Personen
Abray, Lorna Jane 427 Ackerboom, Dirk 686
Adam (bibl.) 560, 565, 599, 626 Adam, Johann 350, 427, 662, 680 f., 683 Adelmann von Adelmannsfelden, Bern
hard 30, 36, 49, 56 f., 71, 85, 150, 153, 159, 468, 513
Adelmann von Adelmannsfelden, Konrad Adolf von Anhalt, Bischof 174, 469, 49471 Adolf von Merseburg, Bischof 184 Adrelinus, Faustus 337
Adrianus, Matthäus 67 Aegidius Romanus 66 Aesop 99, 336, 338, 340 f.
Aesticampianus s. → Rhagius Agricola, Daniel 232
Agricola, Johann [Islebensis] 99, 105, 107, 145 f., 194, 196, 207 f., 312, 375, 419, 611 ff., 615 f., 674, 684
Agricola, Rudolf 580 Aich, Arnd von 425 Aich, Leonhard zur 622 Aland, Kurt 130, 180 Alantsee, Leonhard 277 Alantsee, Lukas 40 Alber[us], Erasmus 172, 271 Albrecht/Alberti, Johannes 370
Albrecht von Brandenburg, Kardinal, Erzbischof und Kurfürst von Mainz, Erzbischof von Magdeburg 19, 25, 130, 180, 184, 188, 200 f., 207, 295, 310 f., 355, 368 f., 468 f., 472, 474, 649
Albrecht VII., Graf von MansfeldHinter
ort 430, 612
Albrecht, Herzog von Preußen 171 Albrecht, Otto 381
Albucasis (Abu IQasim Chalaf) 304 Alciato, Andrea 265
Alcibiades 556
Aldenau, Benignus von 328
Aleander, Hieronymus 152, 186 f., 189, 195–198, 271, 285, 289, 515, 522 Alexander IV., Papst 669 Alexander VI., Papst 18 Alexander de Villa Dei 336 Alker, Hugo 305
Alosten, Theoderich Martin 517 AltbiesserPollio, Symphorian 618 Altenstaig, Johannes 336, 341 Althamer, Andreas 576 ff.
Alveldt, Augustinus von 116, 121, 135, 158, 173–176, 280, 282, 336, 373
Ambrosius von Mailand 132, 194, 232, 260, 434, 546
Ameln, Konrad 690, 693, 695, 698
Amerbach (Familie) 33, 45, 310 Amerbach, Basilius 338 Amerbach, Bonifatius 188, 338 Amerbach, Bruno 21, 63, 70, 337 Amerbach, Johann 40, 69, 75 ff., 78, 232 f.,
241, 258, 337 Amman, Kaspar 386 Amor 237
Amschwand, Rupert 607
Amsdorf, Nikolaus von 30, 101, 108, 201, 374, 430, 477, 482
Andersen, Elisabeth 124 Andreae, Hieronymus 607, 679 f.
Angelus de Clavasio 191 Anglus, Antonio 618 Angst, Wolfgang 310 Anna (Heilige) 372
Anshelm, Thomas 20, 28, 35, 39 f., 41, 64 ff., 76 ff., 88, 157, 179, 222, 243, 431, 505, 534, 547, 572 ff., 579 f., 611, 621
Anwill, Fritz von 537 Apel, Johann 408, 419 Apel, Nikolaus 419 Apians, Georg 426 Apians, Peter 426 Apiarius, Matthias 333 ff.
Aquin s. → Thomas von Aquin Arber, Edward 711, 714 Aristophanes 113
Aristoteles 44, 161, 186, 255, 260, 281, 372, 460, 489, 498, 546, 583
Arminius 559 Arndt, Johann 569 f.
Arnobius 546
Arnold de Nova Villa 258 Arnold, Gottfried 567 Arnold, Klaus 411
Arnold, Martin 2, 350, 433 f.
Arnold, Ulli 218
Arslanov, Vasily 359, 365 f., 622, 717 Asche, Matthias 375
Ascensius, Jodocus Badius 514, 516 Asso, Cecilia 285
Athanasius 99, 547 Aubel, Matthias 266 Aufsess, Caspar von 405 f.
Augustijn, Cornelis 546, 575 ff., 581
Augustinus, Aurelius 34, 75, 77, 86, 129, 131, 134, 136, 161, 232, 251, 255, 260, 312, 356 ff., 434, 455, 465, 481, 487, 491, 493, 520 f., 546, 548 ff., 555, 558, 560–563, 572, Augustin, Hieronymus 459643
Augustin (Mönch) 706 Augustino Giustiniano 69 Aurich, Frank 417 Aurifaber, Heinrich 482
Aurifaber, Johannes (Vinariensis) 548 f.
Avicenna ibn Sina 354 Backus, Irene 73, 373, 546 Bade, Josse 481, 511 Badius, Jodocus 16 Bagchi, David V.N. 173 Bailey, Richard G. 416 Bainton, Roland 368 Ballerstedt, Maren 688
Baptista Mantuanus, Johannes 258, 337, Baral, Matthias 463341
Barbari, Jacopo de 548 Barbaro, Ermolao 66
Barge, Hermann 13, 33, 86, 131, 151, 159, 360, 394 f., 412, 434 ff., 463 f., 467, 498, 593, 696
Baring, Georg 315 f., 564 f., 568 ff.
Barlowe, William 714 Barnes, Robert 618, 717
Barnim XI., Herzog von Pommern 506 Barrett, Lois Y. 361
Baruch (Prophet) 315 f., 319 Basilius von Caesarea 142, 547 Basse, Michael 149
Bast, Robert James 673
Bauer, Joachim 203, 415, 593, 696 Bauman, Clarence 321
Bäumer, Remigius 617 Baur, August 545 Bausch, Gustav 464
Bebel, Johannes 52 f., 412, 414, 459, 461 Becherer, Ludwig 235
Bechoffen, Johannes 265 Beck (Familie) 335
Beck, Balthasar 335, 353–362, 364–367, 369 f., 416, 532
781
PersonenBeck, James 315
Beck, Margarethe, geb. Prüss 341, 347 f., Beck, Reinhard 295, 335, 341, 346 f., 354358 Becker, Bruno 565
Becker, Caspar 369 Becker, Matthias 419 Becker, Peter Jörg 257
Beckmann, Otto 23, 140 f., 464, 490 Beck, René 661
Beckey, Kurt 717 Beda Venerabilis 242 f.
Beh[a/]eim, (Hans) Sebald 602, 679, 706 Behrendt, Walter 14
Bei der Wieden, Susanne 149, 201, 209, 299, 302, 430, 442
Beiergrösslein, Katharina 717 Bel (bibl.) 316
Bellardi, Walter 359 Bembo, Pietro 377 Bennewitz, Ingrid 451 Benrath, Gustav 355, 571 Benrath, Karl 717
Benzing, Josef 3, 243, 272, 306, 310, 313 f., 318, 333, 428, 528, 597, 698
Bergel → s. MarktBergel Berger, Daniel 398 Bergmeier, Roland 466 Berlepsch, Hans von 381
Bernhard von Clairvaux 262, 336, 491, 493, 549, 618, 641
Bernhardi, Johannes 175 Bernhardi s. → Feldkirch
Bessarion, Basilius (Johannes) 70 Besch, Werner 215, 238
Beutel, Albrecht 178, 451, 620 Beyer, Franz-Heinrich 9, 647 Beyer, Michael 673 Bietenholz, Peter G. 346 Billican, Theobald 177 Binder, Georg 542 Birckmann, Franz 40, 426 Birkner, Günter 696 Birnstein, Uwe 368 Bischof, Franz Xaver 486 Blanck, Christoph 139
Blarer, Ambrosius 34, 340, 431, 444, 346 Blick, Simon 421
Blick, Wolfgang 421 Blockx, Karel 139 Blum, Michael 52 Bobzin, Hartmut 172, 627 Boccaccio, Giovanni 336 Bodenheimer, Alfred 243 Bodenmann, Reinhard 347 Bodenstein s. → Karlstadt Boehmer, Heinrich 191, 196 Boehmer, Julius 686
Boetius, Anicius Manlius Torquatus S.
336, 569
Boghardt, Martin 122 Böheim, Hans 421
Bollbuck, Harald 159, 162, 372, 616 Bolliger, Daniel 30
Bomberg, Daniel 70 Bommelius, Heinrich 717 Bonaventura 262, 582 Bornert, René 78, 351 Bos, Frans Tobias 511 Böschenstein, Johann 106, 109 Bosinski, Gerhard 399 Bouelles, Charles de 607, 609 Bovill, Karolus 609 Boyer, C. 549
Brady Jr., Thomas A. 427 Brandies, Carl Georg 26
Brant, Sebastian 258, 262, 264, 663 Brassicanus, Johannes 341 Braubach, Peter 442
Bräuer, Siegfried 33 f., 53, 94, 96, 172, 200, 204, 212, 403, 412, 417, 427, 636, 661 Brecht, Martin 22, 30 f., 42, 47 f., 54, 100,
Brednich, Rolf Wilhelm 687 Breitenbach, Bernd 26
Brenz, Johannes 68 f., 317, 355, 431 Bretschneider, Harald 371 Breul, Wolfgang 271, 295, 408, 588 Breuning → Preining
Brießmann, Johannes 400, 431, 608, 610 Brigitta von Schweden 229, 673 Brinkmann, Bodo 647
Brockmann, Thomas 1, 3, 614 Brosseder, Claudia 41, 293, 604 Brück, Gregor 203, 208, 216, 415
Brunfels, Otto 255, 264, 272, 284, 295, 297, 299, 303 f., 314, 318, 355, 423, 425, 586–594, 596–601, 711 ff.
Bruni, Leonardo 255, 372, 585, 611 Brunner, Leonhard 316
Bubenheimer, Ulrich 4, 11, 26, 33 f., 42, 93, 101 f., 109, 134, 151, 157 ff., 200 f., 453, 463 f., 466 f., 469, 471, 488 f., 498, 501, 508, 547, 557, 561, 563, 618, 636, 648
Bucer, Martin 24, 26 f., 39, 41, 52, 76 f., 92, 218, 242, 271, 279, 297, 299, 317, 319, 328, 330, 346, 359 f., 365 f., 369, 403, 437, 442 f., 477, 530, 600, 661
Büchi, Albert 184
Buchwald, Georg 144, 200 f., 215, 382 Buckwalter, Stephen E. 13, 330, 408 f., 419,
432, 711
Bugenhagen, Johannes 92, 99, 200, 205, 235, 241 f., 244, 247, 251, 340, 346, 360, 395, 398 f., 407, 432, 437, 549, 618, 683 f., 702–707
Bullinger, Heinrich 444, 601 Bünau, Günter von 280 Bünderlin, Johannes 346, 358 f.
Bünz, Enno 13, 453, 466 Burchard, Peter 186 Burckhard von Horneck 143 Burckhard, Peter 108, 374 Burer, Albert 245
Burger, Christoph 519, 550, 676 Burgkmair, Hans d. Ä. 229 Burgos, Paulus von 627 Burkhardt, Johannes 3 Burmeister, Karl-Heinz 63
Burnett, Amy Nelson 156, 412, 348, 600 Burnett, Stephen G. 28, 77, 261 Burschel, Peter 404, 686
Busche, Hermann von dem 39, 314, 341, 344, 712, 715
Butt, Adolf 205 Büttner, Frank 258 Butze, Georg 51, 687 f.
Byddell, John 718
Byzenus, Eleutherius 179, 552
Caesar, Konrad 425
Cajetan[us], Thomas de Vio 30, 42, 46–50, 133, 143, 182, 285, 519, 629
Calvin, Johannes 15, 616 Calvus, Franciscus 46 ff.
Cammerlander, Jakob 359, 364 Campanini, Saverio 458
Campanus, Johannes Antonius 365 Campeggio, Lorenzo 513
Campi, Emidio 52
Canterbury, Thomas Arundel von 437 Cantimori, Delio 368
Capito, Wolfgang Fabritius 18, 23, 34–41, 43 f., 45, 55, 61, 63 ff., 70 f., 87, 142 f., 151, 198, 233, 235, 285, 315, 319, 325, 327, 330, 349, 366, 432, 434 f., 440–443, 452, 455 ff., 459, 461, 476, 509, 522, 531, 589 f., 600, 714 f.
Capnio s. → Reuchlin
Capreolus, Johannes 158, 161 f.
Captivus Septemcastrensis s. → Georgius von Ungarn
Cárdenas, Livia 648 Caroti, Stefano 41 Carter, Harry 309, 333
Cassiodor, Flavius Magnus Aurelius 336 Castelberger, Andreas 39, 52, 348, 432 Castellio, Sebastian 570
Catharinus, Ambrosius 716 Cato, Marcus Porcius 264, 336 Catto, Angelo 330
Cellarius, Johann 23, 508 ff.
Celtis, Konrad 28, 262 Ceres 17, 357
Cervicornus, Eucharius 59, 358, 425, 596 Ceva, Bonifacio de 265
Chrisman, Miriam Usher 2, 231, 257, 261 f., 277, 336 f., 341, 346, 351, 425, 427 Christman, Robert J. 686 Christ-von Wedel, Christine 47 Chrysostomos, Johannes 40, 73, 142, 255,
426, 546 ff., 613
Cicero, Marcus Tullius 35, 340, 370, 372, Clairvaux s. → Bernhard von Claivaux377 Claji, Nicasius 477 ff.
Claudianus, Claudius 17
783
PersonenClaus, Helmut 3, 57 ff., 83, 88, 94, 107 175, 198, 226, 230, 232, 314, 327 f., 359 f., 370 f., 392, 398, 402 ff., 412, 417, 420, 424, 563 Clebsch, William A. 714–717
Clemen, Otto 13, 36, 40, 46, 51, 53, 55, Clemens V., Papst 665 Clemens VII., Papst 171, 614 Cles, Bernhard von 366 Clichtoveus, Josse 705
Cochläus, Johannes 24, 37, 118, 248 f., 311 f., 425 ff., 437, 459, 472, 601, 613, 615, 617, 703–712
Coelestin V. (Papst) 605 f.
Cohrs, Ferdinand 628, 673, 676, 681, 683 ff., Coct, Anémond de 347696
Cole, Richard G. 1, 3 Contarini, Carlo 428 Copeland, Rita 610, 709 Copp, Johann 406 Costa, Georg 205 Cordatus, Konrad 21 Corsten, Severin 219, 257
Corver, Simon 400 f., 475, 575 ff., 582 ff. 510, 512, 547, 571, 709
Craven, William G. 458 Creasman, Allyson 12, 18, 178 Cremona, Gerardus de 304
Cronberg, Hartmut von 293, 375, 388, 392, 411, 416, 433
Crosner, Alexius 56, 137 Cruciger [Krutziger], Caspar 379 Cuba, Johann von (Joann Wonnecke von
Kaub) 354
Cues [Kues], Nikolaus von 16, 623 Curio, Valentin 35, 52, 166, 187, 247, 315,
407, 534, 618
Cuspinian, Johannes 459, 461
Cyprian von Karthago 34, 494, 546, 620 Czaika, Otfried 399
d’Ailly, Pierre 336
Dall’Asta, Matthias 67, 269, 530, 572 Dachser, Jakob 432, 438
Dammaschke, Marion 417 Dammerer, Katharina 336 Daniel (Prophet) 234, 639 Daniell, David 715
Dannenbauer, Heinrich 144, 176, 400, 561 David (König) 275, 277
De Boer, Jan-Hendryck 15, 90, 139, 178, Dejung, Christoph 365, 622, 717457 Delius, Hans-Ulrich 134, 549, 634 Dembek, Arne 597, 701, 710, 712 ff.
Demeisi, Usamah 304 Demeter → Ceres Demosthenes 23, 377
Denck, Hans 314–322, 346, 438, 440, 563 f., 567, 569
Denifle, Seuse 440
Deppermann, Klaus 317, 333, 359 ff., 364 f., 369, 416
Deutz, Rupert von 248 f., 251 f., 601, 707, Didimus Faventinus s. → Melanchthon, 710
Philipp
Diemling, Maria 627
Di[e]nstedt, Ulrich von 37, 54, 468, 473 Diepold, Johannes 419
Dierk, Heidrun 618
Dietenberger, Johannes 426 f., 705, 710 Dietrich, Veit 21, 467
Dietsch, Paul 602 Dietz, Ludwig 399, 402 Dill, Ueli 47, 67 Dingel, Irene 15, 628
Dinkelsbühl, Nikolaus von 265 Dionysos 237
Dioskurides, Pedanios 255 f.
Dipple, Geoffrey 315, 359, 365 Distelmair, Konrad 231
Dölsch, Johannes 140, 477 ff., 482, 484, 517 f.
Dolzig, Hans von 690 Domitian (röm. Kaiser) 166 Domitzer, Johannes 355 Donat, Paul 336
Donatus, Aelius 27, 28, 336, 372 Döring, Christian 41, 44, 171, 201, 210,
216 f., 220, 381, 382, 389, 392–395, 557 Döring, Karoline Dominika 11 Döring, Thomas 19
Dorn, Hans 398 Dörner, Gerald 572 Dornum, Ulrich von 364
Drach, Johannes (Draconites) 408, 414 f.
Dress, Walter 519 Drews, Paul 461 Dröse, Albrecht 451 Drübel, Eckhart zum 350 Düfel, Hans 676 DuMolin, Guillaume 346
Dungersheim, Hieronymus, gen. Ochsen
fart 121, 174 f., 196, 202, 258, 531 f., 629 Duns Scotus, Johannes 28, 111, 530 Duntze, Oliver 221, 262, 353 Durandus de Sancto Porciano 336 Dürer, Albrecht 54, 126, 157, 159, 216, 378,
383 ff., 557, 656, 663, 669, 683 Durrer, Robert 607, 609 Dykema, Peter A. 647 Dyon, Adam 498, 694 Ebeling, Gerhard 136
Eberlin von Günzburg, Johann 75, 229 f., 340, 348, 375, 393, 408, 411, 417, 696 Eberstein, von (Familie) 275 Ebner, Hieronymus 100, 128, 437, 593 Eck, Johannes 23 f., 29–32, 35, 39, 43, 54 f.,
58, 78, 103, 106, 111, 128, 133 f., 139 f., 143, 147, 151–154, 157 f., 170 f., 181 ff., 185, 187 f., 191, 195–199, 281, 285, 352, 426, 428, 452, 454, 460 ff., 465, 468 f., 479, 484, 487–490–498, 500 f., 503–510, 513, 515, 517 f., 539, 633 f., 636, 698, 705, 710 Eckhart, Johann 222
Eckstein, Utz 352
Edward VI., englischer König 715 Edwards Jr., Mark U. 1, 3, 373
Egenolph[/ff], Christian 358, 361 f., 612, Egran[us], Johannes Sylvius 30, 35, 106, 622
488, 636
Ehbrecht, Wilfried 398
Ehmann, Johannes 135, 172, 623, 627 Ehrensperger, Alfred 318
Eichstede, Heinrich 419 Eisenhardt, Ulrich 12, 18, 25, 178 Eisenmann (Johannes Hessus Montanus) Eisermann, Falk 510 4, 11, 42, 453, 463, 466,
470, 648, 662
Eisleben s. → Agricola, Johann Eleutherius Bizen → Byzenus
Elias (Prophet) 361 f., 364, 411, 571, 579 Elisabeth (Mutter Johannes des Täufers) Elkhadem, Hosam 32 304
Elner, Georg 86 Elsmann, Thomas 399 Emden, Ulrich von 419 Emmen, Ambrosius 34
Emser, Hieronymus 33, 76, 118, 153, 156, 183, 209, 271, 291, 372, 406, 417, 437 f., 510 f., 524, 705
Entfelder, Christian 359, 440 Epp, Sigismund 111
Erasmus von Rotterdam, Desiderius 16, 18, 27, 29, 31, 32–35, 39 f., 43 f., 45 f., 55,
Erlinger, Georg 405–414, 434, 531 ff.
Eschenbach, Wolfram von 255 Eschenhagen, Edith 124 Escher, Hermann 218 Escher, Konrad 540
785
PersonenEsschen, Johann von den 586, 686 Eugen III., Papst 641
Euseb von Caesarea 33, 356, 375 Eustachius von Sebaste 24 Euticus, Henricus 262 Evagrius, Ponticus 549, 551 Eyb, Albrecht von 229, 336
Eyb, Gabriel von 458, 487 f., 490, 494 Eydinger, Ulrike 9, 340
Ezechiel (Prophet) 639
Faber Stapulensis, Jacob s. → Lefèvre d’ Étaples, Jacques
Faber, Tobias 419
Fabisch, Peter 30, 89, 163, 314, 665 Fabiunke, Günter 373
Fabri, Johann[es] 70, 143, 312, 352, 426, 509, 534, 536–541, 616 f.
Falk, Tilman 384, 386 ff.
Farckall, Amandus 222, 297, 302, 536 Farge, James K. 514
Fauth, Dieter 563 Feld, Hartmund 28
Feldkirch, Bartholomäus Bernhardi von 108, 121, 175, 373, 458, 463 f.
Fellenfürst, Aegidius 404, 406, 408, 532 Ferber, Moritz 171
Ferdinand II. (König von Aragon) 330, Ferdinand von Österreich, Römischer 369
König, dt. Kaiser 404, 424 Ficino, Marsi(g)lio 258, 265 Filippo, Beroaldo 337 Firn, Anton 442 Fischer, E. W. 411 Fischer, Friedrich 408 Fischer, Christoph 18 Fisher, John 705, 707, 709 f., 713 Fish, Simon 716 f.
Fitos, Stephan 12
Flach, Martin d. J. 66, 150, 262, 336, 534 Flachmann, Holger 3, 26, 84, 197, 199, 201,
205, 207, 384
Flacius, Matthias gen. Illyricus 172, 595, 607, 616, 672
Flavius Josephus 355 ff.
Fleck, Miriam Verena 160, 223 Fleming, Gerald 647
Florin, Mario 554, 557 Flötner, Peter 251 Flüe, Nikolaus von 607 ff.
Fontanella, Johannes Piso 459 Foster, Claude R. Jr 359 Fra Filippo di Strata 16 Fraas, Hans-Jürgen 673 Francisco, Adam S. 623
Franck, Andreas, gen. Camicianus 159, Franck, Margarete (geb. Beck) 365346 Franck, Sebastian 320, 358 f., 364–369,
567 f., 622, 624 ff., 716 f.
Frank, Christina Beatrice Melanie 616 Frank, Günter 547
Franke, Carl 64, 98, 101, 215 Franz I., König von Frankreich 514 Franz von Assisi 348, 478 Franz, Günther 75, 414, 435 Franz, M.L. 607
Frei, Kaspar 35
Freisleben, Christoph 327 Freudenberger, Theobald 121, 196 Fried, Johannes 663
Friedberg, Peter von 16 Friedensburg, Walter 649
Friedrich I., König von Dänemark und Norwegen 361
Friedrich I., gen. Barbarossa, Kaiser 172 Friedrich III., Kurfürst von Sachsen, gen.
der Weise 25, 30–32, 46, 49 f., 54, 58, 60, 78 f., 82, 96, 108, 111, 121, 128, 136–139, 153, 170, 186, 191, 200–204, 242, 255 f., 279, 380 ff., 393 ff., 411, 415, 420, 433, 464, 466, 469, 495, 509, 528, 541, 573, 633 Friedrich I., Markgraf von Branden
burg 595
Friedrich, Johann 207 Fries, Lorenz 288 f., 355 Frith, John 716
Fritzhans, Johann 231, 373, 393 Froben, Hieronymus 39, 43
Froben, Johannes 21, 34, 36–39f, 43 ff., 48 f., 52, 61, 65, 67, 69, 70, 71, 74, 75, 76, 78, 88, 111, 125, 132, 142, 152, 199, 232 f., 235, 237, 241, 244 ff., 250, 251, 309, 311, 313, 335, 337, 340, 476, 510, 546 f., 576, 597 Frölich, Jakob 338
Frosch, Johannes 333
Froschauer, Christoph 40, 52, 177, 209, 218, 222, 306 f., 315, 323, 444 ff., 534, 536, 540 f., 543, 600, 630
Froschauer, Hans 231 Fuchs, Franz 19 Fuchs, Hero 425 Fuchs, Jakob von 47, 408 Fuchs, Reimar Walter 257
Fuchs, Thomas 13, 131, 458, 486, 532 Fudge, John D. 8, 713
Fulgentius von Ruspe 593 Funk, Ulrich 540
Furter, Michael 36, 257, 262 ff.
Füssel, Stephan 16, 19, 229, 305 f.
Fust, Johann 305 ff.
Gäbler, Ulrich 359, 532, 542, 545 Gaguin, Robert 265
Galenos, Aelius 354 Gallinarius, Johann 258 Gallus, Jodocus 28
Gansfort, Johannes Wessel 327, 546, 575–584, 616 f.
Gasparus (Abt) 515 Gast, Hiob 600
Gastel, Jörg 230 f., 411, 421 Gebweiler, Hieronymus 264, 341 Geiler von Kaysersberg, Johannes 27,
295 f., 337, 341 Gellius, Aulius 41 Gehrt, Daniel 100
Geldenhauer, Gerhard (gen. Novioma
gus) 327 f., 582 f.
Geldner, Ferdinand 219 f., 257 Gelffs, Bernhard 179 Gemmingen, Georg von 258
Gengenbach, Pamphilius 151, 220, 229, 231, 348
Georg II. Marschall von Ebnet 262 Georg, Herzog von Sachsen, gen. der
Bärtige 23, 40 f., 52, 107 f., 146, 156, 183, 192, 198 f., 204, 209 f., 226, 370, 373, 387 f., 390, 416, 420, 430, 486, 491, 494 ff., 501, 503, 511, 513 f., 528, 535, 563, 678 Georgius von Ungarn [de Hungaria/ der
Siebenbürgener] 622–625
Gerbel, Nikolaus 67, 82, 279, 283, 287, 310, 522, 530
Gerbert, Camill 365 Germann, Martin 30, 575 Germanus, Nicolaus 28 Germanus, Otho 132 Gersdorff, Hans von 293
Gerson, Jean 66, 233, 235, 336, 518 f., 521 Gerung, Christoph 432
Geyer, Hermann 570 Ghinucci, Girolamo 182 Gieles, Marcel 686
Giese, Erich 98, 100 f., 122, 215 Gieseke, Michael 13
Gilmont, Jean-Francois 4, 13 Giovio, Paolo 623
Glarean, Heinrich 45, 73, 76, 152, 514, 534 Glaser, Martin 185
Glitzsch, Konrad 34 Glor, Achatius 33 Gnidius, Matthaeus 284 ff.
Goclenius, Conrad 366 Godecke, Heinrich 419 Godecke, Sebastian 419 Goertz, Hans-Jürgen 34, 563 Goeters, J. F Gerhard 315 ff., 321, 432,
544 f., 565, 567 f.
Goff, Frederick R. 233 Gold, Ennius 580 Goltze, Moritz 216 Gonzaga, Federigo 614 Gonzalo, Herzog von Sessa 330 Görres, Daniel 657
Gordon, Bruce 27 Gottschalk, Heino 463
Gössner, Andreas 102, 111, 427, 463 Göttert, Karl-Heinz 379
Götze, Alfred 403, 676 Götz, Paul 353 Graf, Klaus 411 Graf, Urs 234 Grafton, Anthony 27 Gra[h]n, Heinrich 18, 596 Gramsch, Robert 375
Grane, Leif 23, 31, 136, 139, 146, 153, 279 f., 285, 288, 463, 486, 504, 508, 546, 549 f., Grapheus, Johannes 573 716
787
PersonenGratius, Ortwin[us] 91, 179 Grave, Claes de 520 Grebel, Konrad 40, 348 f.
Green, Jonathan 293, 360 Greenblatt, Stephen 12, 29, 585 Gregor von Nazianz 336, 375, 547 f.
Gregor von Nyssa 142 Gregor von Rimini 550
Gregor I., Papst 260, 299, 640, 706 Gregory, Brad Stephan 404 Greiffenberger, Hans 425, 433
Greschat, Martin 27, 76, 272, 297, 330, 365, Grethlein, Christian 427 1
Gretzinger, Benedictus 400 Greving, Johannes 454 Greyerz, Kaspar von 47
Grien, Hans Baldung 269, 271, 274 ff., 292, 295, 332, 442, 631
Griesbüttel, Jakob 432
Grimm, Heinrich 29, 33, 35, 40 f., 45, 52, Grisar, Hartmann 662 Gritschke, Caroline 328 Grochovina, Nicole 318 Groll, Karin 647, 649, 656 f., 662 Groner, Johannes 205 f.
Gronewalt, Andreas 4 Grosse, Sven 43, 47 Grote, Ludwig 389 Grötzinger, Eberhard 541
Grumbach, Argula von 2, 231, 407, 409, 420, 425, 433, 532, 677, 696
Grundmann, Herbert 182, 452, 605, 672 Grunenberg, Johannes 1, 20, 28 f., 31, 36,
Grüner, Hans 618
Grüninger, Johannes 257, 259–264, 266 f., 286, 288, 295, 354, 427, 539
Grüninger, Georg 305 Grynäus, Simon 333 Guderian, Hans 228, 438 Guggisberg, Hans R. 570 Guileretti, Stefan 515 Guillermus Parisiensis 232 ff.
Guldenmundt, Hans 603, 606 f.
Gülpen, Iloka van 267, 269 Günthart, Romy 220 Günther, Franz 463, 531 f.
Günther, Gerhard 688
Günzburg s. → Eberlin von Günzburg Gutenberg, Johannes 19, 22, 219, 305 f., 333 Gutjahr, Mirko 466
Gutknecht, Jobst 83, 596, 619, 692 f.
Güttel, Kaspar 53, 175, 231, 340, 432, 473 Gymnich, Johann I. 425
Gynoraeus, Petrus 185 Haab, Johannes 540 Haas, Steven W. 717
Hadrian VI., Papst 139, 172, 300, 402 Hafenbrack, Johann 63
Haferitz, Simon 417, 419 Hager, Hans 222, 444 f., 540 Hagen, Kenneth 547 Haimerl, Franz Xaver 673 Hales, Alexander von 66 Hall, Matthew 221
Hamm, Berndt 1 f., 4, 42, 47, 396, 425, 451 ff., 510, 538, 552, 619, 628 Hamm, Joachim 404, 406 f.
Hammann, Konrad 135, 173, 280, 716 Hammer, Gerhard 4, 54, 477, 479 Hammer, Wilhelm 26
Hampe, Theodor 204 Hanisch, Evelyn 547
Hans von Erfurt 189 f., 344, 638 Hardenberg, Albert 575 f., 581 Hardtwig, Wolfgang 559 Hartfelder, Karl 26 Hartmann, Martina 616 Hartmann von Hallwil 142
Hase, Martin von 203, 414, 416 Hase, Oscar von 213, 219
Hasse, Hans-Peter 33, 41, 94, 157, 161, 182, 197, 200 ff., 207 f., 561, 646
Hasselhorn, Benjamin 466 Hatten, Maternus 39
Hätzer, Ludwig 315–321, 323 f., 432, 440, 444, 542–545, 564–570
Haubold, Fritz 98, 101, 215 Hauffen, Adolf 366 Haug, Jörg 316
Haugk von Jüchsen, Jörg 438 Hauser, Martin 532
Hausmann, Nikolaus 349, 683 ff.
Hayden-Roy, Patrick 366
Hebenstreit-Wilfert, Hildegard 2, 686 Hedio, Kaspar 40, 73, 356 ff., 442, 539 Heege, Franz 662
Hegel, Karl 411 Hegenwald, Erhart 690 Hegenwald, Erich 536–540, 544 Hegesipp 33, 356, 358
Hegler, Alfred 365
Heidrich, Jürgen 685 f., 688, 690 f.
Hein, Markus 486
Heinrich, Herzog von BraunschweigWolf
fenbüttel 195
Heinrich VII., Kaiser 312
Heinrich VIII., König von England 702 f., 705, 707, 713, 716
Heinrich von Sachsen 387 Heiser, Sabine 648 Hellinga, Lotte 306 Helmholz, Richard H. 618 Henkel, Mathias 419 Henneken, Valentin 181 Hennig, Gerhard 48
Henoch (Prophet) 361 f., 364, 571 Heresbach, Konrad 65
Hergot, Hans 40, 52, 83, 210, 212, 406, 432, 564, 694
Hergot, Johann 212 Hering, Hermann 146 Herlin, Martin 295 Hermann, Nikolaus 231 Herodes 387
Herolt, Johannes 233 Herr, Michael 358
Herrmann, Christian 19 Herrmann, Fritz 188 Herrmann, Gotthilf 218 Hersfeld, Lampert von 28 Herte, Adolf 706
Herwagen, Johann 443, 585, 714 Herwick s. → Hilten[nius]
Hess, Johannes 35, 116, 375, 557 Hesseler, Peter 52, 528 Hessus, Eobanus 292 Heyden, Sebald 356 Heydenreich, Gunnar 657 Heydenreich, Konrad 159
Hieronymus 21, 34, 40, 65, 68 f., 71, 74 ff., 78, 255, 260, 358, 455, 546 f., 549 ff.
Hieronymus, Andreas 406
Hieronymus von Prag 140, 571, 585, 612 Hieronymus, Frank 233 ff., 237 f., 240–245,
253, 482, 484, 564, 575 Higman, Francis 12, 346, 514 Hilarius von Poitiers 546 Hildegard von Bingen 607 Hill, Kat 318, 341, 353, 361, 431 Hilten[ius], Johannes 615
Himmighöfer, Traudel 209, 237, 265, 315 ff., 444 f.
Hinten, Wolfgang von 554, 556 Hirschfeld, Bernhard von 650 Hirstein, James 36, 43, 56, 79, 84 f., 101,
337, 629
Hisolidus, Matthäus (Hitzschold/Hiscold) 420, 500, 509
Hispanus, Petrus 456, 460 Hittorp, Gottfried 358, 425 Hochstraten s. → Hoogstra[e]ten Hock, Theobald 264
Hoen, Cornelius Henricus 314, 437, 600, Hoënegg, Matthias Hoë von 22712 Höfert, Almut 11, 623
Hoffman, Melchior 319, 333, 359 ff., 364, 369, 416, 438, 532
Hoffmann, Gottfried 73, 600 Hoffmann, Konrad 542 Hofmann, Christoph 207
Hofmann, Hans-Ulrich 384, 605, 607 Hofmann, Konrad 647
Hohenberger, Thomas 4, 231, 350, 406, 420
789
PersonenHolbein, Hans d.J. 160, 236, 238, 240 f., 254, 579
Holborn, Hajo 293
Holeczeck, Heinz 285, 293, 311, 340, 356, 407, 548, 597, 715
Hollonius, Lambert 45
Höltzel, Hieronymus 231, 412 ff., 470 Holzberg, Nikolaus 454
Holze, Heinrich 399
Homer 36, 65, 91, 113, 126, 262, 264, 377, Honemann, Volker 442 419
Honselmann, Klemens 23
Hoochstraeten, Michiel Hillen van 508, 630, 639
Hoogstra[e]ten, Jacobus 139, 168, 178 f., 189, 274, 285, 338, 500, 515, 629, 710 Hoogstraeten, Johann 715 ff.
Hopfer, Daniel 631 Hopfer, Hieronymus 631 Horawitz, Adalbert 537 Horaz, Quintus F. 340 Horius, Nikolaus 607, 609 Horn, Ewald 457 Hornung, Katharina 355 Horncken, Ludwig 41
Höss, Irmgard 186, 423, 548, 647, 690 Hoyer, Siegfried 203, 415, 423, 585, 587,
592 f., 595 f., 617 Hsia, R. Po-Chia 178 Huber, Konrad 366 Huber-Rebenich, Gerlinde 47 Huberinus, Caspar 205 Hubert, Friedrich 78, 351 Hubmaier, Balthasar 318, 444, 456 Hudson, Anne 709
Hufpuff, Matthias 262, 353
Hugwald, Ulrich 59, 238, 243 ff., 482 ff., 520 f., 564, 575, 581 f.
Hummelberg, Michael 540
Hus, Johann (Jan) 31, 35, 53, 76, 88, 140, 156, 243, 423, 438, 501, 512, 534, 571–575, 585–589–593, 595 f., 600 f., 611–617, 656, 694, 713
Hut, Hans 51, 53, 212, 318, 320, 359, 432 f., Hütlein, Matthias 621567
Hutten, von (Familie) 275
Hutten, Ulrich von 39 ff., 57, 61, 77, 106,
Ickelsamer, Valentin 311, 407, 433, 434, Indagine, Johannes 293 ff.436
Irenaeus von Lyon 546
Isabella, Königin von Kastilien 330 Isengrin, Michael 33
Isenmann, Eberhard 90, 219 f., 224, 335 Iserloh, Erwin 89, 126, 130 f., 163, 180, 454,
456, 466, 486, 504 Isidor von Sevilla 255 Israel, Uwe 295
Jac[/k]ob[us] (Organist) 53, 572 Jacobi, Thorsten 628
Jakobus (Apostel) 234, 356, 383, 572 Jakob, Cyriakus 327
Janov, Matthias von 423, 588, 591, 594 Janse, Wim 576
Janssen, Johannes 20
Jenny, Markus 78, 685 f., 688, 690 f.
Jenson, Nikolaus 305 Jetzer, Johann [/Hans] 274 Joachim von Fiore 379 Joestel, Volkmar 349, 416 Johann von Lübeck 595
Johann Friedrich I., Kurfürst von Sachsen 137, 204, 208, 215, 382, 414 f.
Johann Georg, Herzog von Sachsen 22 Johann Wilhelm, Kurfürst von Sachsen Johann, Kurfürst von Sachsen, gen. der 128
Beständige 98, 118, 119, 128, 137 f., 380 Johannes (Apostel) 383
Johannes Damascenus 547 Johannes de Garlandia 194 Johannes der Täufer 32, 356
Jonas, Justus 92, 235, 247 f., 430, 504, 623, Jørgensen, Ninna 684 399, 451
Josef (bibl.) 32, 658
Jost, Lienhard 360 Jost, Ursula 359 ff.
Juche, Wolfgang 34
Jud, Leo 317, 444, 541, 600, 630 Judas (bibl.) 187, 195, 287, 359
Judas Nazarei [pesud. Konrad Pellikan?]
65, 375, 400, 402, 717 f.
Juhász, Gergely M. 706 Julius II., Papst 314, 467, 665 f.
Jung, Martin H. 46, 532 Junghans, Helmar 467, 477, 510 Jungmann, Josef Andreas 194 Jürgens, Henning 628 Jürgensmeier, Friedhelm 588 Jurkowski, Manreen 610 Jütte, Robert 621 Kachelofen, Konrad 371
Kadolzburger, Nikolaus (Kattelsburger) Kaffmeister, Hans d.J. 433 593, 595
Kähler, Ernst 87, 479, 486 Kaiser, Jürgen 349
Kalkoff, Paul 57, 170, 186–189, 224, 293, 408, 628, 633, 651
Kampe, Jürgen 451
Kantz, Gabriel 355, 420–423, 433, 592, 607, 703
Kapp, Friedrich 18 f., 40, 52, 205 Kapr, Albert 16, 219
Karbach, Nikolaus 310, 312
Karl V., Kaiser 45, 182, 186 f., 197, 256, 271, 281, 288, 293, 312 f., 431
Karlstadt, Andreas Bodenstein von, gen.
17, 23 f., 26, 31–34, 41, 43 f., 47, 52 ff., 58 f.,
– Fuhrwagen/Currus 35, 156 ff., 372, 646, Kaschek, Betram 648 679
Kastenbauer, Stefan (Agricola) d.Ä. 419 Kathe, Heinz 22, 109
Kaufmann, Gustav 182, 457, 497 Kaufmann, Ueli 309
Kautz, Jakob 311, 318
Kawerau, Gustav 611 f., 646 f., 649, 656 Kaysersberg s. → Geiler von Kaysersberg,
Johannes
Keil, Gundolf 314, 354 Keller, Andreas 340, 350 Keller, Ludwig 567 Keller, Michael 444 Kern, Kunz 436 Kern, Margit 231 Kern, Ulrich 329 ff.
Kessler, Johannes 38, 319, 561, 686 Keßler, Martin 453, 562
Kettenbach, Heinrich von 230 f., 340, 400, 407–412, 414, 416, 672, 696
Keunecke, Hans Otto 243 Keute, Hartwig 356 Kimhi, Moses 35, 573 Kintzinger, Martin 452 Kirchhoff, Albrecht 53 Kirchhoff, Karl-Heinz 178 Kirchner, Ambrosius d. Ä. 396 Kirchner, Wolfgang 396 Kirn, Hans-Martin 39 Kisch, Guido 178 Kistler, Barthold 262 Kittelson, James M. 327, 330 Klaiber, Wilbirgis 428 Kleineidam, Erich 19, 406, 513 Kleinschmidt, Erich 28 Klemm, Heinrich 255 Klockow, Reinhard 622 Kluckhohn, August 411
Klug, Josef 65, 84, 220, 392 f., 417, 486, 549, 602 f., 612, 618 f., 623, 687 f., 692, 694 f., 698, 702
Knaake, J. K. f. 56, 89, 101, 150, 163, 193, 218, 557, 634
Knape, Hans 420, 688–691, 693 Kniebis, Nikolaus 389
791
PersonenKnobloch, Johann 78, 192, 220, 262, 266, 272, 277, 295, 314, 336 f., 347, 419, 559, 565, 600, 618, 658, 711
Knopke, Andreas 247, 251 Koberger (Familie) 250 Koberger, Anton 213 f., 232, 382 Koberger, Johann 40
Kobian, Valentin (Veltin) 316, 369 f., 442 Kobuch, Manfred 204
Koch, Gustave 350 Koch, Herbert 414 f.
Kock, Thomas 13
Koepplin, Dieter 384, 386 ff.
Koffmane, Gustav 100, 420
Köhler, Hans-Joachim 1, 2, 3, 226, 293, 344 Köhler, Walther 26, 29, 33–36, 434, 583, Kohl, Paul 600 210
Kohler, Alfred 404
Kohnle, Armin 139, 184, 192, 198, 402, 486, 501, 548
Kolb, Franz 317 Kolb, Robert 474
Kolde, Theodor 463, 576, 578 Koler, Andreas 102
Kommer, Dorothee 2, 302, 361, 421 Könneker, Barbara 454
Konstantin, röm. Kaiser 613 Kopernikus, Nikolaus 204, 251
Köpfel, Wolfgang 220, 223, 231, 304, 313, 316, 328, 335, 346, 349, 351, 387, 409, 434, 440–443, 714
Kore 17
Kornkauff, Jakob 350 Korsch, Dietrich 216
Körsgen-Wiedeburg, Andrea 403 Korn, Gallus 231, 404
Korth, Hans-Otto 352, 686, 688, 690 Köster, Gabriele 688
Kotabe, Shinichi 498, 648 Kouba, Jan 685
Krabbe, Otto 595 Krafft, Johannes 530 Kramm, Heinrich 26 Krantz, Albert 429, 617
Kratwohl, Heinrich 262, s. a. → Euticus, Henricus
Krautwald, Valentin 325, 328, 333
Kreber, Michael 71
Kremer, Michel (gen. Buchführer) 203, 414 ff., 534, 593
Krentz, Natalie 93, 144, 180, 200, 468 Kretz, Mattias 426
Kreutzer, Veit 172 Krodel, Gottfried G. 200 Kronenberg, Maria Elizabeth 576 Kropatschek, Friedrich 140, 175, 200, 205,
482, 518, 683 Kroker, Ernst 80
Kruffter, Servatius 70, 72, 425 Krumpach, Nikolaus 611 Kruse, Gottschalck 710
Kruse, Jens-Martin 22, 102, 109, 140, 458, 463, 508, 547
Küchenmeister, Sebastian 477 f.
Kück, Eduard 388, 717 Kuhle, Joachim 251, 360 Kühlmann, Wilhelm 179, 451 Kühne, Hartmut 453, 466 Küffer, Nikolaus 338
Künast, Hans-Jörg 229 f., 335, 427 f., 431 ff.
Kuninger, Gallus 48 Kunz, Armin 384, 647 Kurze, Dietrich 604 Kusukawa, Sachiko 26 Kymäus, Johannes 613 Laager, Jacques 584
Lähnemann, Henrike 687, 694, 698 Lambert, François von Avignon 248 f.,
346 f., 393
Lamparter, Georg 67 Lamparter, Nikolaus 515
Lamping, Antonie Jan 512, 572, 709 Landsberg, Martin 23, 76, 88, 107, 146,
153, 175 f., 373, 430, 497 f. 501, 509 f.
Landschad, Hans [Neckar] Steinach von 355
Landtsperger, Johannes 318 f., 359, 438 Lang, Johann[es] 20, 26, 30, 35–38, 42 f.,
45, 52, 54, 59, 64, 82, 86 f., 89, 101 f., 105, 107, 109, 111, 121, 126, 147, 150, 152, 159, 177, 280, 454, 461, 466, 468 f., 471 f., 503, 509, 511 f., 547, 555 ff., 640, 695
Lang, Matthäus 494 f.
Langenmantel, Eitelhans 438
Langmantel, Christoph 86 Langhans, Sebastian 51, 687 f.
Lasius, Balthasar 309 Laub, Ulrich 272 Laube, Adolf 1
Laubenberger, Franz 264 Lauchert, Friedrich 163 Lauterbach, Anton 22, 26, 131 Lauterfeld, Heinrich 207 Lavater-Briner, Hans Rudolf 444 Lazarus (bibl.) 361
Le Roy Ladurie, Emmanuel 27, 309 Lechler, Gotthard 599
Leder, Hans-Günther 628, 633 Lee, Edward 76, 179, 285
Lefèvre d’Étaples, Jacques 19, 38, 140, 338, Lehmann-Haupt, Hellmuth 546 305, 333 Leibetseder, Mathis 470
Leinkauf, Thomas 547 Leistner, Kristina 230
Lemberger, Georg 383, 389 f., 421, 681 Lemnius, Simon 25, 196, 207 f.
Lemp, Johannes 530 Lentes, Thomas 662
Leo X., Papst 19 f., 49, 69, 89, 104, 127 f., 130 f., 170, 180, 182, 191, 249, 274, 287, 405, 466 f., 469 f., 474, 629, 632 ff., 637, 639 ff., 645, 659
Leonhardt, Jürgen 102, 372 Leonrodt, Hans von 157
Leppin, Volker 2, 15, 30, 41, 129, 134, 146, 396, 456, 458, 461 f., 469, 473, 486 ff., 501, 554, 557, 561, 663, 696
Lepusculus, Sebastian 33 Leßer, Friedrich Christian 22 Lesclencher, Michael 481 Leu, Urs B. 398
Licentius Evangelus s. → Rhenanus, Beatus Lichtenberger, Johann[es] 604 f.
Liebisch, Caspar 541 Liebmann, Maximilian 407 Lienhard, Marc 365, 403 Lietzmann, Hans 38 Liersch, Helmut 33 Limpurger, Telamonius 46
Linck, Wenzeslaus[/Wenzel] 30, 42, 49, 56, 86, 90, 103 f., 144 f., 185, 210, 231, 317, 340,
388, 417, 419–423, 432 f., 461, 473, 487 f., 592, 633
Lindberg, Harry 305 Lindeboom, Johannes 546 Lipphardt, Walther 690 Listrius, Gerardus 576 Livius, Titus 310
Locher, Gottfried Wilhelm 230 f., 544, 581 Locher, Hans/Johann von München (s. a. →
Rot[t], Kettenbach) 230, 411 Locher, Jakob (Philomusus) 66, 261 Lod, Jacobus → s. Lemp
Loe[/ö]scher, Valentin Ernst 44, 151 Loersfeld, Johannes 79, 585, 678, 694–698 Löhdefink, Jan 2 f., 13, 61, 717
Lohmeier, Dieter 399 Lohse, Bernhard 549, 586
Lonicer, Johannes 121, 174 ff., 280, 299, Looss, Sigrid 442 433
Lor, Johannes 40 Lorentzen, Tim 621 Lorich, Gerhard 182 Lorz, Jürgen 420, 592 Loserth, Johann 591 Lotter (Familie) 370 ff., 390
Lotter, Melchior d. Ä. 12, 20, 21, 25, 31, 32, 371, 373–378, 380–385, 388–391, 393 ff., 398 ff., 508 f., 518, 523, 548, 572, 576 f., 580, 630, 639, 676, 679, 688, 702 Lotter, Michael 371, 390, 396, 684 Löwenstein, Wolfgang von 66 Luchsinger, Konrat 540 Lucke, Wilhelm 696, 698 Ludlow, Morwenna 321 Ludolphy, Ingetraut 54, 139 Ludyga, Hannes 621
Lufft, Hans/Johannes 151, 205 f., 208, 382, 390, 392 f., 398 f., 444, 616, 622, 625, 678–683, 688, 717
793
PersonenLukian 264, 377 Lukrez, Titus Carus 12 Lülfing, Hans 398
Lupinus, Petrus 131–134, 136 Lurtsch, Georg 230
Luthardus → s. Lüthard Lüthard, Johann 61, 63, 149
Luther, Martin 3, 8, 10, 12, 15, 19 ff., 22 ff., 25 f., 30–32, 34, 36 f., 39 ff., 44, 46–50, 55 ff., 61, 63, 73, 79, 83, 90 ff., 94, 98, 102, 106 f., 111, 119 ff.,126, 128, 129, 131–134, 136 f., 144 f., 147 ff., 152 ff., 158 f., 162, 164, 500–503, 507, 539, 541, 571, 616
– 95 Thesen 20, 30, 35–38, 47, 54 ff., 83, 88, – als Schriftausleger 45, 58, 60
– An den christlichen Adel 6, 82, 100, 112, 116, 118, 121, 123, 135, 170, 275, 277, 282, 374, 629, 632, 635, 645, 657, 665, 667, 670, – 674Assertio omnium articulorum 92, 112 – Ausgabe des Altes Testament 389 f.
– Basler Sammelausgabe (Oktober 1518) 43 ff., 48, 107, 151, 235 f., 340, 476, 484, – Bauernkriegspublizistik 406, 425, 438, 564
703, 709
– Bibelübersetzung 237 f., 240 f. (s. a. → Übersetzung)
– Contra scholasticam theologiam 35, 37, 54 f., 128, 281, 463, 465, 468 ff., 474, 479, – 559De captivitate Babylonica 112, 116, 171,
176, 199, 265–271, 286, 291, 374, 481, 514, 561, 629 f., 632, 635, 641, 713
– De servo arbitrio 310 – Dictata super Psalterium 91 – Druckmanuskript 99 (s. a. → Hand
schrift)
– Galaterkommentar 55, 60, 62, 87 f., 90, 105, 131 ff., 135 f., 153, 216, 520
– Invokavitpredigten 200, 430, 442 – Operationes in Psalmos 31, 54, 59 f., 82, – Predigtsammlung 301 ff.
– Resolutiones disputationum de indulgen-tiarum virtute 20, 43, 47, 83, 86, 88 f., 104 ff., 127–130, 140, 180, 468, 470, 473 f., 519, 540, 546, 557 f.
– Septembertestament 58, 87, 124, 150, 210, 237, 239 ff., 299, 311, 377–382, 384 ff., 425, 442, 514, 657, 676, 678, 707, 712 – Sermon von Ablaß und Gnade 43, 83,
104, 127, 181, 469, 473 f., 552, 554, 557 – Von den guten Werken 100 f., 112 ff.,
137 f., 374, 377, 381, 395, 564, 573, 632, 651 – Von der Freiheit eines Christenmenschen
36, 56, 84 f., 101, 116, 249, 304, 343, 346, 628 ff., 713
– Wuchersermone 150
Luther, Johannes 12, 81, 117, 218, 223, 374, Lutz, Andreas 170, 426, 515657
Luxemburg, Bernhard von 187, 596, 710 Lycophron (griech. Dichter) 435 Lynne, Gwalter 714
Lyra, Nikolaus von 255, 627 MacLean, James 359 Mager, Inge 688 Magdalius, Jacobus 265
Magnus, Albertus 66, 179, 336, 673 Mai, Klaus-Rüdiger 219, 305, 333 Maimonides, Moses Ben 325 Mai[/j]or, Georg 207, 551
Maler, Matthes 31, 79, 88, 139, 152, 344, 402, 454, 511, 534, 585, 658, 661 f., 676, 694–697 f.
Manardo, Johannes 325 Mandel, Hermann 554 Mandeville, Bernhard 336 Manichäus (verurt. Ketzer) 520 Manlich, Appolonia 143
Manuel, Nikolaus 320, 444 Manz, Felix 52
Manutius, Aldus 29, 68, 75, 310, 372 Margarete, von BraunschweigLüneburg Margaritha, Anton[ius] 627141
Maria (Jungfrau) 32, 237, 263, 299, 658, 674, 691
Maria Magdalena 553 Maria, Johannes 553 Markschies, Christoph 5
MarktBergel, Arnold von 65, 576–581 Marpeck, Pilgram 319, 359
Marschalck, Haug[k] gen. Zoller 231, 351, 433, 437
Marshall, William 718 Martens, Dirk 311
Martial, Marcus Valerius 336 Martin, Max 319
Mathesius, Johannes 152 Matheson, Peter 2, 677 Matheus, Michael 219 Matsuura, Jun 26, 519 Matthias (Buchführer) 36 Matthijs, Jan 361 Mattox, Mickey 548
Maurer, Wilhelm 59, 408, 518 f., 530, 628 Maximilian I., Kaiser 178 f., 216, 229, 310, McKee, Elsie Anne 302615
McLean, Matthew 27, 63, 243 Medici (Familie) 274 Medler, Nikolaus 21 Meierpeck, Wolfgang 622
Melanchthon, Philipp 18, 26, 28 f., 31, 41, 44, 54, 58 f., 61, 63 ff., 76 ff., 82, 84, 88, 91, 101, 106, 108 f., 112, 116, 132, 136, 140, 143, 153, 156, 168, 172, 186, 189, 191–194, 196, 216, 235, 242, 245, 247 ff., 293, 311,
Melchior, Christoph 683 Melhausen, Philipp 433
Melhofer, Philipp 433
Mennecke-Haustein, Ute 136, 141 Mentelin, Johann 253, 255 ff.
Merkel, Kerstin 648
Merker, Paul 269, 279 f., 282, 284, 287 ff., Mertens, Dieter 454 65 f., 182, 255
Mertini, Nikolaus 419 Mettauer, Adrian 124 Metzler, Johann 428 Meucher, Hermann 340 Meuthen, Erich 139, 178, 187, 426 Meyer, Ernst 255
Meyer, Sebastian 432 Meyerpeck, Wolfgang 424 Michael, Angelika 681
Mich(a)el, Johann (gen. Buchführer) 414 ff., 593 s. a. → Kremer, Michel Michel, Stefan 207, 610
Mierdmann, S. 714 Mikkelsen, Hans 373
Miller, Johann 78, 454, 460, 508, 510 f., 662 Miltitz, Karl von 20, 181, 633–636 Mittelhausen, Adolf von 350 Mittelhausen, Elisabeth von 350 Mittler, Elmar 13, 219, 317, 442 Mladeřowicz, Peter (Petrus) von 611 f.
Moeller, Bernd 1 ff., 37, 4, 7, 103, 144, 176, 224 f., 297, 400, 402 ff., 408 f., 414, 420, 423, 451, 457 f., 462 f., 466, 472, 479, 532, 534, 539, 542, 545, 552, 561, 565, 633, 652, 686, 693
Mohammed (Muhammad /Mehmed) II.
Mohammed (Prophet) 623, 625614 Mohr, Georg 421, 423 Möhring, Hannes 605 Möller, Lenelotte 265 Molnár, Amadeo 588, 595 Möncke, Gisela 403 Monogrammist HB 384 Montanus (Ketzer) 520 Montanus, Guillelmus 630 Montecrucis, Ricoldo de 623, 627 MontierenDer, Adso von 663 Moore, William G. 346
More[/us], Thomas 38, 45 f., 476, 702 Morhart, Ulrich 369, 426, 705
795
PersonenMörke, Olaf 398
Mosellan, Peter 31, 84, 455, 486, 494, 500, 504 f., 509, 579
Mozley, James Frederick 701, 715 Mühlhaupt, Erwin 157
Mühlpfordt, Hermann 632, 636, 638 Mueller, Frank 364
Müller, Arnd 204, 212 Müller, Harald 27 Müller, Jan-Dirk 451
Muller, Jean 269, 274, 319, 323, 336, 350, Müller, Johann 361 685
Müller, Jürgen 602 Müller, Karl 182
Müller, Nikolaus 93, 117, 119 Müller, Siegfried 398 Müller, Thomas T. 453 Müller, Ulrich 451 Mummenhoff, Ernst 90 Münden, Christian 22 Mundt, Felix 552 Mundt, Lothar 207 Münkler, Marina 451
Münster, Sebastian 33, 38, 61, 63, 149, 243, 318 ff., 325, 630, 674
Münsterberg, Ursula von 99
Müntzer, Thomas 30, 33 f., 53, 94, 96 ff., 172, 200, 204, 210, 212, 348, 406, 412, 416–419, 438, 563, 568, 636, 686, 702 Murner, Thomas 171, 204, 224, 266–269,
274, 279, 282, 284–292, 341 Murrho, Sebastian 258 Musa, Antonius 695 f.
Musaeus, Raphael 289 Musler, Johannes 84
Mutianus Rufus, Conradus 235, 258 Mutius /Mutz /Mutzen s. → Hugwald,
Ulrich
Myconius, Friedrich 1, 127, 152, 180, 222, 231 f., 473, 534
Myconius, Oswald 34 ff.
Myritz, Melchior 419
Nadler, Jörg 267, 407, 522, 531, 638 Nanni, Giovanni 614
Natalis, Herveus 33 Nauclerus, Johannes 20, 64
Nausea, Friedrich 312 Neddermeyer, Uwe 99, 219, 552 Nehlsen, Eberhard 687, 690 f.
Nepos, Jakobus 36, 65 Nero, röm. Kaiser 166 Nesen, Wilhelm 36, 39, 45, 292 Nestle, Eberhard 261
Nettner-Reinsel, Renate 271 Neubauer, Ernst 398 Neumeister, Ingeburg 340 Neuser, Wilhelm H. 541 Nickel, Heinrich 648
Niclaßhausen, Contz Drometer von 421 Nicoladoni, Alexander 359
Nicolaus, Iustinianus 69 Nider, Johannes 265 Nieden, Marcel 1 Nigri, Petrus 29
Nikolaus von Lyra → Lyra, Nikolaus von Nissen, Peter 565, 717
Noack, Thomas 486 Noah (bibl.) 652, 661 Nolcke, Christina von 597 Nolt, Anastasius 222 Northofer, Georg 456
Noviomagus 327 → Geldenhauer Nübling, Hans 325
Nützel, Caspar 473
Oberman, Heiko A. 28, 426, 451, 454, 456–459, 489, 530, 532, 541, 550, 571 Obermüller, Martin 259
Oberweimar, Florentina von 433 Ochsenfart s. → Dungersheim Ockham, Wilhelm von 66, 140, 546 Oeglin, Erhard (Erben) 346, 585 Oehmig, Stefan 13, 58, 393, 415, 420, 500,
509, 621, 678
Oekolampad, Johannes 36, 40, 55, 57, 60, 65 f., 87, 92, 111, 113, 142 f., 153 f., 177, 185 f., 205, 248, 252, 315, 317, 320, 340, 358, 375, 426, 444, 452, 457, 461, 498, 509 f., 534, 547 f., 564, 717
Oelke, Harry 9, 159, 200, 205, 340, 486 Oelschläger, Ulrich 315, 565, 712 Oestendorpius, Johannes 582 Oettinger, Heinrich 423 Öglin, Erhard 88, 344, 407
Ohlemacher, Andreas 673 Oldenbourg, Maria Consuelo 313 Oldencops, Johann 20,
Oporin[us], Johannes 570 Origenes 69, 142, 186, 546 Örtler, Katharina 143
Osiander, Andreas (d.Ä.) 18, 204, 248, 251, 317, 340, 432, 532, 604, 606 f., 611, 672 Osten-Sacken, Peter von der 627 Otmar, Hans 613
Otmar, Johann 456
Otmar, Silvan 28, 41, 44, 56, 100 f., 128, 153, 157, 267, 316, 390, 432, 511 f., 536, 559, 564, 571, 630, 709
Ott, Joachim 466 Otter, Jakob 340, 355 Otto I., Kaiser 292, 687 Otto, Henrik 555 ff.
Ovid, Publius Naso 242, 264, 340 Paceus, Richard 38
Packull, Werner O. 321 Paffraff, Albertus 360
Paläosphyra, Andreas 578 → s. Althamer Paltz, Johannes von 452 f.
Pastor, Ludwig Freiherr von 19, 355 Paul III., Papst 171 f., 614
Paulus (Apostel) 59, 134, 136, 183, 234, 238, 240 f., 297, 383, 426, 521, 557, 559, 563, 572, 640, 643, 645, 676
Paulus von Burgos 255
Pelagius 465, 479 ff., 491, 493, 549, 563 Pellikan, Konrad 21 f., 27 f., 29 f., 38 f.,
59–65, 69 ff., 75 f., 83, 88, 91, 142, 149, 184, 198 f., 235 f., 238, 241 f., 244, 258 f., 261, 375, 400, 441, 443, 452, 531, 561, 564, 575, Pencz, Georg 672717
Peringer, Diepold 230 f., 420, 688 Persephone 17
Peter, Rudolphe 346, 350 Peters, Christian 347 f., 419, 695 f.
Peterse, Hans 179, 338
Peterus, Johannes s. → Petreius, Johannes Petreius, Johannes 171, 220, 238, 243–246,
248, 249, 252, 601, 612 f., 619, 629, 707 Petri (Familie) 131, 232, 253
Petri, Adam 36 ff., 41, 56, 59–63, 70, 75 f.,
Petri, Adam 36 ff., 41, 56, 59–63, 70, 75 f.,