UNIVERSIT ¨AT KARLSRUHE Institut f¨ur Analysis
HDoz. Dr. P. C. Kunstmann
Sommersemester 2008
Formelsammlung
Trigonometrische Funktionen
eiϕ = cos(ϕ) +isin(ϕ), ϕ∈R
ez = ex(cosy+isiny), z=x+iymitx, y∈R sinz = 2i1(eiz−e−iz), z∈C
cosz = 12(eiz+e−iz), z∈C
sin(x±y) = sin(x) cos(y)±cos(x) sin(y), x, y∈R cos(x±y) = cos(x) cos(y)∓sin(x) sin(y), x, y∈R
sin2(x) = 12 1−cos(2x)
, x∈R
cos2(x) = 12 1 + cos(2x)
, x∈R
sin(π6) = 12, sin(π4) =12√
2, sin(π3) =12√ 3 cos(π6) = 12√
3, cos(π4) =12√
2, cos(π3) =12 Asin(ωt) +Bcos(ωt) =√
A2+B2sin(ωt+ϕ) mit sinϕ=√A2B+B2,cosϕ=√A2A+B2,tanϕ=BA
Laplacetransformation von Funktionen
tn d t sn+1n! , n∈N0
eattn d t (s−n!a)n+1, n∈N0, a∈C
sin(at) d t s2+aa2, a∈R
cos(at) d t s2+as 2, a∈R
tsin(at) d t (s22as+a2)2, a∈R tcos(at) d t (ss22+a−a22)2, a∈R ebtsin(at) d t (s−b)a2+a2, a∈R, b∈C ebtcos(at) d t (s−s−bb)2+a2, a∈R, b∈C
(f∗g)(t) d t L{f}(s)·L{g}(s)
f0(t) d t sL{f}(s)−f(0+), fstetig undf0st¨uckweise stetig
f(n)(t) d t snL{f}(s)−sn−1f(0+)−. . .−f(n−1)(0+), n∈N, f(n) st¨uckw. stetig (−t)nf(t) d t dsdnnL{f}(s), n∈N
Es seif: [0,∞)→Cst¨uckweise stetig mit|f(t)| ≤M eγt,t≥0, f¨ur einM≥0 undγ∈R. D¨ampfungsregel: F¨ura∈Cgilt
L{eatf(t)}(s) =L{f}(s−a), Re s > γ+Re a.
Verschiebungsregel: F¨ura >0 gilt
L{σ(t−a)f(t−a)}(s) =e−asL{f}(s), Re s > γ.
Anfangswertsatz: Fallsf(0+) := lim
t→0+f(t) existiert, so gilt
s→∞limsL{f}(s) =f(0+).
Endwertsatz: Existiertf(∞) := lim
t→∞f(t), dann gilt
s→lim0+sL{f}(s) =f(∞).
1
Distributionen
Die DistributionenS, T ∈D0seien exponentiell beschr¨ankt mit positivem Tr¨ager.
Ableitung von Distributionen: (DT)(ϕ) =−T(ϕ0), ϕ∈D. Translationen Definiere f¨ur Funktionenf:R→Cundb∈R
τbf:R→C, (τbf)(t) :=f(t−b).
Die umbnach rechts verschobene DistributionτbT∈D0ist gegeben durch (τbT)(ϕ) =T(τ−bϕ), ϕ∈D.
Faltung von Distributionen: Die Faltung vonT undSist definiert durch T∗S(ϕ) :=T(t7→S(τ−tϕ)), ϕ∈D.
Es gelten
L{DnT}(s) = snL{T}(s), n∈N
L{τbT}(s) = e−bsL{T}(s), b≥0 undτbT =T∗δb
L{δb}(s) = e−bs, b≥0
d
dsL{T}(s) = L{(−t)T}(s) L{S∗T}(s) = L{S}(s)·L{T}(s)
Komplexe Partialbruchzerlegung
Seien P(s), Q(s) komplexe Polynome mit GradP(s) < GradQ(s) = n. Dann existieren verschiedene a1, a2, . . . , am∈Cundk1, k2, . . . , km∈Nmitk1+k2+. . .+km=nund
Q(s) = (s−a1)k1·(s−a2)k2·. . .·(s−am)km. Es gibt dann komplexe Koeffizientenαl(j)(j= 1, . . . , m,l= 1, . . . , kj) so, dass
P(s)
Q(s) = α(1)1
s−a1
+ α(1)2
(s−a1)2+. . .+ α(1)k1 (s−a1)k1 + + α(2)1
s−a2
+ α2(2)
(s−a2)2+. . .+ α(2)k2 (s−a2)k2+ +. . .+
+ α(m)1
s−am
+ α(m)2
(s−am)2+. . .+ α(m)km (s−am)km. Im Fallm=nundk1=k2=. . .=km= 1 gilt
α1(j)=
(s−aj)P(s) Q(s)
s=a
j
, j= 1,2, . . . , n.
2
Laurententwicklung und Residuenberechnung
SeiU ⊆Coffen, α∈ U undF : U\ {α} →Cholomorph aufU \ {α}. Dann existieren (eindeutig bestimmte) Koeffizientenak∈C,k∈Z, mit
F(z) =
∞
X
k=−∞
ak(z−α)k, 0<|z−α|< R,
f¨ur jedesR >0 mit{z∈C:|z−α|< R} ⊆U. Das Residuum vonF inαist durch
res(F;α) =a−1
gegeben. BesitztF inαeinen h¨ochstensn-fachen Pol (n∈N), dann ergibt sich
F(z) = X∞ k=−n
ak(z−α)k
und es gilt:
res(F;α) = 1 (n−1)!
dn−1 dzn−1
(z−α)nF(z) z=α
.
IstF(z) =G(z)H(z) mitG, H:U→Cholomorph undG(α)6= 0,H(α) = 0,H0(α)6= 0, so gilt
res(F;α) = G(α) H0(α).
Residuensatz: Es seienG⊆Coffen und konvex undγ eine einfach geschlossene, positiv orientierte Kurve inG. Die FunktionF:G→Csei inGholomorph mit Ausnahme endlich vieler Singularit¨atenα1, . . . , αminnerhalb vonγ. Dann gilt:
1 2πi
Z
γ
F(z)dz=
m
X
k=1
res(F;αk).
Fouriertransformation
F¨urf:R→CmitR∞
−∞|f(t)|dt <∞ist f(t)d tFf(ω) :=
Z ∞
−∞
e−iωtf(t)dt, ω∈R.
Umkehrformel: Istf stetig undR∞
−∞|Ff(t)|dt <∞, dann gilt f(t) = 1
2π Z ∞
−∞
eiωtFf(ω)dω.
3
f(t) d t Ff(−ω) f(−t) d t Ff(−ω)
f(at) d t |a|1Ff(ω/a), a∈R\ {0}
1
|a|f(t/a) d t Ff(aω), a∈R\ {0} f(t−a) d t e−iωaFf(ω), a∈R
f(n)(t) d t (iω)nFf(ω), n∈N (−it)nf(t) d t (Ff)(n)(ω), n∈N
f∗g(t) d t Ff(ω)·Fg(ω), g:R→Cmit R∞
−∞|g(t)|dt <∞ f gerade ⇐⇒ Ff gerade
fungerade ⇐⇒ Ff ungerade
Lemma von Riemann-Lebesgue: Im FallR∞
−∞|f(t)|dt <∞gilt
|ωlim|→∞
Ff(ω) = 0.
Satz von Plancherel: IstR∞
−∞|f(t)|2dt <∞, dann gilt Z ∞
−∞|f(t)|2dt= 1 2π
Z∞
−∞|Ff(ω)|2dω .
Potenzreihen
(x+y)n = Pn k=0
n k
xn−kyk=xn+nxn−1y+. . .+nxyn−1+yn, x, y∈R, n∈N sin(z) = P∞
k=0(−1)k z(2k+1)!2k+1 =z−z63+z5!5−. . . , z∈C cos(z) = P∞
k=0(−1)k z(2k)!2k = 1−z22+z4!4−. . . , z∈C ez = P∞
k=0zk
k!= 1 +z+z22+z63+. . . , z∈C ln(x) = P∞
k=1(−1)k+1 (x−k1)k = (x−1)−(x−21)2+(x−31)3−. . . , x∈Rmit 0< x <2
1
1−z = P∞
k=0zk= 1 +z+z2+. . . , z∈Cmit|z|<1 arctan(x) = P∞
k=0(−1)k x2k+12k+1=x−x33+x55−. . . , x∈Rmit|x|<1 sinh(x) = P∞
k=0 x2k+1
(2k+1)!=x+x63+x5!5+. . . , x∈R
cosh(x) = P∞
k=0 x2k
(2k)!= 1 +x22+x4!4+. . . , x∈R
Integration
Partielle Integration: Sind die Funktionenf, g: [a, b]→Cstetig differenzierbar, so gilt Z b
a
f0(t)g(t)dt=f(t)g(t)
b t=a−
Zb
a
f(t)g0(t)dt .
Substitutionsregel: Istf : [a, b]→Cstetig undg: [α, β]→[a, b] stetig differenzierbar mitg(α) =a,g(β) =b, dann gilt
Z b
a
f(t)dt= Zβ
α
f(g(τ))g0(τ)dτ .
4