ROBERTI VALTVRII

omnium iudicium 8C opinioncm interceptu exitio multorum acfuga ^y demo«

litione locijcui deftinRtum fuerat Florentinorum imperio adiiceretur.His atcg aliis virtutibus tuis quum dignitatemjaude^immortalenome^ct fempiternam gloria^?no folum tibi 8C nobiliflimae Maiateftarum famili^,fed toti etiam Italix c5parauerisjfummus tibi cedit honos&gloria,quum tuae laudes^rno modo no-itris,fed Hetrufcorum^?Gallorum,Hybcrnorum,ac reliquarum qu^ vfcjua funr, gcntium linguis cclebrat£ ftnt,ac futuris feculis celebran dg .Coron a

ciuica,cui-que cu ciue ex nece ferualfe cotigerat ex lege dabatur, ilignea qua?primafuit^e Id autem arboris eft genus/rodem habes perencm:vnde C^cilius, Aduehutur cum ilignea corona,etchlamyde in noftrafidem,Pofteamagisplacuit eade ex efculo louis.Variatuqj 8t cu quercu cft, fiue ^j)pter Arcadas is pra?cipue

cjuer-cui reddatur honos , quosgladiphagos vocarediuinu oraculufblebat-.fiuep-pterea,(j ea arbor inter fylueftres frudtu loge belliflima atcg fertilitfima: inter micigatas aute validiffima. ( Ab ea enim cibus 8C opcs multaru gentiu, etiam pacegaudentiu erant glandes,paft^ ex ea ferx atcj alites,inde magnum cjuoq;

venatoribusinftrumctu vilcus erat)iiue facile rniliti frudu,tu ocius, tu paf-fim quercus exhibebat,fiue id couenies leruati ciuis exiftat prgmiu,quonia loui

rn cuius tutela funt ciuitates, facra quercuseftivnde poeta nobilis Claudianus, Mos crat in veterum caftris vt tempora quercu

Vallarct,validis fufum qui viribus hoftis Cafurum potuir morti iiibducere ciuem,

Sunt ergo ex glandiferis ciuicg coron^ militum virtutis infigne clariffimu.Ce-dunt hismurales vallarescg 8C auree, guanquam precio antecedetes finticcdut 8C roftrat£,quauis in duobus maxime fuerint celebratae, M. fcilicet Varronc e pyraticis belhs date Pompeio Magno:item M. Agrippa,tribuentc Ca^arc eSi-culis,qux 8C ipfa pyratica fuere.Ante roftra nauium tribunali pracfixa fori de-cus erat,veluti Po.Ro. ipfa corona impofita videretur,poftcjua vcro tribunitiis feditionibus calcari ac pollui coeperut, poftqua vires ex publico in priuatu ma gis fingulisq? ciuiu qugri, ac facrofanfta omnia prophana fieri, tunc a pcdibus eorum fubiere in capita ciuium roftra.Dedithanc Auguftus coronam Agrip-p^hac 8C. Iulius Cxfar aThcrmo in expugnationc Mitylenaru donatus cft.Hu

IUS quocp honore donari contigit a Romano populo latini parente eloquii, M.

T.C1 ccronc,L.Gel 1 io viroCenforioin fenatu fauentc,quod huius ampliffimi oratoris induftna 8C cloquenti.T neruis eflet truculentiflima Catilinar coniura tio dctetia vindicatacg . Sabinus autem Manfurius libro memorabiliu xi.tcfte Geilio, Ciuicam hanc coronam ci dari iolitum dicit,cjui eodcm tempore 8C ci-uem ieruaflct SC hoftcm peremiflet,atque eum locum m quoeflet adu cercame obtinuiffet: Yybcnum tamen Cacfarcm confultum, hoc ne honoris infignc fu-niere quiret, cjui ciuein pugna feruaffct 8C hoftes inibi duos dcmcdiofuftulif-fct:verum locum in quo certamen eflet a6tum amififlet, cumquc locum amoto co hoftix potius accepiflet, rcfpondiife ait, ci huius corona: decus 8C honorcm iure negari non debere, quum tam iniquo loco dimicatum cflet, vt ncque a quoquara etiam fortiflime pugnanti feruari potuiflet. Addunt alii prater

D E R E M I L I T A R I L I B . X I I .

^{3 6 $}

hgc qui a Sabino Manfurio ad ciuicam coronam (pctiare drSa funt conueni' remaxime fenatus.vt eo die fateatur,alias tcfes mhil ^deiTe.vt ciue/fuerint au xilio quamuis regeferuato.Decus non dant,nec crefcit honosidem Imperato re fcruato,quoniam conditores in quocuquc ciucm fummu effe volucrunt Ac ceptahcet vti perpetuo: ludos incunti femper affurgi ctiam ab fcnatu in more cft,fedendi IUSm proximo fenatunvacatio muncrum omnium ipfipatriquc Sc au° patcrno.Coron^ tnumphales funt illx quz Imperatori vitiori aurea: pra:-feruntur.Equidem quis corona ex auro donatus fic noinuenio,quis autem pri-mum donauerit,a L.Pifonc traditur, A.Pofthumius ditiatorapud Jacum l<e"

gillum expugnatis Latinoru caftris,eum cuius maximeopera capta eflenr do-nauit ex pr$da hac,qu£ laurea veterum teponbus,aurea poftea fada, idq; aurfi coronanum vulgo didum.Lauream corona Pindarus atqueCallimachusme-morant Apollmcm interfcdo dracone induifle,efculeam alii. Ouidius Ne ve opens famam poffit delcre vctuftas,

Inftituit facros cclcbn certaminc ludos Py th ia ,pe rdo m i t a: ferpcntis nomine didio?.

Hic iuuenum quicunquemanu pedibusve rotave Vicerac,cfcuk\-e capicbat frondis honorem.

Nondum laurus erat,longoquc decentia crine Tcmpora cingcbat dc qualibct arbore Phcebus.

Laurea ctiam Liber patcr inceflit cindus,quu ex Indis triumphauit cui hede-ra etiam fachede-rata chede-rat,ex qua coronam alii perhibcnt primu omnium capiti fuo

impofuifle.Cafar Auguftus triuphans,lauru tenuit coronamque capitcgeflit ex ^Iauro,quX quaquam triumphis proprie dicata fit,gratiflima tame mulcis va

riifque ratiombus domibus ianitrixCarfarum. Ouidius, Tu ducibus laetis adcris,quum la:ta triumphos

Vox canet,& vifent longas Capitolia pompas.

Poftibus auguftis eadem fidiflima cuftos,

Ante fores ftabis mcdiamcg tuebere quercum. Aho idcm in loco Cur tamcn appodta velatur ianua Iauro,

Cingit 8C auguCtas arbor opaca foresf'

An quiapcrpctuos meruit domusifta triumphosf' An quia Leucadio fcmpcramata deof

Ipfi nc quod fefta eft,an quod facit omnia fefta f Quam tnbuit terris pacis an ifta nota eft.^

Vtque viret laurusfemper nec fronde caduca

Carpitur,xternum fic habctille dccusf' Caufa fuperpofita: fcripto tcftantc corone

Scruatos ciues indicat huiusope.

Hgc dcniquc vt Cxfarum pontificumquc, ficpoctarum quoq? domosexorna-bat8C tempora,quibus coronandis apud veteres obfcruatu leginius cofueuifle Gnccos finguhs luftris triplex certame celebrare,Muficu, Gymnicu', Equeftrc qu£ Nero Claudius Romaprimus omniuinuexit, Neronianaa anominefuo

-Hh ii adpellauit,

R Q B E R T

I

V A

L

T V

IIII

appellauitjpoftea SC Domitianus cu fecutus celebrauit. Vt igitur athletaru ^? fic communium fcriptorum SC maxime poctarum vidonbus pra:mia& honores conftituebantur, dcligebatur<p ex omni numero literatoru doftilfimi aliquot, vt eorum iudicio qui carmimbus deccrtaturi pre cgtcris laudarctur,coronis 8£

honoribus mentis,inftar militum mterfepugnantiu illuftraretur, Nec id qui-dem ab re, eaqui-dem enim vtnfque propemodum gloria,iqui-dem vtriftj pcne honos debetur, SC his quigeflcrunt, &C his qui reru geftarum SC literaru et ingenii fui monumentisjpoftens dcmadando^?immortalitate fint nominis aflecuti.Oualis corona bellicis ctiam fe rcbus inferit,leniter tamen SC fine cruore,deditione ho ftiu e veftigio fubfecuta. Huic lenitati maxime couenire Vcneris vi&ricis fron dem prodiderunt,c[u6d non Martius,fed quafi Venerius quida triumphus fo-ret.Eam coronam non in curru nec circu clangentibus tubis,fed pedes,patriti is in calceis,modulatibus tibiis quifcpgeftabat,ducendo P^anis cantu pompa, Tibia enim pacis eft, Vcnerisqj arbufcula myrtus, cju^ vim maxime bellumqs pero(a eft.Hac fronde myrtea triuphans dc Sabinis Pofthumius libcrtus in con fulatu,cjui priruus omniu ouans vrbcm ingreflus eft,coronatus mceflit,optabi-lemqj arborem fccit. Hxc omnium poftea ouantium corona fuit,vno exccpto M.Craflo,qui cum bello fugitiuorum cofcdto ouansrediret, fenatusconf.fado per gratiam myrtum paruifaciens,lauro coronatus inuedus cft. Maximus au-tior eft,curru quocjuc triuphantcs myrtea corona vfos. L.Pifo tradit,Papyri-um Nafonem qui primus in montc Albano tritradit,Papyri-umphauit de Corfis, myrto co-ronatum ludos Circefesfped:arc folitum, auusmaternus Aphricani iequentis hicfuit.M.Valerius duabus coronisvtebatur, laurea SC myrtea,q SC hoc vouc-rat.Corona muralis eft cjua; donaturab Imperatore ei cjui primusmurum fubi it,inqueoppidum hoftium per vim afcendit: ldcirco, incjuit Liuius,pr<Tcipu-um muralis corona? decus eius efle,qui primus muru afcendiflct.T.autc Romi lius primusomnium ecjucs lianc accepiffe coronam dicitur.Hac quoq; Q.Trc belliuSj& Sextus Digitus paritcr in muru afcedcntes,virtutis caufa arnbo a Sci pione donati funt. Caftrenfis corona ca eft qua cjui primus hoftium caftra pu-gnando vallo introiflet donabatur,5d cui mfignecratcx auro vallu.Corona na ualis eft cjux folet donari maritima pugna ei,qui vi primum in hoftiu naucm armatus tranfilierit.Atcjui hac etmuralem SC vallarem ex auro fere donari co-fucuifle longum elfet SC operofum nimis externa domcfticacjue orationc com-plcdi: cjuis item quamquc prius inuencrit, cjuis vc primus acccpent:innumc-r£ enim funt SC pene infinita?, ac multiplices dc his libri a diucrfis autioribus confcripti.In vniuerfum aute dc his coronis apud Gracos cjuidcpriuatimfcri pfcrc Mnefteus atcjj Callimachus medici,3£ Theophraftus:ex noftris autcm in-fcripfere aliqui libros, flores verc> profccutus eft ncmo cjuem ccjuidem inucnia.

Dcoru autem gentiliu coronas perftrinxit libro de ipfis cdito cometator Clau-dius Saturnius,in quo ita exarauit caufas SC origines.fpccies SC folcnnitatcs,vt nulla gratia floris,nulla l^ticia frondis,nullus ccfpcs aut palmes fit qui no ali-cuius capiti inueniatur confecratus.Et hgc de coronishadcnus dida fint.

' Priuato

D E . R E M I L I T A R I L I B . X I I .

Pmatorunt honorcs Cap. villt

Lia fubeunt in prafentiarum bellicar virtutis infignia,cjug Impcrato rcs ccrte foli no vfurpabanr, vcrum his potius communicabant qui-buscertaminum labores participarent:non enim ab re Dauid in mi litem fuum,Pofuit, inquit, cruorem prarlii in baltheo qui erat circa lumboseius, SC in calciamento quod erat in pedibuscius,nifi quia SC in habitu ipfopriuatorum qu^daminfignia virtutum lunt. Eft enim balthcus non tan-tum quo cingimur,fed etiam a cjuo arma depedent^,&f ligna lcgionis cx fumma intcrnofci ^poflunt.Romanos eciam auxiliaextcrnosq? torquibusaurcis donaf-fc,ciues non nifi argenteis confta^iidemcjue armillas dedcre,quas non haberec externudonabantur ob virtutem phaleris quocg SC haftis antiqui.L. cnim Sic-ciusDctatus cjui trib.militu fuir,duodeuigmti phaleris SC haftis clx,coqj am-.

plius donatus eft:armorum nanque SC lmperii fumma erat ha(ta,quam ob cau-iam viri ca fortcs donabantur,& captiui fub ea vxniebat, ficq? tcmpore rcgum Romanorum ipfi regcs pro diademarc haftas habebar,quas Gr^ci ^«Tr^a dixc-re.Nam ab ongine rerum pro diis itnmortalibus veteres haftas coluere, ob cu-ius religionis memoriam poftea iimulachris hafta: addebatur.Ncc phalcris fo-lu &C haftis ob virtutis merita veteres coftat efle donatos,fed SC bullis.Tarqui-nio enim Prifco omnium primo filium quum pmexta: annis occidiflcthofte, bulla aurca donata legimus:vndebulhx vfuspoftea fucceifit, adeo vt coru qui equo meruiflcnt infigne id haberent,quo SC nobilium quoqj filii a plebcis fecer neretur.Erat SC exteris gentibus SC noftrishominibus autiontatis SC ampla? di gnitatis ornatus annulus aureus,cuiusfabulx primordiu arufpiccs cx Afia

tra-didere^vinculorum potius interpretatione fatali quam geftaminis.Dc Prome-thco nanque fabulofum reor,qu6d illi annulum primum SC fcrreum dedcrit an tiquitas.Mid^ autcm annulum quo circumado habcntcm ncmo ccrncretrqua-quam fieri id quidcm polfir, vt inquit Cicero, quis non ctiam alienum a vero, ac magis abhorrcntem qnoquc dixcritfFama eft ctiam Pyrrho regi qui bcllum aduerfus Romanosgeflit Achatem fuiflclapidcm,non bbulofum,fed precio-liflimum,in quo quidem rerum diucrfarum,iumcntoru,fluminum,nemorum, volucrum ferarumqz nullapenitus manu artificis,fed natur^ fpedarcnturima-gines,non impreflis,fed ingenitisfiguris, tam fparfis tamcp nexis inuicem no-tis vt tot imaginum in tam paruo fpacio vnaquarque fuis digno difcerneretur infignibus.Eft etia Policratis annuli fama vetuftior,cuius fardonyx ille in deli tiis habitus abicdtus in marc capto rclatus eft pifcc,ipfo circitcr ccxxx anno vr bis noftr^ interfecio. Et quaq iliacis teporibusnullos fuiflc annulos apud Ho-mcru legimus,tu SC codicillos epiftolaru gratia inufitatos, nodi no annuli no-ta colligatos fuifle non dubium fit, apud Carthaginelcs tamen ferut annulom ornatu accipi folerc £ numero-cxpeditionu in quibus militaflet.Lacedgmonii ferreis vfi ^ferutur. Apud Romanos equcftris ordmis annulus quonda fuit orna tusjccjuites a plebe fecernensmec fimul cu equeftri fenatorioqj ordincccepit,vc rum aliquadiu poft annulos habuifle aurcos cos manifeftu eft:fiquidehis tantu qui lcgati ad exterasgentes ituri eflent,aurei publice donabatur,quibus quunx Hh iii intra

intra domos fcrreosgcitarcnr, in publico tantum vtercntur:crcdo quoniam ita exccroru ornatiffimi mtelligebatur,neq} aliis vti moi fuic quam qui cxca cau-fa publicaaccepiffcnt^vulgocg tic tnuphabant,vt cu corona Hctrufca aurea fu-timeretur a tergo,annulu$tamen rn digito icrrcus erat,5ic tnuphauitC.Mari*

us de lugurtha.Aurcum tertio confulutu fumplifle rraditunficq? Rom£ quidc nonfuit aurum nili admoduexiguum longotcporc: ccrtc a Galiis capta vrbe vt pax emeretur,non plus quam pondoM.foluerc potuere.Sccundo etiam Pu-nico bcllo,annuloru pcrcj rarus erat vfus.Nam quu ad. Cancnfis maxim^ cladis pompa Hambalis iuffu m veftibulo curiz annulos aureos cffufosc6ftct,eorum tarus' aceruus fuit,vt mcticntibus dimidiu iupcr trcs modios,qda aute trc$,qda duos integrosCarthaginemiflos aflcrantxjq tama tenuit,vt Lmioplacet,(]ua:

propior vero cft, haud plusfuifle modio: adiecltcj; deinde vcrbis guomaioris cladis indiciu effet, ncmincm nifi cquitem,aut eoru ipforu primores id geffiflc infignc.Muln etiam cquitu 3C qui pr^tura funtii fint e numcro,inferrco cenfu crac,annuloru huiulmodi aureorum vfum afpcrnati,vt Manilius^?L SuffidiuSp Calphunvuuj&ahi plcricpfortifOmi Romanoru,taciuam ^#pbrolum,mulicbre,

& notadigiiu id effct-vnde adhucillud Gracchiin Neuiu cclebrememorarur^

Coiiderate,inquit, Quirites iiniftram eius: cn cuius au&orirate fequimini,(]ui propter mulieru cupiditatcm,vt mulier elt ornatus . Qui prmiusitaqjannulu initituir,non ab rclxuismanibusatcp latentibusinduit,i]uafi non fecurus dex-tr^fuerit oftentand^.Craffus imperator maximus in fenectute duoshabuit an nulos,cauiam praferensiquia pccuma ci immenfa crcuiflcnvtqj feueritatis illi-us priicarnonnullis annuli omninonulli,fic prarcipuis etiam viris quibufda la fciuicte tunc artatcgcmati fculpticjfuere. Ad ld auiditatis ffudiu ^pgrcffus cft Sylla, vt annuli gcmjnnfculptam eius rci gefta: circuferret imaginc,caq;

conti-nuc vteretur.Erat autefculptura I occhus, IS fuperioris Mauntama rex erat,(j viuu (ugurtham generu traderet 5yll*T,qui mambus {uicipcrct,quod intcrSyL lam & Mariu mfanabilis eius diicordia: caufa fuit,qug fere rcm Komana cucr-tit⁷quum multi qui inuidia m Marmm flagrarcnt,id iuiflc opus Sylla: inuulga rcnt. Pompeii quoqj annulu gemma legimushabuifle,eniifen leonis calatura habcntcm. V^rerutnetiam non ornatus tantu, fcd iignandi caufa annulum gefta re rnoris erat,vnc!e neq; pluresquam vnu,neqz fingulis ntfi hbmsjquos folos fi-des dcccrncrer,qu£ fculptura affcruabatur,habere liccbat, ideogcitandi huius annuliiusfamults noerat. Annulosetiam quidam mortisgratia^vin cerauneis,

& hyacinthii & fniaragdisaliisqj gemmis fub quibus venena includebatur pa rauere.Sic Demoflhenes belli dux & fummus oratorum Grxcip,fic Pccnorum duxHannibal,lic Heliogabalus,vt hauitoquod fubgema annult habebant ve-ncno,quu opus effct,hoc eft,fi quado vis aliqua vrgeret,ilico abfumcrctur. Au rcorum itaq> annuloru vfuscquitcs,vt diximus,a plcbe fecerncbat,quum eos q cquites no eifent ferrcos habcre mos effet, ncc aliud quicquam pacis tempore, Na in prgliisauro quibufda armadecorare mos etia fuir,prafertim apudGal-los,de quibusno ab rcextat adhucHomericu illud,Aurea czfariesollis atque aurea veffis.Virgatis lucetfagulis^tu ladea colla Auro innedutur, Simili

mo-« J /.. do

D E R E M l L l T A R i L I B , X I I , '

do Alexindri quoy cxercitu^$ Argyrafp.dc* nSnuIIoi, ob arma argecea apoel lato$ legimu$:licuc noftn cemporis duces equicefg, Iophos habenr&galca$ ^{a c}

laccmas,auropIurimoargent6queredimitas* *

1\\criu uittorum nc triumpb4ntium³cognominibus ^ftuc prjcticttiinibus cclcbyitd ^C^^H

BBgMF- pr»etd

,a

„C cumdrn ^m«m,«o^g,o„i„, <Ioo'°,^«m,„, £

^ui meruiffent exrcbusclanffimigcfhs adnominisdiutur mwfcitatem addebantur , veluti Romulo dM^hoceft, robore ditio quc Quirinu vcteres cognominauere, tiquam id cognome Martium quippiam 8C bellicofum prz fe ferret. Vetcres cnim lancea Qyrinu vocarc foli tos legimus,cam quoq, in regia pofitam Martem appellare.Lacca quoq> dona-ri cofucuiffcillosqui 111 bcllis quam acdona-riter ftrenuec^pugnatesfortitudiiiislau dem merui(fent,proindeeffe&u cffe vt Romulus vcluti Martius quida dcusct pugn ax, Qgiri n us diccretu r: q u an q u am nec clari defintauSorcs,qui id co<?no-men cx eo dudu affcrant:^ ciues Quirites appellarctur,qui rcgi fuo nome ini-pofuerc:fiue 9 Cures rcx ipfe Romanus vixerit. Camillus di&ator recupcrata ex hoftibus patria,ac in vrbc triumpho inuedus,rediens iocismilitaribus,quos de more liicoditos iaciebat,Romulus ac parcs patrig coditorcp alter vrbis haud vanis laudibusappcllatus cfr.ncc aliter M.Claudium quinquics cof.Marcib fi lium cognominatum perhibent:quu enim effct cxercttatione bellicofus,manu ac toto corpore potenseLvirfuaptenatura ad dimicandu ardcns,ci ficuti Poffi ^c doniusinquit,cognomen quod Martium eft pnmum ex familia fuiffcMarcek Io:atqj vt eodePoifidonio au6tore Fabiu clypcti, fichuc a Romanisgladiuni vocitatum conftat.Sic M.Manilio quia Gallosprimus ab arce depulir,quu per node inuafereCapitolium,Capitolino cicognomecftinditum. Aphricani au tem militarisne prius fauor, an populares aunc cclcbrauerint,an ficuti Fcelicis Sylla;, MagniquePompeiipatru memoria coeptu ab aflentationefamiliari fir non fatis compertum habco,primus certe hic imperator nomine vi6tTa fege-tis,vt inquit Liuius,cftnobilitatus: quod cquidem profitcor apud rantum au.

dorcm mc non parum admirari, quum Cn.ante Martius captisCoriolis vrbe Volfcoru,Coriolanus ob egrcgia militixfacmora didus fit.Quid Cato illcpri mus,nonne Cenforius a fcueritate cenforia,quum Prifcus antea vocarctur,po-ftea Cato virtutis Sl fapientia: quafi cognomentum ei cft additumf' fiue vt Ca>

faricnli placct,a catus,quod non,vt aiunt,fapicnte,fed acutum fonat,vt Helius Sextus & Varro tradunt: fiuc cum Plutarcho aucloreRomani in quo muU tarum reru vfus & cxpcricntia vigcret Catonem nominauerc^Fabius item Ru tilianus fimul concordia: caufa,nehumilimoru manu comitia eflent, omncm forcfcm turbam excretam in quatuor tantumodo tribus coiecit, Vrbanafq; eas appellauit:adeocp ea rcm acccpta gratisanimis ferunt,vt Maximi,quod tot vi~

doriis no potcrar,nomcn,hac fibi ordinu tcpcratione pararet.Q^quo^ Fabius Cun&atoris fibi cognominationcm afciuit,fiue 9 ingenio & fuaptenatura rc-miffioreflet:quippc qui armoru clemcntia,ouicula iudicaretur: fiue cj>de indu ftria noua victoriam acfalutarcm cundado,nec cum hofte confligedoRoma-siam rempub.rcftituerit. Altcr quidam 9 paucis poft patrisobitum dicbus fu~

r , ncbnbus

R O B E R T I V A L T

v r i i

ncbnbus ludis gladiatorum munus cxhibuerit Celcrem vocatierut,ccleritatem ac apparatus maturitate admirati,(icut Appium Claudiu viftis Vulfincnfibus audacig cognometo nominatu. In annalibus etia fcriptum e(fe inucnio,L.Sic»

citi tnb.pleb.plus quam credi dcbcat ftrennuu bcllatorem fuifle,nomencjj ci fa d:um ob ingentem fortitudine, appellatumtp Romanum Achillcmmcc alitcr hac L.Siccius^Q^Cottius propter forritudinem cognominatus eft.T . Manlio fummo loco nato cognomentum cft Tor<juatus, caufamqj cognomenti fuific accepimus, Torquis ex auro induuias, cjuam ex hofte cjuem ceciderat dctra-ftam induit, cjuoexfa&o ipfe pofteri^cius Torquati funt cognominati. Va-lerius aurem Maximus adolefcens ac tribunus militaris fua etia virtutcnixus

opcra corui alitis repcnte diuina quadam vi aduolantis SC aduerfarii oculos SC profpedum alis &C vnguibus pr$pcdientis,c[uia duce Gallorum vicitintcrfc citq^ob hanc caufam cognom.cn fibi Coruini vendicalfehaudguaquam cftno-bilium fcriptoru gui fecus dixerit.Idcm ob vidam Meffanam,nobiliflima Sici lia: vrbem,primum honoris caufa Meifana , dcindc paulatim vulgo litcra

per-mutante Mclfala nuncupatus.Cornelius Rufus co decemuiro,bello Punico fc-cundo,fuadete vt libri Apollinarcs ex librisSibyllinis inftitueretur,Sybillaob eam rem poftea vocatus eft, 8C vt nos ante diximus corrupto deinde vocabulo Sylla nominari coepit:vnde & Sylla didator poftea fequitur, qui fcelix

cogno-3 mento vt apud Latinoshabitus eft,iic apud Grgcos fe infcnplit L.Cornchum Syllam venereu, vt in Ch^ronia Plutarchi qui de hoc Grxce dcfcriplit notum eft,ct vt de bello Mithridatico trophga pariter infcripta repcrta funtmcc id in-epte.Plurimu enim Vcneris,non nox,vt inquit Menader,fed fortuna fortitur, cui cu clariifime rebus ipfius geftis fefc ipfe dicauit, exclamas iuxta Oedipodc Sophocleu, Ego meipfum fortuna? filiu fero.Iulius Ca^far prxnomcn Impcrato ris &cognome patris patri^ inter alia permulta nomen (uu llluftrantia decerni iibi voluit.Huius fucceifor Odauius quotpCxfar ampliore Augufti cognomi nc didus eft:vel magnos,fados^tfcehcescj;,auguftos vocat:veI loca religiofa et in cjbus quid augurato cofecraretur,augufta diceretur, ab audu,vel abauiu geftu,guftuqj,qu£ lde fut.Q^Fabius Maximus Gallica vidoria cognome Allo brogis iibimet ac poftem peperit: fic a deuidis hoftibus bello, Germanici fibi cognomcn meruit. Ha:c ita<p cognominationefiucprxnominatione affumunt apud noftros,quemadmodum apud Gra:cos huiufccmodi mdi folebatprxno-mina fiue cognofolebatprxno-mina : fic Dionyfio plurima ab rebus cjuas cgit funt ab homi-nibus indita.Nam alii Bacchum a mulicribus qux bacchantes illum fcqueba-tur dixere,alii a torculari quo vinum exprimifcqueba-tur Len£um,quidam Bromium, a tonitru qui in eius ortu cotigit. Pingcnius infuper ex cade appcllatur caufa,

cogno-3 mento vt apud Latinoshabitus eft,iic apud Grgcos fe infcnplit L.Cornchum Syllam venereu, vt in Ch^ronia Plutarchi qui de hoc Grxce dcfcriplit notum eft,ct vt de bello Mithridatico trophga pariter infcripta repcrta funtmcc id in-epte.Plurimu enim Vcneris,non nox,vt inquit Menader,fed fortuna fortitur, cui cu clariifime rebus ipfius geftis fefc ipfe dicauit, exclamas iuxta Oedipodc Sophocleu, Ego meipfum fortuna? filiu fero.Iulius Ca^far prxnomcn Impcrato ris &cognome patris patri^ inter alia permulta nomen (uu llluftrantia decerni iibi voluit.Huius fucceifor Odauius quotpCxfar ampliore Augufti cognomi nc didus eft:vel magnos,fados^tfcehcescj;,auguftos vocat:veI loca religiofa et in cjbus quid augurato cofecraretur,augufta diceretur, ab audu,vel abauiu geftu,guftuqj,qu£ lde fut.Q^Fabius Maximus Gallica vidoria cognome Allo brogis iibimet ac poftem peperit: fic a deuidis hoftibus bello, Germanici fibi cognomcn meruit. Ha:c ita<p cognominationefiucprxnominatione affumunt apud noftros,quemadmodum apud Gra:cos huiufccmodi mdi folebatprxno-mina fiue cognofolebatprxno-mina : fic Dionyfio plurima ab rebus cjuas cgit funt ab homi-nibus indita.Nam alii Bacchum a mulicribus qux bacchantes illum fcqueba-tur dixere,alii a torculari quo vinum exprimifcqueba-tur Len£um,quidam Bromium, a tonitru qui in eius ortu cotigit. Pingcnius infuper ex cade appcllatur caufa,

Im Dokument MILITARI VALT VRIVM (Seite 188-200)