Munich Personal RePEc Archive
Digital Rights Management, Intellectual Property Rights Protection and
Economic development: The case of digital piracy in the South
Mediterranean countries
Driouchi, Ahmed and Kadiri, Molk and Alaoui Belghiti, Moulay Abdelaziz
Institute of Economic Analysis Prospective Studies, Al Akhawayn University
24 March 2010
Online at https://mpra.ub.uni-muenchen.de/21609/
MPRA Paper No. 21609, posted 24 Mar 2010 16:58 UTC
!
! " # $ #%
& ' "
()*)
"#
+ ! #
, ! !
, - ! " " ! !! . - + ! !
! ! " "
! - + & !
" / # &
! ! " " - + "
! " " & ! - + & & !
" & !
" ! -
$ % &'() *+)%,')%-+)./*
. 0 , 0 0 ! 0 #
-
1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
$1%+ ! ! ! 2 ! , 2- + !!
3 # + - + & !!
! " & /! ! ! - + " & ! !
! -
+ ! ! & ! !
, $ , % & " !
# - + " & " ! #
/ -
! " ! ! ,
! -
+ # "
4 + $ 4+ %- + !
! " & !!
! - " !
! - + " " 4+
! ! , $ , % & " ! -
" & " ! & !
& $ # ())5%- " 67 7)8 /
& & 97 958 ! ' $ ()):%- + ! "
! , -
+ ! ! , &
" " ! - ; , &
" ! ! & - ; ,
! " ! < ! !
" ! - + " ,
, ! - ,
, !
!! !
- , " ! / , " !
! ! ,
! -
+ " / ! & ! " "
! ,
! !! -
, " ! " " ! ! "
! # - +
9
& !
! " -
= & ! ! &
! ! / # -
+ " . ! " ! ! - =
" & ! ! ,
! " - + !
-
) % 0
+ ! " & & & ! " ! !
! " & 4+ " ! " !
, & , ! , -
& " &
4 + $ 4+ % ! & !
" ! - > $())(% 4+ /! ! " !
< " & & "
- ? @ # A $*::B% 4+
! A . &
" - 4+ " " & "
& $ + ' ())7%-
+ " 4+ ! ! " !
!! & " ! & "
! ! 4+ - C $())B% A $())7% ! /
! 4+ D ! " ! - 4+ !!
" ! D ! " " "
" ! - ! & " ! " !
< ! & "
-
+ # "
& 4+ " . ! "
! 4+ - - - C- $())7%
! & / C - + 4+ .
" " ! & " ! - A $())7%
/ / & 4+ C &
> $ > % ! & !
- + 4+ ! /! A
" ! ! ! > - C
$())B% 4+ & / &
*E > - + 4+
& # # # - @
> ! 4+ & & " - C
$())B% > & ! "
< " 4+ A ! & #
! 4+ ! & - + &
& ! 4+ > " A > -
= 4+ " &
4+ " ! - +
! ! , $ , % "
/! 4+ - ! + A, !
! , $+, % ! & !
, - + +, ! &
" ! " ! ,
-
$())6% " " *::) !
, ! - ; & !
& " ! " ! &
" " , - #
" & " , -
+ & !
& & , - " ! " "
! , ! ! !
! D , -
6
+ ! " , ! " ! A
- F " $*::B% , " ! &
" A " & !
. /! !! - ; ! &
/! & ! - /!
! & , ! & <
< " ! !
! $F " *::B%- ? $*::B% , ! " !
/ "
& - , ! !! !
, - + & , A &
! $# *::B%- ; " ! . ,
, " & & ! !
" ! & $, *::9%-
G!! , & " , ! "
" ! - $())E% /! & ! ! " !
! . ! & -
" ! " ! ! ! " A
HA" " ! 4+ - ,
> A# ! &
" ! & " ! $ !
())7%- , ! ! " " !
D < ! &
! - 4 < ! ! ! "
" ! $ #+ ())(%- ;
" < ! $ ())9%-
C " ! / " ! , "
" ! + $*:::%
! & " ! " ! < " , !
! - $())E% A
" , " ! ! &
" , & " !
/ , ! " ,
/ - ! " !
! " / & !
" ! -
+ , ! & 4+ ,
$ , % ! - , I!
& !J ! & !
2 $> A; ()))%- , !
! ! ! " - $> A
; G ())) # ># ())*%- , &
! " ! & !
, $> ()):%- , ! "
- + ! , &
! - & !
& & & A - ,
& ! & ! $#
())6%-
. < , ! 4 $())B% & /! ,
! - ; & !
& & ! &
& & & - = , & " &
! / ! A !
! & ! & - , & ! &
! " " ! - +
! " & !
& " -
, & ! ; ;
$())6%- , !
! & " ! ! -
+ & ! ! " , ! "
& &A & ! & < "
-
B
" ! " ! " "
, ! " ! - ! ,
! ! " D " ! ! -
, ! K. D / " /
" / " " -
" ! & ! !
! - + " ! &
& ! !! J ! &
! ! - + & ,
" ! ! , " ! $>
()):%-
+ & , " " " !
! - ; ! & !
" ! & " , - , " "
! " !
$ ; ; ())7%- , "
& ! " ! - 4+
" ! ! " !! &
" !
. - /! /! !
, - ; ! "
- , ! ! ,
! " " ! & $>
()):%- G ! , " ! - 4+ "
! ! ! L !
& ! ! /! " - , & "
& !! ! " ! & ! & / A A !
! $> ()):%-
+ " & & & #
4+ ,
& " - 3 " ! !
-
)
+ ! "
! -
+ & " ! ! "
?- ? $())E% ,- C $())7%- ! C D !! & " !
+ $*::*% &
? D !! ! ! -
'2 3 "
+ ! ! &
- + . & ! - + & !
!
A 4 < ! M) *N
"
A + & ! " < " ! " !
< ! " -
A + ! ! ! (-
A " & & ! $* O P%
& & (.
A " ! $ /- " !
% $ /- , % ! -
A ! $ % $* %
( , . ? D -
Q )-6-
A " ! R ) !
$* % (-
:
' ! & -
*2
+ & ! "
$* % ( ; !
$* $* %%
( ; !
) G &
+ " !
! $ !! / *%-
4 " ! " <
1 &
1 (
$* % M* $* %N
(
+ & ! ! & " < 1 &
M* $* %N
(
+ $ ( ! * %
1 (
( * *
$* % M* $* %N
(
1 (
*
$* % M* $* %N M* $* %N
( (
+
(
( *
M* $* %N $* %
( (
# * $* %
( *
(
(
( * * (
M* $* %N
(
-
+ " & $ " & ! &
! < " ! %
( (
* ) * * *
$ % )
M* $* %N
(
-
+ ! *
* (
-
G
$ ( % $* $* %%
(
$ %$ $* $* %% % $* $* %
( (
-
+
$ ( % M* $* %N $ %
(
$ %M $* $* %% N
(
-
" ! ! $ !! /% <
( ) & $ %
( 0
$ % $* % $ ( %
( ( (
$ % M $* %N $ ( %$* %
( ( -
# " < < & ! &
/! ! & &
! $ ! % &
" ! - ' " ! / /!
- (-
+ " / &
! ! " ! - + S)-6-
G & S) ! ! & ! -
= ( * * *
$ % &
( )
$ % ! ! $ % & $ %
! - ! &
& " ! ! -
**
)
+ ! ! " ! "
& & ! - + &
/! ! ! - + !
-
" ! &
# - + ! & /!
/ " & " " " ! - ! "
!
! -
+ ! # !
! ? & T G U #
+ + ' @ - + ! #
& ! & ! "
# & $ # %- 3 ! ())9 ())B
! & " !
" ! & ! - ; & ! "
! & !
! $ S ) S *JE S *J(% $ S ) S *JE S *J( S 9JE S *%-
+ " V $, * , ( , 9W, *6% ())9 ())E ())6 ())7
())B ! & " " ! S ) "
" - + " " ! S X " " ! S Y-
+ " V ! 7 " " V
-
3 " & "
! $,%
* *
$ %
* $* %
(
* (
! ! " ! "
-
! & ! " $; % &
& /! " / ())9A ())7 ! /!
" - + & " = = " !
$= %- 4 ! &
/! " ! A /
$ ;% ! 3 ; 4 ! ! / $4 % !
+ ! - + ! " &
/ $ % " ())5 / -
" C / ! ! ())9
! # -
'2
+ " !
! ! & & ! - + >
! ! ? & T
G U # + + ' --
! # $())B% " ! $ '# % +
*- + & ! 9E 5E ! -
" & " + #
! -
# ' 4 " *55(!
% 6 !
7 *558 *55/ *55, *55+ *558 *55/ *55, *55+
" )-5E )-59 )-59 )-5E 6: 7B 77 7(
4 )-7E )-7( )-7 )-7 *5 *: (( (9
)-7: )-76 )-7E )-79 67 6) 5) 55
)-96 )-99 )-9( )-9( 7: 77 5E *)(
$ )-76 )-7E )-79 )-7* *6 *7 *: *:
. 0 )-75 )-75 )-77 )-7E E* E5 76 7)
% # )-BE )-B6 )-B9 )-B9 (( (7 9E 9:
)-B9 )-B( )-75 )-77 6B 76 66 69
& )-76 )-7E )-79 )-7( ** *9 (( (6
9 )-79 )-7( )-7 )-65 *9 *7 (* (9
" # )-6E )-6( )-6( )-6( *() *(6 *B5 *:6
*9
)-5( )-5E )-5* )-B: (: 95 6E 66
: )-77 )-77 )-76 )-7E *(B *5( (75 9*E
;" )-9E )-9E )-9E )-96 (: 9E E6 7(
+ & ! " $ # ())B% & " ! "
" ())9 ())7 $; *%- ; *
& ! ! T & &
' " & ! ! -
< ' =" *558) *55+!
!
" #
$ % %
& ' (
) #
*
* + ,
+ " $ # ())B% & ! & ())9
())7 $; (%- + ! & ! + # &
! - ; !
J -
< * % 6 ! =" *558) *55+!
- - - -
!
!
" #
$ % %
& ' (
) #
*
* + ,
+ " $; % /! " / ())9A ())7 !
! & ! ! - 3 & "
" " U ' $+ (%- ())7
& &
& ! ! -
# * = < > > =" *558) *55+!
= < 6 ! > > *555 ? '55!
7 *558 *55/ *55, *55+ *558 *55/ *55, *55+
4 A((6 A*B) ABE-5 A *)B-)6 *(*-9B *7*-5( *:9-5*
(*B *):) 6(5) A *9E-7) *7)-65 ((B-7) (:9-(:
*5)) A(E7) *E9) 6*B *)*-)5 *((-6( *97-)E *E5-57
$ E97 76* *69) A *66-(6 (*6-77 (95-(E A
. 0 E5:) A(6)) AEE7) A *)E-95 *EB-*E (9(-EE (::-65
% # ((6) *)B) *57) A (*9-99 (EE-67 (6B-)5 9((-E*
(9)) 57( *6() A **5-)( *99-6( *E(-(B A
& 997 AE:-E 7B* A *)9-): **B-5B *76-*E *:E-7(
" # A65B A99E A(96) A *()-96 *7(-7( (*E-B7 A 69: 6:( B*9 A *9B-(* *76-66 *B:-9B *:7-5) : *(6) ()B) 5B9) A *5*-7( (E(-(: (59-95 9*:-E:
" $; % /! " /
())9 ())7- + ! ! & ! A
/ $ ;% !
& ! $3 ; ())5%- + ! ! " &
" ())9 ())7-
*6
# 8 4 #) <! . @
> ="
<! < 7 <!
7
*558 *55/ *55, *55+ *558 *55/ *55, *55+
.
*55/
.
*55+
@ >
*558
9) 9) 9) 9) 6) 6) (7 (B (-5) 9-() )-6*
B) 7) B) B) B) B) 7* 65 6-*: 7-)) )-B9
! 6) 6) 6) 6) 97 9E 99 9( 9-BB E-)* )-E(
B) B) B) B) B7 B9 B) 7E B-5* 5-97 )-B7
? 6) 6) 6) 6) E: E6 E7 69 6-)( 6-96 )-EE
& B) 6) 6) 6) B) B) 69 E7 6-6( 7-): )-BE
T 9) 9) 9) 9) *) *) 9) (B 6-** 6-)) )-EB
9) 9) 9) 9) EB 9B 99 9( 9-(* 9-E) )-E(
G 6) 6) 6) 6) B) B) 79 7* 9-6* 6-99 )-75
U 6) 6) 6) 6) B) B) 67 6( E-5: 7-)* A
# 6) 6) 6) 6) 6) 6) E6 9E E-5( 6-)B )-7B
# A A A A *) *) 9E 9E (-B* A )-E)
+ 6) 6) 6) 6) 69 E5 E: 6) E-** E-7: )-6E
+ 6) 6) 6) 6) 97 9( 9* 9( 6-)( 6-75 )-69
' B) B) 6) 6) :) B) 6( 7* 6-:E 7-9( A
@ A A A A *) *) (7 (E *-*B A )-*)
+ ! - 3 & " &
& ())9 ())7 ! ? # $+ 9%-
+ & / $ % ! & !
())E ())7 $+ E%- + E "
C / > ())9-
+ > " ! ! ! A
; ; /! " / & - +
E & ! ())9 ())7- 3 & " "
! ! - + ! ! A /
! & ; /! " / $+ E%-
# / =" " # *558) *55+!
=" " *558 *55/ *55, *55+
)-7E )-79 )-7( )-7*
T $Z % EB-6B 6E-7E B(-97 5)-))
! $ ;% 6*-E9 E:-(: E5-6B E5-6B
> ; *())6E6E66 BE7:):): *9E::(B(B9 6*B))))))
/! " / $())) S *))% *9E-*5 *77-B) ()9-EB *B5-::
+ & " ! !
" $; % ! ! #
-
+ " , ! " !
& & ; /! ! !
; C /-
+ 6 ! " -
# ,
A &# 2
$)-*6% $(6-::%
T $T Z ())7% )-)( *-)* T $T Z ())6% )-:5 *E
$*-99% $*E-:5%
T $T Z ())6% )-99 )-:5 T $T Z ())E% )-:6 *E
$*-)9% $ ((-(B%
T $T Z ())E% )-*B )-:: T $T Z ())9% )-:5 *E
$ (-6)% $6(-7*%
T $ , ())7% )-)9 )-:B T $ , ())6% )-:: *E
$ (-5:% $6B-E(:%
T $ , ())6% )-)9 )-:5 T $ , ())E% )-:: *E
$ )-*:% $ E(-*(%
T $ , ())E% )-))( *-)9 T $ , ())9% )-:: *E
$*-::% $ 9-7E%
T $ , ())6% )-7E )-B7 T $ ())E% )-6( *E
$ (-)9% $ 9-6E%
T $ , ())7% )-B9 )-B7 T $ ())7% )-6* *E
$(6-EB% $ (-E9%
T $ ! , ())6% 9-66 )-65 T $ , ())7% )-99 *E
$9-)*% $ 9-7:%
T $ ! , ())E% (-9) )-B9 T $ , ())6% )-69 *E
$ (-9B% $ E-)*%
T $ ! , ())7% *-E9 )-7E T $; 4 ! ())7% )-6B *E
$ (-*:% $ E-E:%
T $ ! , ())6% *-(B )-75 T $; 4 ! ())6% )-79 *E
A &
+ 6 ! /! /
< - < B 5 & & ! " $ &
/% & " A)-B7- $ % "
/ $ % " ! - ! : *) <
6 ! ! ! / ; $ ;% "
! - + " ! " ;
! ! $** *( < %-
*B
*2 #
! " ! #
! ! - +
! & & ! !
< $ 7%-
# +
7 ' * 8 / , + ( - B '5 '' '* '8 '/ ',
" - -
4 - - - - - - - - - - - - -
- - - - - -- - -
$ - - - - - - - - -
. 0 - - - - - - -
% # - -- - - - -
- - - - - - -
& - - - - - - -
9 - - - - - - - - - -
2" # - - - - - - - - - - - - -
- - - - -
: - - - - - - - -
;" -- - - - - - - - - -
+ ! ! ! ! ! " " & !
& ! " &
! !! ! -
+ $ B% & & & *E
" ! " " & !
& / "
4+ - " ! " !
" ;; $> ; " %- + !
< & " -
# (
, ES )-): ;; [ )-B: AB-9E
$(-*5% $9-*)% $A9-*9%
,(S )-65
, 7S )-*5 ;; [ )-B: A(-*9
$(-*E% $9-6:% $AE-7*%
,(S )-7(
, :S )-* ;; [ )-5( A5-E)
$(-()% $9-*5% $A9-69%
,(S )-6:
, *)S )-)6 ;; A )-67 A)-E5
$(-((% $9-E:% $A9-(:%
,(S )-7(
, *(S *-95 ;; O *-(: A*-6(
$(-()% $9-E6% $AE-E*%
,(S )-7*
, *9S )-** ;; [ *-)9 O *-*5
$(-(*% $9-9E% $AE-*6%
,(S )-7)
A &
7
+ ! ! & ! , ! ,
# - + / / ! & 4+
. & " ! - ,
! 4+ - +
& !
! ! " ! - + . " ! !
!! ! !
! - + / !
& ! - + &
! "
! ! - .
! & " ! -
*:
A - $())7%- + ! 4 +
& > - ' = ! - , " # ! *5 ()):
! JJ - - J ! J J*5*EJ7(6BJ*J,#4 #A())7A9*-!
+- $())E%- , " # ! (9 ()):
! JJ /- / " - J " J A A= GA)**))E-!
- C - $())B%- + 4 + ! >
& ! - , " # ! *5 ()):
! JJ - - - J&!A J *AE -!
- - C ())7- , &
- #! " - 9*$(% ! (E*A(66
)9
; ; $())7%- , " !
& " ! & - , " # ! (6 ()):
! JJ&&&- - J&!J A A A A " ! A& A A " ! A
&
+ ' $())7%-= + 4+ " !
, ! ())7 4+ " ! - , " # ! *( ()):
! JJ&&&- - J +'A J J! J& \)7J /-
? - $*::5%- T ! ! ] ] ! ]" !! ! ^
! ] - !" " 9 9- , " # ! *: ()):
! JJ - - "J. J J)6:5J . J .** -
#- $()):%- ? 4 ! T & + + = - #
$ % & ' $#& ( ), " # ! (( ()):
! JJ&&&- <- J - !_ SBB755
4- $())E%- 4 " < - * ::
T ! ! ] ] " / " / . / G 4
- , " # ! *B ()):
! JJ - " - J *9-
! - $())7%- ! ! ] ] -+ , - - , " # ! *7
()):
! JJ&&&-" - J B*6-
?- ;- $())9%- T ] / ,] / ! ] ]
; ! -. " - , " # ! *( ()):
! JJ&&&- - < - J J J! J 4\ \ -!
> & ! & / 4+ ! !! -
$())E%- " , 4+
" ! - , " # ! *6 ()):
! JJ -& - J & J ! J+,6)*J! 7E-
> - >- $()):%- , " !
D ! ! " -& " * ! + *: *-
, " # ! (6 ()):
! JJ - - - J *: *J> \ G!-!
- $())6%- ! , " . -
. / . + 0* " ), " # ! (* ()):
! JJ&&&- - J J ! , -!
, - $())B%- " D ! - T 1 & - , "
# ! (* ()):
! JJ&&&-< - J)7J)7)E)(AE-
# ># # $())*- , G" " &- , " # ! (6 ()):
! JJ&&&- - J \ J& ! ! J J \ \ \ " " &\E9E_
&SE9E-! ! S
# - $())6%- C < , # - , !
T " 4 ! - , " # ! (6 ()):
! JJ&&&- !- - J>,J J) 79B:((AEE 6AE9 *A *;9A
)*;:E9; 5*6 J)JT 4 C ! () )6; > T-!
+ C- $*:::%- 4 ! ] ] " ] < -1 2
3 ! - , " # ! *9 ()):
! JJ&&&-< - J " J! J J J+ A A; A " A; -!
F " ?- $*::B%- TL ! , ! ! ] ]
]" !! - !" ( 9- , " # ! (* ()):
! JJ - - "J. J J)7:BJ . J .B (-
(*
" >
'2 ;
4 & & ! ! &
! ( *
+ & <
$* % ( $* $* %%
(
+ & < 1 & 1 "
$* % ( $* $* %%
( -
+ & 1 (
$* % M* $* %N
(
-
# & & ! " <
* (
) -
& < 1-
=
M* $* %N
(
-
= " & < $* $* %% )
( -
!
1 (
( * *
$* % M* $* %N
(
-
+ /!
(
( *
* $* %
( (
# ( * (
* $* % $* %
( (
* ( -
= * $* %
( *
(-
) * *
) ( ) ) ) -
+ (
(
* )
* * *
$ % )
M* $* %N
(
-
*2
! *
* (
-
+ * (
M* $* %N
(
* $* (%
M* $* %N
(
* ( *
M* $* %N
(
-
3
(
M* $* %N
(
*
M* $* %N
(
-
+
$ ( % $* $* %%
(
$ %$ $* $* %% % $* $* %
( (
$ ( % M* $* %N $ %
(
$ %M $* $* %% N
(
-
" ! "
( (
(
$$ % % $$ % $* % %
( (
$ $* % % $* %
( ( ( (
-
, ! < ( ) &
$ %
(
$ % $* % $ ( %
( ( (
$ % M $* %N $ ( %$* %
( ( -