siiorum impendens, qua quidem in commentationc lam quae probanda, quam quae minus Vera mihi videbantur, brcviter jam quasi praeteriens, uhi res ferebat, indicavi. Ipsa autem Osanni sententia ni-titur sola (47) Wetzeiii auctoritate, qui in not.
ad Cie. Cat. maj. V . ei visus est evicisse, natum fuisse F. mihi in C. .Mamilio et Valerio coss. anno IJ. c. 514 (cf. Osann, anal. crit. p. 49.) Ilinc p.
50 sine ullius lihri auctoritate jiihet legi in Cie.
Brut. X V I I I , 7 2 : „Atque hic Livius, qui priniiib fahulam C. Claudio Caeci filio et M. Tuditauo consulibus doeuit, anuo ipso antequain natus est Knnins, post Romain ronditam autem tertio deci-mo et q.iiugenlesideci-mo, ut hic ait, quem nos sequi
4 5 ) C o i i v e i i i u n t in n u n c a n n u m f a s t i c o n s u l a r c s e t C i e . B r u t . X V . 0 0 : „ A t liic C e t h e g u s c o n s u l c u m P . T u d i t a u o f u i t h e l l o P u n i c o s e c u n d o . Q u a e s t o i q u e h i s c o n s u l i b u s ]M.
C a t o , m o d o p l a n e a n n i s C X I . a n t e nie c o n s u l e i n . " E t f u i t C i c e r o c o n s u l a n n o V. c. 0 9 1 . C e t e r u m d e i i s , qui b a u e s e n t e n t i a m a m p l e x i s u n t cf. O s a n n , p . 4 0 .
4 6 ) C u m lioc f a c i u n t C a s p . J a c . C h r i s t . R e i i v e n s i u s i n c o l l e c l a n e i s l i t e r a r i i s e d . L u g d u n i B a t a v e r . 1 8 1 5 . p . 2 6 . s e q . L a n g i u s in ü b . 1 p . 2 0 . V V e i c l i e i t u s i n l i b . I . p. 4 8 . i l e n i -q u e U ü n l z e i u s in l i b . 1. p 5 . n o t . 1 1 . Cf. e t i a m O s a n n u i n in r e c e n s . libri a l l ü n t z e i o editi p. 9 5 8 e t 9 6 2 .
4 7 ) N a i n G e l l i u s X V I I , 2 1 , q u e m e j u s d e m rei t r s t e m l a u d a t , s o l o s c o i i s u l e s Mainiliutii e t V a l e i i u m i i o i n i n a t , non a d d i t o h u j u s c o n s u l a t u s a n u o . c f . n o t . 4.1. A t m i n i m c id h o c l o c o q u a e r i l u r , q u i b u s c o n s u l i b u s , s e d p o t i u s q u o a n n o n a t u s fucrit K m i i u s ; de c o n s u l i b u s cuiiu dubitari n o n l i c e t ,
»nur", cum in omuihus libris legatur summa con-stanfia: „qnnrto decimo et quingentesiino.'' (48) Sed minime probatula est haec emendatin. ümnis enim illa annorum discrepantia inde orta esse vide
tur, quod non satis constat aninis Komae condi-t a e , icondi-ta ucondi-t uui anno a. Chr. n. ducencondi-tesimo qua-dragesimo respondeant anui p. U. c. tres: 5 1 2 , 5 1 3 et 514, prouti ant aeram alterutram sive Catonis sive Varronis ant eos sequimur, qui hac qunque in re servandam esse censent auream mediocritatem.
Et Cicero quidem, ut omuibus in annis constitu-cndis, ita hoc etiam loco secutus est Varronis, amicissimi sui, rationetn, et natum esse Ennium dixit anno U . c. 5 1 5 , quem eundem annum a.
Chr. n. Wetzlius etiam in meute habuisse vide
tur, licet anno U . c. 514 natum fuisse Ennium dncuerit. Itaque inde, quod Osannus, qui Semper Varronianam aeram secutus est, sua cum ratione con-junxit calculum W e t z e i i i , qni anno 753 a. Chr.
u. Komam conditam esse statuere videtur, fulsns elTicitur primae tabulne actae annus ah l j . c. 513, falsum dico omnihus i i s , qui Varronis rationem sequuntur, quippe quibus annus hic respondeat an
no a. Chr. n. 241. At consules fuerunt Cento et
•48) D ü n t z e r u s in ü b . 1. p 5 . n o t . 1 1 . s i n e d u b i o l e -g e n d u m p u t a t d e c i m o e t q u i i i -g e n t e s i m o , q u i a A t t i c u s , q u e m C i c e r o s e c u t u s s i t , q u a t u o r a n n o s a V a r r o n i a n a , t r e s a b e a r a t i o n e , q u a m in f a s t i s C a p i t o l i n i s i n v e n i a i n u s , r e c e d a t , e t b a n c c o n j e c t u r a m l e c t i o n e J u n t i n a e e t C r a t a u d r i n a e e d i t i o n i s
„ q u a d r i n g e n t e s i m o d e c i m o1 4, q u a c u m l . a i n b i n t a n a , q u a e C C C C X e x h i b e a t , c o n v e n i a t , q u a m m a x i m e a d j u v a r i d i c i t . N i h i l » tarnen m i n u s p l u r i i n o r u m l i b r o r u m l e c t i o n e i u r e t i n u e r i m ; a g i -tur e n i m h i c d e d e m o n s t r a n d o e t r e m o v e n d o v i t i o , quod A t t i u s in r a t i o c i n a t i o n e c o m m i s e r a t , i t a u t in a n n o c o n s t i t u e n d o d i l i g e n t i s s i m u s C i c e r o p u t a n d u s s i t f u i s s e , e t q u o m o d o a n n u s II. o. 5 1 4 b e n e c o n g r u a t c u m a l i i s C i c e r o n i s t e s t i m o n i i s , sur
l'ra j a m v i d i m u s
Ttiditanus a n n o a. Chr. n . 240, ut ex lastis con-.sularihiis ajiparet. JMostris temporihus, quum inter
»ioctos viros convenerit, probabiliorem esso Varro-nis calcnlum, fere docetur, Livium primam fahulam egissc anno U. c. 514, neque soli, qui ah Osanno p. 46. affernntur, viri docti hac in re conseutiunt, sed alii complurcs, quorum nomina locosque hic adscrihere Iongnm est. Videamus potius, c u j u s n a n i
generis luerit prima illa fahula, qua de re Osan
nus in eodem analectorum capire tertio p. 50 — 52 ita disserit, ut Livium comoediam prius quam tra-goediam egisse praecipiat. (49) Sed miuimc ei assentior dicenti p. 5 1 , inde, quod ante actatem Livianam Romani delectati fuerint carminihus j o c o
et hilaritate refertis convivaliluis et Atellanis, col-ligi posse, „comoediam prius, quam Romanorum an im i ad delicias tragocdiac fruendas accommodafi essent, agendam fuisse, ut etiam ex tragoediarum actionihus voliiptatem capere paulatim addiscerent."
Haec enim causa nulla est, veluti tragoediis dele-ctari non possit, nisi qui ante comoedias j a m spe-ctavit. At veterum testimonia adjecit Osannus;
advocavit Diomedem III p. 486. ed. Putsch., Ra-hanum M a u r u m de arte grammat. I I , p. 46. lt.
Tom. I. ed. e j . Op. Colon. Agrip. 1 6 2 6 , scho-liasram Cruquii ad Horat. Kpist. 11, 1 , 69. et Cassiodori Chronicon Tom. 1. p. 357. ed. Garet., et hanc suam sententiam iterum confirmat in re-ceus. lih. a Düntz. ed. p. 963. Id ipsum maximc miror, nam grammatici illi, solo excepto Cassio-doro, locis allatis non agnnt de fahula prima, quae olim Romae edita sit, sed in Universum de primo latinarum comoediarum poeta. Diomcdcs 1. I.
disserens de trihus, quae fuerint apud Graecos,
4 9 ) Vi. U . K- Miillerum in liti. 1. ii. ' i l f i . i s cninoe-itiain a n n o lT. c. S i l a L i v i o a i i a i n e s s e , t a m q i i a m rem r e r l a m p o n i t , s e d a r g u m e n t u m »o iiiium q u i d e m aflert.
comoediac aetatious, liacc habet: „Terlia aetas luil Mennndri et l'hilemoiiis, qui oninetn accrhitatem comoctliac rnitigaverunt, atque multiplicia argumen
ta lüraecis auetoribus seciifi sunt. Ali Iiis Ronia-lii fabulas traust iilcruul, et cunstat ajiuil illns primo lalino sernionc comocdiam Livium Androni
cum scripsisse et eandeni fere sentenliam verbis modo aliis expresseriint Rabanus Maurus et scho-liastes Cruquii 11. II., Cassiodorus au fem 1. J.
ij. Mamilio et Q. Valerio consulibus primum tra-goediam et conioediam ad seenam datam esse dicit;
linde si quid tribuere volumus iiuic testimonio, sa
ue probabile f i t , primam a Livio Romae editam fa
bulam fuisse tragO'?diaiu potius, quam comoediam, quod etiam placuit Jacobsio in Additain. .id Sul-zeri Theor. L. A. Tom. I. p. 6. aliisque. Sed praestat, cum Langio (in lib. 1. p. 2t. not.) liaelirio (in hist. literar. Roman, p. 42) et Dün-tzero (in lib. 1. p. 9. seq.) rem incertani atque ilubiaiii relinquere, quum praesertim bene jam Reu-vensius in lib. I. sect. 11. §. 1. anuotaverit, veteres scriptores, ut Ciceronem Tituinque Livium et Gel-liuin ,,refugcrc quasi mnues vel tragoediae vel co-moediae iiomeii proprium" videri, ob inscientiaiu opiuor; dixisscl, enim unus vel alter, si cognita res fuisset, quae saue digua erat, quam et ipsi illi roguoscerent, et posteris tradrreul.
Reliquum est, ut verbo dicamus de prima la-bula, (|iiorum cura a(([iie praesidio, et quibus te-stis acta esse videatur. Osannus praetorem Urbis primam fabulam edendam curasse prohabiliter demnnstrat p. 56. seq. contra Plauckium, qui in libro de Knuü Mcdea (edito Gotting»« 1«Ü7.) p.
60, aediliuui curuüum cura et tiitcla Livium An
dronicum fabulas suas doenisse, annotat. JVam teste Livio hist X X I V , 43 ludi scenici ab aedili-biis ciirulihus primum anuo U. 541. facti sunt, Oj. Fabio Maximo et Tib. Sempronio Graccho
5 0 ) F u n c r i i i s in Iii). 1 p fil. n o t . a . in C i c e r o i i i s I. I.
h a b e t : „ l u d i s l u c l a t i i s , q u o s S a l i n a t o i " e t c . , seil Vera l e r t i » s i n e ilubio e s t „ l u d i s J u v e n l a t i s . "
51") Cf. e j u s l i b . 1., Ulli in v e t e r u m s c r i p t o i u i n ile L i v i o poöta l e s l i i m n i i i s p. 2 CassioU«n i i i a u a t i o i i e i i i f a l s a i n e s s e d i c i t .
5 2 ] Hoc de c e i l a m i i i e , quo l l a s i l t u h a l e i n e x e i c i t u m q u e e j u s c e c i ü i t S a l i n a t o r , cf. L i v . b i s t . X X \ II, i(i — 4 9 ,
511) Qiiaiiiquain idein M. L i v . S a l i n a t o r , qui c o n s u l v o -v e i a l . t r i b u s j a m a n n i s post c e n s o r t e i n p l u i n i l l u d facieniluiii
eoss.; ante hoc tempus cura haec praetori tradita erat, eique pust aimuni U . c. 541 etiam mansit, quoties aediles furnles casn (juodam vel officio graviore, qiiominus ludis celebraudis Interessent, prohihehantur.
Qiiilius festis acta sit prima fahula, certius evinci posse viiletnr, quam Osannus putavif, licet ea de re duo in promptu sint veterum scriptorum testimonia sihi repugnaiitia, altorum Attii in loco illo, quem ex Ciceronis Bruto supra allatum fu-siIis examinavimus, allerum Cassiodori in Cliron.
Tom. 1, p. 3 5 7 , quorum hic ludis Romains pri
mam editam esse fahulam tradit, ille idem refert de ludis luventatis. (öl)) Osannus quidem in anal, crit. ]). 57 — 5 9 , causam nullam afferens, Attii liarratiunem veram esse suspicatur, et quamquam ipse opinionem hanc non ita probatam sihi esse dicit, ut, si quis Cassiodori testimonium praeferat, ei magnopere repiignet, tarnen inveuit, qui niniis credulani ipsi praebuit aurem, Uothium. (51) M a i n
teste Livio bist. X X X V I . 36 aedem Juventatis vovit 31. Livius Salinator consul proelio Scneiisi, commissi) anno a. Chr. n. 207, (52) ]iost primam Romae editam fahulam tricesimo tertio, eamqiie aedem demum sexüecim annis post (i. c. anno a. Chr. n.
1'9t.) C, Liciiiius Lucullus duumvir in circo ma-ximo dediciivit (53) cum ludis, quos ]>ostca
fa-de. 1, 18. Hinc cum Langio (in Uli, 1. p. 2','.
not. 39.) et Diinlzero (in lib. |. p. 6. S P I | . ) Cas-siodorum auetorem sequamur, et Andronicum labu-iam snnm doeuisse credanius ludis llomanis, quos a pridic Nonas ad pridie JrtusSeptembres in hono
rem Jovis, Jiinonis et ittinervae quotaiinis colebra-los esse, satis noluin est. Et lihenter Osannus etinm, vetereni illam opinionein suain deserens, haue viroruin doctorum senteiitiam comprobavit in recens.
lib. a Diintz. cd. p. 962. fm.
Livium fabularum suaruru ipsum actorem et
iam fuisse constat, (54) et ab initio quidem solus totas eas agebat; postea, ubi saepius a populo revocatus vocem ohtuderat, vpiiiampneri, qui ad tibicinis modus carmina cautaret, secum ducendi impetravit, quo melius ipse gestus ngere posset. Narrat haec Li-viiis hist. \ 11, 2 : „Livius post aliquot aunos, qui ah saluris atisus est primus argmnento fabulam se-wre, (idem scilicet, id quod oinnes tum eraut.
suorum carmiuum aclor) dicitur, quum saepius re
vocatus vocem obtudisset, venia petita puerum ad canendiim ante tibicincni quum statiiisset, canticiiin egisse aliquauto niagis vigenti motu, quia nihil
vo-l o r a v e r a t a n n o a. Cvo-lir. u. 2 0 4 . M. Cornovo-lio C e vo-l h e p i P . S e m p r o n i o T u d i t a n o e o s s .
5 4 ) l'f. E v a n l h i i d i s s e r t a t i n n e m d e trsgoedia j>t c o m o o -p a g . X X I V . h a e c l e g u i i t u r : „ l . a l i n a e f a b a l n a i x i m o a l . i v i o A n d r o n i c o s c r i p t a e s u n l , a d e n ut ad h a s re» e t i a m tum i e -c e n t e s i d e m e t p o e l a e t a r t o r f a b u l a r u m s u a n i m f u i x s e t ' Kundein locuiii O s a n n u s p. 2 i l a altert : „ l . a l i n a e l a b i i l n e primo a l . i v i o A n d r o n i r o s c r i p t a e s u n t ad c u m l a s r e s , c u m e t i a m tum r e c e i i l i u s i d e m e t p o e l a e t a r l o i • f i i b u l a n i m ' s i i a r n i n fn-i s s e fn-i . " e t pro „ s c r fn-i p t a e s u n t ad c u fn-i fn-i c t a » r e s " E v m fn-i t h fn-i u m v u l u fn-i s s e s u s p i c a t u r „ s c r i p t a e s u n t ad c a n t o r e s . " S e d Innire o p t i m a v i -d e l u i l e c t i o i l l a , q u a m e x h i b u i l / . e u n i u s 1. I.
5 5 ) In c a m o e d i i s nlioro U S U S e s s e p o S t a s R o m a n o s , q u u m n o v a e c o m o e d i a e g r a e c a e a u c t o r e s h n i l a t i s i n t , p r o b a b i l e n o n v i d e t u r ; c o n t r a in t r a g u e d i i g l a t i n i s c h o r i u n n o n n u n q u a m i n -v e n i m u s . t'f. L a i i g i i i i i i in Uli. l p. 4 8 . s eq . A u v e r o L i v i u s j a m c h o r i u n b a h u e r i l in t r a g o c d i i s s u i s , certo e v i n c i v i x poti'st. L'f. D ü n t z in l i b . 1. p. 7 .
eis usus impediebat. inde ad mnnuui caiitari hi-strionibns coeptuni, diverbiaque tantum ipsnrnm vo-ci relicta." et iisdem lere verbis Valerius Maxi-mtis ] ] , 4 : „ Paiilatim deinde ludicra ars ad sati-rariim modus perrepsit; a quibus primus omnium poeta Livius ad fabularnm argumenta spectantium Odilos et ;uiimos transtulit. Isquc sui operis actor, quum saepius a populo revocatus vocem obtsi-disset, adbibito pueri et tibicinis concentn, gesti-culationem tacitus peregit." De utroqiie hoc loco copiose disputavit Schiillius in opere inscripto:
„ Histoire abregee de la litterature Ilomaine Ii Pa
ris 1 8 1 5 . Tom. 1. p. 10(8 — 1 1 4 . " l s postquam varias de explicando Livii Joco duorum Franco-gallorum sententias attulit, Duclosio, alteri eorum assentitur, et ita rem explicat p. 1 1 3 : On peut, ce iious semble, prendre les diverbia pour les pa-roles en geueinl, quclles soient cbantees ou sim-plcment declame>s, en Opposition de la partie de la piece qui formant l'intermede, e^tait necessairement chantee, mais en meine temps aecompngnee de danse."
et paulo post: ,,Les iiitermedes remplacoient dans les cnmedies latines le clioeur des Urecs qui y manquoit. (5ö) Livius Andronicus, dont on aimoit a voir la danse, aura obtenu la permission de ne plus cbaiitcr, pour n'etre pas gr;ne dans ses mouvemeus, et teile dispense, qui ctait im ve-rilable pcrfectionneinent de Part, aura passe a ses successeurs."' Sed non usque quaque pro-bata mihi est haec explicatio ; naro
diver-bis sunt, nt inter omnes eonstat, quaeciinque duo vel plures inter se colloquuntur netores, cart-ticum vero appellatur, quidquid solus quis ad ti-hicinis adstantis sonos pronuntiat. Jam si Andro
nici fabulas ex T. Livii loco cognoseimus populo admodum placuisse, ita ut repetere eas vel totas vel ex parte saepius cogeretur, admodum probabile e»t, tandem ei cxbaustum esse spiritum ad verba bene pronuntianda, quippe qui fere senex ad pri
mam Romae fabulam docendam accesserit; itaque puer ei dahatur, qui, dum ipse gesticulationem ta-citus et aliquanto magis vigeuti motu peragebat, carmina recitaret, ( 5 6 ) quod ad manum cantare appellabatur. Utrum vero haec gesticulatio sola-rum manuum fuerit, an pedum etiam totiusque cor
poris ad modum saltationis, id ab hoc loco alie-num est diligentius inquirere. Düntzero in lib. 1.
p. 8 , tota haec T. Livii et Valerii Maximi narra-tio nihil nisi fabula esse videtur ad originem iIii—
I i s moris ad manum cantandi, quem Romani sine dubio a Graecia mutuati sint, explicandum inven-ta. Pergit 1. 1. ita: „Neque optime haue fabulam invenerunt, quum ea hoc quidem intelligamus, cur Livius, qui primas in iis, qua« doeuit, fabulia par
tes obtinuit, hac venia usus sit, minime autem, cur ceteri quoque histriones eam sibi sumpserint, et,
56) C i c e r o d e l e g . I I , 15, 39. m o d o s I . i v i n n o s e t N » e -v i a n o s l a u d a t ob j u e u n d a m , q u a e i i s f u e r i t , s e -v e r i t a t e m , e t q u a m moili a b a l i o q u o d a m f a c t i e t L i v i i f a b u l i a inaerti v i s a p p e l l a r i p o s s i n t L i v i a n i , i p a u m L i v i u m c a r m i n u i n s u o r u m m o d o s e t i a m f e c i s s e c r e d i d e r i m . C a e t e i u m perfectiori» J»rn e t m a g i s e x c u l t a e a r t i s e s s e p u t o , s i n o u i p s i p o ä t a e c a r m i n u m s u o r u m m o d o s c o n d u n t , s e d a b « I i i s a r t i s rouaicae p e r i -ü o r i b u s f a c i e n d o s e o s c u r a n t , quod q u i d e m apud R o m a n o « f a c t u m e s s e , s e d , u t v i d e t u r , d e m u i n tempore p o s t e r i o r e , t e -i l -i s e s t C -i c e r o d e orat. -i n , 2 « , 1 0 2 - c r- etiam Dttuteeran»
i n I i * . C p . 8.
4
quomodo Factum s i t , ut i d , quod populus egre-gio histrioni concesserat, p^tea moris Io-cum obtinuerit." At bene eum refellit Osan
nus in recensione p. 9 6 3 , advocans Herman-num de cantico in Rom. fabulis scenicis p.
X I I . Mam revera nihil, quod credi non possit, inest in narratione illa de moris hujus origine, et sine dubio certa causa opus erat, qua usus hic, ipsi actionis naturne plane repugnans, Romanis commendaretur. At facile intelligitur, quomodo res semel usurpata moris loco habita sit, quum prae-sertim eo histrionibus actio multum levaretur, simulque ars mimica melius posset excoli.
De externo theatri, quo Livius usus fuerit, apparatu optime Düntzerus in lib 1. p. 8. seq;
disputnvit contra Signorellium et Grysarium, quo
rum hic (57) tum fabulas suas docnisse suspicatus erat in theatro exstructo cum sedilibus, omnique eo apparatu, quem posteR in theatris mansuris in-venimus, ille (58) ad fabulas agendas enm usum esse dixerat porticu templi Mineravae; urerqne perperam; »am nsque ad Pompejnm otnnia theatra Ro
mae nonnisi ad ludoram tempus eXstruebantur, quin etiam antiqnissimis temporibas, qnt sedere volebant, ipsi subsellia sibi apportabant. Signorel-lias nutem loco Festi in v. scribas p. 491. Da-cer. deceptus esse videtur, unde tarnen hoc tantuni discimus, licuisse scribis et histrionibus in teniplo Minerva«; consistere ac dona ponere in honorem Livii.
Quo anno vita excesserit Andronicus, ncsci-mus, et in tanta reruin obscuritategratum est vel leve
5 7 ) In d i a s e r t a t i o n e d o c t i s s i m a e p h e m e r i d i l f n s scholasti?
e i s (A!)<rm. S c h u l z e i t u r j r ) anni 1832 i , i s e r ( a p. 3 3 4 . 5 8 ) In l i b r o l u s c r i p t o : S t o r i a c r i t i c a de' leatri autietji el m o i l e r n i . Tora, I I . p. 1 9 .
illud Ciceronis Judicium, qui (de sen. X I V , 60.) Catonem sie facit loqnentem: „Vidi etiam senera Livium: qni cum sex annis ante, quam ego natu*
•um, fabulam docuisset, Centone Tuditanoque con
sulibus, usque ad adolescentiam meam processtt aetate." Quo cum indicio fere coftciliari posse videtnr alterum hoc Livii hist. X X V I I , 37., nnde cognoscere licet, anno a. Chr. n. 207, C. Claudio Nerone, M. Livio Salinatore iterum eoss., Andronicum ndbuc vixisse. (59) Hoc enim anno ad prodigium foe-dum ac turpe expianfoe-dumpontificesdecreverunt, utter novenr» virgines, per Urbem euntes Carmen canta-rent; idque ab Audronico conditum esse, T . Livi
us 1. 1. narrat. (CO) Erat autem tum Cato, agens auiium vicesimum septimum, iu ipso aetatis flore.
5 9 ) I t n q u e A n d r o n i c u s a d s u m m a m s e s e c t u t e m p e r v e n i t , e t a n n u m a e t a t i s o c t o g e s i m u m m u l t o « » p e r a s s e v i d e t u r . O s a n n u s i n a n a l . c r i t . p. 2 8 . a d o l e s c e n t i a e t e n i p n s a p u d R o m a n o s t r i g e s i m u m u s q u e ad a n n u m o b t i n u i a s e p o n e n s , e r i n » C i c e r o n i » l o c o L i v i u m n o n s u p e r a s s e a n n u m U . c. 5 4 0 s u -s p i c a t u r , q u a d e re cf. D ü n t z e r u m i n l i b . 1. p . 1 7 . ; M ü l l e r u -s v e r o ( i n l i b . 1. p . 2 2 4 e t 2 3 9 . ) i n o r t u u m e s s e y v i u n v A n d r o n i c u m a n n o U . c . 5 3 4 , i n d e p r o b a b i l i t e r c o l l i g i ^ i o s s e p u t a t , q u o d a b h o c a n n o i n e e p e r i t C a t o n i s a d o l e s c e n t i a .
0 0 ) S u n t , qui c e n s e a n t ( e t i n t e r e o s D u n l o p , H i s t . o f R o m . L i t t . I , p . 6 3 . ) l i c e t a n n o a . C h r . n . 2 0 7 v i r g i n e s d e -c a n t a v e r i n t -c a r m e n , a L i v i o f a -c t u m , tarnen n o n esse a e e e s -s a r i u m , i n d e c o n j i c e r e , i p -s o h o c a n n o c o n d i t u m e t i a m id « a r m e n e s s e , q u o d f o r t a s s e j a m d i u a n t e L i v i u s c o m p o s u e r i t . A t F e s t u s i n v . s c r i b a s p. 4 9 1 . D a c e r . d i s e r t e d i c i t , L i v i u m A n d r o n i c u m s c r i p s i s s e c a r m e n , q u o d a v i r g i i i i b u s s i t c a n t a t u m , b e l l o P u n i c o s e c u n d o , g e s t o per s e p t e m d e e i m a n n o s i n d e a b a n n o a C h r . n . 2 1 8 ; e t j u v a t conferre T . L i v i u m h i s t . X X X I , 1 2 , u b i h a e c l e g u n t u r : „ C a r m e n s i e u t p a l r u m m e m o ria L i v i u s , i t a t u m condidi« P . L i c i n i u s T e g u l a . H i n c r e c t e R e g e l (in l i b . I. p . 3fi. n o t . 1 6 . ) D ü n t z e r u s d u l i b . 1. p. 1 6 ) e t O s a n n u s ( i n r e e e n s . l i b . a P i i n t z e d . p . 9 6 5 ) s t a t u e r e v i -d e n t u r , e o -d e m a n n o , quo -d e c a n t a t u m f u e r i t , f a c t u m e t i a m U e a r m e n e s s e a b A n d r o n i c o .
Post hunc nostram Andronicum «Iii ejusdem Hominis viri Romae exstitisse fcruntur. Sic Mt Pompilium Andronicum, natione Syrum, gramma-ticam Romae docuisse, Suetonius refcrt in libro de illustribus grammaticis cap. 8 , et poetam