. B r e v i enim tempore ante W e i n m a n n , Turicensis, suas de succo pancr. investigationes instituerat, quibus qui- dem, quum in experimentis hic Dorpati facti- tatis exiguae secreti pancreatici quantitates
exceptae essent, viro docto immensas copias
obtinere contigerat. Qua causa commotus
Prof. liouoratissimus B i d d e r , u t c l i . W c i n - m a n n observaliones «xaminaturus disquisitio- num seriem in canibus susciperem, auctor mihi exstitit. Equidem, quamquam in experimentis physiologicis nondum versatus, tamen libentis- simo animo viri eruditissimi consilio sum o b - secutus. Lectorem autem benevolum, si in hac tironis dissertatione multos errores, multa parum accurate perquisita invenerit, ut indul- genli animo observationum mearum eventus dijudicet, rogatum volo.
Superest, ut praeceptoribus summe v c -
nerandis Professoribus B i d d e r nec non
S c h m i d t , qui et consilio et re amicissime
me adjuverint, intimo animo gratias quam
plurimas agam.
Succus
pancreaticusquum
jam mature, si cum aliis quaestionibus compares, saeculo septimo decimo medio phy- siologorum disquisilionibus et disceptationibus acerrime agita- tis materiam praebuisset, sane exspectare poteramus, hujus secreti naturae atque functioni jam pridem satis adhibitum esse lucis. Quae spes tamen nos omnino destituit. Nam- que ad recentissimam usque aetatem tam parum certi de ejus in animalium organismo functione proferri potuit, ut potius sententiae maxime contrariae inter s e pugnarent.Quod ita esse, vel obiter hanc physiologiae partem si per- lustremus, luculenter apparebit.
Jam multis de succi pancreatici vi conjecturis propo- sitis, quum, ut exemplo utar, fuissent, qui h o c organon quasi ventriculi pulvinar haberent, de l a B o e S y l v i u s (cf. R e - gnier de Graaf. Opera omnia. Lugd. Batovor. 1 6 6 7 p. 5 2 0 ) pancreatis secretum in digestionis processibus partes gra- vissiraas sustinere contendit. Acidum enim esse et prae- cipue cum saliva et bile alcalina conjunctum ciborum in intestinis fermentationera, qua illi idonei reddantur qui in corporis humores transeant, efficere testatur. C l ° R e g n i e r d e G r a a f , discipulo Sylvii et studiosissimo ejus doctrinae
sectatori, anno 1 6 6 2 primo, ut liaud exiguam succi pan- creatici quantitatem ex cane vivo repeteret, feliciter conti- git. Qui quidem quas ex investigatiouibus suis sibi visus est deducere posse conclusiones, eae, vera esse, quae Syl- vius praeceptor affirmaverat, evidenter demonstrarunt. O b - servationum a Schuyl institutarum similis erat ratio (cf. R e - gnier de Graaf 1. c. pag. 5 5 4 ) .
Ouibus sententiis tamen saepe in controversiam voca- tis, inprimis complures exstiterunt scrutatores , qui succi reactionem alcalinam s e invenisse dicerent (cf. Haller. Elem.
P h y s i o l o g . T . V I p. 4 4 9 ) . Ceterum omnibus his conten- tionibus, quum non tam certis rerum observationibus, quam conjecturis et opinionibus certaretur, quod ad accuratiorem s u c c i , de quo agimus, explorationem attinet, non multum profecerunt. Inde, quum doctrina Sylvii chemiatrica aucto- ritate sua csset spoliata, studium quoque succi pancreatici cognoscendi aliquanto deminutum esse videbatur. Cujus c o - pias majores ut obtineret, nulli saeculo X V I I I observatori successit. Itaque fere in solis versabantur hypothesibus, qua re factum est, ut H a l l e r sub fine dissertationis suae, de pancreate conscriptae, his verbis utatur: „plura esse possunt officia liquoris nondum satis noti."
Tertio demum saeculi nostri decennio perscrutationes illae majore cura pertractari coeptae sunt. Multis viris eruditis, inter quos satis est Magendie nominasse, quantita- tes succi pancreatici, experimentis quodammodo idoneas, ex animalibus vivis excipere frustra conatis, quum et ille, quem modo nominavimus, ad simile atque Haller judicium proferendum esset p e r m o t u s : „ i l est impossible de dire aujonrd'hui a quoi peut servir le liquide de pancreas, (cf.
Precis elementaire de P h y s i o l o g i e . Paris 1 8 2 5 . T . II. p .
et chimique. Paris 1 8 2 5 ) nec non Tiedemann et Gnielin (v. die Verdauung von Tiedemann u. Gmelin, Heidelberg 1 8 2 6 und 2 7 ) , suis de digestione indagationibus in medium prolatis, etiam de succo pancr. novos quosdam observatio- num eventus proposuerunt. A quibus inprimis analysis che- mica accuratior quam antea facta est.
Perscrutatores Germanici et Francogallici, quos me- moravimus, licet paene omnibus in rebus dissentiant, quippe qui neque quales et quantae substantiae tum organicae tum anorgadicae in succo pancreatico insint, nec quanta sit se- cretio, nec qualis succi normalis reactio inter se conve- niant, nihilo secius tamen affirmare possumus, ea re sal- tem multum factum esse progressuum, quod jam acrius succi prancr. diligentius perquirendi studium excitaretur, nec certae observationes deessent, e x quibus eluceret, ab animali vivo sufficientem ad subtiliorcs investigationes quan- titatem acquiri posse. Ceterum pericula sequenti tempore facta nihil novi eruerunt, id quod demum cl1 Bernard studiis successit (cf. Arcbiv general de Medic. Janv. 1 8 4 9 p. 6 0 et seq.) Quin etiam hujus scrutatoris observationibus et re- petitis inde conclusionibus finem exoptatum se jam assecu- tos et de pancreatis gravitate satis edoctos esse viri docti opinabantur. Ouum enim tempore recentiore a quibusdam compertum e s s e t , substantiam glandulae pancreatis, magis- que ipsum succum pancreaticum facultate praedita esse amylon solo contactu in dextrinum saccharumque conimu- tandi, hinc sibi videbantur colligere posse, ea ipsa commu- tatione primariam succi pancreatici fuuctionem consistere, eumque illani esse materiam, quae ad amylacea in tractu intes- tinali concoquenda plurimum conferret. Bernard autem adipum
concoctionem s u c c o pancreatico effici, idque pro praecipua ejus virtute habendum esse ratus, hanc sententiam suam argiimentis, quibus res omni dubitatione eximi videretur, munire conatus est. Censuit enim, facultate ejus ad emul- sionem efficiendam maxime idonea materias dictas, quantum ad resorbendum postularetur, subtiliter dividi. Effectum ad amylon multis aliis quoque corporis s u c c i s , uti saliva, sero sanguinis etc. exhiberi, neque succo pancr. esse peculiarem;
eamque efficaciam porro succo normali atque morbido („Ie suc pancreatique morbide." V . Archives generales de M e - dic. Janvier 1 8 4 9 p. 7 0 et 8 1 ) communem e s s e credidit.
Frerichs, cli. Bernard placitis multis in rebus adver- satus, talem experimentorum suorum nactus est eventum, ut succi pancreatici in digestionis processibus officia his verbis explicet (cf. "Wagnpr, Handworterbuch der Physiol.
T . III, pg. 8 4 9 ) :
1 ) D e r pancreatische Saft hat zur Aufgabe die Um- wandlung der Amylacea in Zucker innerhalb des Darmka- nals zu bewerkstelligen.
2 ) Er befordert die Zersetzung der Galle zu unloslichen Producten und tragt dadurch wesentlich zu einer vollstan- digern Ausstossung dieses Excretes bei.
3 ) Er vermittelt in Verbindung mit der Galle und dem Darmsaft die feine Vertheilung der neutralen Fette, welche zu deren Aufnahme in die Chylusgefassc unerlass- lich ist.
Perquisitionibus ab illustrissiniis Bidder et Schmidt factitatis (v. die Verdauung und der Stoffwechsel. Mitau und Leipzig 1 8 5 2 ) , quibus, ut mea fert opinio, ratio modus- q u e , quo adipis resorptio fiat, evidentissime demonstratur,
bilemgue eam materiam esse, qua illa efficiatur, compertum e s t , cl' Bernard sententiae, quod ad hanc rem attinet, jam refutatae sunt. Accedit quod et investigationibus di-
rectis de succi pancreatici in tractu intestinali functionibus tum a Lenz (v. de adipis concoctione et absorbtione. Diss.
inaug. D o r p . Livon. 1 8 5 0 . p . ^ 6 0 ) , tum ex parte a cl°
Frerichs (v. 1. c . p. 8 4 9 ) quoque institutis, tum denique ab Herbst susceptis (Henle Zeitschrift. Neue F o l g e , B d . IV, Heft 1 ) satis luculenter evictum e s t , pancreatis secretum non pro ea putandum e s s e materia, qua absente, adipum in tractus intestinalis vasa chylifera transitus fieri nequeat.
Succi pancreatici facultas, extra corpus adipes neutrales in acida basesque decomponendi, a cl° Bernard primo reperta, disquisitionibus Lenzianis, secundum quas acidum gastricum momentum e s s e , quo iste processus inhibeatur, concedendum e s t , omni spoliata fuit ad digestionem momento.
Ouae autem a doctissimis Frerichs, Bidder et Schmidt, nec non a Bernard consensu affirmata de succo pancr. pro certis ponenda sunt, in universum bisce complecti licet.
Primo ejus reactionem alcalinam e s s e inter omnes c o n y e n i tl) - deinde viri, quos diximus, eruditi tum quod ad rationem ejus physicam spectat, tum de analyseos chemicae eventu in universum satis consentientes praecipue partem quandam organicam succo pancreatico propriam afferunt, quae, albu- mini similis, ab hac tamen substantia e o differat, quod prac- cipttata rursus aquae solubilem s e praebeat. Denique de vi ad amylon, supra jam dicta, saltem extra corpus exhibita, de cujus tamen ratione certiore multa in incerto relicta sunt, satis inter illos constat.
1) E x aetatis recentioris observatoribus »oli Tiedemann et Gmelin reactionem acidain inveneruat,
Ouae quum ita sint, de vera succi pancreatici in ani- malium organismo dignitate fere nihil certi, nihil explorati habemus. Cl. Bidder quidem sub fine capitis, quod est de succo pancreatico, talia profert: „ S o bleibt also als ent- schiedene und unzweifelhafte W i r k u n g des pancreatischen Saftes nur die Umwandlung des Amylon in Zucker i i b r i g ; "
at idem tamen paulo post haec adjicit: „dass aber auch hierin die Hauptaufgabe dieses Secrets nicht uberall gesucht werden konne, diirfte schon aus dem Vorkommen der das- selbe liefernden Driise bei den Fleischfressern iiberhaupt gefolgert werden, ja, soweit unsere Erfahrungen reichen, ist die G r o s s e und Ausbildung dieses Organs im Verhaltniss zum Gesammtkorper bei den Carnivoren ungleich betracht- licher als bei P f l a n z e n f r e s s e r n e t infra haec: „ d a s s mit der Beziehung auf die Verdauung des Starkemehls die Bedeutung des pancr. Safts keineswegs erschopft sein kann, mochte schon hiernach kaum zweifelhaft sein; hierzu kommt, wie wir bei einer am Labmagen eines Schafes an- gelegten Fistel uns uberzeugt habeu, dass das genossene Starkemehl bis auf geringe Reste bereits verschwunden ist, noch ehe es in dcn Diinndarm und zu dem pancr. Saft gelangt. W o r i n denn aber die vorziiglichste Aufgabe des letztern gesucht vverden miisse, dariiber vermogen wir ebensowenig etwas Befriedigendes anzugeben."
D e secreti quantitate non magis res ad liquidum per- ducta est. Certe experimentorum tempore recentissimo canibus adhibitorum summa h o c edocuit, quantitatem, glan- dularum salivalium oris in universum similiter constructarum ratione habita, perquam exiguam e s s e . Ceterum quantita- tibus, a cunctis ante c lo s Bidder et Schmidt auctoribus
CAPUT I.
O p e r a t i o n i s m e t h o d i a d o b t i n c n d u m s u c c u i n p a n c r e a t i c u m a d l i i b i t a e .
Quorum duo maxime genera distinguere possumus, nempe
propositis, quum de animalium adhibitorum pondere mentio non facta sit, ad aestimationem certiorem uti non licet.
Nuperrime investigationes, Turici auspice ci° Ludwig institutae , a Weinmann publici juris sunt factae (v. Zeit- schrift fiir rationelle Medicin von Henle und Pfeuffer, III. B d . 2 . H e f t l 8 5 3 : „ U e b e r die Absonderung des Bauchspeichels"
v o n D r . A . Weinmann), quibus saltem quantitativis secreti, de quo dicimus, rationibus nova omnino lux allata fuit.
Quas disquisitiones sperare possumus ad naturam succi pancreatici explorandam simili futuras esse gravitate, atque laetissimum illustriss. Blondot inventum aninialibus fistulam stomachi artificialem applicandi in inquisitionibus de succo gastrico institutis jam fuit. Namque pancreatis secretionem vi operationis subito cessare et, tribus fere diebus circum- actis , succi fluxum normae respondentem rursus existere Weinmann contendit. Bernard quoque nonnullo post ope- rationem tempore succi incrementa observaverat, quae tamen a glandulae affeclione inflammatoria originem duxisse censuit.
Ex iis, quac modo exposui, quanti momenti sit rationem a Weinmann initani repeti et insperatos experimentorum eventus, quos attulit, diligentius examinari, satis superque elucere mihi videtur.
1 ) operationis methodos, quibus, duodeno aperto, inde ductus pancreaticus quaeratur,
2 ) operationis methodos, quibus extemplo post abdo- minis cavum patefactum ductum excretorium exquiras, eoque proximc super l o c u m , quo in duodenum transit, aperto, cannulam introductam opeque ligaturae fixam per abdominis vulnus, nonnullis suturis occlusum, ad partem externam ducas, eoque modo secretum excipias.
Methodum priorem Graaf, Schuyl, Leuret et Lassaigne, nec non Frerichs secuti sunt; altera a c li s Tiedemann et Gmelin, Bernard, Bidder in usum vocala.
Methodus secunda pro l o c i , quo cavum abdominis patefiat, diversitate diversa esse potest, qua in re rursus duas rationes initas esse videmus. Etenim aut in linea alba, plerumque l o c o medio inter processum xiphoideum et umbilicum, aut parte dextra infra regionem hypochondriacam parallela costis spuriis directione incisio circiter 2 " longa instituitur. Ouarum rationum priore Graaf, Schuyl (qui tamen cavum ahdominis inde a processu xiphoideo usque ad symphysin aperuerunt), Tiedemann et Gmelin, Frerichs et Bidder usi sunt, altera a Tiedemann et Gmelin in o v e , pariterque a Bernard adhibita.
Ad diversas has mcthodos dijudicandas haec ferc commemoranda videntur. Illa in methodo, qua duodenum aperiatur, succum non nisi breve per tempus excipi, neque perpetuam pancreatis fistulam institui p o s s e , nemo est, qui perspicere nequeat. Praeterea, quum tractus intestinalis fluida facilc admixta pancreatis secretum impurum reddere possint, succum merum accipere difficilius fuerit. Altera methodo contra, ut per longius tempus secretum acquirere liceat, contingit. Verumtamen in hac quoque spatium
Iongissimum, intra quod secretum excipiamus, duorum vel trium post operationem dierum est, quo quidem tempore transacto, cannula, destructione gangraenosa ligaturae loco exorta, excidit. Ouodsi methodus posterior alteri hac in r c praestet, tamen id commodi alia quadam ratione ex parte
comminuitur. In hac cnim glandulam, cujus partem, ut ductus Wirsungianus reperiatur, ex abdomine protrahi necesse sit, multo magis quam in altera, in qua, glandula ipsa in- tacta manente, solum duodenum aperiendum sit, operatione affici omnino est manifestum. Qua ex re discrimina inter virorum doctorum, diversis methodis usorum, observationes inventa, saltem ad quantitates quod attinet, aliqua ex parte deduci pos^e videntur.
Weinmann, glandulae sccretionem operatione haerere ar- bitratus, ita rem instituere conatur, ut demum post operationem tempore nonnullo elapso, et permutationibus, quae secretionem inhibuerant, jam finitis secretum excipere possit. Quem ad finem hac ratione utitur. Ut scrutatores priores, ita ille quoque in canibus abdominis cavum in linea alba inter processum xi- phoideum ct umbilicum incisione circiter 2/ v longa aperit, et, omento dirupto, digito indice curvato pylorum aggreditur; unde ad duodenum perductus, id cum pancreate partim ei adhaerente e cavo abdominis protrahit, ductumque Wirsungianum investi- gat. Quem paulo supra illum angulum positum esse, qui a duo- deno et ea pancreatis paite, quac fere a medio hujus in- testini ramo subito declinet, formetur, jure Weinmann statuit.
Glandulae portio supra hunc locum sita ipsum intestinum adjacet. Ductu itaque invento, in ejus truncum, nonnullas tantum lineas longum, antequam in ramos duos aequaliter dividitur, incisionem facit. Deinde fila duo plumbea, siquidem Iiceat, uuum in utrumque ramum ductus pancrcatici intro-
ducuntur, ductugue, quo melius sustineatur, vinculo circumdato, duodenum nonnullis suturis tali modo ad labium dextrum vulneris adsuitur, ut fila illa plumbea vinculumque susti- nendo inserviens e vulnere exstent. Quo facto, postquam vulnus clausum est, fila firmiter destinantur canique fascia abdominis applicatur. Tertio post operationem die, quo affectio glandulae inflammatoria, si qua gravior omnino ex- stiterat, haud dubie vel deminuta est, vel tota jam cessavit, quo inde adhaesionis processum, cujus ope intestinum cum pancreatis et ductus W i r s . parte abdominis parieti anteriori adhaerescat, jam magnoperc evolutum esse statuere licet, s e c r e t i o , et quidem quantitate permagna, copias, quae a prioribus acceptae sunt scrutatoribus, longe superante, incipit.
Quam methodum modo memoratam nos quoque in no- stris experimentis in universum secuti sumus. Oua in re admonendum est, plerumque nos duo vasa majora, proxime supra ductum, quo loco inter glandulam et intestinum ino- pertus cernitur, decurrentia reperisse, quae, antea deligata, tum dissecanda fuisse pcr se intelligitur. Praeterea fila illa plumbea apte destinari, quamvis per se res parva cre- datur, tamen haud exigui videtur momenti e s s c ad firmam marginum vulneris abdominalis adhaesionem efficiendam, at- quc ad pendentem inde formationcm ductus fistularis idonei, quo solo merum pancreatis succum, nullis ex vulnere secretis admixtis, obtinere possumus. Fila simpliciter inflexa exter- noque abdominis parieti applicata ut fascia abdomiuali figa- mus, fieri non potest, quoniam, hac fascia crebris inquieti animalis motibus loco mota, fila brevi expelluntur, quo facto, uti in nostro, quem primum allaturi sumus, casu ac- cidit, succi excipiendi potestas ductu fistulari concrescente longius in .tempus differtur. Ratio autem, nonnullis hvcasi-
bus tentata, iila eo modo stabiliendi, ut simpliciter in sutu- ram reciperentur, non magis probanda est, quum flla, paul- latim inter vulneris margines penetrando, hos, ne coalescant, impediant, adeoque in cavum abdominis inferri possint, omen- tum et cetera, quae obvia habent, irritantia. Optimum est, fila apte inflexa, altero circum alterum secundum axem lon- gitudinalcm c o n v e r s o , proxime supra sntiirarum, vulnus ab- dominale occludentium, nodos novis nodis alligare, qua re et in firmam redignntur positionem et longius a vulnere distant, quam quae ad illud vim irritantcm exhibere queant.
Experimenta secundum banc methodum instituta jam exponere liceat.
CAPUT II.
D e s u c c i p a n c r e a t i c i s c c r c t i q u a n t i t a t e . Experimentum I.
Animal primum, quo ad invcstigationes nostras ute- bamur, canis erat valida, annum nala, corporis pondere ki- logr. 9 , 7 0 7 aequans. Mensis Septenibris die V . niane, me- thodum Weinuiannianam secuti, opeiationem suscepimus.
Die sequenti faseiam applicatani decidisse filaque plumbea excidisse invenimus. Die Sept. VII., quo tesfe Weinmann copiosior secretio exspectari jam poterat, nibil succi pro- ftuere vidimus. Ouod secreli ad exteriora profluvium ductu fistulari concluso probibitum esse rati, specillum in ductum W i r s . introduoere conati sumus. Ouae res etiam feliciter contigisse videbatur, nam, paulo post cxplorationem ope
2
specillt inceptam subito fluidum pellucidum scaturire coepit.
Inde filum plumbeum eadem, qua specillum, directione quam fieri potuit longissime immissum suturis duabus ad abdo- minis parietes affiximus. Attamen die Sept. I X . , quum filum plumbeum rursus elapsum esset, vulnus abdominale, suturis suppuratione .destractis, profundum latumque hiabat. In ex- ploratione ope specilli facta verisimile est nos iterum ad ductum pancreat. v e n i s s e , fluidi enim pellucidi haud exigua quantitas iterum profluxit. Ut antea, item tunc filum plumbeum introduximus, idque in ductu fistulari firmiter destinare conati sumus. Oantitates autem majores ut acciperemus nobis non successit, qua dc causa, usque dum vulnus membrana obduce- rctur, exspectare constituimus, ut, coepta cicatrisatione, fistu- lam ope cultri, si fieri p o s s e t , restitueremus. Quae res d. Sept. X V nobis felicissime evenit, quo, instrumento caute in imum vulneris cavum, granulationibus occlusum, immisso, repente in locum devenimus, unde larga fluidi illius pellucidi copia emanaret. O b sanguinis autem profluvium hoc die ani- mali quiete c o n c e s s a , insequenti demum, quo vulnus satis purum jam exstiterat, secretum excepimus. Fistula vero adeo patebat, ut proprio subsidio, quo aperta servaretur, omnino non opus videretur, secretumquc omnium admixtio- num expers per cannulam argenteam fistulae immissam ex ipso ductu W i r s . excipere possemus. In tabula, quam subjunctuii sumus, copiae succi pancr. acceptae, de concen- tratione quoque et partium anorganicarum partibus centesi- niis mentione facta, e t c , afferuntur.
T a f o . I .
s _
Q u o t horae ela- Partes cen- O_s •S 8 «"
.T 3
. _ S" . psae s n n t : tesimae. _L «
c
Dics :nsis Sept ___ (fl 2
* " C i X C c__
O ~ «
ndiu succ itis horae drantium
~z a 5 *
O vg . _a n _
s
S
re _*
1.1
" O r j
*— O
s
s
E M 0 ) « . _ , ( j
T e m p u s , quo cihi et aqua sumpta
erant.
s
r, _ * _ C u — Mgrm.
W
1 1 c - ~ o - "
c-
r_ s
(/> _ • eu •—cs
*/>
Q «
16 30 2,901 incer- 2,95 0,957
| n - i 2 hora 1 2 : jus ctim
—
2,487 j tum est 3,86 0,905 | n - i 2carne.
— —
6,1989,626 2—3 i incer- 'tum est
2,34 1,72
0,904
0,907 14—15
— —
11,62512,243 • 7 - 8
I
i incer- 'tum est
1,67 1,97
0,900
0,888 19—20
. 15 7,969 2,65 0,891 22J h. 23 : panis
17 30 8,316 9 2,21 0,939 8 h.9£: pan.etaqua
—
15 10,968 1 1 2,02 0,871 ioj h. 1 1 : caro.—
90 6,242 412,02
1 5 | h. 19: mult.aquae
— —
15,000 10 2 2118 25 20,385 l j i 1,66 0,S27 h. 8 : mult. aquae 15 20,526 H 1A 1,54 0,877 15A h. 14 : larga car-
nis ct aq. copia
' 30 13,026 O l
-i 1,48 0,879 16J h. I9,|: paullulum carnis et aquae
19 15 7,062 6 6
n
— —
7,490 61 6 .n
h. 2 : caro mul- 0tum aquae
— —
9,530 0 0 10 h. ( 0 : paullulutn carnis, mult. aq.—
9,852 i i—
30 2,776 6 6" n 1620 1,842 1 26J
m
h. 1 U : paullulumcarnis pinguis;
I1.I6: paull. carn.
21 15 6,063 1 9 . 2 2,09 0,839 12 h. 1 0 : aqua
A d n b t a t i o . firroniiil evilaiidortim causa, qno facilius comparatio tnslilni p o s s e t , m e , etiamsi in cxcipienilo plns temporis insumplum csset, tainen in online tabulae tertio ropias succi pancreat. recentis ad quadrantes horae r e v o c a s s e , disertis verbis conimemorandtini esistimavi.
2 *
Animal usque ad diem m. Sept. X V I I I , optimo ciborum appetitu usum, omninoque alacre nullum affectionis morbosae symptoma obtulit. H o c die pondus animalis 9 , 1 1 2 klgrm.
aequare vidimus, unde patet, diebus tredecim post opera- tionem elapsis grm. 5 9 5 pondere decrevisse, id quod ratione habita jacturae ingentis, perpetuo secreti profluvio factae, non tanti est. Animalis igitur vires usque ad bunc diem debilitatae non erant. Hinc autem debilius in dies animal existere apparebat, ciborum appetentia cessante, et magna apathia exorta. . D i e m. Spt. X X I pondere 8 , 5 7 0 Klgr.
erat, diebus igitur 3 grm. 5 4 2 levius factum, quae res, dubium non erat, quin morbi gravioris signum esset. Ad postremum etiam febris, quam hecticam esse verisimile erat, accessit, quo facto nocte inter diem 2 1 et 2 2 m. Spt. interjecta canis periit.
Cadaveris secfione facta parum adipis iu corpore in- ventum esf, vasis tractus intestinalis cbyliferis materia albida repletis. E ductu thoracico paullulum lymphae acceptum est, quae brevi tempore est coagulata. Fistula pancreatis cum d u o d e n o , firmiter abdomiuis parietibus cohaerenle, communicavit, ductu conjungente tamen ita collocato, ut tali positione, qua secretum plerumque excipiebam, i. e.
stando parum vel nihil in tractum intestinalem cffundi p o s - set. In ipso pancreate nihil, quod a norma discederet, observatum est. Ventriculus, cujus membrana mucosa ad- modum plicata, quasi catarrho affecta et muco spisso colore intense griseo tincto obtecta erat, ciborum reliquias, nondum concoctas, continuit. In tractu intestinali, praeterquam quod vasa sanguifera, uti in affcctione catarrhali solet, sanguine impleta erant, nihil memoratu dignum observatum est.
Duodeno abdominis parietibus adhaerente, massae tamen
contentae per hanc intestinorum partem liberum transitum habuere.
Quod quum ita sit, ut nostra fert opinio, animal usque ad diem m. Sept. 1 8 pro rata parte sanum fuisse, cjusque macies, succo pancreatico profluente, ob substantiae orga- nicae deminutionem exorta e s s e credatur. Itaque praeeipua mortis causa hac materiae organicae jactura allata videtur, organis digestionis hanc deminutionem non modo non totam compensare, sed ne eatenus quidem reparare valentibus, ut animal longius per tempus in vivis manere potuerit.
Ouum die m. Sept. 1 8 animal morbo gravi correptum esse appareret, pancreas quoque longe minores secreti copias edidisse cernimus.
Ad copias, quae intra horarum 2 4 spatium exciperentur, computandas e tabula supra proposita numeri medii aptissime videbantur adhibcri p o s s e . In universum, exceptis tantum primo ct secundo, nec non tribus ultimis experimentis, intra quadrantem horae, si numeio medio utamur, grm. 1 0 , 9 8 8 succi pancr. recentis excepta sunt. O u o si addideris copias per ductum pancreaticum minorem, superius positum, secre- tas, quae auctore Bidder (I. c. 2 4 5 ) partem ferc nonam copiae ex inferiore ductu secretae aequant, canis intra horae quadrantem grm. 1 2 , 2 * 2 , intra horam grm. 4 8 , 8 8 , intra horas 2 4 grm. 1 1 7 5 , 1 2 edidit. Si canem pondere grm.
9 , 7 0 7 fuisse sumserimus, singula ejus kilogrammata succi pancr. grm. 1 2 0 , 8 6 5 praebuissc videmus.
Experimeptum II
Canis alter, iu quo die m. Sept. 5 0 operationem susce- pimus, jam aetate provectiore; pondere klgr. 9 , 5 0 2 aequavit.
In quo nobis non eontigit, ut fistulam, qua ad experimentunj
uti liceret, institueremus, quohiam adhaesiones, eam ad rem omnino necessariae, fere totae defecerunt. Ouin etiam, quatuor post operationem diebus transactis, maguum vulnus perforatione tractui intestinali illatum est, qua causa adducti animal aliis periculis adhibendum existimavimus. Ceterum admoncamus oportet, tertio post operationem die profusam ex vulnere s e c r e t i o n e m , quam ex pancreate ortam esse exploratum erat, exstitisse, cujus tamen, quum admodum impurum e s s e t , nullam rationem habendam e s s e duximus.
Lympham e ductu tboracico animalis necati effusam paucis sexagcsimis elapsis omnino coagulari vidimus.
Experimentum III.
Hujus experimenti, cui animal klgr. 1 2 , 3 5 7 , et ipsum aetate provectius, adhibuimus, non prosperior erat exitus.
Nam nec vulnus consanuit, et tractus intestinalis perforatio ingruit, eui canis brevi tempore succubuit.
Experimentum IV.
Canis quartus, annum dimidium natus valfdusquc, pon- dere kilogrm. 2 0 , 7 5 0 erat. In quo quum die m. Octobr.
1 4 operationem fecissemus, haec tamen eventum parum sccunduui habuit, quod animal, quia paullo ante operationem, id quod sero a nobis animadversum est, cibos assumserat, et dum operatio fiebat et post eam vehementibus vomendi motibus agitabatur, qui, fieri non potuit, quin et nobis ope- rationem peragentibus essent impedimento, et distorquefido irritandoque postea ad suturas duodeni effectum infaustum exhiberent. D i e m . Oct. 1 6 animal perquam triste inveni- m u s , vulnere tamen externo pariter ac pridie optimo appa- rente, nisi quod fila plumbea paullo profundius s e immer*
serant. D i e sequenti i. e. tertio post operationein canis, ciborum desiderio redeunte, paullo melius se babuit. Cete- rum nares, id quod jam brevi post operationem tempore observatum erat, muco s p i s s o , coloris subflavi obtectae sunt. Simul ex vulnere fluidum copiosum, pellucidum, pure commixtum profluebat, quod dubium non videbatur, quin succus pancreaticus esset. Suturis extractis, quum fila plumbea profundius in vulnus descendisse cerneremus, Iiaec quoque amovenda censuimus. Inde, postquam tubulo ar- genteo in vulnus introducto majorem secreti partem praeter- fluere vidimus, quouiam h o c quoque in casu adhaesioncs non satis firmae erant, vulnerisque cavum satis amplum cernebatur, succum ope infundibuli excipere constituimus, qua r e , quamquam secretum omnino merum obtinere non licuit, tamen, quod ad rationes quantitativas attinet, satis certum experimenti eventum adipisci potuimus. Q u o modo quantitates in tabula subjuncta allatas accepimus.
T a b . I I .
Diet experimenti mens. Octobr. - M
.2 * •
« ti T«
5 1 s
O 2 B . 8-3-8
— _»
0-1 D
r- o-
s e x a g s .
it «
t~ _
._ o* .
s * §
i
K - C ff
•gjs-S
| s Q* u
Quot bo psae
» « .
| s s - s ^ -
c =
rae ela- sunt:
2S . B c- 3
- .*"""
£
Parte tesi
1 8 « —V
^Cj " —
s cen- mae.
E
Diei tenipus, qno succ. exceptus est.
Tempus, quo cibi et aqua sumpta
erant.
17
18
15 14,301 14,025j 11,555
6,385 6,145 15,602 13,628 18,417 12,826 12,106 13,574
| o - .
1 0 - 1 1
10
i
J0 - , 1 - 2
1 1 - 1 2
22 24 i 25
1,478
1,666 1,968 2,654 2,215 2,024
0 , 8 4 3;
:
0,900) 0 , 8 8 8 ' 0,891 0,939 0,871
11—12 13—14
22—23 9 H i 12
bora 11 : aqua et paiilluliim panis h. VI. carnis libram
diniiil.
h. -'3: carnis libr. 1, j » s .
b. 1 0 : caruis libr. \
Secretum semper valde turbidum se praestitit, odore peculiari putido excellens, quem quidem manifestum erat sa- niosis ex vulnere secretis ei admixtis exstitisse.
Numero medio excepta sunt grm. 1 2 , 5 8 7 intra qua- drantem horae. Q u o si nonam partem, quae per ductum panereat. supcriorem profluxit, addideiis, canis intra horae quadrantcm grm. 1 3 , 9 8 5 , intra horam 5 5 , 9 4 0 , intra horas 2 4 grm. 1 5 4 2 , 5 6 1 edidit. Itaque, si canem pondere cir- citer 1 8 kilogr. fuisse sumserimus, singula kilogrammata ejus succi pancr. gr. 7 4 , 5 8 7 praebuerunt.
D i e m. O c t . 1 7 animalis pondus kilgr. 1 7 , 8 5 5 aequa- vit, quod inde dierum 3 spatio kilogrammatis 2 , 8 9 5 demi- nutum erat, quae r e s , dubitare non p o s s u m u s , quin morbi gravioris suspicionem moveat. Simul canis eximiam ostendit apathiam, diutius continuatam, quo accessit, quod vires ejus magis magisque minui apparebat. Praeterea, quum magna ab- dominis sensibilitas orta esset, in regione fistulam cingente in- flammationem vehementiorem exstitisse sumendum erat. Muci e naribus emanantis perpetuo. magnae secernebantur copiae.
D i c m. O c t . 1 8 , quum abdominis sensibilitas tanta evasisset, ut animal infundibuli applicationem perferre am- plius nequiret, jam fieri non potuit, ut succum exciperemus.
Die insequcnti canis exstinctus est.
Cadavcris sectione facta omentum partesque proxime locum, quo duodenum abdominis parietibus adhaerebat, ad- jacentes acerrimae inflammationis apcrta vestigia obtulerunt, accedentibus simul puris accumulationibus atque exsudatis caseosis. Glandulae ipsius conditio vix quidquam, quod a norma abhorreret, in conspectum dedit. Inflammatio, quae e a , quam diximus, rerum conditione facillime in ipsa glan- dula evolvi potuit, a processibus inflaromatoriis, qui regionem
que organa nihil memoratu dignum ostenderunt, quo eorum affectionem morhosam statuere juberemur.
Ouae quum ita essent, nobis videbamur credcre p o s s e , jam ante operationem peractam animal aegrotasse, m u c o ,
qui c n a r i b u s profluebat, simulque tenera canis aetate at- fectionem morbo canibus proprio, vulgo „ S c h n e b e " nominato, similem adfuisse indicantibus. Fila plumbea, in cavum ab- dominis penetrantia, nescio an inflammationem, operatione provocatam, haud parum adjuverint.
Quibus de causis tria maxime momenta ad mortem animali inferendam valuisse putentur: materiarum vicissitudo intermedia (cf. Bidder et Schmidt, 1. c. pag. 2 8 6 ) , succi pan- creatici maxima parte ad exteriora effusa, turbata; tum magna substantiae organicae jactura, quam digestionis organa com- pensare nequierunt; denique inflammatio abdomen corripiens.
E x iis, quae supra commemoravimus, quo iactum sit, ut hic canis, si cum primo comparetur, aliquanto minores secreti pancr. copias praebuerit, non ita difficile est explicare.
Experimentum V.
H o c animali longe feliciorem experimenti eventum nacti sumus. Canis erat venaticus praevalidus, pondere kilogr. 2 7 . Tertio m. N o v . die 1 2 post cibos assumptos horis o p e - ratio cst suscepta, qua vixdum ad iinem adducta vomitus bis ingruit. D i e sequenti tamen vulnus optimam spcciem prae se tulit, canique, qui ceterum satis tristem se praestitit, paullulum earnis porrectum est. D i e m. N o v . 5 animal, meliore ciborum appetitu usum, alacrius jam erat. D i e m.
N o v . 6 succi pancreatici secretione coepta quum suturae ac fila remota cssent, quantitates, quas in tabula subjuncta attuli- mus, exceptae sunt. Animalis b o c die pondus klg. 2 6 , 2 7 0 fuit,
T a b . I I I .
tM • ~° -s
0 5 - 2
C - _ * s- _
_ « S
Quot horae ela- psae sunt:
Partes cen- tesimae.
o _>•
o- C
1 Dies ni. No -5 Teinporis 3 tium, per » succ. excep _ 2 =
" o'=
=t s _
p r m . post cihos ul- tiuios assum- ptos. post aquam bibitam. 3 '
ii
i/i'—_ - —
0S
=
"s 5
r/J Diei tempus succ. except
Tempus, quo cibi et aqua sumta erant.
Succi pan- creatici exce-
pti species.
6 15 16,655 j 1 23 hora22^: caro turbida.
— —
6,010 i—
7 30 6,391 11 [ incer-
—
15 8,094 12 /tum est h. 10.;: mul-— —
6,2231
» -
tum carnis— —
7,772 115
h. 13: rnnlt.a- magis pelluci-
—
12,977' -»•]
2 15 quae,- h . l 3 j :j u s c . pane
da et pura.
— —
15,10510,056
2
n
21
et carne b . 18-J: larga
aqnae copia
— —
12,001 . 7—8 Ol- i
22 h. _ 2 j : larga 12,001
carnis copia
2 9 , 1 2 5 i 4Hi 1 23
.
29,561 1 6 2 3 i turbid.; succ.8 30 1,686 9 11 5,87 turbid.; succ.
15 23,861 29,964
30,674 • 0 - l i 0 - 1 . 2,01 0,94 1 1 — 1 2 .
h. 11 : c a r o ; paulluluin a- quae
striis sangui- nis trajectus.
aquae ad in- starlimpidus
• —
—
20,554h. 11 : c a r o ; paulluluin a- quae
— —
18,75318,874
*h
4_ 2,53 0,87 16_ satis pelluci-,
18,753 18,874 0 0 2,53 0,87 1 6 , h. 1 6 : c a r o j satis pelluci- 18,75318,874 0
mult. aquae da.
—
30 6,508 2 . 2 . 3,69 0,91 1 8 j - paullo turbi-— —
10,505 3 33,69 0,91
1 9 . dior.
— —
8,065 8 8 3,14 0,96 24 turbida.9 15 5,658 16,1 2 - 3
16!r 4,27 0,85 8 . • i . 9 . caro
satis pelluc.
60 16,800 2,132
16,1
2 - 3 1 8 - 1 9
4,27 0,85
10 satis pelluc.
—
1516,800
2,132 5 2 2 2,91 14 h. 14J : larga
c o p . carnis c.
valde turbi- da.
8 24 jure et pane
—
—— 11,869 9 8 24 h. 154: niult. aquae ad in-10 31,621
32,612 t
T 9 2 4 , aquae; b.24: star limpi-
—
32,612 31,621<*
1
5 9 i 24 i panis c . jure
h. 11 : panis c 11111 j u r e
d a , nonnnl- lis tantum 16,328
27,432 9
i
•T 1 9 .
9 1 H
panis c . jure h. 11 : panis
c 11111 j u r e parvis gra- nis.
— —
5,680 5_ 25 16A h. 17: larga a-— —
27,620 1 1 18 quae c o p i a ;multum car-
•—• 16,814 H 18-} nis et panis
— — 17,661 3 3 2 0
nis et panis
— —
9,678 5 5 2 211 5,727 10 10 3 b. 4 : pnullu»
lum «qua«
i l s
.. _ o-l
= E o
« s o
a oa
»- s g » E s a =
c = ffnn.
Ouot horae ela- psae sunt:
S
- 3
Partes cen- tesimae.
E
"re
ec
Tempus, quo cihi et aqua sumta erant.
Succi pan- creat. e x c e - pti species.
11
12
13 10
15 60
120 300 10 15 30 15
12,931 4,089 30,391 36,084 40,977) 38,1S1 32,256 8,262 6,805 3,916 4,113
22,650 22,400 11,630 9,291 9,295 4,434 2,120 35,235 15,478 6,549
16 25 0 - 1
H 17 19
10' 1 2 4 9
5 13 1 3 - 1 4
15 20J 31 33 0
l ;
10' 1 2 4 9 13 14 15 21
3,291 2,01
3,30
2,30 1,81 2,52 3,21 2,52 2,57 1,46 1,94 2,00 2,84
0,91 0,93
0,95
0,91 0,87 0,91 0,90 0,93 0,94 0,87 0,91 0,92 0,89
1 7 | 18—19
19*
24^
11 13
« 1
16
n
15 16 22,|
h. 1S: niiiltiim panis et car-
h . I 4 j : aqua;
li. 15f: larga panis et car- nis copia h. 19: niultum
aquae b. 1: niiilliim
a q u a e , tum caro
h. 154: caro
h. 2 1 : caro
multis granis.
fere aquae ad instar.
turhidior.
turbida, non- nullis lineit sanguineis.
pellucida et niera.
Profusio desiit. Operatione iterum die m. Nov. 16 facta, accepta sunt:
18
19
20 15
30 15 30 15
16,356 12,777 28,081 20,480 15,949 23,600 10,626 20,164 17,455 23,370 20,345 8,322
) incer- /tum est
10 11
2<
9f 1
16
H
2 ' 3 9*
1,84 0,84
m
22 2 2 |
H
15*
17 17«
24 11
h. l^ : caro h. 1'2: caro h. 17: aqua
h. 224 : mul- lum carnis
! h. 9 J: lac h. 113: paul-
111111 m carnis h. 1 4 : lac h. 15 : caro
lac,pan.,caro.
h» 191 caro.
h. 8 4 1 lae
turhida.
omnino rubra subrubra.
pellucidior.
rubrai
4t ffl Onot liorae ela- Partes cen- o —'
V- _.£ £
WD 5" *
psae
sunt:
tesiinae. s r— fi S JO
5
a >
5
z W
o
__. -. 4>II i.
nexnes.
8 « s _ <e -
— « —
- '*= ~
« _ s
post cibos ii 1 - j tiiuos assum-1 ptos. f
E
Er « x."_:
— Residu
i solidi) (100°
C. ) |
c
£
! Diei tempiis, 'succ. exceplus
Tenipus, quo cihi et aqua sumta erant.
Succi pan- creat. exce- pti species.
21 15 19,226 13 8 8 multum sedi-
menti.
—
18,173U
\
9,1 bora 10;: lac, pellucidior.—
26,156n 4
11panis, caro
— —
31,170n 4
2,092 0,96 12— —
16,133 6,V2,092 0,96
17 h. 18: lac, pa-
30
23,647)
22,950) 5 - 6 5 - 6 23 nis, caro 22 15 25,950 16 16 2,23 0,87 10 h. 1 1: lac c .
pane
—
10 7,755 3,628 0,90 11h. 1 1: lac c . pane
23 15 18,653 22 3,28 9
h.
81-.
—
31,694 i3
22<
22_
2,40 2,35
0,91 —
—
5 27,411 22< 22_ 2,40 2,35 0,991h.9l •. panis c. aquae ad in-
__ 5 33,750
22<
22_
2,40 2,35
jtire et lacte star liinpi-
, 16 23,722 > 1 23 1,403 0,93 da.
13,478 3
* —
0,93
. 15,767 10,808
1
—
io,v15,767
10,808 25 2,68 12"
—
7,042H
31 3,165 18 h. 18J: lac. c.—
11,759 3,623 0,98 19 farina ave-—
6,138 i 1 3,22 0,928 20 nae; caro— —
19,400 28,2742 2 1,75 0,906 21
—
28,274 19,400 3 3 1,97 0,89 22 12,180 3 - 4 3—41,97 0,89 22,}
24 23,488) ry >J 24'
30 15,468) 6—7 6 - 7 2,109 0,856 _ __ 15 13,545) 16 16 1,955 0,893 1 0 .
14,169) 16 16
1,927 0,849
___ 19,923 1,934
0,849
11 II. 11: lac c .
19,923
far. avenae;
h. 11 _. paul-
1,939 0,883 luluincarnis.
—
30 19,466 3 1,939 0,883m
I). 14_ : 111 lll-t tiin camis.
-—
15 10,621 i3 2,453 0,921 191 h. 1 9 : lac.
—
L 10,8944
1 1,955 0,921 20h. 1 9 : lac.
—
. 15,698 3 1,914 22—
60 10,1604 4
4 1,801 0,900 23 Ii. 1: multum carnis.25 30 22,185 8 14 1,772 0,894 9 h.14: mult.aq.
—
14,124 18 5 1,823 0,826 19 nulliiin caru.—
40 7,110 23 10 2,440,826
2 3 . desiderium.
Canis, dum experimentum durat, valetudo usque ad breve ante mortcm vi illatam tempus talis e r a t , qua melior exoptari vix posset. A dic m. N o v . 6., quo succum pancr.
excipere cocpimus, admodum in melius mutata est valetudo, quac die m. N o v . 1 3 . , quo, fistula occlusa, secretionem succi in tractum intestinalem effluentis perfecte restitutam esse apparebat, talis erat, ut valetudini, qualis ante operationem fuisset, haud dubie par haberi posset. Canis enim, summa alacritate cxcellens, motibus saltibusque, quanlum videbatur, prorsus uon impeditis, ciborum appetitum eximium faecum- que et urinae evacuationem omnino normalern ostendit. Ci- borum desiderio brevissimo post operationem tempore re- v e r s o , animal nonnunquam grm. 1 2 0 0 carnis crudae in die assumsit. A b initio quidem per aliquot dics diarrhoeae exstiteraut, crebris iisque irritis alvi dejiciendae nisibus stipatae, at paulo post defaecationi omnino normali c e s s e - runt. Ouae diarrhoeae, quum animal initio nulla abdominis fascia instructum ad tcmpestatis frigidac effectum expositum fuisset, nescio an ex refrigerio exortae fuerint, quae vale- tudo incommoda tamen, postquam ejusmodi fascia, ne frigus ad abdomen vim exhiberet, impeditum est, tota cessavit.
Canem robusta corporis constitutione fuisse, vel inde licet conjicere, quod vulnus abJominale celerrime est sana- tum. Namque paucis post operationem diebus, quum vul- neris margines firmiter alter alteri adhaesisscnt, apertura externa, per quam secretum emanabat, nec non cavitas, primo tempore proxime post aperturam sita, in dies con- spicuum in moilum granulationibus largissimis sunt dc- niinutac, ac postea, tantuni tubulo identidem immisso, quo- lninns fistula tota claudei'etur, prohibituin est. Nihilo ininus tamen, quuni die m. N o v . 1 3 fistula occluderetur, tempore
ejus diei vespertino, secretione onmino finita, succi proflu- vium, quamquam copiis minoribus editis, non factum est nisi exploratione ope specilli instituta. Attamen haec pro- fusio brevi rursus desiit. Vulnere cicatrice obducto die m. N o v . 1 6 vix ullam incisionis factae deprehensum est vestigium. Ouam celerem fistulae concretionem secreti ef- fluvio in tractum intestinalem perfecte restituto praecipue adjutam esse certum est. Ut autem profluvium illud tam brevi restitueretur, hac maxime re effectum esse censuerim.
Ouum enim conaremur succi pancr. copiam absolutam intra complures horas secretam via directa e x q u i r e r e , eumque jn finem animal patientissimum ita, ut moveri nequiret, vin- x i s s e m u s , sinmlque tubulum introductum cum v a s e , exci- piendo inserviente, fixissemus, succi pancr. quantitates per horas 4 — S , vel amplius effusas obtinere licuit, nulla canis perpetuo custodiendi necessitate imposita. Ouae ratio quam- vis primum fini proposito accommodata eventus exoptatos praebitura videretur, tamen non satis respexeram, tubulum diutius immotum et ipsum facile obstrui p o s s e , et iu ejus fine interno fistulam ipsam partibus circumjectis intumescen- tibus coarctari n e c e s s e e s s e , quae coarctatio secreto ad exteriora profluenti magis minusve impedimento esset. Qua rerum conditione fluidum stagnans consentaneum erat ape- rire sibi viam, quam in ductus Wirsungiani parte ad duo- denum speatante invenit. Eam tamen partem non deliga- veram, quippe in qua periculum esset, ne destructioue gan- graenosa ad ligaturam exorta dilapsio fortasse, autequam adhaesio rite effecta esset, oriretur, quo facto totum experi- mentum huic animali adhibitum successu caruisset.
Die m. Novbr. 1 6 . iterum operatio est instituta, qua, cicatricis substantia ope cultri dissecta, e a d e m , qua antea
vulneris margines fuissent, directione ductum W i r s . exquire- remus. Tum novam aperire fistulam voluimus, simulque, si fieri p o s s e t , partem ductus W i r s . ad duodenum vergen- tem deligare, eoque modo secreti per hunc ductum ema- nantis copiain definire. Quae res quamvis non contigisset, tandemque, animal inutiliter interemtum esse rati, totam operationem interrumperemus, tamen vis medicatrix naturae hoc quoque in casu plus quam ars valuit. Etenim cum magna nostra admiratione laetitiaque jam die m. N o v . 1 8 . copiosa secreti profusio incepit.
Pariter ac post operationem priorem, tunc quoque animalis valetudo in dies in melius conversa e s t , ci- borum appetitu eoque sat magno redeunte. Qua in re etiamsi macies major quam post operationem priorem ex- stitit, tamen, quum haec non c s s e t putanda nisi substantiae organicae jacturam opcratione effectam maximeque perpe- tuum succi pancrcatici effluvium secuta, nulla. peculiaris ullius organi abnormitas statuenda esse videbatur.
Vulngre etiam brevi tempore optimam speciem prae- bente, paulo post secretum exccpimus satis merum, in dies purius factum, ultimisque portionibus omnino pellucidum lim- pidumque, in quo nihil particularum natantium aiiimadveiti posset'. Abdomiuis tegnmenta in regione vulniis cingente secreti alcalini irritatione sat insigni rubore imbuta erant.
Animal usque ad diem m. Nbv. 2 4 . , magnae humoris ja- cturae ratione habita, valde alacre s e exhibuit, optimaque ciborum appetentia e x c e l l e n s , horarum 2 4 spatio saepe circiter unum kilogr. carnis sumsit. Simul faeces omnino normales cernebantur. Verumtamen die m. N o v . 2 5 subito omni ciborum desiderio evanescente, canis etiam carnes, quas antea summa cum aviditate devoraverat, aspernatus
solis sat magnis potuum, aquae lactisque, quantitatibus utc- batur. Qua in re quum magna debilitas tristitiaque exor- tae essent, forsitan e nimia organorum digestionis conten- tione, vel e refrigerio, vel e vi noxia secreti purulenti fre- quenter delingendo deglutiti et facile putrescentis pendentes, eoque tali, quae aderat, rerum conditione canis vires brevi exhaustas e s s e suspicaremur, priusquam majores in orga- nismo commutationes morbo provocarentur, animal occidere in animun» induximus. Ouas mutationes, veriti s u m u s , ne nobis non liceret internoscere, utrum prius an postea fuis- sent exortae, id quod ad observationum nostrarum eveutum fieri non potuit quin summi esset momenti. Qua causa adducti animat die mens. N o v . 2 6 . , postquam brevi ante magnam lactis frigidi copiam hausit, aethere inhalato ne- cavimus.
In cadaveris sectione, quam demum postero die susci- pcre po.uimus, corpus parum adipis continere vidimus, in omento tamen majoribus adipis copiis invcntis. Praeterae omentum vasa sanguifera praebuit magna sangu^nis quan- titate ad vasa capillaria quoque pertinente repleta, quo factum e s t , ut tota h a e c corporis pars colore intense caeruleo tincta e s s c cerneretur. Duodenum cum pancreatis capite ductuque Wirsungiano unius pollicis ambitu anteriori abdo- minis parieti et quidcm ei l o c o , quo ante dexter vulneris margo fuerat, adhaerebat, eorum tamen, quae continebat, transitu, ut apertum erat, non impeditp. Pancreas colore intense rubro inibutum, ad texturam quod attinef, nihil abnorme ostendit. FistuJa, intus membrana vestita, eandem scquebatur directioneni, qt»a eam positam esse jam aiite conjeceramus, partim in ductum W i r s u n g . , paullulum dila- tatum, partim in cavitatem parvam oblongamque, ex parle
duodeni parietibus limitatam, transiens. Quae cavitas aper- tura specillo tenui pervia ct cum intestino communicante instructa erat, quam manifestum fuit antea ductus W i r s u u - giani fuisse. ltaque hic ductus operatione secunda proxime ad intestinum persectus fuerat. Nihilominus conjunctio cum tractu intestinali erat restituta, ita tamen ut, stante animali, o b fistulae tum magnitudinem tum situm longe maximain secrett copiam ad partem externam effundi necesse esset.
Ventriculus, qui quidem frusta carnium nondum concocta partemque fluidi, quod auimal ultimum assumserat, contine- bat, nihil, quod a norma abhorreret, praebuit. Neque magis intestiiiuin tenue quidquam ostendit abnorme, dum totum intestinum crassum praesertitnque reclum niagna massarum faecalium c o p i a , quae fere lignorum ad instar duras s e s e praebebant, oppleta admoduraque extenta cernebantur.
Ouibus causis adducti, quum jure ac merito asscrere posse videamur, organa digestionis in animali, saltem die m. N o v . 2 4 . , nullodum processu morboso tam affecta fuisse, ut e o succi pancreatici secretio insignem in modum turbari p o s s c t , caois debilitatem praecipue a substantiae organicae jactura, secreti pancreatici ad exteriora profluvio illata, pe-
pendisse arbitramur. Qua in re etsi consentaneum e s t , fluidi quantitatibus, quae circulationi intermediae destinatae erant, subductis detractisque ad pancreatis secretionem ali- quem exhibitum e s s e effectum, at is tamen, quum optima ciborum concoctidne animalis orgaoismo perpetuo novae subveherentur substantiae, neutiquam pro tam gravi insigni- que habendus est momento, quo prohibeamur, ne succi pan- creatici quantitates, quum animal optimo ciborum appetitu et valetudine ceteroquin etiam nequaquam turbata usum est,
3
a nobis exceptas pro copia secreti pancreatici, nonnae satis respondente, habeamus.
A d magnam excrementonlm siccitatem atque eorum ob illam, ut videtur, causam in intestino r e c t o accumulatio- nem quod attinet, ea hisce conditionibus maxime effecta atque provocata e s s e videatur. Etenim ultimis diebus prae- ter carnes porrectas cani etiam pultem spissam crassamque ex farina avenacea parum subtiliter commolita lacteque pa- ratam praebueram, quam auimal summo cum appetitu c o n - sumebat. A t ea tamen puls permultas continebat folliculo- rum vegetabilium partes ad concoquendum difficillimas, quas quidem, quum succi pancreatici, diluendi facultate praediti, affluentia tantopere deminuta e s s e t , majore copia assumtas, apertum erat, ad faeces incrassandas plurimum contulisse.
lllam v e r o alvi duritiem haud negaverim praecipuam fuisse causam, qua factum s i t , ut canis valetudo tam repente in deterius inclinaretur.
Secretum in experimento huic cani adhibito primum caule pennae, in vulneris cavum immisso, excepimus. Postea vero eum in finem tubulum e gummi elastico confectum intromitti placuit, qui tubulus, quippe qui summa excelleret mollitudine, teneros fistulae parietes parum affecit atque, dum animal movetur, commodissimc in vulneris apertura figi potuit.
Secretum, quod e x c e p i m u s , non semper aeque merum e r a t ; id quod partim a fluido e vulnere s e c r e t o dependebat, partim, maxime posteriore tempore, inde factum est, quod ne tubuli quidem e gummi elastico parati o p e evitare licuit, quin tenera membrana, fistulae parietes intus vestiens^, laederetur.
Praeterea etiarh succi emanantis quantitas tantopere variabat, ut profluvium subinde subito haereret; quae qui-
derrt r e s , quemadmodum investigatio anatomica, postea in- stituta, n o s docuit, e o est effecta, quod tubulus profundius immissus ante ipsum ductum W i r s u n g . sedem suam obtinuit.
Hinc illud quoque explicari potest pbaenomenon, quod, postquam profusio secreti omnino haeserat, tubulo paullulum c o m m o t o , repente succus radio ampliore denuo s e profun- debat. Ceterum, ut, quantum iieri p o s s e t , in quantitatibus definiendis certiora proponere liceret, omnes eas portiones, in quibus excipiendis e o quo diximus modo secretio inhi- be-batur, nou respiciendas e s s e judicavimus. E contrario, quutn ex directionibus divcrsis, quibus tubulus tenebatur, brevi eam cognossemus directionem, qua secretio in exci- piendo maxime aequabilis maneret, solas illas quantitates, quas tali rerum conditione obtinueramus, in tabula comme- morandas e s s e censuimus.
Quantitates, quae normae quam inaxime respondeant, si quis definire voluerit, ei semper, uti nostra fert opinio, media experimenti series aptissima fuerit. Tum enim non s o l u m , si forte operatione secretio turbata erat, hunc effe- ctum verisimile cst jam c e s s a v i s s e , verum etiam fistulae coarctatio nondum tanta exstiterat, ut statuere possemus, succum pancreaticum per tubulum stagnare. A d externam v e r o secreti indolem quod spectat, ad eam cognoscendam portiones postea acceptae nos adjuvant, imprimis eae, quas ultimas ohtinuimus, utpotc quac e o exceptae sint tempore, quo jam, quum fistula intus membrana densa obducta esset, uullae substantiae alieuae s u c c o admisceri possent.
Q u o d s i , ut quantitates singulis diebus exceptas defi- niamus numeros medios computaverimus, hos habebimus:
A die m. N o v . 7 gr. 1 2 , 8 3 0 intra horae quadrantem.
, , 8 , 1 6 , 9 4 4 , 3 *
A die m. N o v . 9 gr. 1 1 , 7 1 9 intra horae quadrantem.
, • , 1 0 , 2 0 , 5 9 4 : , , 1 1 „ 2 3 , 2 1 9 ,
, - 1 3 , 1 4 , 0 3 7 , , . , , 1 8 , . 1 9 , 5 6 7 ,
, 1 9 , 1 8 , 3 9 1 ,
„ 2 1 , 2 2 , 3 5 1 , , 2 3 , 1 7 , 8 6 1 , , 2 4 , 1 5 , 3 2 0 ,
In universum inter quartam horae partem, ut numero medio utamur, 1 7 , 5 5 0 gr. excepta e s s e vidimus. Q u o si nonam partem, quae per ductum pancreaticum superiorem profluxit, addideris, canis intra horae quadrantem grm. 1 9 , 4 7 8 , intra horam grm. 7 7 , 9 1 2 , intra horas 2 4 grm. 1 8 6 8 , 8 8 8 edidit. Jam si canem pondcre circiter 2 6 kilogrammatum fuisse sumserimus, singula ejus kilogrammata succi pan-
creatici grm. 7 1 , 8 6 4 praebuisse videmus.
Inde, quo melius rationes, quae quantitatibus exceptis cum temporis spatiis post cibos ultimum assumtos elapsis intercesserint, brevi conspectu perlustrari possint, in tabula, quam nunc proposituri sumus, c o p i a s , paribus post pastum spatiis obtentas, secundum magnitudines in ordinem rede- gimus.
