VETERUM ROMANORUM

Q. D. B. V.

REIP. AC ECCLESLE RIGENSIS ANTISTITES,

Utriusq; Lumina atq; Columina>

Quin into

Aurcs quascunH; do<5tas > -

Ut,

Sub novi anni aujpicium, DE NOVO

ROMANORUM

VETERUM

ANNO CUM NOSTRO COLLATO, Juvencm Ingcnio, Virtute ac Eruditione

Prxftantisfimum,

HERMANNUM BREVERUM,

RIGENSEM,

Ad XI. Januarii horam X. matutinam,

Verba fadturum prond excipiant affe&u , demifs^ ac officiole invitat

M. HENNINGUS WITTE,

ELOQ^ ET HIST. P. P.

R i g j E , .

Typis HEINRICI BESSEMBSSERI,

AicndaeJanuariac,CngulariNu-

minis gratiS, iterum nobis non

ad*

eo pridem illuxerunt, quas, prac cseteris anni dicbns, turpisfimis pollutas fuperftitionibus, aufpica- cisfimas femper Ethnici exiftimi»

runt* Illas autem humani Repa- rator generis unicus,CHRISTUS, plenisfim& ac^tcertisfim& purgavit,fibiqi primitias tcm- poris, Satanici occupatas tyrannidc, pretiofisfimi fan- gvinis fui primitiis vindicavit. Nugae profedlo & ani- les prorfus funt fabulac, qnaccunq; de Jano bifronti in- geniofa Romanorum quondam excogitaverat fcduli- tas: Latet tamen, fub inani ifto fchematc,non fpcrncn- dum profpcrrimi confilii monitum, prudentisque viri charadler, utpote cujus eft praetcritorum reminifci > &

futurorum pariter eventus fagaci praeviderc mcntc ac obfervarc. Neq; cnim ea duntaxat, quae ante pedes jaccnt, aut oculis manibusq; capiiintiiy/expenderc fuffi- cit,fed practcritafedul6ruminare>atq;ex iis futuracau- te colligere,omnind convenit. Quocirca ciim nobis, qui radiis bonz mentis divinitus immisfis illuftramur, benigna furgentis anni facies nupcr arrifit, noftrarum utiq; erit partium, ut, juxta rcvolutam cxeuntis anni memoriam, inquoscunq; recentis cafus atq; eventus nos pracparcmus» Romanis circahoctempus thuramc- rumq,Jano,gratiarum agcndarum gratia,deferre folem- ne fuit. Rcdtius fan& aeterno mundi architcdto, Filio DEI, calidd pictatis ardorc fumantia precum confecra- re thura, veri animati fiduciil, debemus. Hunc igitur tota mentc rogamus» nc, vcterum aliquot annorum flu&ibus elu<ftatos, novis nos committi iterum patia-

tur,

„tur,ncvc in altum rurfus,vix dum portu vifd, abrcptos .vcntis ludibrium ficri pcrmittat. Etenim nemini non abund&.conftabit, quantis for.tunae advcrfantis expofici

tclis tcmpore proxime elapf6 fucrimus, quantisq;pas- fim vulncribus regioncs, provinciac & urbes inPome- rania & alibi confedtac, adco quidcm, ut, nifi ex alto rc- fpexiffet DEus, adtum de tot nobilisfimis gentibus, imo

&hacpatrianoftra, penitus fuilfer. Stupendum crede- batur miraculum,quod, cumignium violentia totum montis Coelii ambitum confumeret, fola Tibcrii effi- gies , in Junii Scnatoris domo, intadta manfidct: Id quod & antc Claudiac Quintae accidiffe referunt, cujus ftatua bis flammac illufit in fc ingrucntis vehementiam, ac proindc aQuiritibus inaedeMatris Deum collocaba- tur. Vcrum enim vero quam cjusccmodiprodigiis ad- hibcamus fidem, emundtioris naris Viri dudumcogno- verunt. Nos, fine veritatis difpendio,Iong£ maximum divinac vcneramur bonitatismiraculum, quod,intcrvi- rulcntas tot malevolorum machinationes, inter mini- tantia hinc inde publicarum calamitatum tonitrua, il- lacfi novym ingredi annum adhuc valcamus. Quamvis vero.aliquot retro luftris, nechorrendo belli difcidio diftradti, ncc occlufi ab hofte fuerimus, nec peftiferae etiam luis atrocitatem fuftinuerimus, non tamen in-

terca compresfis, quodajunt, articulis fedimus; fcdin fcaevam,an faevam vcrius dixerim? incidimusfortunam, modo Vulcani iras, modoimprobiGeniifraudesncqua- quam effugientes. Quamobrem ut, contra hafcc caete- rasq, ingruentcs futurae fortisacerbitates,animos quo- .dammodo maniamus noftros, ncccflTum omnind efte,

vclmctaccntc,quisquis intclliget, novo fubanno, vetc- rcs cxorbitantis vitae morcs corrigerc, Deiq; clcmcn- tiam

tiam totis animi viribus ambire, qud impcndens a pa«

triz & Ardtoi Regni finibus malum longisfim& averta- tur! Aureae equidem pacis ferenitate in hunc usq, diem gratiofisfim£ illuminamur; atquantillum intereft, ut illam denud in denfisfimas bellorum nebulas tranquil- litati infefti cogantf Quisnoftrorumdubiuseapropter

&anceps imdnon fufpirat pedtoref Metuendumquip- pe quam maximfc , ne Europaei orbis reliquiae, tot mu- tuis hadtenus cladibus miferrimt afflidtac, tandem ali- quando efferantur. Nam tanta horum temporum dif- ficultasnos circumftat,totdidtu gravia & perpeffu afpe- ra noftris cotidie objiciuntur oculis auribusq; ut nul- lum pen& veftigium volavemelioris aevi appareat.Hinc, quemadmodum in domo ma!6 fulta figna occurrunt ruinzeplurima; & proutomnium in Oceanumamnium influxus; fic & cladium quarumcunq; in haccce datur tempora, ut non immerito quis ad illarum adfpedtum, tanquam adGorgonis caput, mirum inmodumhorreat

& obmutefcat. Quid in tanto proinde malorum cu- mulo faciendumf Diffidcndum,fuisq; defperandum rc- busf Abfit! IngentiapotiusDEI Omnipotentis pcrpcn- damus opera,&qua? clapfd nobis annd benefadta exhi- buit, gratisfimd, ceu decet, corde agnofcamus. O quan- tum eft, orthodoxam amplcdti Rcligionem,verumquc Numinis cultum , vanis traditionum humanarum in- cptiis vacuum,profiteri! Quamgravccontra& durum, falutari Verbo vimq; habentc vitalem pcnitus deftitu- tum cffcf Subtradti modo facrac Scripturae luce,ingra- visfimos ehcu! prolabimur crrores , & fpisfisfimis ob- ruimur tenebris. Nulla tum fidcs,nulla in decumanis adverfitatum procellis firma ac certa confolatio. Gcn- tilcs, excellentis ingcnii acumine & fubadta variarum

rerum

rerum fapientii, nihil nobis concedunt, fed quantis dn- bitationumfludtibus hincinde jadtati funt? Varro, Ro- manorum dodtisfimus, indicem Deorum ex antiquis confecitmonumentis,& triginta mille Deos numera- vit. Nec mitiori in hunc nsq; diem forte fruuntur, qui extrapiumChriftianigregisc(Ktum,in remotisfimis ter- raelocisjfubfiftunt. Hiquippevel fexcentorum Deorum imagines prae fe ferunt,& chimaeraruminftar, horrenda virorum>foeminarum & ferarum fpedtrafoedisfim& ad- orant. Totapud AffyriosDii,quot urbes; apudPerfas, quotincoeloftell£e,interraigncs; apud Graecos,quot in cerebro imaginationes; & apud iEgyptios, quotfemi- nantur & proveniunt plantae. Quid deillis, quifub Pa- pae vivunt umbraculo, dicamus i Res notior, quam ut multis verbisexprimcrcneceffum fit. Quisigiturnon capit, quanto nos bono gaudeamus,qui, fub fplendidisfi- mo Evangelii lumine,dies noftrostransimus.? Onos fc- lices, quibus divinae fcientiae aura cotidie afflat,noftraq;

pe&orafuavisfim&afficit/ Siporro ad Politias mentem convertamus pauld accuratius,prohDeum immortalem!

quantusbeneficiorum oceanus,quamfoecunda celebran- di DEum fehic copia infinuatf Quibuj-Iaudum enco- miis efferemus, quod clementisfimum Numen Reip.

cymbam, in hoc vaftisfimo turbulentisfimarum rerum pclago,multorumdifTenfionibus atq; difcordiis pericli- tantem, validisfim& defenderit, ejusdemq, proram pa- ternifuarexeritmanu, neq;cam fufFocari excitatis im- proborum procellispafTusfit? Qudanimifenfuidexpri- mendum , quod a manu DEI funeftisfimi, contagione nempe ifti, quae hadtenus magnam Germaniae partem fcevisfimfc corrupit, hucusq; benignisfim& confervati fuerimus ? Feralis illa DEA, Parca, neminiParca, fed quid

quidParca? DEUS nobisipfe,c3c peculiari gratia, peper- cit, cum alibi magnas hominumftrages edidcrit* Qiia- propter truncus fit atque ftipes, qui tam evidentibus Dei Opt. Max. erga nos benefadtis ad grates perfolven- das haud commoveatur. Alia in praefenti non tango, praefertim quae ad fingulos fpedtant, quX fi pari enarra- re vellem operi, charta me & dies,materia nequaquam, deficeret» Satius ergo erit cuilibet permittere haec in fe rimari & ruminari, quam ingratd verborum tinnitu auresaequ£ ac animos aliorum onerare.Poftquam ita exi- mia illa, quibus Praefes mundi Redtorque univerfi elapfo nos annd luculcnter affecit,nobifcum recoluimus bene- ficia> reftat, ut, quid novus fperare nos itidem jubeat annus,*? ov 7m&$a percipiamus. Quibus jam defundti fumus periculis, quae hadtcnus fuperavimus adverfa,fa- tis fuperquc conftat; illa autem,quae in pofterum acci- dent,haud aequfc in promtu nobis cft novifie. Sunt,qui ex fidereo curfu mala augurariplurima audent,adeoquc nobis non nifi pcrniciem imminere, tanquam b tripode pronunciant, At,ut vulgarem nobilisfimae artis abufum filentij involvam fipario, eventura long& certius ex ©M-

addifcimus documentis,quam fi temcraria audire ineptientium judicia velimus. Hinc, facra monente ScripturS, regulam vitae formare debemus prorfus infal- libilem, nullis feculorum decurfibus mutandam, qua nempe bene agentes manent a Deo praemia, fecus vero quisquis fc gefferit, promeritas tandem poenas luet.

Atq; ineo omnium retro aetatum excmpla, prxcipu& fi divinam attendamus praxin, fuavisfime confpirant. Alias cnim juftisfimum acterni judicis vacillaret tribunal,quod vcl cogitare - cxtremac effet demcntiac & impietatis.

Quamobrem, fi vitam inftitucmus frugi, vociq; divinae confo-

confa^>nam,hoccc>quod per fummi Numinis clcmcntiam jam ingresfi fumus, annd meras benedidtiones&felicem rerum noftrarum fuccefTum praeftolabimur, Haec in gratiam Optimi Juvenis, Declamatoris noftri, configna- re volui, imo debui,quiVcnerandi Parentisfui,beneme- rentisfimi Ecclefiae apud nos Antiftitis, legere veftigia alacriter intendit. Illequippe (alia enim fileo,ne ingcnii culpi deterere ejus laudes videar ) eam in dicendo du- dum vim confecutuseft, ut nomen & decus fibi parave- rit maximum» Itaq; Filium hunc fuum unicum ean- dem ad virtutem ac doftrinam, &, qui illarum comes, honorem, viam fervare docuit. Neq; hatflenus, quam de fp hic noftcr excitavit, fpes fefellit. Quod proinde olim HcrodotusOIoroThucydidis Parenti, ubicx certo indicio egregiam nati pcrfpcxerat indolem,in ipfis dixis- fe fertur Olympicis: fJLMc*e/ga> evJeKviotg^ id & plu- rimum Revercndo Parenti huic optimd jure acclama- mus,ejusdemq;fenedtam etiamhac in re felicem praedi- camus» Quare,quicunq;eftis,fiindolem amatis bonam, fi majorumapud vos quicquam valent merita, promptis- fimis utiq; animis, divinatione aliqui vos obledaturi, ad hanc accurretis panegyrin, acdevenufto argumento ve- nufte pariter dicenti bcnignas accommodabitis aures.

Quod ut MagnificiPatriae Patrcs, DiviniPraeconesVcrbi perqua Reverendi, nec non caeterorum civitatis ordinum honoratiores quiq; faciant, omnes & fingulos decenter rogamus. Poftremum, ftrenae quafi locd, JEHOVAM in vita Dodtorem, in confiliis lucem, in adtionibus du- ccm, inq; morte comitem unicuiq; ferio acardenter pre- camur. P.Pfdie VI. Januarii, Anno cb Iac

XXCIII.