KemfdSSi 1 nu T ,Sibrolut3:ea * adcertUi " aliqucm
X. ingua latina
Ur-rf' pj+l * I4r7.
rietarcaccopia:quaeomnia cfficercntut libcntcrfal0
quercnturhotnines,8£ aptiffimepoflentexplicare»
icnrirent: mulrumi^pcreamaccreicerct iudicil.Ty uidefur mihi Latina Jmgua cx fis cerrc.quas hoies v'u pant.quarqfenobisfuntcognita. Namilla perfe&itf"1^ cffetomnium, qtiorum uerba rerumnaturasexplafl3
.-quaTem credibile el^fuiflerllam.qua Adam f,r,£\.
rent
A-/
?
1/5 rcrutn nomina fmpofuit.biccnim ucrac funt rcr"
appdlatiocs.dc quibus in facro carmine Icgitur: quii1
mcrat multitudinem ftellaruni^Qi omnibus illis na uocat,tnagnusdomfnus,e£ magna uirtuseius,fy picntiaceiusnoneftfinis.Adhanc fcntenriam per'**1 Cratylus Flatonis, qucm Ariftotdes tamen alion11 ditorquetmlibrodeinrerpretaticnc: &hoc deniufn ff
uentumPythagorasprxttrcxtera eximi^ admir^LJ Sed adLatmam Imguam reucrtamur.ca quotiiania1*^
fa eft iam per complurcs nationes hominum.tum aft , pcni otnnes illius funt Iitcris tnandatac^ft ctiam copL ia,quia cxcuIta,Si aufta imilris fcr iptorum ingen|1s»^
S5infiiperfuaui,tumgrauitatiscuiufdamn6 ferW* j sgreftis.utiti alils nonmillis/edfortis & prudentis"
in ciuitate benc mftitura nari ac cducari.nefas cffe^P ^ coli ram.SC confe ruari.Quae fi amitrerefur,8C jn-fufio fcqucretur difcrplinarum omniutn,8£ tnag"1' u(fl tcr hominesdiiTidium attfc aucrfiopropter Iingu3f w
^noranttam.Quoniam quidcm utD. Auguftiou^^
quit.malletquifque cum canefuo uerfari, quii11' ^ JiomincfgnotiPlmgiiac. Addil^tandam ctiarn piffa μ uriliifinium eft homines mutuo intdligcre. Vrina^af„;
gareni & noscommune aliquam habemiius fperarera futurum brcui,ut multi fcfcilloruin^
w TR.ADENDIS DISCIP. L/B. ΙΙΓ. rtt 44>r. [^•pcrcnt.Hsceadtmfuitcaura.curDominus Apoftd _ orr|
jjsfiiisdonu Iinguarumcontulcrit: fidescnimutdicit
p*«Ius, pcraudi ru m.cui Imgua infcruir. Quoci rca uehe -cuperem ut in plcrifq; noftris ciuitatibus gymna ^ 5a 'nftituercntur IingUarum, no folum illarumtnum,
^ ArabicaE,fedcarum ctiam , quae cltcnt Agarcnispo·*
PuHsuernaculae.quasaddifcerent non otiofi nomincs,
^gloriam indecaptandam SCplaufum, fcdardcntilu^
^'Selopictatis, paratiuitain proChrifi:oirtipenderc; <
„ e|s inftrufti Chriftum >Hisgcntibus annuntiarcnt,ii . pauciiTnna ac nihil pcntdc illb audiucrunt. Expc S .^pistcrea Ifnguam cfle aliquam doftorum facra,qua *
is^rcanaeconfignentur,quas i quibufuis hon coucnit J^ffftari.acpolluir&haudfcioan conduceret fccre^
ji.0rcni cffe hanc ab illa communi. Quan'4 in communi
"a reCeiTus funr quida per mctaphoras.allufionesjini*
Einata & emimodi confirmationcs diccdi impcritis aut . .a'dishotninibusirtaccciTj. Qyibusdccaufis 8c rarioni*·
;4s addifcendus eft Latinus fcrmo & quidem exafte,ne 1 J-0rrumpatur.Nani corruptus continuo definet unus cf-'
"e finguise regiones babcbfit fuum: quo fict ut homines
Cc niutuo rntelliganr.nequc artes illas.qux Latino fer -conrinentur: quod contigiffc ipfi uidiirtus· Huic
h"gua:dabitopcram piier, dumaliis pcrcipicndisrc·' difciplinis non eft per infirmitaterti ingenii fans
r;^eus:neiupcabannorcptiinoad quintumdeciniunir^ ^ Jy.dpraeccptorex cuiufqucingcnio, 8C iTibiis
w(uus ftatuct.Si quis Latinac lihguacGrxcair» adiunxci, V·1 > «x ambabus inulta rdiquarum artiuin fernina accii 1 d Iinguis ilTisad niillaih artium rudis pror-i, j^111tiouus ueniat:quippe ab ils autoribus termoncm ruiJr'ct,'ft quibus non fola crunr ucrba.fcd nec eiic pof-t t:Tiii]taenimincir«rexa1l1sdirciplinis confperlaeft
eadem opcra GratcamLarinamot Iinguam tiifr°fcet- Addcquod Gisca eft erudita admodu,»Cjctf MKF*= & qucmadmodu LatinaTmgua aTiaTpiSteft cc ώ '"ftrucrc.aciuuare,ficGrjca rumLatma ipfami i55Iias«Iwoq} augct,»: adornat:cft'q>pcrftftionilati' j
Ι88 ΤΟ Α Ν. LVDOVICI VIVIS DS .
? Hifpanae: necuilusabfolut^fuitLatini fermonisp^ ^ ) tus, nififii Graecoimbutus.-ex fermone enimGraecoI'^'
\ tinus.ex Larino Iralus.Hifpanus.Galius manarflt.-qu1' bus olnn narioibus Latina Iinguaerat uernacula. Uy
i
qucufu deprehendimus Latinam linguam farcundio rem ac facundiorcm ex Cracca fieri»ex Latina rcliqua* Europx.fed potifftmum trcs iltes, quas modo fioiui"1 ui: quas maximc expediretLatino fermoni afluefccre»tum uteum ipfum 8C per cum artes oinncsprobeinre'/ Irgerent, tumut ferinonem fuumpatrium ex illo aqua copiofiuscx fonfcderiuatapuriorematqueop1?' lentiomn rcdderent. Quidquod multa funt Grsecisl1' teris mcmoriae mandata in hiftoria, naturarerunl.fI1', H , nbus priuatis8C pubricij,medirina,pietate,quf deip^
linaua /foncibus * feciiiih Jiauriumur & puritis. Si quispr0'
1 g ' (ptcr uetus teftamentum Hebrf am uelit curn his cotii^ "
g«rre,nihilimpedio,hi$ lcgibus. Sifatisputatforr refl1' poris ad omnia, fi fc incorruptccam accepturumco·1"
dir.-mm audio mulra eiT^ i ludaeis in fuis codicibus 4«' prauata, partnn confulto^Chrifti odio.-partiin iticrti.3» dum totics mutant fedes, necuacat iufram opcram,j1
Jiteris ponere.Cerrc fi duosHebrfos dc eodem locof0' fulas.rar^confentient. EtLatinani IinguamexaftcU' lim pernofci.hoc cnim ad conuiftum 8C ad artes expcdit.InGrseca magni fnntlabyrinthi, SC uaftitf"*
receflus, noti foluni in dialeftis uarfc, fedin unaqui'
PialelH. -que illarum. Attica 8i atticse proxima communi5 tn*' jiime funt neceflariae.propterea quod 8C funt facund'".
mseatque «xcultiffimae, 8t quicquidGraecihabcntl^' ac cognofci d/gnum iftis dialeftiscft confignatum.\r ^ liquis utunturaufores canninum, quos non tantie!' intelJigi.pracfcrtiin quum nonindialeftismodo,^
appellandis rebus 8i colorc loqucndi iantfl fitintero1: tionc numens folutam & aftriftam dtfcrimmis.ur ti·0 · uidtatur cfle eadem lingua: nec i mmerito Α ηίοπί"5 ceronianuspoetasaitnon aufumfeartingcre taqfai
;
aliena locutos Itngua: tainetfiex poeti$quo<$ οpf*nV' fif quos opcraEprecium fit legerc Attici funr Eurip/^/
5ophoclcs4AriAophanes,dCquo(i Mcnadrieftieli^-i
— SW
j. TRADENDIS DISCIP. LIB. III. It9
^tstamen ingenioac memoria (ttprxditus, adiututj
tat«ac otio.iniirudus diligcntia acftudio, huicnihil /
«Um negarumnmd hunc tam fcliciter paratum ad ca^ f
^ndujn linguarum 81 arttum omnium laborem im-f P«ti4io exhorcor.Si ad litcras aliquis uel ferior uencrit, , occupatior.uel ingenio aut memoria defcilus, huic*
.at»n4sfcrmofuffecerit.NihileftenimoftentationidiL i«
ti li;,£ll,*P''2ecIJ'OS uirtutis fruilustapquam pcftilenZ 5iFlamCOrriipit,fed ufusac neceiftrati.Necniihiexe- /
^jnqmsjdduxerit M.Catonis Cenfortf, qu? adGrsew iliterasnatuiam grandem ueniirctradunt.utiqnion l . ^leincnta 8t primi cxordia fcrmonii, fed ad lcftio" I
lo"1 ^utormn.dcclarant hoc ea,quibus Cicero facitillil I . ^ntem in dialogo dc fenedute.Nara quum cx pffci/
,s Gracciae fcriptoribus fententias quafdi defumpta*
]·-^iiret.quae mtelligerc non poterat, nifi fermonisil·
qui'>enc gnarus.fubiungit: Gracc ftudco, ut hisutar,
^'ousuideris menunc uti. Infermonc qui orctotius jjopuli teritur.nihilncccffum eft artemaut rtgulas for qu ,e* populo ipfopromptiusacmcliusdifcctur: qui J Jm fimt nonnulla a doftioribus cx analogia obfer'
a»utin Po.Ro.ctiam tum quiun illi reruin domino ArJGrim
^^hicLarinusiJuIgariseiietacpatrius.Sedin quo' matic»*
U,jaI'o afcititioquiiarn nullius cftgentiSjOinninofor qu. * funtopus nefallaris, neu loquaris uitiofc · Nam i,j ^Γ|ηο Jn hoc fir paratus a narura.utintdligare, 8C
dj'""^intelligas.grammatica hoc prxftabit.ut ea dc<-tu * ^ia.per qjx efftcidc<-tuf.ut nec te alii intclligat, ncc tTok s* Qii'cn,m Pr°bi loquuntur Latinc aut Graece, iil.bei"ter feinfclligutit, cotri autetn qui perperam:
^^niTatisHirpanui barbarus eftbarbanffantiGcr uicilTiimilli.Arsgranimaficaexnotionb*, ^ I>ij •'* °«,tradcnda. Principio oftcndenda uocalifl fim |
n.*s,Tmncompolitioconfonantiuin,qU3Ecx uocali bjf1 quodaminconditoacimperfefto,
hincfylla-*Ppeli coruefacitnduseft puc^expcdit^, ac fuaujtjf H)j|0 Kc litcras.attS eas ioniungcreTTaniruiitcr cx i'
·* monlirabis, quae di ca ntur noTa
priaiCoiajfubftantixJadiacentis;hinc ucrba,part)ci X fia»
Ιίβ ί Ο λ Ν . L V D O V l C I V l V i S Di£ . ι
jpia.pronomina. Hisaddcturcofufr aliquaaduerbiOf
fatio.itidcm aliarum parrium orationis ex
tiifaus ut prius. Hic infle&at nomina,poft uerbum «p deihdcaliaurrba.Tum incipiet fubftanrfuum, 8C
ftiuurri compingere.nomcn 8ί uerbiim. Succedc/ifJ"^
χίόηϋιη rcgulsc.poftca gencrij, inde coniugationo "
borum.His ommbus ritepcrceptis.dabiturciinniaj' j libelluialiquis JLatinus folutz orationil.iycunduv lis,fermonis terfi.condifcet initio iiiiusordinarc u?c ' •
utuocatiuus iitprimus.tum nominatiu*, hjhc ucwa , I
ίί alia.qui ordo nominatur ι eft cnim is maxiiii«'ia.tiji ral«» flCfimplex, qui'<$prxftat, utconfufeacp*r,I,fta,
«nuntiata, facilius pofftntcapi ad cum ordinf rcd*yi' quodetii minuspuerilitergmagiftriludorQ friuir1"' faciunttfi Donatus.Sertiius.&aiij Grxcorfi acbittn(, rfi expofitorcs. Poft hjc quafi deliniamera i capirt1
fuidanda exaftius omnia&accurarius: in quo"1 jj artijfxprciTir ThcodorusGaxa Ariftotelicam qu3"^
praccipiendi rarionem fecutuj.Itaq» plcnius de
rionis partibusdicetur;hinc exponctur fyntaxis·^'r>
gei Latinus aliquiiauror paulo difficiiior, SC iol**·1 j , quiIinguam uberiorcpofTitatc# cxcultiorc reddtf' in fingulis inodo ucrbis.fcd in coniunftone 8i cofflrj,
iione.poftrcmafuccedcttraftafiodc profodia, iungerurenarratio poctxaiicuius. Cognition«*
artis do&am uolo cffc rnagis quam anxiam H m · fiocet enim ut rcgulas negligerc, ita illis nimiun» χΥύ tere.atqj aflfigfitanictfi tolcrabilius cft tnaliiin niflj1'.j, Iigcnriat.StudiumGi accitatis QuintiUanusiubc^ u/ ι tiis literts prxponi: Sed in puerii.quorum (crtno ^\Q, | ralis eflerLatinus. Atquandofc iam nobii paratf' ^ ί ftrina.ccontrarfo tfc agendum, ut cum Cr*ctfarl jari ' dimcntis exaftior Latinz lingux difciplina Pr0 ^-jaf ! utΠquisatrentiui infpieiat.fimilcs prorAimcornF effc meam & Qutmiliani inftiruendi rationcs.Nii*L·;
tis olim, qttum primum ad fcholam ucnjrenr,111 «(γ ! rantiaminftrm6eLatinodonjicognita.Pofth*c» f( uiorci Latinae liiigux autorcs, annctatii tropri/ti*
fchcmatit (xponiotur, fitmaiora iatnpucri
. FFT-ADENDLS DLI CIP. LIB. III. <·*
wqucndo at<$ fcribendo obeant. Quibusincipiataperi l
" Pniiologia.id eft cognitio aliqua rerum: nempc tepo >j
"^ilocorum.hiftoriar.fabulx.prouerbiorufn, fentcti'· fi
lrum,apophthfgmarmn,rcidoinefticf,rci rufticac.-gu /
Us c tiam quidam riuilis ac publicae, qux omnii maxi' 1 j ^'.HorGingeniis lucem infcrent. Latinauoliupriiis >
r^bibi^tniagishxreant.quorum magisindigemus:8C fshUsac fcrniouniuerfuSjpIane Latxnus fit.nongr^cif*
j·- '^yod fi hoc delingua Grseca dico Latinacrantope Λ· Ulcipa,iind uerius matrc, apparct profefto.quid CXM
« fiuelim de Hebrata,quac horrore illo foni, tu phra
0ta tam diifona eft: ab harum utracg. Circa hxc quat l^fnatki munus elTedixidiltgeniiamuelim adhibc
^pefidia enim a rtes omnes perdidit.-dum modo ne ftu*
jjjJ111 fitimmodicum tutingeniamigisobruat, melius
t !"s febus SC cum maiorc fruftu uacaturaquod uidco
^^FabioQuintilianoprobari. Sed habcaturin ftu' Ord·
0 de leftiisiUt prima cura fit circa ucrborum fignifica·' fttldif·
au^&I°qucndi formulas.proxima circa intclligentii
0rum non tam in rebus, quamin fcnrentia difti: ut
"«cfcat puer illorum ftnfa eruerc.quae obfcurc dicun^
Cafacpcrplexc;in quocxacuituriudicium. Tcrtia cif"
(f.eritentias fumptas deuita.qui >*«/u«dicuntur Gr*
„ ·1ι}πι difta prxclara, 8C proucrbia: quarta circa hi'
f. !!las»poftrema 8i leuilTima circa fabulas. Ludilite^ Vitjagrl<·
fQi j· ^agifter ab ils uirils crit alienus, quae adferrc fecu maticorfi»
in |ltjrt.'sgrammatic3e logum exercitium. Nam quod intet- puerosdcfidentad incptia$ 8CpucriIitat«
c°itagi° pertrahuntur,grauitatcni ac moderatio tur 0^ne,n amittunt. Et dum in uitia pucrorum cogG fCe 'l!Uniadumcre)qusEfunfinnumera18C fubinde rena
*Ur 'nec ea ftomachus uirilis poteft c6coqucre,cogS
*JetrP r°Pe faf u'rc»atf& f fff rari: ίί in illud ceu pjftrinum itjjii c°mnmni icn/umulrit minuuntur.undc magna Sfch •ru,n Ulta & confuetudincexiflit difFicultas inorS fCn Incofnmoditas. Fcftiuc qui dixit miraridum n°n ef
an"naticosHs crtemoribiis. quos i primo ftatim
}er' trahant, jWKrrji ««rJltfuc. lam ut ncmo in
4 ^ontradicit praceptori.induunt fupcrcilium at*
X « 1«
ilf
ΐ, t Γ ? •qiri-nqiiam:itaque m fententia pertinaciffime Pcr'e0 , rant.nequiddecedatautorirati, ficcflerint: nam c°r ^ na.quxfere conftatex pueris.nonprobonacatifa Ρ ( nuntiat, fed pro inuifto. Quid quod fe magnos fper3(/
forelaceflendo, atque mordendo ornne hominuiui! -nus.-uiddicec agitur respuerorum iudicio, aut ceff£
torum puenliam.quibus fatisfaccrc magifter Ubot lir rctineat jfrequentiam.-at qut puerili funt i n g c n i o *
rifophfftam malediftis obrutuin deridcnt, Sf ct,nuj mnunt,8i infequuntur ut canem fugientcm reliqu,j^, fi ea in illum cadant conuiria, in quemcuneB effund«
tur.Ad haccex regno illo 8C fscuina pucrili mina*
& terricula.Si malediftafcurrilia incolloquia &
pta transftrunt.ncbulo.rcncbrio, fcelerofus, crror* ftcelucndus.monftruin maioribiishoftns expia·1"111y cerebrum in Anticyram mittcnduni:qm tanti 8C troccs rumultus de fyllabula prauc fcripta excitafl1 ' aut de hiftonolaautfabcllanonufqucquaquena1'r , exafte.ut non iinmerito Aufonius dicat fielicem gr? ui
tnaticum necelfeulhun , necunquamfuifle. Α ommbusmagno 8C accurato ftudto prudens tnag" -c abftinebir.afTuefcetcomitati.atcj hurnanitati: intcre colloquils 8£ congreifibus hominum moderate acc°
mode:6iquantumpoterirapedoreillo fcfe uendt<3 . nondifceflu corporis.fed morum cultura diligefl*1 .jif
ftabit feincorruptum & fanftum. affabilem dif^P" r1>
ut^atfcm.nodifToIutuiTiutfodalein^Eruditio c'uSinl0'
~5mpla7accurata,diliger!j(pura in i1s,quse diximui,'n jj do eodcm ordine.ut primas partes obtincant Uocabula, fccundasintelligcntiaautorum, &
ceps.-memoria uerborum ac rerum fcrcunda SC **• ^ quamuegetabitcura,8C afliduitatc e d i f c c n d i - j n ' brcuitcmporeinanimos audientium eruditione^i(1, ftillatpraeceptor, quiin illauaftitare fcriptorvffl ^ quam domi fusc uerfafur, no ut pcrcgrinus fingw ^
gnolabore Tcrutans, quo aliquiduniiinucniat»Lpa dominus.qutqnoquidquclocoilt repofitum t*0
f atum'9; & ad manum habcf.quum res pofcit; ^u^uHi
T R A D E N D I S D I S C I P . L I B . I I I . m j
^mfacultareilhcmnius Palscmon princepsgram'
^'corum eft habitus.ii uehcmentifTjnie aerati iuae pla jJ!t.quumalioqui muins eifet flagitils intolcrabilis.
• tani nefas cfleducetaliquid jgnorarein fabulis ac ignorari quodnonmodoinrcrmnnaturampcccatumno ajjqmdnc
•[ednec inartcm.cuius generis funt, quaenam fue fjisnodu' ρΓ Acneiniatcr ucraiquae AnchifaE nutrixi quaeram Cir giam*
4 "?e.'°pe, exquaMercuriusPaTiciii procrcauitfquod maticus, r c"*IIiintcr puellasnomei8C alia quibus TybciusC«
^Sfainmaticos cxercereerat folitus: dcqyibus otio'
^ille Dydimus in immenfo illouoluminuin fucum
^Cei"iiodifputauir. Imo ueroficutinciuitateautdomo
^ et,cconftituta flagitium admittit inagiflratusuel pa' _CrfamiIi5SjqUi locum malo SC inutili homini rclinquif, poffet occuparc bomis.Sic de!j<fcum eft.fiiningc y'9 ineptiis itlis locus tribuatur, in quo rcponi poffent
Ilaprofuturaj maleagifurcum litcris, 8i pcracerba
"l|x ftudiofo Iabori figitur.fi hacc quoque ex eruditio'
"|e®flccxiftimentur:profeftomiferi funt grammatici, JUl cxquirunt.Vrbanc Virgilius, qui quum rogare
Ur>quid fibi ucllentilla ex terta zgtoga:
^i^quibus in rcrris 8i cris mitii magnus ApoIIo,
Treispateatcccli fpaciumnonampliusulnas, Vernacu*
^ccinfccolocigrammaticisdcfixinVrcfpondit.Vcr'' jam jjn,
ac"Iampueroruml!nguanicxaftecognofct,t, guam pue
™.Jwus per hanc 8t faciiiuseruditas illas tradat • Quod rorumCO j I,nplingua patria aptis8i proprHsadeamff dequa gnofCet#
^uitur^tatur uerbis, fallet fubindc pucros: ist^ er' Of adultos iam gigrandes pcrtinacitcr comitabitur.
xH|dquod puerf nec fuam iprorum linguamfatis in'·
•^"gunt, nifiexpIicatiJTimc Hngula dicantur. Tcneat
^e^oriamomtiem uctuftatis lingtisc patriat, & cogni'
0ilem non uerborum modo rccentium,ftd prifcorum y que.&quiiam cxoleucrunt: uciut pracfeftus lUldatn scrarii linguatfux.namniita fiat,quumunaquf
Iingua mutationcs crebras recipiat.libri antc ccntft fa n°S kr*P" non intcllfgerctur i pofteris. Qea decau duodccimtabuIisM. CiccroncmA magno*
Is c0Ailtosfugt£baf:inuIr»ctianiquotidic
m , IOAN. LVDOVICI VIVIS DE uiilgaribus fiuntignota. Habebit amplam fli copiof^
ucrborum Latinorum fupclkftilem, fed uerc Lat"10.
rum,ut ab eo polftnc pucri tanquamex fonte incor^
pto haurire: ne cogat eos pcr ambages quac uelint e}°.
qui, aut quod eft turpius atcg incom modius, digito care.HaEcquideinearunircruiTi,qaf iubfenliisueniun,J appcilatio neceiTaria eft inter poncdum prima ru ditn' ta.illudtamenprouediioribus utilius,ut aiTuefcant3® - · ftrufos animi eogitatus fcite expromerr,in quo un°A * fa cft umucrfacloquentiz uis.Enarratio habcat mu{"
Itwnun 'facilirans μ Iucis.Initio uerbis uulgaribus.hinc ρ*ϋΙΛ, tim Latinis.diftinfta pronuntiationc, S£ geftti inte"' gcntiam adiuuanre.duinmodoncadhiftrionicuin^:
niat.Quac loca ex autoribus uel ad excmplum uel a» ^ fti fui corroborationem adducet, curabitquatumfi^
porcrit, nefola habcant uerba.fed 8C fentctiolam aut rcmaliquamingcnioueluitae conducibilem.Vtf·' rumquum fignifiearusexponet.adferet de probati* 8 toribus diftum.in quo potiiftmum fpeftabit, utuin»"
cisapmiffmie auditonbusdcclarct.tfi fi licucrir.ut*1' quid habeat cognitione d/gnum:qux β ηδ inueniar, ut/
tur.quibusdabitunipfenonunquam.utmel/usob o«u
los rem fubilaat.exemplu defuo fingct, quod defofj}
tum critin fpccicm uel fentctiolz.uel fabellx, aut hii*
riz.aut prauerbH fuccinftecomprehenfi.Hiftorian1
fabulam inrer prslegendum non ordietur a capitf»}e
quantum auditoribus ad prifentis loci intellig«nt,a t
erirfam.quod ft prius illam audicrinr, paucisfumfliOj ncrefufFccerit:qu3Eruntur tamc interduin amcrna &• ,
centi, 8C audicnti diuerticula ,ut hiftoria,ueI fabula ι*»
di tfdij gratia fufius explicetur.quam in partem iny' grarnmaticutn peccare,quim iciunitatequadam :du Stoicoquodam more punfHm res indicaife fa tiscffer nt.Nomenuiri.fiquodincidir.cxillis quos fama cC : fcrauit,nfpe uel bcllicis Iaudibu5,uel fapientia,& '· s tioncrerfl clarj.uel etiam nobilirati ftedisfacinoflb' e f t f d t f u n d c i s n a t u s . q u i b * paretibus, 8C aliquaeX c-/
laudibus attingcntur przcipui,uelcaccrtc,qu3 mar*
aie ad propofitum faciant.rodcm modo dt probr? * ^ 'ί
> YR.ADENDIS BISCIP. LIB.TII. »f 5nominia.Teiiiporaexhibucriti3 infignibus notis di«
r-'n^a»utnioxdicam;tumfaciIe cui nora uicinior fue Wquoioquitur.indicabit.urbs, mons, flumu$,fbns jl 0 Ioco fituj.quStum& notabililoco diftct: nempcnb
», P'bus,i Pyrcnsis.aburbcRoma.Athinis, Rhodo,
?,erorolymis^Nilo.Rhcno.Euripo/upcro mari.aut in
r®;qucin uirum infignem acdidcrit, quid potifliiniJim riM» t;-tUm ^ ,nC,T'or'ani notabilcin €o contigc '•Animans.aut planta, autlapis brcuircr dcfcriben^
(^S:8ialiqmddeilIiusnatura8i uirib*fummum SCad
^ giiofcenduin pulchrrrimmn, annotanduin firarufn Mutrcgionirioftrscfgnotiim.doccndumubi prouc*
Ua ^enterit,a dkitur excmplo aliquo adiu^
f: nda>autalia rcntctiauclclarioreiHuftrlda.uelmaio
sautoritatisfuIcicda.Si qutdiitin eaprauum.adnor
r'jPpietatisnQftraccorrjgendmn.ProurrbilQrig0, 9C mus gcrmanus quantum fitri poferit.cruidusitfi quis
^i.fimuldiftmnalicuiusalicgandnm.quiappofitiirK
"®»UidcaturattuIifTc,&maximriii loco.De re al.tioris jJfpina facilia quada delibabit, 8£ captui Aiorum a-tuh mium confcntanca fih ut autori fuo quomodo"
farisfaciat;rcliqua difficiliora.aut altiore rcpcten
* Principi0 adipfarum dirciplinarum traditioncm re j. ^tet.Cofiliumautoriscxponcf.-quod Donatusfacir»
tiinw"1 e° n'"iiuJitiim obfciira fcripioris diftapcr alia eii/r^ n iVdpauIo lucidiora dedarabit: qucJd it Kifi non habcr,c£rtc alrcrius ciufdf ztatis.aut prty cur "ϊ*°^cn^al: cani fiiiiTe utlautoris fui.ucl illius fe pi lrati°ncml°quendi,autfcntiidi. Ad quz omnia cxi fy 1,100quidcm iudicio cx Scruio Honoratopotcft
: nondirpuro dc ucritarc diftorum cius, cxponidi di Β? ^ u,am 'n priinii probo.· eamip pro lege inftitue Γ* η, ι?poiilan» udim f Tc ludimagjftro:tametfi copiofio qni wn? cffe Λ prolixiorcm in cnarrando conu«nit, 3ito fuit 'n frribendo Scruius.ininutiora quotj in au' w-Jl^confcftanda,^ in librocoponendo. Memincrit
",rnae »maginis(quam de pucrili ingcnio Ου,ΐηίΐϋβ' tofrFiXf>reff,t»effeeauclotuafcula anguftioris»quz fu*
a°i humoris copu refpu^t, fcniim inttillatam xt*
Τ 4 cipiint
ί
39$ IOAN. LVDOVICI VIVISDE
cipiant.Itaqjimtiopauca 8f facilia obifcict, mo* «jy?
fuefaciec pluribus.maioribus.folidis.lnrer exordia indeintcrrogct, ec«orumquac audicrintratiootn>f\
pofcat.Nam magnopere expcditea mcmoriae affrgi·*.
dictpuerattcntuj, 8i intueatur in praeceptorem ·n' quum infpiciendus erit Iiber.aur fcribendum. Nof' fcnfum difciplinac eiTcauditum.quacanimanKi ^of*
rcant.difciplinsEcapaccsnoeiTe: nihilcffc uel qu2m multa audire,uelfrudiuofius Qji tcuncj i dott reacccperit.credat effemcra oracula: & quia oinn1'' fuis numcris exiftimabit cflc confummata,& ρ Urti»u. Iit fe muko huiufmodi artificiseiTe iimillimu. Plato"
ctifcipuli curuum eius dorfum rcfcrcbir, Ariftotclis buticm: cpeaeriam pulchra SC imitanda duccrcnt,^1"
T
magiftrorum. Equidern imitationem uitiorumnop^bo. Scd malo ut uel uitia exprimanc .jnodo cum ajt tutibus,5 ut neuTrtutii quidcm.Difcet refte feriberc'£
cclerirer:red$fcriptioiiisiaciumurfundanienta,qul,'j docentur Icgcre:ut quae literae.quae fyllabie, quas a°c ^ fiue feparatf, fiue cSiunite rcddant probe at<g ad maI\
*> teneant.Sf perfuadeant fibi,quod reuera eft.nihil ad ( plifiunam eiuditiQnein perindeconfcrre.ut S£ mU'ta(^
·* ]multumfcribcre, multamatramenti, 5Cchartacpe^
" l ' ' rc.Itaqucunufqucpuerorumhabebitlibrmnchartf"
cuum in partes aliquot diuifum ad ea accipiida, qu*c
orc praccptoriicadcnt,uti<s non uiliora, quslm g*"1.*' In partcuna reponetuerbafeparata,8i fingula. In *lt . raproprieratesloquendiatqueidiomata fermonis, u ufus quofidiani, ucl rara,uel non omtiibus nota, expofita. In aliapartehiftorias. Inaliafabulai·!11
ij|, rJU ;* ·" ί y p i : , V » ,
H^v 4#H
'i <»Λι^νιιια • AIJ e u· r , |"»V4 ·«·» * *·> · » · · * _ |
liadi&a, 8i fententiasgraucs. Inaliafairas8iafgut ' In alia proufrbia. In alia uiros famofos ac nobik* · txt alia urbes infignes.In alia animltcs.ftirpes, gcmas ρ il grlnas.Inalia locosautorSdifFicilcsexpikatos. I"
dubia nondfl foIuta.HfC initio fimplicia acuelut_nu^ aliquito pdft coueft iet ac ornabit.-habebit m*iot*f°ria$ cf,eodi referet rfi qu^ i prfceptore acccpcrit copio 0
difla 8C fufius, tfi ή ipfc fua opera apud magnos 'c^0, res Ieg«rit,uelcxalils difta obfcruarit: SC
, T R A D E N D . D I S C I P . L I B . I I I . j f t y hoc fuo ueluti calendario fcdes dC. mdoshabct
^"ofdain.ita fiuelit fingulorum nidorumnotas pinget
"^«,qmbus ea diftinguet ιηfcriptoribus,quac inqucncp
\ *ft locum relaturus Prima ctate cxerceatur memoria, Mcmoria [ *lUae cxcolendo augetur: multaeicomincndenfurcum
CUr3»8i faepc.Nam lilTactaslaboiem non rcntic,quian6 'fpendit.· ita exrra laborem omncm ac negotium dila^
^urmcmoria, 8i fitcapaciffima: tumrudiinentisim^
®uunmr tenera ingenia.quat rudimcnta quum fint fafti-1 Pleniffnna.retiricri tamccrc eft,& impfitn»aniinis:
rS° quod uiris operj cenforibus eflet fubacerbum.pue Uiictari cft ctiam facpcnumero fuauc: quarc tunc funt
radenda,i quibus uiri abhorrerent. Memoria duabus partibus, ceIeritercojnprehenderc,_$i^fidejiter S
^Unereicckritercotnprehendiinus.qu^intclligiiTms: \
^ffFTnernus.qus attente 8i crcbro memoriae mandaui' jXus.VtruntB ordineadiuuatur,etiam adca quae elapfa .ail> funt rcuocanda; in quocft illa recordatio, quabe*
ju«dicunturcarcre. Qi»ae fuerintmemorisccrcdcnda,
""lentio alieno mandcntur, noftronihileft ncccffe:
"a«n non rarotenacius infiguntur, qujealtius icgimus;
r^nadmodfl auditadcalils mcliusretincmus, quim JJobif.netjpfisie^a-ec inakiore leftioneduobus feti"
us patefacimus ingrcfTuin ad animuni intuitu 8i au*'
«!tu Quod ii cogitatio incipit digredi paruo murmure . reuocanda eft prior, 8C quae interpcllat.excludendi.
u c Suemadmodfi cibus paulo anrc fumptus magis gra^
^ ftomachum.quamaugctutres, donccconcoilusin .jJ^&eorpijscligerirun ita Ieftio cotinuo poftquatn
" aiKlita.parfl prodeftquoad incipiat quafi in uentri*
t"'0 confid.Quf fub fonum cdifccs.ea tibi de manerc*
* m«nor,'a longc promptius, q. alio tusjC°^C: dum necubitum conccdas uelcrapulaobru"
«bograuis.ucl inediaabfumptus SC cxhau r' ^iliirimum eft quat memoria contineri cupimus,
qu 5ripere.nc^enimaliterinfiguntur ftilo in peilus, bimm ,n.chartain.uidclicet atfcntio in eo quod ipfi fcrt ρ HS Us'^>utius immoratur. Itaque magis fuppetit tcm'
,ut Ulud adhircfcat.QH® pucri dep- aeceptore audi Τ f ucrint
jil 10ΑΝ. tVDOVlCl VIVIS DE uerint.rcddct primum uelcondifcipulorum aliciti ue&iori.uel hypodidafcalo.poftmodfi jiceptori ipfi*' n| eisgiftri umcundia rudes ac infirmoj coti funda t· E* * prirno fatis erit ad uerbum reddcre.-altquanto poft f0lt/
fcrcnt fimilra nominibusflC ucrbis.quxdidjccrinr·!11^ buntur profcrre.quid putcnt fe ex prf ceptoris diftiJ al*
fcrcnt fimilra nominibusflC ucrbis.quxdidjccrinr·!11^ buntur profcrre.quid putcnt fe ex prf ceptoris diftiJ al*