ANTIQUISSIMIS TRIBUBUS ATTICIS EARUMQUE CUM REGNI PARTIBUS NEXU.

I ) E

ANTIQUISSIMIS TRIBUBUS ATTICIS EARUMQUE CUM

REGNI PARTIBUS NEXU.

O I S S E R T A T I O 1 X A U G U R A L I S H I S T O R I C A , , . - - .

t A v • A r> F v» A D G R A D U M i *^L ' „

PHILOSOPITIAE MAGISTITL

I N

UIVIVERSITATE CAESAREA DOKPATEIVSI OBTINEKDTJM

PTJULICE D E F E N D E T

M 1 C II A E L KU T

R G J,

P E T R O r O L I T A K U S .

D O R P A T I L I V O N O R U M .

T Y P I S J . C . S C H U N M A N N I , T Y P O G R A P H I A C A D E M I C I . M D C C C X X X i r .

I m p r i m a t u r

haec dissertatio ea conditione, ut simulac typia ex- cusa fuerit, quinijue exemplaria collegio, cui libro- rum exploratio mandata est tradantur.

Dorpati d. 29. Novembris 1852.

D r . B l u n i , Pecanus.

L e c t o r i benevolo salutem.

J a m tibi novam h a n c dc antiquissiniis trihuhus Atticis earumque cum regni partibus n c x u p r o - pono (lisquisitioncm, quam benevolc accipias e t ne m i r c r i s velim denuo id tractatum esse a m e a r g u m e n t u m , de quo tam mulli d i s p u t a v c - r i n t . N e q u e enim desiderium n o v a s profercndi o p i n i o n e s , ut vulgo a c c i d i t , ad hoc me impulit c o n s i l i u m , neque v i r o s d o c t o s , qui hac de r e s c r i p s c r u n t , v i t u p e r a n d i t a n t u m c u p i d o ; sed ea s o l a r a t i o n e d u c t u s , m e a m in h a c r e operam p o s u i , ut e a m secundum artis criticae p r a e - c e p t a , p r o virili p a r t c , ut p a r est historico, e x p o n e r e m atquc e x p l i c a r e m . Ad hanc v e r o disquisitionem non solum Graecorum scripto-

rum attuli t c s i i i n o n i a , scd ctiam ex nliorum populorum a n n a l i b u s c x e m p l a colligere studui, ut co facilius c d i v c r s o r u i n , quae apnd v a r i a s g e n t e s o b t i m i c r u n t , i n s t i t u l o r u m comparationc e n i t c s c e r c possit aut v e r i t a s , aut dcniquc v c r i - similitudo.

Q u u m v c r o ad hanc vcm explicandam ac- c e d a m , pcrdifficile inibi videtnr esse o p u s , de iis ferrc reb-.is judiciuin, dc quibus tam multi d i s s e r u e i i n t . I n d c enim a S i g o n i o , M e u r s i o nc S c a l i g e r o , qui primi hac de r e scripserunt, p e r m u l t o s video v i r o s , quos e x c i t a r e l i c e t ; qui t a m e n omnes usque ad U o c c k h i u m atque Hiill- m a n n u m , qui a n n o 1 S 1 4 librum dc I l i s t o r i a e C r a c c a e primodiis in lucem cdidit, b r c v i t e r t a n - tum et s u m m a t i m rem istam attigerunt. I t a Pfei- f e r u s , in opere quod a n t i q u i t a t e s G r a c c a e gen- t i l e s , s a c r a e , p o l i l i c a e , militares ct occonoini- cae inscribitur et a n n o 1G8!) Kcgiomonli est.

e d i t u m ; tum P o t t e r u s in liI>ro c c l c b c r r i m o : A r - chaclogia G r a c c a or the anliquities of Greece Oxforrl 17!7'9, qui in gcrmnnicam linguam a R a m b a c h i o a n n o 1775 c o n v c r s u s c s t ; Xitschius d e n i q u c , cujus opns lingua g e r m a n i c a sub titu-

5 l o : B c s c h r e i b u n g iles h a u s l i c h e n , g o t t e s d i e n s t - lichen, sittlichen, politischen, k r i e g e r i s c h e n und wissenschaftlichen Z u s t a n d e s der Griechen nach den v c r s c h i e d e n e n Z e i t a l t c r n und Volkerschaf- tcn. Erfordiae ando 1791 editum est. N c q u e I l e m s t e r h u s i u s et W e s s e l i n g i u s p r a e t e r e u d i sunt, in quorum ad varios scriptorcs G r a e c o s com- m e n t a r i i s multac r e p c r i u n t u r g r a v i s s i m a e ad-

n o l a t i o n e s . \ Ilecentissimis v e r o t e m p o r i b u s , postquam

B o e c k b i i atque H u l l m a n n i disquisitiones in lu- cem editae s u n t , m a x i n i e effloruil inter v i r o s doctos antiquitatis s t u d i u m , et hoc breve tem- poris spatium multos vidit l i b r o s , quibus a n t i - quissima Athcniensiuni historia illustratur, quo- r u m q u e auctorcs doctissimi omnium ore ccle- b r a n t u r . B u t t m a n n u m dico, Miillerum, W a c h s - muthiuin, S c h o c m a n n u m , 1 l e r m a n n u m aliosquc, qui oplime de hac re mcriti s u n t ; de quibus omnibus postca copiosius disputalurus sum.

Scd nonnulli qui hoc a r g u m e n t u m tracta- r u n l , historiae saepius scientia non satis ad- j u l i , ad hanc l e m difiicilliniam c x p l a n a n d a m a c c c s s i s s c , alii vero parlium studio a recta via

s e v o c a t i , in alia o m n i a potius ahiissc milii v i - d e n t u r . — Equidem partium studio, novus s c r i - p t o r , non t e n e o r ; et cum nihil c o m m u n c mihi sit cum i i s , quorum n o m i n a hoc in opusculo m e o partim l a u d a n t u r , partim etiam, si r e s p o - s t u l a t , v i t u p e r a n t u r ; nullaeque mihi cum iis i n t e r c e d a n t n e c e s s i t u d i n e s : quas professus sum o p i n i o n e s , eas e solo purissimo historiae fonte h a u r i r e studui. Xum omnia v e r a e n u n t i a v e r i m , rei periti j u d i c c n t . M i h i v e r o judicium de hac mea commentatione j u s t u m atque a e q n u m gratissimum semper e r i t , praesertim si r e s c i e - r i m , lahorein meum viris doctis non omnino displicuisse.

7

CAPUT PRIUS.

Ee rcgni Attici partibus, qnac tribtuun noinine designantur.

E s t hoc in m o r e i n s t i t u t i s q u e . omnium p o - puUrum p o s i t u m , ut pr'.nceps c i v i t a t i s , cum filios s u o s , tum v i r o s de repuhlica imprimis m e r i t o s , eorum h o n o r u m c o m m u n i o n e o r n c t , quibns ipse fruitur; quod quum n o s t r a aetate in rei|)ul)licae potissimum m u n c r i h u s fungendis v e r - s a t i r , tum priorihus temporihus in t e r r a r u m distrihntione constabat. Quem morem non s o - lum in civitatihus r e c e n t i o r i h n s , llossia, Anglia aliisque, sed eliam apud g e n t e s antiquiores oh- t i n u i s s e , e x earum a n n a l i h u s colligere possu- m u s . Idem enim inslitutum i n v e n i m u s etiam in Atheniensium historia. S a n c quidem regni divisi mentioncm tum primum s c r i p t o r e s Graeci f a c i u n t , uhi P n n d i o n i s r e s g e s t a s n a r r a n t ; scd eam j a m a n t c a h a h u i s s e locuni, e x iis quae illi

8

de antiquissimis temporihns m e m o r i a e tradide- r u n t , conjicere licet. I t a J o n e s in ejus regio- nis possessionem miscrat E r e c h t l i e u s , quae vul- go tetrapolis d i c i t u r , et e x hisloricorum testi- inoniis a p p a r e t , civitatem E l e u s i n a m suis h- gibuS usam f u i s s c , quod fieri non p o t e r a t , n m regio illa prius principi a l i c u i , ut postea Ea- molpo, a d m i n i s t r a n d a tradita fuisset. ldem cti- am de M e g a r i d e c o n j i c i o , quam antiquissinis t e m p o r i b u s , Atticae s.olo accensam fuisse, ron- s t a n s e s t fama.

Panrlionem I I , r e g n u m inter filios divisisse, Sophocles c e c i n i t , cujus fragmenlum scrvavit;

Strnbo ' ) , ubi A e g e u s palrem j u s s i s s c loquitur:

E , < « ( /uiv aniX^iTv eis axrocs rytrii yys,

TlliiafiiTot vii/Mtf T £ ii Avxtf — Tor ocvriaXtvgov xyxov Evfiotus vljuu'

N / V ( J J ii r%v o/uugov i£aifi7 X&ovot

'Extiguvos olxrt/s' rys yt/s ro itoos vorov 'O <rx\ygos ohros qtf) ylyavras ixrgilpair Ei'Xi!xi n«'x>,otf. ²)

1) Strabo 1. IX, c. I, J. 6. eil. Coraes (p. 392.) 3) Iilud fragmentum, uti in Goraes editione l e -

Ideiu Arislophanis t e s t a t u r Scholiastes ' ) , q u i : Tt]v cJV %uguv, inqllit, rt)v Atuxgiuv Uaviiavx

<pa,ai, roTs vUls ^mvli^uxvra rt)v »gX>l^v< ^wvoit, AiytT }i rtjv *tgi T » iiTTv, WxWu.vrt <JV rtjv n«^«X/«v,

N / O - I J J ii ^TI)V Mtyxfifu.

M e g a r i s igitur, P a r a l i a , D i a c r l a ntque Axrui

qtiatuor fuerunt p a r t e s , in quas r e g n u m A t t i - cuin Pandionis diviserunt filii, c x quihus A e - geus duas videtur h e r e d i t a t c accepisse r e g i o n c s : Pediaoain et 'Ay.rt)v; e scriplorum enim G r a c c o - ruiii tcstimoniis a p p a r e t , Atticam in quatuor fuisse descriplnm partes, quarum n o m i n a e r a n t : P a r a l i a , D i a c r i a , Pediaca sive M e s o g a c a atque Acte ^a) .

O m n i u m h a r u m nomina a situ ac soli n a - tura petita fuisse quisque videt. — Q u a de ro S c h o e m a n n u s in opere d o c t o , quod de Comi- tiis s c r i p s i t , ita d i s s e r i t : „ \ a m a M e g a r i d c

„ A t t i c a m i n t r a n t i r e g i o est patentioribus quam

g i i u r , hir. exliibui, licet contra metrices lcgcs versus lii constituti cssc milii vidcamur.

1) Ad Vcspas v. 1218-

2) r o l l u x onomast. VIII, 109. Krusii Frofessoris IIcllus I I , 6 7 ; Platneri Bciii\igc p. 43 sq.

10

„i-cliqun campis, rnontilmsque m i n o r i b u s ct pau-

„ c i o r i h u s i n t e r r u p t a , quac ad Bocotiae fincs

„rnontesqiie P a r n e t h e m , B r i l e s s u m , Pentelicum

•„atque I l y m e t t i u n porrigitur. H a e c Atticae r e - ,,gio Htiiov dicitur, sed ejus p a r s m a r i t i m a s a e -

„ p e n u m e r o peculiari n o m i n e ' A K T J S vocari solet,

„qua in parte sitae s u n t ipsae A t h e n a e . A P a r - ,,nethe autem ad B r a u r o n e m oppidum aut paul-

„lo fortasse i n f e r i u s , ad montem H y m e t t u m

„pronioiitoriumque C y n o s u r a m , regio d e c u r r e n s

„appellabatur A*«xp/«, n o m i n e a montibus u s -

„ q u e q u a q u e intersitis d e r i v a t a ' ) . S u n t enim

„in h a c p a r t e P a r n e s , B r i l e s s u s , 1'cnfelicus, a t - ,,que oppida R h a m n u s , M a r a t h o n , B r a u r o n s i -

„ l a " ²) , Q u a m r e g i o n e m eaiu esse p u t o , cui Jon procerat, et quae tctrnpolis olim dicebatur.

L r a k i u s , p e r e g r i n a t o r c l a r i s s i m u s , in commen- t a l i o n e , quam nupcr de I l e m i s Attieis scripsit atque in r e g i a e socictaiis littcrariac operis e d i -

1) Ilttycli. v. A i K K p f ^ ct i b i Alluil. tom. I, p. 947.

cf. llcrod. 1, 59.

2) V. 342.

11

1) Transactions o[ tlie royal socicly of littf ratuic.

I.oiulon KJ29. vol. I , pars II, p. 1^8.

2) D i o d o . I V , ',7.

5) Suidas v. Mx^xXai ct lIacf«Xi<jv, Ilcsyeli v. Xo^uffft*.

ci. Thucyd. II, 55.

dil ^x) , tctrnpoleos nojiien censet post T h e s e i regnuin nunquam occurrere, scd falso: D i o d o r u s enim Siculus ²) , H e r a c l i d a r u m fugam n a r r a n s , hujus tetrapoleos facit mentionem. — Australis deniqne Atticae p a r s , qnae ad montem H y m e t - tum ac proniontoria Z o s t e r e m et C y n o s u r a m , ad Suniuni usque p o r r i g i t u r , atque u t r i m q u e mari alluitur, n^oaXos aut n»gx\int dicehatur, u r - bibus Lnmpra, Laurio, T h o r i c o , P o t a m o cincta ³) .

Jam ev his paucissimis scriptorum G r a e c o - rum n a r r a l i o n i b a s luculenlissiine a p p a r e t , reg- num Atlicum iisdem fuisse o h n o x i u m vicissitu- d i n i b u s , quihus civitates r e c e n t i o r e s tantopere fttrbatas vidimus. — \'aiu siculi in Rossia ali- isque rpgionibus, itn etiam in A t h e n i e n s i u m r c - pnhlica provincinrnm d n c r s nonnuniiuaiit a r e - gia potrslute dcficere conati sunt. Qua dr r r T h u c v d i d e s insigne alfert testimoniuiu, scri-

1 2

I ) Thucyd. II, 1 5 .

hens »): 'Exi y*g Ki KQOKOS m/if ruv nguTM fiusiKiuiv

*l Arrixti ii tijsiu ati xxrx no\tis (jixtiro, itqvTttViiu Tt i'%otcra 1(0/ elfxovrots' W OKOTI fti ri iticrtiuv, Iv iwrjtcruv jiov\tvo-p/u.svoi ils rov /2xo-i\iu, u\\' UVTOI txx- arot txo\iTtvovTo yy) ijiov\ivovro' xoq nvts >tg.) iita\i- fHfam itori uirwv, uaxtg tict) E\tvviyioi /utr Ev/ao\nov

«gos ^EftxSi*- U n d e inumerahilia l)e!la orta, n e - que ullus t u r b a r u m finis aut modus e r a t ; n a m verisiinillimum est plures e x s t i t i s s c S c i r o n e s , L y c o s atque P a l l a n t i d a s , quorum r e s gestae inemoriae traditae sunt. H u n c reijmblicae A t h e - niensis s t a t u m , qui praecipuc a P l u t a r c h o in T h e s e i vita copiose est descriplus, optimc cum ea E u r o p a e a c t a t e c o u i p a r a v c r i s , quam vulgo equestrem (l'age de chevalerie) n o m i n a n t , q u a - que o p t i m a t e s , feudorum p o s s e s s o r e s , nemini o b n o x i i , oiunes h o n o r e s atque itnmunitales s i - hi v i n d i c a v e r a n t quibus r e g e s g a u d e n t .

E x h a c miserrinia conditione T h e s e u s p o - pulum e r i p u i t , v i r fortissinnis jnaximiinie c o n - silii, ccrte aliis principihns qui plebem a nobi- lium dominatione l i b c r a r e et suaiu potcstatcm

1 3 augerc connli sunr, uti IMiilippo Augusto F r a n - coruni, J o a n n c M a g n o Kossorum r e g e , aliisque hnud inferior. Q u i omnibus ducatihus (si ita appellarc licont), qui suis legiluis, u t in T l i u - cydidis libro I c g i i n u s , r e g e b a n t u r , abolitis, mngnum r o i p u b l k n e j u d i c i u i n , P r y l a n e u m — A t h c n i s con.slituit, q u a dc r c idem scriptor e o - deni capiic ita testntiir:* 'Exnitj ii fao-tvs ifixo-tktv.

at, ytvoytvos /uvrx rov gvvtrov ngj ivvuros, ru rt uKXx iitxoautiTt r>)v x^guv, >yty xxruXvaus ^TUV xhXiav ^TSOXSUV rx ri fiovXtvrijptx ngi/ rxs ag%xs, is rt)v vvv KoKiv ov.

ffXV , !V fiovXtVTIIglOV UKoiil^US Jfjl/ Tt^VTUVttOV, $vvt$xtat

trxvrxs' ngy vty,o/u.ivovs TU uvruv ixuarovs, untg xgj it^o rov, tivayxuat yix rcoXet rxvrji xgTjoSxt, i/ UKXVTUV flit;£vyTt\ovvTuv is uvrt/v, ytyxXt; ytvoy.hti, itugtooSt]

ino Si/aius ro~s 'inttrx. R e s igitur a T h c s c o g c s l a c , quas T l m c y d i d e s summatim tnntum altigit, v n l - de finnt c r e d i b i l e s , si ens cum' iis contuloris, de quibus mcdii aevi scriptores d i s s e r u n t .

Videamus nunc lalium divisionum originem.

— 1'rima quacstio est, fucrint n e illac a r b i t r a - r i a e ncc n e . Ad quam quaestionem solvcndaiu v i d e a m u s , qnomodo m c d i i , quod d i c u n t , a c v i r e g n a dividi solita sint. E a s e m p e r secundum

14

tribus (nach dcn Stamnien) doseripta i n v e n i - mus. Sic in Ilossia S e v e r a n i , P o l a n i , Polot- s c h a n i , M u r o m e n s e s , Slavi a l i i q u e , totidcm principatus formarunt, qui T s c h c r n i g o w , K i c w , P o l o t z k , M u r o m , Novgorod d i c e h a n t u r . P a r i - ter etiam G e r m a n o r u m d u c r i u s S u e v i a , B o j o - a r i a , S a x o n i a , F r a n c o n i a a variis genlihus su- a m originem d u x e r u n t .

I d e m in F r a n c i a fuisse A u g u s t i n u s T h i c r r y i n g e n i o s i s s i m u s in epistolis prohavit celeberri- m i s , quas de francica coinposuit historia ' ) . — O m n e s igitur tales r e g n o r u m medii aevi divi- s i o n e s m i n i m e e r a n t a r h i t r a r i a e , sed a diversis t r i b u b u s originem suam ducehant. E a n d e m in- v e n i o r e m etiam in A t h e n i c n s i u i n republica, in qua illae r e g n i p a r t e s v o c e <pv\Zy d e s i g n a - b a n t u r , q u o d vocabulum trihum significare i n - t e r o m n e s constat. M a x i m e igitur Atticorum (JuXai cum t e r r a e partibus conjunctas fuisse, e x hoc luculentissime apparet. N u n c ad eas ipsas e x p l a n a n d a s accedo.

1) Lettres sur 1'histoire de France. 2»e editionis p. 1 9 1 — 2 4 7 .

CAPUT SECUNDUM.

De tribubus Atticis.

§. 1.

I n s t i t u e n t i m i h i d e A t h e n i e n s i u m d i s s e r e r e t r i b u b u s , e t u n o q u a s i a s p e c t u t o t u m d i s p u t a - t i o n i s m c a e a r g u m e n t u m c o m p l e x u r o , n c c e s s a » r i a v i d e t u r e s s c e j u s q u a e s t i o n i s e n a r r a t i o , a q u a o m n i a f e r e , q u a e d i c t u r u s s u r a p e n d e n t . V o - c a b u l i n i m i r u m (puX?* s i g n i f i c a t i o n e m d i C o , d e q u a t a m d i v e r s a t u l e r u n t V i r i d o c t i j u d i c i a . — Q u a e u t m e l i u s d i j u d i c a r e p o s s i m u s , v i d e a m u s h u j u s v o c a b u l i o r i g i n e m , q u o d a r c t i s s i m e n i i h i c o h a e r e r e v i d e t u r c u m v o c a b u l o <pl>.ov, g e n u s , g e n t e u i , n a t i o n e m , u t S c h n c i d e r u s e x p l i c a t , d e - s i g n a n t e e t q u i d e m a (pvu o r i g i n e m d u c e n t e . E t y - m o l o g i c i m a g n i a u c t o r e t q u e m i l l e l a u d a t O r u s , QvXoi e5vti i ) s i g n i f i c a r e d i c u n t , tj}» ix KOWM

i ) E t y m . m a g . v . Qfa*.

1 6

«$11013 iv, uttit jUlTuipopxs tuiv (pvWuv. — T l i b u S i g i -

tur sive (pvkxl, (pvWots s i v e foliis <iicuntur csso s i m i l e s , in civitatis corpore easdcm g e r o n t e s i i c e s atque in nrliorihus folia. Idem tcstntur etiam S t e p h a n u s U y z a n t i u s qui {pvXov ro 'i$- vos, i n q u i t , urto ri/s (pvXys ii;\ovori, rj u(p oh y (pv\ti.

— Idem alii multi scriptores antiqui m e m o r i a c t r a d i d e r u n t , e quibus unum afferre j u v a t l o - c u m , h a c in r e p n l m a r i u m , quem nobis S t c - p b a n u s B y z a n t i u s ^a) c D i c a c n r c k o c o n s e r v a - v i t ; quique secundum optiinam Uuttmanni e m e n - dationcm i t a se h a b e t : nurpu^t iv ruv roiuv ruv ftag ^r'EXX»<7i Kotvuvius eiiuv, ws &txaiugx^os > ^a' i*l ttot- Xov/ttv Uurgxv, <f>gxrpixv, (pv\>)v. 'Ex\!&>i JV rtarqx.

fjtiv tis r>)v itvrifiuv fxtrx/ixaiv foSovruv t) xxrx fjtovus txxarij) ngortgov ovau avyytvsiit, uno rov ttptapvrurov rt

qx./ uxXtffrot iaxpauvros iv ru> yivti rr,v ittuvvjuixv 'cxovax,

OV XV TfJOTTOV KixxliuS t) WtKoTlixS UTZOl TIS XV.

$UTgiuv ii avvifit] \iyta$ut tfCjt/ (pgarpixv, irtttitj ttvis tis iritouv tcxrpxv iiiioaxv Svyurigus iuvruV ov yxg srt ruv rtxlgiulixuv itguv ti'xt xoivuvtav ti ioSfuaot,

1 ) S t e p hv Byz. v . <pZ\ov.

2) i d e m . v . Hxrgot.

17

1 ) 11. I I , 8'.o.

2) ibid. I I , 668.

olxx'

<p~, erigu ris itguv irfot) xoivuvixt) avvoios, tjv <Pgu- rgtut uvo/uu^ov. jfjty irxXiV 2an notrgu fiiv ovittg tt'«o- fttv ix r~s avyyeveius rgitrov eyivtro /uuXtar* r~s yo«<?«jv avv rlxvott yty rixvuv avv yovtvai, <Pgurgiu ii ix rt/>

Tto» uitXfpZv.

$v\t) ii xcf) (pvXirui irgortgov uyo/uxa^ijauv Itt rtjs lii rut noXets xjf) ru xuXov/utvu e&vt) avvoiov ytvouivtjf.

ixetarov yxg ruv avveXSivruv <PvXov iXiye ro eivut.

Q u o e x loco luculentissime a p p a r e t suli vocabulo <fv\~s h o m i n e s c o n s o c i a t o s , a t q u e in u n u m e u n d e m q u e statum civilem coactos intel- ligendos e s s e ; quoeum vocis significatu omnia ea c o n s e n t i u n t , quae in G r a e c o r u m scriptorum opcrihus de his <fvXu~t scripta l e g i m u s . — Sic r e - p e r i u n t u r apud H o m e r u m *) <p~Xu TleXuayuv, quae nperte o m n e s P e l a s g o r u m s t i r p e s d e n o t a n t , e t D o r i e n s e s insulam R h o d u m xurutpvXuiov incolen- t e s * ) ; e u n d e m s c n s u m rgi<pv\ot YLvgwuiot H e r o -

2

I S

1 ) Herod. IV, 1 6 1 . 2) Syncellus p. 1 7 5 .

noti ' ) h a b e n t . H e r o d o l u s e n i m , ubi d e C y - r e n e n s i b u s loquitur c t de ordinc a D e i n o n a c l e i n t r o d u c t o , ita s c r i b i t : OVTM <iv uivijp olitixo/uivos ls T>)V Kvgtivtiv, noff /uxSwv sy.oecTot, TOVTO fisv, T{)i<piXots inoitial trcpicts StxSia. ©f/fWiuv /uiv yxg qai) rwv trigt- olxuv fjtiotv /uoigitv inoit)0"i' aWtjv ii TltXo7tovvtjciuv mgj Y.gtiTuiv TqiTt/v ii vt/atuTiuv trxvTuv. F.odem ctiaiu m o d o Synccllus vocabulo h o c wsus e s t , quum ^z)

(pv\t) \ovix scribcret. Apud o m n e s igifur scri- p t o r e s G r a e c o s nb H o m c r o inde usque ad S y n - cellum vocabulum h o c u n o e o d e m q u e u s u r p a - tum s e n s u i n v c n i m u s .

Illa a u t e m , de q u a d i x i m u s , h o m i n u m c o n - sociatio duplici modo fieri p o l e s t ; n a m alii u n a m e a n d e m q u e p r a e se ferunt o r i g i n e m ; u t A t h e n i - e n s c s ad s i n g u l a s p c r t i n e n t e s g e n t e s singulas clTecerunt t r i b u s , qua de r e postea copiosius dicturus s u m ; alii, e x diversis q u a m v i s conflati sint g c n t i b u s , ccrtis tamcn loci c i r c u m s c r i b u n - tur finibus, quod i m p r i m i s D i o n y s i u s in loco infra l a u d a n d o describit. Jllanc <pv\tiv Tomxt)v,

illam ymxtjv appellant v e t e r e s . Q u a d e r e clas- sicus in D i o n y s i i I l a l i c a r n a s s e n s i s A r c h a c o l o - g i a r e p e r i t u r l o c u s , qui S e r v i i Tullii instituta n a r r a n s : vg) ovx i n , inquit * ) , xa.ro. T « S rgtTi <pv-

_ \ \ \ \ e i i - i * *

A«s rxs ytvixxs argxrimrixx, us xgoTtgov, «AAK xxrx rxs

riaaxgxs rxs ronixxs, ttgif ro\s v<p' ixvlov iixrotx^iicxs inotttTO, t]ytu.ovxs s<p ixotartis xitoiti^xs avftftoglxs, wantp

<pv\ttfx^ovs >i xuftxgx⁰" ^{e t}c . Quem Jocuni Guilel- mus W a c h s m u t h i u s in o p c r e , quod d c a n t i q u i s - sima r o m a n a conscripsit historia ^a) , c x p l i c a n s : , , D i o n y s i u s spricht h i e r " , inquit, , , v o n drci G e - s c h l c c h l s t r i h u s d e s I l o m u l u s : e r scheint nlso, wie auch im G r u n d e k e i n Zweifel sein k a n n , die trihus als auf cinen U n t e r s c h i e d v o n V o l k s - stnmmen h c g r i i n d e t , u n d n i c h t a l s rein will- kiihrliche a r i t h m c t i s c h e Zerfallung d e r M a s s e zu k e n n e n " . I d c m etiam N i e h u h r i u s in tertia lihri s u i editionc affirmat ^J) : „ D i e S t a m m e d e r alten S t a a t e n w a r c n a u f z w e i e r l e i A r t b c g r u n -

1) D i o n y s . IV, l 4 .

2) D i e altere Gcschichte des Romisclien Staates.

p. 195.

3) Romische Geschichte ^ae editio: v o l . I, p. 339.

20

d c t , e n l w c d c r nach G e s c h l c c h t e r n oder nach O r t e n . D e r sorgfaltige F o r s c h e r dcr Archiio- l o g i e , D i o n y s i u s , u n t c r s c h e i d e t dic alteren rii- m i s c h e n S t a m m e u n d dic dcs S e r v i u s n a m e n t - lich s o , als G e s c h l e c h t c r s t a m m e und O r t s s t a m - m c , s i c h c r nach V o r g a n g c r n " . F.t postca clare ct a p e r t c h a c c duo trihunm g e n c r a discernit dicens * ) : „ D i e Geschlechtcrstiimnie gchen dem Alter nach v o r dcn O r t s s t a m m e n , u n d w e r d e n fast allenthalhcn von i h n c n v e r d r i i n g t " . E a n d e m etiam t r i h u u m descriptioncm facit Carolus L u - dovicus Grotefendus in d i s s e r t a t i o n e de D e m i s A t l i c a e , quam G o e t t i n g a e a n n o 1821 puhlice dcfendit; sed falso ah co l a u d a n l u r S c h o e m a n - n u s , P l a t n e r u s aliique, apud q u o s n i h i l dc ea r e mihi a n q u i r e n t i occurrit ²) . — Ad <?i/X«s ytvtxvls r c f e r e n d a c mihi esse v i d e n t u r q u a t u o r a n t i q u i s - s i m a c A t h e n i e n s i u m t r i h u s : G e l e o n t c s , A e g i - c o r e n s e s , A r g a d e n s c s atque H o p l e t a c , de qui- hus plura d i s p u t a t u r u s sum i n f r a ; fres etiarn R o m a n o r u m t r i h u s , in quas nnte Servium T u l -

1 ) Jd. i b u l e m . 2) p. 7.

21

1 ) Stcphanus Byz. v. Lvy.xv.

2) Tomo I , p. 5 4 1 .

liiun populum dcscriptum fuissc, discrtc tcsta- lur D i o n y s i u s ; p a r i t e r etiam tres D o r i e n s i u m t r i b u s , quae '~C\\t7s^f Uuy.(p-j\oi atquc Avyxvts d i - cuntur ct dc quibus scripsit S t e p h a n u s R y - z a n t i u s *).

T o p i c a s dcindc tribus eas esse d i x i m u s , quae c x divcrsis q u a m v i s conflatae sint g c n t i - b u s , certis t a m e n c i r c u m s c r i h u n t u r loci. ^fini- h u s ; de his idem h i s t o r i a c R o m a n a c a u c t o r d i s s e r c n s²) : „ D i e O r l s s t a m m e , inquit, c n t s p r a - chen urspriinglich ciner K i n t h e i l u n g d e r L a n d - schaft in Gauen u n d D o r f e r ; s o d a f s , w c r zu der Z c i t , als diesc angelegt w a r d , in Atlica unter Clisthenes in eincm D o r f a n g e s c s s e n w a r , als dcssen D c m o t c s , in d e r P h y l c , z u d c r e n Region j e n c s g c h o r l c , e i n g e s c h r i e b c n w a r d " . Cui planc a s s c n t i e n s , Clisthenis decem tribus et 31 S e r v i i T u l l i i , quihus a l i a s p l u r c s c t i a m a d j u n g c r e l i c e t , topicas fuisse puto.

l l a b e s , lector b c n e v o l e , nieum d e tribuum origine atquc dc duplici e a r u m g e n e r e j u d i c i -

2 2

u m , quod aut s o q u c r e , si p r o h a v c r i s , aut r c - f u t a , si aliud quoddnm melius afferrc potucris.

E a s v e r o a reipublicac ordinibus d i v e r s a s csse quisque facile v i d e t ; a t N i e b u b r i u s , qui, quani- q u a m in i i s , quos l a u d a v i et multis, nliis locis, t r i b u s a b o r d i n i b u s d i s c e r n e r e videatur, 32G ta- m e n et quae eam sequitur tomi primi pngina, omnfeno alia afiirmat, d i c e n s : YYo im friiheren A l t e r t h u m , che u n w i d e r s t e h l i c h c r W a n d e l der V e r h a l t n i s s e zu d e m o k r a t i s c h e n E i n r i c h t n n g e n fiihrte, Stiimme e r w a h n t w e r d c n , da i s t , w e n n i h r e J t e c h t c verschietlen s i n d , und sich iiber ilir W e s e n e t w a s w a h r n e h m e n l a f s t , e n l w e - d e r C a s t e n v c r s c h i c d e n h e i t oder verschiedenc"

l l e r k u n f t u n v c r k e n n h a r : und auch j e n e , wo s i e e i k l a r b a r i s t , e n t s t a n d i m m c r a u s E i n w a n d e - r u n g oder U n t e r j o c h u n g , selbst in A e g y p t e n u n d lndion. ^ i e s e s L o o s miifste also A t t i k a schon v o r der J o n i s c h e n E i n w a n d e r n n g g e h a b t h a b e n , w e n n e s k e i n T r a u m i s t , dafs d o r t e i n s t die A d l i c h e n , Hauern und H a n d w e r k e r 3 Siiimme a u s m a c h l e n . Die 4 J o n i s c h e n sind hi- s l o r i s c h , a b e r i h r e D e u t u n g als K a s t e n b c r u h t n u r auf einer hiichst zweifelhaften A u s l e g u n g

2 3

1 ) Thescui c. X X V .

ilirtr X a m e n , wclche S t a n d und U c r u f a n z u - deuten s c h c i n c n " . — Q u e m locuiu duabus illus-

t r a T i t a d n o t a t i o n i b u s , cjuaruin in priori 1'ollucis Iiher V I I I , c. 111 l a u d a t u r , qui ihi de Evxurgi.

iow, Teuuapots atquc AtiytavgyoTs disserit. Sed n c - que in hoc Pollucis loco trihuuin invenio ntcn- tionem, neque nliurn qucmqunni scio scriplorcm ( i r a e c u m vcl L a t i n u m , qui illns tres populi p a r - tes vocp <pv\u» d e s i g n a v e r i t ; scd iis s c m p e r r e i - puhlicnc ordines d e s i g n a t o s fuisse, quum e x aliis multis conficitur t e s t i m o n i i s , l u m P l u t a r c h i p r a c - cipue in vita T h e s e i ^x) . S c d ipsum X i e b u h r i - um video hnud sibi ipsi c o n s t a r c , quum post- quam n o h i l e s , r u s t i c o s a t q u e opiilces tres fuissc trihus a n t e J o n i c a s d i x i s s e t , statim postca q u a - luor trihus J o n i c a s non m y i h i c a s , sed h i s t o r i - cas fuisse affirmct. X a m illos tres A t h e n i e n s i - u m o r d i n e s , quos ille trihus n o m i n a t , p a r i t e r fuisse J o n i c o s , satis apud o m n e s c o n s t a t . F a l -

sum ctiam e s t , quod dc H e r m n n n o in a d n o t a - tione 758 idem V i r doctissimus tulit j u d i c i u m :

„ A b e r d a s L i c h t , . w e k h e s von H e r m a n n s E r -

2 4

o r t e r u n g diescs G e g e n s t a n d c s nusgeht (Vorredc zuin J o n . p. X X I , ff.) nincht es niir so gut lvic g e w i f s , dnfs die A n g a h e nicht acht i s l " ; nihil cnim de ea re in H e r m a n n i ad E u r i p i d i s J o - n e m prooemio i n v e n i t u r .

P l a n e ab h a c d i v e r s a m tulit H u i l m a n n u s s e n t e n t i a m , qui in libro de h i s t o r i a c g r a e c a e primordiis conscripto ^l) , q u a t u o r illas tribus J o n i c n s tanquam o r d i n c s c o n s i d e r a t . Quam ejus opinionem etiamsi falsam atque i n v e t e r a t n m , p l u r e s t a m e n , iique doctissimi p r o b a r e viden- tur v i r i , uti S c h o e m a n n u s a l i i q u e , qui n o m i n c

<pv\Zv Castas d e s i g n a r i o p i n n b n n t u r , de quibus uocuratius dicturus sum postca.

§. 2 .

Qmim capite a n t e c e d c n t i de iis d i s s e r u e r i - m u s r e b u s , de quibus pnuci l a n l u m disputnve- r i n t ; nun<; ad id a r g u m e n l u m t r a c t a n d u m acce- d i m u s , de quo v a r i a tulcrunt V i r i docti j u d i c i a . Vnldc c r r a b i t tamen qui totnm rem e x h n u s t a m essc e x i s t i m e t ; nam ncquc i i s , qui primi hoc

1) Aniaiigc der griecliischen Geschichte p. 136.

certamen c o m m o v e r u n t , cooptam a M e u r s i o te- lam p e r l e x e r c c o n a n t e s , oinnia v e t e r u m t e s l i - m o n i a complecti Jicuit; nec ii quos suscepti operis a m o r et i m p r o b a crcdcndi libido a v e r o a b s t r a x i t , aliquid majoris m o m e n t i f e c e r u n t ; nonnulli etiam nihil aliud q u a e r e b a n t , nisi ut lectorem m y s t e r i i s a c symbolis e x c i t a r e n t , om- n i a quotidiuna o s c i t a n t e s . N o v i s s i m c hnnc nia- tcriem W a c h s m u t h i u s V i r l i t t e r a t i s s i m u s , P r o - fcssor L i p s i e n s i s in docto Iibro quem dc A n t i - quitatibus Grnccis composuit * ) , t r a c t a v i t , a quo p l e r i q u e , qui illud n r g u m c n t u m a t t i g e r u n t , laudati sunt. H i s a c c e d n n t : W e l c k e r u s in T r i -

' o g i a A e s c h y l c a ²) ; E r n . I l g e n u s , qni disqui- sitionum de tribuhus Atticis c a r u m q u e p a r t i h u s specimen licrolini e d i d i t ; Carolus denique ct Godofrcdus H e r m a n n i , dc quihus poslca dicam.

D e tribubus Atticis s c r i p t u r u s , duas p o t i s - simum q u a e s t i o n e s s o l v e n d a s v i d e o ; quaruiu a l t e r a in disquisitione, quid vocahulo QvXwv d c -

1) Griecliischc Aliertliumskunilc, aus dcm Ge- sichtspunctc des Staatcs. vol. 1, par. I, p. 22.'t sqq.

2) Aeschylische Xrilogic. p. 294 sqq.

s i g n e t u r , et fuerintnc illae itl, quod nos C a s t a s n o m i n a m u s nec n e ; nltcra v c r o in n o m i n u m , qunc tribubus intlil» c r n n l , c x j t l i c n t i n n c , jtrac- cijmc v e r s n t u r . Q u a c clsi c o g n a t a e a t q u c nffi- n e s e s s c v i d e a n l u r q u n e s t i o n c s , ut non h c n c s e p a r a r i p o s s i n t^r atl rcm iamcn melius exjila- nanrlam v i d e a m u s a n t e o m i i i a , quid dc q u a c - slione priori ccrti s t a t u e r e liceat.

§. 3 .

V o l u e r u n t nimirtim n o n n u l l i , A t h e n i s p r i s - cis t c m p o r i h u s , h o m i n e s , s c c u n d u m d i v e r s a yitae g e n e r n , ita ut ajiud I n d o s vcl A c g y p t i o s , discretos i n v e n i s s e . Quod qui coiitendercnt, e o - rum primi e x s t i t c r u n t I t o c c k h i u s ntquc Iliill- m a n n u s , quoruiu hic opinioneni suam in p r i - mordiis h i s t o r i a e ( i i a e e a c c x p o s u i t , ille in tlis- s e r t a t i o n c quac indici lectionum IJerolinensium a n n i 1812 est adjccla ct in M u s e i C a n t a b r i - gicnsis fasciculo o c t a v o est r c p e i i l a . Cum iis c o n s e n t i u n t C r e u z c r u s in M y t h o l o g i a »), B n t t - m n n n u s in illustri sua de voce cpguTgU c o m -

l) Symbolik und Mythologie. III, 5 5 , edit. 2ae.

27

mentnlione ' ) , Miillerus in Oreliomenieis ^a) , Ca- rolus F r i d e r i c u s I l c r m n n n u s , Profossov nnnc M a r b u r g o n s i s , qui nuper (1831) lihrum oplimum de antiquitntihus g r a e c i s I l c i d e l b c r g n e edidit ' ) , E d u a r d u s denique IMntnerus, p a r i t e r Professor M a r h u r g e n s i s , qni disquisitiones de trihuhus et demis nnno 1 8 2 0 edidit ⁴) . D i s c r c p a n t : T i t t - m a n n u s ' ) , W c i s s i i i s ⁶) , E g g o ⁷) ; melius vero quain ceteri hanc rcm refulavit Godofredus I l e r - m a n n u s in proocmio ad E u i i p i d i s J o n e m a sc editum " j . — M e d i u s inter o m n e s stnt W n c h s - n t u l h i u s , qui elinmsi s e x fere et quns c x c u r - r i t , in hac re perlractnnda consumpserit p a g i - n a s , nihil tamen definite d i x i t , itn ut ejus

1) ln actis Academiae Bproliensis, Atnii lQiG; re- ]>etita est in primo Mythologi tomo.

2) Gcschichten HHlenischer Stammc uud Stiidtc.

volum, I , p. 3°7-

5) Griechische Staatsalterthumer aus dem Gesichts- puncte der Geschichte. p. 177.

4) Beitrage zur Kenntmfs des Auischen Rcchts.

Marburgi 1820.

5 ) Griechisclie Siaatsvcrfassung. p. 567.

6) D e rerum publicarum fornia. p. 90.

7 ) Untcrgang der Naturstaaten. p. 143.

8) p. X X V I l l sq.

*2S

scnlenlinm plnnc i g n o r c s . l i n d e vero sciunl Y i r i i l l i , istud oricntis populorum insfitutum etiam npud J o n e s Afficos ohfinuissc ( Platonis alTerunt tcslimoniuni, qui liaec de antiquissimis Atlienicnsium r e b u s scripsit in Crilia p . 110. c.

yxtt o*i ror Iv r~ii T J ; X"SV T<* f**" ^XXu i-fJSff ruv itoXt- ruv, nsgt rus iyfttovgyius ovru ^a) r>iv ix rtjs yijs rgo-

<P>\v ro ii /u,u%tftov,v'r olviguv Sciuv xur ug%us u(pof>ta$iv, unii %wg!s, •nuvru eis rgotpijv >(t3cy itu.iisvatv rol irgaaiixov- ru 'ixoV fiiov fiiv uvruv avitts oviiv xexrtiftivos, uiruv- rct i i ituvruv xotvu vo/ui£ovrts uvruv, x. r. X. A t p r i -

jnum nnllam video h i c tribuum, sed tantum o r - dinum m e n t i o n e m , et p r a e t e r c a totn r e s d e q u a a g i t u r e s t fabula. Instituit enim P l a t o bellum illo i n dialogo n a r r a r c , quod intcr A t h c n i e n s e s e t incolas Atlnntidis insulae n o v e m millibus a n - n o r u m a n t c Solone.n gestitm e s s e t , e u m q u e i n finem, quac eo t e m p o r e u i r i u s q u e populi i n s t i - t u t a f u e r i n t , exponif. K a s vcro notiones ex, A e g y p t i a c a scientia cum h n u s i s s c , c simili loco in T i i n a e o p . 2 4 . A. a p p n r c t , uhi A e g y p t i u s d e iisdcm institutis Soloncm i t a nlloquitur: Tow

/uiv oit vouovs axontt ixgcs rovs ryit. naXXu yug itugu- itiyfturu TUV Tate nxg vuiv OVTUV, svSxat vvv txvzvqriatiS.

agurov /uiv, TO ruv legiuv yivos, utti ruv H.\\WV %ug!s u(pugiC/uivov' fitra tiV TOVTO, TO TUV Stiftiovgyuv, ort ««$' UVTO sxdarov, u\\a cV ovx iittfA.iyvvfA.tvov tfnfuovgyeT' ro,

rt ruv voftiuv qgc/ rwv StipiVTwv, ro, re ruv ytwgyZv.

^ St} ro ftxxtf*ov yivos tiabt)axi itov rtiie, uno ttuv.

Tuv Tuv yevuv xexu^ia/uivov, oTs ovisv «XXo tt\t]v rot

tieg! rov 7to\ey.ov vtto rov vofiov ttgocirxxSti /ui\ttv. —

-\ihil igilur o x h i s P l a t o n i s locis p r o h a l u r . F u e r u n t vero etiatu inter Antiquos, qui d i - v e r s a vitac g e n e r a trihuuiu noniinibus signitl- cari o p i n a h a n t u r ; de iis P l u t a r c h i adest t e s l i - m o n i u m , qui d e Solonis inslitulis d i s s e r e n s * ) ;

tyc) Tots (flvXus, inquit , tiaiv ot \iyavrts ovx certo ruv \wvos iiwv, aXX' uito rwv ytvuv, ei> «* iirig&ticxv ol iSloi ro itgwTov, wvoftxabxi ro /uiv /uax'/uov 'Orr\l.

rxs, ro cY igyxrixov 'Egyuitis' iveTv oV T « J > ' \oirtuv *Tt.

iiovrus /uit> rovs yeugyois, AiytxogeTs }i rols irti voux~t tiff) itgotZurituts iiurgipovras. E a d e m f e r e , s e d n o n adjectis tribuum nominibtis, S t r a b o ²) dicit r e s ab J o n c g e s t a s n a r r n n s : o $i apZrov piv tis ^ri a . cxgcts cpvkas htTki ro it\ti$os, tirx tis rlacugus filovs'

1 ) Solonis vita c. 23.

2) Strabo VIII. 6. $. 1. (p. 383.)

3()

ravs /uiv yug ytugyovs uirihi$t, roiis ii itiy.iovgyoiis, rovs ii 'itgairaiavs, TtTxgrovs ii TOVS (fvXuxus. Qtli- bus ducti l c s f i b u s , ii r e c c n t i o r u m s c r i p t o r c s , quos j a m anten n o m i n a v i , A t b c n i e n s e s jmtabant in c a s t a s , prisco temiiore, fuissc d e s c r i p t o s ; ct quum o m n e s fere d c H o p l e t i b u s , A r g a d c n s i b u s aiquc A c g i c o r c n s t b u s c o n s e n t i a n t , quos mili- t c s , opificcs atque p a s t o r e s fuissc c c n s e n t ; t u m mngnn e s t inter eos dc Gcleontibus d i s s c n s i o . Q u o r u m B o c c k h i u s ct, qui ei a s s c n t i t u r , C a r o - lus Othofrcdus Mullerns in O r c h o m e n i c i s et in l i h r o , quem de M i n e r v a e Poliadis sacris scrip- sit * ) , Euripideni sunt s e c u t i , qui TtXtovrts e x - h i h c t , quosquc illi agricolas fuisse d i c u n t , qui ad v c t c r c s Atticae incolns jiertincbnnt e t s t i - pcndia nobilibus solverc coacti sunt ri Vxrov rt- Xowris "•). E l i a m W c l c k e r u s h a n c accepit n o - minis formam, sed d c significationc ejus plnnc c o n l r a r i a m tulit s c n t e n t i n m , quippe quos p a t r i -

1) Orchomonos p . 3 0 7 ; M i n e r v a e sacra p. 1 2 . (Gottingae 1820.)

2) Plutarchus in Solonis vita c. 1 3 . cf. Hesych.

V. 'Eiclyoprts.

31

c i o s fuissc c c n s e r e t *), in quorum m a n i b u s tota - v e r s a r c l u r r e i p u b l i c a c a d m i n i s l r a l i o , et nomen illud a v o c a b u l o rtt riXn d c r i v a r c t , quod G r a e - co s e r m o n e m a g i s t r a t u m significet 2) . A l i i , ut H e m s t e r h u s i u s , et qui cjus s e n t c n t i a m proba- r u n t : A Y e s s c I i n g i u s 3) , C r c u z e r u s 4) et nuper S c h o c m a n n n s ' ) , TiXtov.res praefcritnt, quos d i - cun t s p l e n d i d o s , illustres ah o h s o l c t o v e r h o y»- XiTv, quod H c s y c h i u s \u/u.ir.av, olvSiTv e x p l i c a t ⁶) . Q u a s o m n e s o p i n i o n e s , tit hene dijudicare p o s - s i m u s , v i d e a m u s quid certi e scriptorum G r a c - c o r u m operibus de G e l e o n l u m f o r m a e r u e r c l i - c c a t . Q u i sunt i g i l u r qui TfXiovns h a h e n t ?

„ E u r i p i d e s , c u j u s J o n e m p a u c i , iiquc v a l d e c o r -

„ r u p t i c o d i c e s s e r v a r u n t ; P o I I u x cujus libri s c a -

„ t e a n t m c n d i s , tum duo c o d i c c s H e r o d o t i c t j , v u l g a t a apud S t e p h a n u m s c r i p t u r a , quum u t r i -

1) Aeschylische Trilogie p. 298-

2) Copiose de h o c vocabnlo scripsit Wachsmu- thitts in Antiqq. Graecis p. 52/1 sq. (Epiinet. XIV.) 3) Dissertt. Herod. p. 164 ct ad Hcrodot. V. 66.

4) Mythologie III. p. 63.

5 ) D e Comitiis Atheniensium. Gryphiswaldiae '8.10. p. 356 sq.

6 ) Hcsych. Tomo II. p. 8 1 1 . Alber.

32

1) Haec sunt Hermaniii verba. .p. XXIV.

3) Kccueil d' Antiquitcs. tom. I I , tab. 59 sqq.

„ u s q u e s c r i p t o r i s mnjor lihrormn pnrs y c x h i - ,,bcnt * ) . " O m n c s c c t e r i cum nulla Icctionum vnrictnte TeXhvres edttnt. J a m h i s t e s t i b u s s o - lis si r c s a g e r e t u r , non d n b i t a v e r i m qtiin TeXf- o m t v e r a sit l e c t i o ; sed h a b e m u s e t i a m a l i a m o j o r i s m o m e n t i a r g u m e n t a , ad nostrnm o p i - n i o n c m p r o b a n d a m . T r c s nimirum s u p e r s u n t i n s c r i p t i o n c s , quas e t i a m ipse affert B o e c k h i u s , d u a c T e j a e , q u a c <pvkt)v TeXkvru,» m c m o r a n t et a l i a C y z i c c n a , quam c d i d i t C n y l u s a) , in qua quum o m n e s n o m i n c n t u r i l l a e J o n i c a e tribus, c t q n i d e m AtytxogeTs tab. 59, 60, 62, 70, 7 1 ; ' Af- yotieis tab. 61, 6 9 ; "OnXnres tab. 6 1 ; tum TeXhvres

d i s t i n c t i s m i n i m e q u c dubiis l i t t e r i s , ut d i s e r t e testntur C a y l u s , s c r i p t i tabula 60, 69 inVeniuh- tur. Q u a r u m m i h i , ita ut H e r m a n n o a l i i s q u c , t a n t a e s s e v i d c t u r a u c t o r i t a s , ut non d u b i t e m , quin hnec TeXhvruv f o r m a , v e r a et u n i c a sit n o m i n i s s c r i h e n d i r a t i o . C y z i c e n o r u m cnim c i v i t a t e m v c r a et antiqua tribuum suarum n o m i - na, aut i g n o r a s s e , a u t t c m c r e et a r b i t r a r i o mu-

3 3

1) De Comitils. p. 360 sq.

2) Ueber d l e Phylen. p. 45 *1- 3) Ueber PJnatria p. 29.

4) IV. p. 217 sq.

t a s s e , quis e s t , qui c r e d a t ? Q u a e quum v a l e - a n t , in v a n u m r e c i d c n t o m n i a , q u a e de t r i b u - b u s istis a M u e l l e r o , B o e c k h i o aliisqne d i s p u - tata sunt. S e d quod s e m p c r inirabar e t etiam n u n c s a t i s mirari n e q u e o , s u n t e o r u m de tri- buum cum d i v c r s i g A t t i c a e r e g i o n i b u s n e x u o p i n i o n e s ; qua de r e s c r i p s e r u n t : S c h o e r o a n - nus * ) , P l a t n e t u s 2) , B u t t m a n n u s ' ) , praecipue v e r o M u e l l e r u s irt E r s c h i i et G r u b e r i E n c y c l o - p a e d i a ⁴) , D i c u n t illi n i m i r u m A t t i c a m s e c u n - dum tribus fuisse d i v i s a m c t u n u m q u e m q u c P a n d i o n i d a r u m s i n g u l a m tribum hereditate a c c e - p i s s e . Q u o d v e r u m et j a m c a p i t e pribre a m e probatum c s s e , l e c t o r e m s c i r e puto. S e d s i Voce (fii/Xwt C a s t a e s u n t s u b i n t e l l i g e n d a e , p a s t o - r e s , m i l i t e s , s a c e r d o t e s atque opifices s e p a r a t i i n c o l c r e d e h u i s s e n t A t t i c a e r e g i o n e s et P a n d i o - tiis i i l i o r u m , patre m o r t u o , alter s a c e r d o t i b u s , alter m i l i t i b u s e t s i c p o r r o i m p e r a r e . Q u o d n e

3 4

1) Anfange der Griechischcn Geachichte p. 156.

refutntione quidem digmim e s s e , facile quisque perspiciet.

Sed u n i c u s , ut mihi v i d e l u r , lolius e r r o r i s fons est vocabulorum t ri hus et ordinis signifi- catio p c r m u t a t a . 1'utant e n i m , voce <pv\ys non t r i h u m , sed o r d i n e m d e s i g n a r i , quod apud omnes i n d e ah I l u l l m a n n o ^x) i n v e n i e s . Q u a v c r o d e r e , jam s u p r a a m e accuratius Irncfaln, d i s s c r c r e nolim.

Sed h a e c sufficinnt; rcm ita prohatum esse p u t o , ut nulla amplius possit de ea m a n e r c du- b i t a t i o .

§. 4 .

A c c e d o n u n c ad nltcram disputationis p a r - t e m , q u a c in t r i h u u m Atticarum n o m i n t b u s e x - p l i c a n d i s v e r s a t u r . I l n e c v e r o quaestio ut m c - lius s o l v a t u r , leges d e m o n s t r a n d a e mihi v i d e n - t u r , s e c u n d u m q u a s omnia aliorum populorum t r i b u u m n o m i n a formari s o l e a n t ; ex liis enim disquisitionihus, velut e specula, in totam quam e m c n s u r u s sum r c g i o n c m , prospectus patcbit.

§. 5.

D u o tribuum i n v e n i nominum g c n e r a , q n o -

r u m a l t e r a p r o p r i a , ut ita d i c a m , altera su-nt a p p e l l a t i v a . P r i o r i s o r d i n i s triplicis reperiuntur g e n e r i s :

1) X o m i n a i n c e r t a e o r i g i n i s , q u a e etinm o m n i u m sunt a n t i q u i s s i m a et quorum signifioa- tio nunquam i n v e n t a e s s e potest. — T a l i a sunt g e r n i a n a r u m t r i h u u m , quae S a x o n e s , S u e v i , aliique d i c u n t u r ; itcm g e n t i s I b c r i c a e , quac A q u i t a n i , L i g u r c s *) c t c . a p p e l l a n t u r , m u l t o - rumque aliorum populorum n o m i n a .

2) A l i a c tribuum d e n o m i n a t i o n e s sunt a terrae situ atque i n d o l c ductnc. — S i c trcs G a l l o r u m l i r i t a n n i c o r u m tribus, r e g i o n e m s u a m , quae h o d i e S c o t t i a d i c i t u r , in tres d e s c r i p s e - runt p a r t e s : A l b a n i a m , s i v c m o n t a n a m , a g a l - l i c o v o c a b u l o a l , quod altus s i g n i f i c a t , d i c t a m ; MaVntiam v e l potius M a g a V t e , c a m p e s t r e m (re- g i o n d e s p l a i n e s ) et C a l e d o n i a m , s i v e s i l v o s a m a v o c a b u l o C a l y d d o n , s y l v a , appellatam et ipsi i i s d e m i n s i g n i t i erant n o m i n i b u s a) . — P a r i t c r

1) Strabo p. 1 8 9 ; 167. — Steph. Byz. v. Ktyuc-Tm).

2) Haec ex Amedaei Thierry optimo hausi ope- re, quod lingua francica Parisiis 1828 editum,

36

c t i a m i i G a l l i , qui sub U m b r o r u m n o m i n e I t a - l i a m i n v a s e r u n t , n o m i n a s u a a p a r l i b u s s u m s e - r u n t , i n q u a s t o t a m s u b j c c t n m t e r r a m s e c u n -

<dum t r e s e o r u m tribus d i v i s e r u n t , q u a e q u e e r a n t : "OXofiPgoi * ) , quod a v o c a b u l o o l l , s i v c all e s t d u c t u m c t l o c o r u m a l t i o r u m s i v c moti- t i u m i n c o l a s s i g n i f i c a t ; h i , p o s t e r i o r c e t i a m t e m p o r c , m o n t e s s u p r a T u s c o s 2) i n c o l e b a n t e t oppida P i t i n u m , F o r u m S c m p r o n i i a l i a q u c ;

"lo-t>y.pgis *) v e l U m b r i i n f e r i o r e s , p l a n o r u m a d

P a d u m fluvium i n c o l a c * ) , L a l i n i s dicuntur illi I n s u b r e s ; OviXoy.i3goi, V i l - O m b r i d e n i q u c ' ) , v e l U m b r i l i t t o r a l e s , qui n o m e n suum a v o c a b u l o v i l s i v e h i l a c c e p e r u n t , quod G a l l i c o s e r m o n e Iittus s i g n i f i c a t ° ) . H o s U m b r o s e o s fuisse

Histoire d e s Gaulois inscribitur. Tomo I. p.

X X X V .

1) Ptolemaeus I. III. c. I.

2 ) l d e m i b i d e m : oi ilcrlv vitig rovs Tovaxovs.

3) Hanc lectionem Polybius solus exhibet libro II. c. 37. -— Omnes ceteri habent Insubrcs, etiam Ptolemaeus.

4 ) Polyb. 1. 1. Ptolemacus. I, I.

5) Ptolem. ibid.

6) Thierry ibid. p. 13.

3 7

l ) ibid. ad hanc sententiam probandam Plinii habemus testimonium III, 8. Falsum locutn e Cluveri Italia antiqua I. II, c. 4. Plinii 1. III, 14 — 15. exscripsit Thierry,

T h i c r r y p u t a t , qui a n t i q u i s s i m i s t e m p o r i b u s E t r u r i a m i n c o l e b a n t »).

3) T e r t i i d e n i q u e g e n e r i s c a s u n t tribuum n o m i n a , q u a e a ducibus v c l h e r o i b u s d u c t a s u n t , quorumque m u l t a e x e m p l a apud o r i c n t i s p o p u l o s p r a e c i p u e i n v e n i u n t u r . — O m n t b n s c e - teris p r a e t e r i t i s , H c b r a e o s tantum afferam, q u o - r u m 12 t r i b u s , uti c o n s t a t , s e c u n d u m J a c o b i 12 filios n o m i n a n t i sunt.

H a e c sunt n o m i n a tribubus p r o p r i a , q u i - b u s s e m p e r totus utitur p o p n l u s . H i s a l i a e a c - c c d u n t d c n o m i n a t i o n e s , q u a s supra a p p c l l a t i v a s n o m i n a v i : c a s d i c o , q u a e a D e o r u m n o m i n i b u s , q u o r u m i n d i v e r s i s tribubus d i v e r s u s e s t c u l - t u s , h a u s t a e sunr. IHac multis sunt o b n o x i a e v i c i s s i t u d i n i b u s , q u a r c nunquam pro propriis u s u r p a n t u r . — C u j u s r e i quum multa i n v e n i a n - tur c x e m p l a , tum id p r a e s e r t i m attulisse j u v a t ,

38

i ) Gennaiiia. c. 2.

quod e T a c i t i de G e r m a n i a libro *) c o g n o s c i - m u s , qui de trihubus G c r m a n o r u m d i s s c r c n s : , , c e l e b r a n t , i n q u i t , c a r m i n i b u s a n t i q u i s , quod u n u m apud illos m e m o r i a e et a n n a l i u m g c n u s e s t , T h u i s c o n e m deum t e r r a editum et iilium M a n n u m , o r i g i n c m g e n t i s conditoresqtte. M a n n o t r c s filios a s s i g n a n t , e quorum nomjnibus p r o - x i m i O c e a n o I n g a c v o n c s , m c d i i H e r m i o n c s , c c - teri I s t a e v o n e s v o c e n t u r . Q u i d a m , ut in l i c e n - tia v c t u s t a t i s , p l u r e s D c o o r t o s pluresque g e n - tis a p p e l l a t i o n c s , M a r s o s , G a m b r i v i o s , S u e v o s , V a n d a l o s a f f i r m a n t , e a q u c v e r a et a n l i q u a n o - m i n a " . Q u o e x l o c o j a m p r i m o conficitur a s p e c - t u , I n g a c v o n u m , H e r m i o n u m atquc I s t a c v o - n n m nominn, sub q u i b u s , s e c u n d u m M o n i i o p i - n i o n e m , S a x o n c s , F r a n c i atque S u e v i i n t e l l i - g e n d i sunt, a D e o r u m n o m i n i b u s orta e s s e : c u - j u s rei p r a e t c r T a c i t u m , scriptorum m e d i i a e v i

h a h e m u s t c s t i m o n i a , qui H c r m i o n i s s i v e Ir- uiinii (Irmensnule) c u l t u m , usque ad C a r o l i r e g n u m intcr G e r m a n o s p r o p a g a t u m fuisse o s - tcndunt. Q u o d qui c o p i o s i u s s c i r c v o l u n t , v i -

»3

1) Gcscliichtc dcs Hcidcnihiiins im nordlichen Europa. Tom. I I , p. 5, 50.

2) Dcutsche Gescliichte. BcroJini 185-- tomo I, p. 12, 29.

deant Monii de gcniium seprcntrionalium r e l i - gione oi»us ' ) , qui clarc et abunde de bac r e d i s p u t a v i t ; confuse scripsit de eadcm rc P b i l - lipsius ²) , professor iJerolinensis.

Sod non r a r o ctiam accidil, ul nomen p r o - jiiium jiro nppellatiVo usurpetnr, ila ut una ea- rlomquc tribus multis g a u d c a t nominibus, quae tnmen, sicuti a n t c c e d e n l i a , nunqiiani firma cssc possinf. Ifa appellnntur in carminibus epicis antiquis ( \ a t i o n a ! - I l e l d c n s a g c ) a ducum s u o - ruiu noiuinibus G e r m n n o r u m t r i b u s : Ilegelingi, Nielielungi ac W b l f i n g i , c quilms S n x o n c s sub primis, F i a n c i s e c u n d i s , Suevi deniquc sub ter- tiis intclligcndi s n n t . Quod qni non crcdant, vidcnnt velim tnbulns illorum heroum genenlo- g i c n s , quas M o n i u s opcri s u o , j a m supra lau- d a f o , ndjeeit, quibuscuiu cn confcrcnda sunt, quac Guilclmus Grimniius in o p e r c : D i e D c u t -

4 0

s c h e H e l d e n s n g e , i n s c r i p t o >) d i s s e r u i t . V i d e e t i a m q u a e M o n i u s de e a re d i s p u t a v i t " ) .

P a r i e t i a m m o d o e a e s u n t i n t e r p r e t a n d a e a p p e l l a t i o n e s , quibus S u e o n e s , N o r w e g i atque D a n i in s u i s c a r m i n i b u s d e s i g n a n t u r , quaeque s u n t : I n g l i n g i , S c j o e l d i n g i ac S a e m i n g i , e t a b O t h i n i filiis dicuntur ortae,

Q u a e q u u m i t a s i n t f a c i l e c o l l i g i t u r : 1 ) Q u a m q u e populi tribum u n u m tantum h a b c r e n o m e n p r o p r i u m , quod i m m u t a b i l e e s t e t v e l ab o r i g i n e , v e l a t e r r a e s i t u , yel d e n i q u e a d u c i b u s d e p r o m a t u r .

2) P o s s u n t i l l a e e t i a m a l i a s h a b e r e a p p e l - l a t i o n e s , quae v e r o nunquaro firmae et s t a b i l e s , s e d v a i i i s o b n o x i a e sunt v i c i s s i t u d i n i b u s e t p u n q u a m s e n s u p o l i t i c o , u t ita d i c a m , u s n r - pantur.

§. 6.

H a e c p r a e m i t t e n d a f u e r u n t , u t reliqua m e - Hus i n t e l l i g e r e n t u r . O m n i u m a u c t o r u m , qui tribuum A t t i c a r u m m e m i n e r i n t , a n t i q u i s s i m u s

1) Gottingae anno 1829 e d i t o , p. 66 sq. et 542, 2) Ibidem Tomo I , p. 228 «qq-

41

1) Heroa. V , 66.

2) Steph. x. Alytxogtus.

3) P o l l u x 1. VIII, 109.

4) Jon v . 1569—1581-

e s t H c r o d o t u s , ' qui dc CHsthene AthehJettsi fta s c r i h i t ' ) : /utrct rtrgufpvXovs ictrots 'Abnvcttovt ii-

xu<Pvkovs licoiycte, r~v "lavot ituiivtY TtXiovrot ny} Aiyt.

xigeits *cff 'Agyociita xg) "OttXtiros c\nuXX*ictt fctt Itra.

YVftlus iicvgur, nugii AYuvrot e t c. I d e m S t e p h a n a »

B y z n h t i u s * ) , atque P o H u x *) testanfur. H a e c e r a t d o m e s t i c a f a n m , populoque j u c n n d i s s i m a , q u a t u o r tribns ab J o n i s filiis n o m i n a t a s f u i s s c , quem ipsum ah A p o l l i n e n a t u m A t h e n i e n s e s nffirmabant et i l a r e g n n m s u u m D f i s gratuim e s s e opinabnntur. Q n a m f a m a m in poetaruriv c a r m i n i b u s , qui populi g r a t i a m adulamto- a u c u - pnri s e m p c r conati s u n t , omnibns artis c o l o r i - bus e x o r n a t a m i n v e n i m u s . S i c c e c i n i t E u r i p i - d e s i n t r a g o e d i a , q u a e J o n d i c i t i i f , hujus V i r i d i v i n a m o r i g i n e m , v a t i c i n i a , D c o r t i m q u e e r g a A t h e n i e n s c s b e n c v o l c n t i a m . Q u o in d r a m a t c a populo m a g n i s cum l a u d i b u s a c c e p t o , M i n e r - v a m itn fecit J o n u m fata p r a e d i c c r e •*):

4 2

* 'AXX.' ws ittgutvw itguyyu ygj x^Vfyovs §et$,

'E(P* oTs i£iv£t.3' ugyotr, tleuxovaurav.

Aufiouau rovcft rtuiSlt Kexgorttuv x^ovu X w f f i , Kgiovax, xiis Sgtvovs TVgUVVlXOVS

"ligvaoV ix yotg rwv 'E^ix^ius ytyws Aixxtos ugx^eiV V *fWt oit x$ovos.

"Earut r «V 'EXkub tuxkttis' ot rovdt yug Ylutits ytvoytvat riaauges gi&s ytus, 'Ertwvvyot ytjs Kurttfpvkiav x^°"^s

Auwv eaovrui, axorteXov o" vuiova' tyov, Tekiwv yiv earut rtgwras' Itru ievrtgov

"Otxknrts 'hgyiaits r iyt)s r uti xiyiSos

"Eytpvkov "iova* Atytxofiis.

C u m igitur e p o e t a r u m c a r m i n i b u s , t u m e s c r i p t o r u m solutae o r a t i o n i s , l l i s l o r i c o r u m a t q u e G r a m m a t i c o r u m o p e r i b u s , c o n s t a n t e r colligatur, h a e c a n l i q u a r u m t r i b u u m fuissc n o m i n a : TeXt-

ovres, "Ortkr/res, 'Agyuitis ct Aiyixogtts, guas J o n i c a s fuisse t r i b u s i i s , q u a e a t l u l i m u s , et mullis aliis veterum p r o b a t u r t c s t i m o n i i s . Q u o d v c r o ad Pelasgicas tribus a t t i n c t , dc quihus multi s o m - n i a r u n l s c r i p t o r e s r c c e n t i o r c s et a n t i q u i , nihil de iis certi statui p o t c s t ; omnia enim c a , q u a c

4 3

I) Ouomas. VIII. 109.

dc iis m c m o r i a c (radita s u n t , ad J o n i c a s p e r - t i n c r e ct e r r o r c tantuin a serioris aetatis s c r i - ptoribus P e l a s g i s adscripta esse censeo. L o - cus h a c in r c classicus in Pollucis invenitur O n o m a s l i c o • ) , cujus verba i t a se h a b e n t : Al

<PvKui rius /uiv ini Kixooicos, 7/axv riaaugn' Ktxgoitit, kiroxOfav, 'Axrxiu, TlxgxKtu. ixi ii Kguvxov /utruvO' tiuaSitauv Kgxvxis, 'ArSls, Mtaiyxtx, Atxxgis. im ii

*Egix$oviov Aias, 'ASt/vxts, Tloattiuvixs, 'U<putarius. olno

$i ruv "luvos izxiiuv ijti 'Egtx^ius' TtKiovrts, ^OttKv- rts, Aiytxoptis, 'hgyiittt. I l i c q u a t u o r conspicuun- tur nominuni g e n e r a : primum qxiae t e r r a e d e s - criptioncm s p e c l a n t , u t suh Cecropc 'Axrxiec, Tlxgx\tx ct suh C r a n a o Mtaiyutu atque Aixxgis;

tum quae. ad D e o r u m cultuin p c r t i n e n t , u t n o - m i n a tribunm quac E r i c h t h o n i o a s s i g n a n t u r ; deinde a r e g u m n o m i n i h u s h a u s t a , quae s u n t

Ktxgonit, ACro'^x5uv, Kguvxh et 'ArSk, ca denique quae J o n i s filiis fama adscribit. Sed hic j u r e offendas in t a m m i r a d e n o m i n a n d i r a t i o n e . Quid e n i m ? E o d e m n c t e m p o r c duas p a r t e s P a - raliam et Actaeaiu a s e d i b u s , rcliquas autem

41

A u t o c h t h o u c m ct C c c r o p i d c m nb o r i g i n e a u t d u c e ; e o d e m q u c m o d o p o s t e a D i a c r i a m et M c - s o g a c a n i a s c d i d u s , C r a n n i d e m et A t t h i d e m a r c g e r e g i s q u e filia nominatns e s s c ? Ita u t s a t i s m i r a r i n e q u e a s , quum in c o n t r a r i u m m u t a t a n o m i n a n d i r a t i o n e , e o s , qui a n t e ab o r i g i n e a u t d u c i b u s d e n o m i n a t i e s s e n t , p o s t , aliolitis priorihus n o m i n i h u s , a s o l o quod i n c o l e b a n t ; qui nutem a n t e a s e d i b u s , p o s t e a a r c g u m n o - m i n i b u s a p p e l l a t o s fuissc i n v e n k i s . Q u a r e s c - dulo p c r p e n s a , e x i t u m e x h o c l a b y r i n t h o i n v e - nire frustra nitenti m i h i ; v c n i t subito in m e n - t e m , totam c o n f u s i o n c n e x e r r o r e e s s c o r t a m . E t q u i d e m nunc p e r s u a s u m h a b e o , quod a n t e a tantnm s u s p i c a b a r , P o l l u c e m i p s u m , v e l a l i u m G r a i n m a t i c u m , e quo illc t r a n s c r i p s i t , l o c u m i n s c i t e c o r r u p i s s e ; qui si i l a l e g c r e t u r : hl Qv

\ot! rias /uiv iiti Kixgottos t/auv riccugts' Kexgovtis, Ai/«

rix&wv, Kguvxit, 'hrSis. itti ii Kgxvuov /u.trwvo/u.ia$t)- actv' 'httrxlx, YlugxXiu, Meaiyxiu, Atuxgis. itri Si 'Egt- xSovlov' t\txs, 'h^tjvxis, IloaeiSwvixf, 'Htputartus. cttto St rwv "lavos ttxtSwv i«i 'Egtx,5ews' TtXeovrts, "QtiXtivts, Aiyixogeis, 'Agyxiets, opthuuiu d a r c t s c n s u m . H a -

45

i ) 346 aq.

bebimus enim tunc nomina ct g e o g r a p h i c a et religioncm spcctnntia. ,

Sed quod ad ca attinct nomina, quae t r i b u - bus a Cccropc institutis t r i b u u n t u r , de iis nihil certi s t a t u e r e iicct: in Pollucis cnim t a n t u m re»

p e r i u n t u r l i b r o ; verisimilior tnmen ca mihi v i - detur s e n t c n t i a , quam S c h o c n t a n n u s in optimo suo de A t h c n i e n s i u m comitiis libro tulit *), qui d e h i s tribuhus d i s s c r e n s ; „ e a puto, inquit, non

„ v e t e r c aliqua r c r u m illis temporibus g e s t a r u m

„ f a m a n i t i , scd eorum acnmini d e b e r i , qui p o -

„ s t e a pocfartim fahulas pro suo capfu ant p r a o - , j u d i c a t i s opinionibus t r a c t a h a n t ct ititerprcta-

„ b a n t u r . M a g n a enim olim e r a t fnhularum At- ,,ticarum m u l t i t u d o , populi o r i g i n e m , reipuhli-

„ c a e p r i m o r d i a , a r t i u m lcgumqtie i n v e n t i o n c m

„ c e l e b r a n t i u m . I l a e c igitur vcrisimilior videtur

„ s e n t e n t i a , totam h a n c de istis t r i b u b u s n a r r a -

„ t i o n e m ab aliquo e o r u m scriptorum profecfam

„ e s s e , qui c poeticis fabulis populi Attici a n -

„ t i q u i t a t c s c o n t c x u e r u n t , quosum haud pauci

„ p a s s i m a Gramntaticis p r a c c i p u e , l a u d a r i s o -

4(,

l ) Vicle Heynium ad Apollod. p. 319 (obss.).

„ l e n t Horuni igitur scriptorum aliquis, cum

„ e a s , quae ad ( l i s t h c n c m usque p c r m n n s e -

„ s e r u n t , (rihus non a n t c J o n c m ihstitulas essc

„ s c i r e t , q u a c r c n s , quacnatu ante illud ( e m p u s

„populi divisio f u i s s e t , cuiu passim in cnriui-

„ n i h u s , quac dc Cecrope C r a n a o q u c n g c r e n t ,

„ A u t o c h t h o n e s , Cccropidas, C r a n a o s , A c l a e o s ,

„ i t e m q u e M c s o g a c a m , Parnlinm, J V a c r i a m , At-

„ t h i d e m nominnri v i d e r e t , in hnc noininum di-

„ v e r s i t a t c , eam , qtiain q u a c r e b a t , populi divi-

„ v i s i o n e m tribuumquc descriptionem sibi d e -

„ p r e h e n d e r e visus e s t . "

Aliter est de iis tribuuin nominihus statu- e n d u m , qune a C r a n a o nlquc E r i c h t h o n i o in- Venta esse dicuntur. X a m quum priorum de- n o m i n a t i o n c s plano ficfae, hac in populi usit fuissc niilii vidoanlur. Q u a m od roiit id Iecto- r e m in m c m o r i a m sibi r e v o c a r c v e l i m , quod supra de tribuum n o m i n i h u s in g c n c r c et p r a e - cipuc quod de Germanicis disputavi. P a r i t e r enim alque Gcrmnni h a h e b a n t , ut mihi videtur, ctiam A t h e n i e n s i u m tribus plura n o m i n a u n o