TRACTATVS I>

Volltext

(1)

(2) tTSSSTT. VARII. TRACTATVS I>. BARTHOLEMAEI - \. CAEPOLLAE N E N s I. s,. VEROI.. V.. D O C T.. ». C A V T E L A E I N S C R I P T I V V L G O. *. Quortim catalogumfequenspaginit demorijlrat.. dW. ii. Lugiumexcudehmt CJodeJridus & JkCarcellus 7>erwghj)'4tres, 1 5 4 7 ».

(3) REPERTORIVM 1 N. C A T A L O G V S T R AC T A T V V M.. Tra&atus dc fcridtutibus urbanorum przediorum. T radtacns dc fcruitutibus rufticorum praediorum. Tradatus dc ufucapionc > Pro cmptorc, Pro donato, Pro fuo, ProfoIuto,Pro Icgato,Pro dcrchVto. Traftatusdc fimulationecontraAuum,cmptionum,acucndi" tionum,rcucnditionum,&locationum. Rcpcticio lcgis, Sifugitiui. cum Autcnt. Sed nouo iurc.Cod* dc Scrttfsfugitiuis. T racftatus Cautclarum. j raftatus Cautclarum ThomaeFcrratij Brixiani. Travtatus lo.Thicrri Lingoncnfis dc fuga Laconiva. ConGlium Signoroli dc Homodcis. •9 h. \\ a r t u e o *. v.. T R A C T A T V S D E Scruirutibus urbanorum & nifticorum pracdiorum, pcr LVCAM. PANETIVM. artinm & legum pro fefiorcm. *. Df feruitnte f>erfonali. w* P. i. pa^.. Intelligcrean aliqtia fcruitus fitrca i lis uel perfonalts,quae utilitas feEruitus perfonalis qux momir 2, quatur 5 Sernitus quo iuteintrodu&a fue A&ioconfefloriadatur contraque rit 2 libcttmpedicntem ucl turbante, Seruitus proptcr pcccatum ortum 9 ubi feruitus exiltat habuit 3 Seruitus rcalis atiiue &pafsiue ad Bcllo capti intcr Chriftianos fcrui hacredestransfertur 10 non cfficiuntur 3 DT fermtHtibut mixth. Df lcrmtnle reali. C A r. 11.y1.1g. 4"" c a r. ii?. pag. 10 Seruitus realis quac dicatur 4 Seruitutcs mixtaequx dicantur 10 Pracdii nomeimmobilia tantu com Seruitutes mixtac fpccicsquot fint pletiitur ibid. xbidcm. Seruitutis rcalis difinitio qurnam ibidem. ^ DF prima feruitut^ mixta, uidelicet 'dcfcruitute ufusfruSl. c A r. Sertiitus quacdam qualitas eK.no au teni fubft-antia s II11. pag. 10 Vfusfrudus formahs & cauialis qui Seruitutes realcs uc! pracdiales qua dicantur 11 do fint, quomodo cognolcantur Vfusfruttus quid & quotuplcx fit ibidem. Aftio pcrfonalis fundum non fequi Dominifi quotuplex clTe dicatur ib. tur ibid. Fundus ad ufumfrudtum, uel ad ufu Conccisionis ucrba quando fonant fruduandum, fialicui relinquain ius,quzfertiitus eliciatur 7 tur.an tunc ufusfrudus, uel proConcefsio quac in ius fonat, qtiado prictasreliftauidcatur 12. t ft refpeail incerti.fcd ccrtihcan Doinus uel fundusin gaudimentu di pcr ctim cui fit, qualis feruitus fi altcut lcgctur, an lpfapropriecolligatur 7 tas relidb uidcatur lb. Colligere pomumcx arbore mea, Maritus ii reliqucrit uxorcm domi ticl ex cifterna mca aqua haurire, nam & ulufru&uariam ^ficut com an feruitus perfonalts elledicamuniter fieri folet, an propricta* 8 tur uel ufusfruttus, uel alimcnta reli Iurifdiftio & multa alia incorporaiSUuideantur ij lia, quac perfonac & non rct debe Legatum ufusfrudus a legatoredtur,adlxacredemtvanfcunt 8 ditusnunquiddifFcrat ib. Aaa 2 Lcga. S.

(4) I N D E X. Legatum fruSmim annuorum talis fundi, uel lcgatfi fruftuum eiuf» dem fundi.in quo diffcrant ib. Legato, ucl cocefsione ufusfruftu» qui4 ueniat ^ ibid. Vfumfruft. formale alicuius fimdi fi quifpiam cment,& poftea fteri litas contingat, an mercedis rcmifsionem petere pofsit ibid. z Vfusfrudtus uel ufiis lcgatus quanto ternporeduret 14 D e jicHiiJa Jp ecieferuitutu mixtx,de Jeruitute ufus. CAP . y.pa^. 14 Vfus difFimtio quxnam propne lit 14 Vfus quotuplex exift.it ibid. Vfus quot modis capiatur is Vfus inquatum feruitus eft, quid in * fecontineat ibid. Vfus domus uel acdium in fpecie qd comprachendat ibid. Vfus aedium, liabitationis, fundi, feriiitutis,pecoris,boum,armenti , & equi, quid fint remifsiud. I N D H X.. tur 18 Tcftator fidixertt, relinquo uxori meac habitationem in domo cum filiis fiiis , nunqtiidtalis cx tacita defun&i uoluntateetiam altmen ta haberc debeat ib. Df feruitute minijleru feu operarunt, ". a n f i t r e a l n uel [>erfonalt*. vii. paf.. CAP.. 1$ Qiiodda quid eft qtiod in fadto con fiftit 19 Opera feu minifterium fcruorum qualiter & in quibus coftituatur: & qualiter rcftituantur, & amitta tur.rcmifsiue ib. Dr < juibufdam obligationtbut, att x '. ilU dicatur/eruitutes. CAP. VIII,. 19. Conftituat fi quifpiam mihi, quod in fundo fuo omni anno unum frumenti ftarium recipiam , ttel unum pomum in uiridario.an hu. iufcemodi feruitutcs dicantttr 19. Promiferit fi quifpiain mihi feruftu» tem pecoris appellendi ad fontcs . caufa agri mci ftercorandi, 7icet defcruttnte babttatorn. an hoc fcruitus cflc dicatur 10 C A P. VI. P*g, 15" Proiniferit fiquifpiam alictti feruiHabitatio ab ufu in quo dinerat iS tutcm de coquendo pancin in Legauerit& promifcrit fiquifpiam furno fuo pro tota cius familia, alictiihabitationcm, an propriean hoc etiam feruitus dicatur ib. tatem relinquerc uideatur 17 Promiferit fi aliquis alicui.audd per Domus ad habitandum, ucl pro fua pontem liium fine gabclla tranfhabitatione fi alictti legetur, uel ire poflct.ficuti promifere Vene ctiam altmenta.quid iuris ibid. Domus commoditas niultis modis ti Placentinis .an hoc fcrijitus dijegari ucl concedi poteft ibid. catur ib, Teftator fi ttxori domus habitatio» Pedagium colligere an feruitus dcnem reliquerit.de qua no liquct, bita colligenti exiftat ib. cum plures dotnos nabeat,de qua Vujeruituttbw nominatit & innomi fenfilTe uideatur ibid^-" natn. C A P I X . pag. 10 Teftator fi donuis fu* habitatione Seruitutes urban^ & rufticac quac dt 1tS. De tertia f]>ccie feruituti< mixt&yUtde. uel ufumfrudum uxori reliquc» rit,deinde eodcm tcftamento eandemdomum alteri lcgaucrit, an exhoclegato ufusfru.ttelhabi tatio eidem uxori adcmpta uidca. cantur 11 Scrtiitutcs innominatac quacna fint 11. Seruitiites nominatx qua; appcllen tur n. Dcfcr. fcruitutibtu diuiiuh & Mdiuidms. c A R. X. pag. 21. re z< g Seruitus in.bonis noftris non eft, necextrabona ibid. Seruitus mmquidlocari pofsit 2.7. Seruitus ufusfrudus diuidua eft: cae terac autem indiuiduat 22 Ea quae fa£ti funt, dtuifionc non re- în quo CoftTlat fcruitm fcu itis feruitu c A P. XIII. pag. 27 cipiunt ibidv^ De fermtutibtu urhanis & rujlicts, Legemfi fundum ttiuin feruiente, "" O" cfua. dicantur etsa feruitutes ur fiberationcnl lcgarenon uideor bant. c A P. xi. pa^. 22 17 Seruitutcs urbanac, &ruftica: quare Serilitus ex parte fundi feruiente in dicantur 11 patientiacft ib. Pracdia urbanauel ruftic.1, quacno^>QjypoJ!tt cojlituere femitutes reales minentur 23 .Z CAP. XIIII. pa^. 2.8 Stabnlum an pracdittm urbanum di Dominus qui non eft uerus.iedqua catur ibid, fi, ficut cft bona: fidei emptor, an Horttis an pracdium urbanum uel pracdtoalienopenpfumbonafirtifticum appelletur ib. de empto feruitutem imponere Horreum an pracdium urbanumde, ualeat 18 nominctur ib. Domirtium qui utilehabet, ficut eft Campancaan pracdiu urbanum uoemphyteota, uel liucllart*,an fer uitutem imponerepofsit lbid. cetur ib. Vafallus qui utile dominnl in funNatus an praldium urbanum cxiftat do habet.an huuifmodi fundi feu ibidem. dali leruitutem imponere ualeat Molendinum an pracdium tirbanu fit ib. Supcrficiarius an fundo fuperficiaArcaan pracdium urbanum dici pof fit ib. rio feruitutc imponerepofsit ib. Seruitus urbana qualisfit, & quoDominus direftusan fundo iiro fer uitutcm imponere ualeaf 30 modo nofcatur ib. Hacrcs rci leyatacan leruitutenT im Habeam fi ius eundi per fundum ponercpolsit ib. tiitim ad domum meam , an hoc Dominus Iiindi,quiipfum alteriaut fcruitus efle dicatur 24 fifco obligautt, ptita fi pecunia feruitutibm rcahbus & pr<tdia~ ccrtotcmpore folutanofit,& ue hbwyO' in tjuofimul conuenrant, & qua ftt carum natura. c A r. dt uaJcat, an pofsit feruitute tpfi imponere ib. XII. • pag. 24 Dominus fundi.in quo alius ufumNattira omnium feruitutum quarna fruftumhabct.an 1II1 fundo ferui fit if Aqtia cadensin curtetua naturalttutem imponcrcpofsit 31 ter, fiper fead curtcm meamcur Fundofuo an ouifpiam feruitutem rat.an licirtim (it mihi aliquid faimponcre ualeat.in quo alms haccre.pcr quodaquac dccurfus im bet feruitutem rcale ,in ipfius tapediatur 2< mcn praciudicium ib. Promtttens folam patienriam, aut Maritus an fundo dotali feruitutem per alia uerbaleruitutcm promit imponerc ualeat ib. tcns,non utdctur feruitutcm con Vfufrtiduartus an fundo, in qtio uilitucre, fcdpcrfonalitcr obhgafumfrudum habct, fertiitutc im^ Aaa 3 po.

(5) I N D E X. poncrepofsit ib. Ins mfcrcndi in fcpulchrum qtii labct.an fcpulchro feruitutcm imponcre ualeat _ ib. Dominus qui adhuc no eft.uel quali, feddc proximo, uel continuo futurus eft,an leruitutem imponercpotsit ib. Imperator^fett princeps,uel fcnatus priuato concedcre potcft,per uia publicam aquam duccre, linc tamen uicinorum incommodo. 3l. Seruitutemhabens alteri eam conccdcre non potcft,niii hoc ei per miflltmfuerit ib. Concclsifti (i aquam Titio, CJUJC in fundo tuo oritur, uteam ad fundum fuum ducerc pofsit,an poft-' ca candcm milii conccdere ualeas ib. Princcps in mari feruttittem imponerepoteft ib. pojiint acqttirere fcruitulem,fei* (jinbm pojuntferuttulcs conccdi. CAP . xv. paj>. 31 Seruitutcm alicuifundo qtti imponcre poftiint, eidem ctiam acqui rerc ualeant 33 Pracdio commttni an untts cxfociis fcruitutem legare ualcat ib. I» qmbm rcbus pofht ftruitm conditui. c A r. XVI. 33 Seruitus an nedum intoto fundo, fed in folo tantum.uel in fuperfi» cie tanttim conftitui pofsit 33 Aedificio an ncdum pracfenti.fcd etiam futuro feruitus imponi uel acquiri pofsit 34 Mari pef priuatfi an feruitus imponiualcat ib. Gulfi.ts fiue mare Adriaticum , cur Venetorum effb dicatur ib. Seruitusin repropria uel commnnianimponiualcat ib. q«4 fmt neccfiaria, utfcruitm con*. Jlilti4tifr,et ci qnaft pofcfio atqrti ratur. CAI». XVII. 34. Scruitus neq; adtepus.ncq; cr tem porc, neq; fub coditione, ncque adccrtam coudttionem conftttui poteft 3f Quafi pofteisio feruittitis ut acquiratur,duo prtncipalitcr rcquirun tur ib. Ow impcdiuat fcrmtutem COnJHtu* cn.hm. CAP. XVIII. iC. Locus faccr,uelrcligiofus fcruitute impedit ib. Diffcretiaiter feruitutcs ntfticas, & urbanas, in juibus conliftat ib. Loctts medius an fetuttutcs impediat 37 Q«OJ }uomodo,0' qualiter, c> <7 uando cortiituatur, O" acquiratur,0" retinea» turferuitMÔ" <J'** feruitutes dicantur babcre caufum ptrpcttiam,fcu coi 1 ttnuam, ejuafp continuam ,fcu quaji pcrpctuam: c « caufam dijcontf nuam : O" <juanto tcmporc buinfno* di feruitutct prafcribuntnr. c * P. XIX. p*£. 37. Seruitus paftionibus , ftipulationi bus, teftamentis, & contrawiibus conftituitur ib. Seruitutes multiplices funt:& q itut feruitutes habentes catifam con. timtam,& quaficontinuam 38 Seruitutcshabcntcs caulam difcon tinuamquxfint ib. Seruitutes,quibus praefcribuntur x. an.inter pr$fentcs,& xx.inter abfentes,que dicantur 39 Tempus, cuius non cxtet mcmor:a 111 contrarium , quod dicatur, Sc quomodojpbcturrcmifsiuc tb. Pollclsio c.annor.qttomodo probc tur.rcmifsiu^ ib. Venditio non probarctur, ctiamii pofsideretur res altcuius, uel u. fusfru &us eius, co fcicntc,& pattcnte 40 •. 06*. 1 N D E X. pus ex parte ante ad originem Politio allegati titulii quodtitulum nnpcdicndam, fed conditioncm nonhabucrit, ficripoteft tb. ibidcm. Negatiua quomodo probetur,re* In ittre corporali qtiomodo qttis tra milsiue 41 deretcncatttr . So Res dicuntur pofsideri , qtian Qtumdo fcruitta acqitiratur. do caufam continuam nabent ' •** xxTf Ja<r. fO 41 Quol ftnt ncccf>a-.-ia ad induccndam prtfcriptionem infcruitutibm halhn ttbm cattftm contmuam ucl cjuaft, an rcqttiratur titulm O1 bona fidcs: O" an dc iurcinter im canonicum O" ciuile fit dijjrrcntia in prafcnptictnibtn: O" anferuitm pojiit conshtutfub coditionc, O" dupltci condittone, uidtli* cet extinfid ctinceptitta.c A P. XX. Seruitutisad pracfcriptioncm quot neceflaria imt 43 Bona fides in prxfcriptionibns an pracfumatur tbid. Bona fidcs m quibus cafibus allega» ri dcbeat 44 Bonafidcsan in libertatcpracfcnbe dareqniratur ib. Prxfcriptioneqnomodo fcientia& patientia adueriaru rcqtiirazur ibidem. Scruttutibus in pracfcribendis an tittilusreqttiratur 4f Pracfcriptio contra ecclefiant otnnino titulum reqeirit 45 Scrtiitntiim & inrittm incorporaliu pr.Tiiimptione feptcm rcqturuntur 47 Interrnptio naturalis longilstmi temporisin iuribus incorporalibus pracfcriptionem impcdtt ibidcm. Seruitutcs non conftittmntur, utali quidin tuofacias 48 Prtticriptio qtiandoqv plus poreft, qttam paftum 49 Irc perciuitatcs,&domos alicnas.Ii cittminon eft tb. Seruitutes realcs & prardialcs ipfo jurc non redpiunt certum tcm-. Promifsionc an feruitus acqutratur ibidem. Dominium rei corporalis, & qu.1fi dominium ret incorporalis ipfo lure codcmmodo tranfeunt Quomodo. Cv qualitcr. Cv quando, O" pcr qucmfcruitm retincatur. CAP. XXII. pag. TI. Seruitus an "pro parte acquiri, uel retineripoisit 51 Seruitutem fundo communian 17nus cxtbciisacquirere, ttel rctinerepofsit ib. Ciuitas ucl caftcllum, qttod habdt merum imperium.fi occtipetur a tyranno.ipfc retinet fuam qnait poftefsionem imperii, feu turif dittionem tb.. Aquaper fe ipfam flnens an prrfcriptionem, uel confcictudinem irrdncereualeat ji Qualitcr quis uti dcbcat fernitutc,. Via fi cui (implici ufu conccdattir, an pcr ouancunquc ftindt partem quouoluerit, uel pcrtotum ftmdum irepofsit fj. Hominibus armorum, uel aliis, li per umim territorium,ucl alium comitatum tranfitus conccdatur, ipfi debent tranfire pcr partem conccdcnti ntintis damnofam 53 Scruittis fimplcx fi in fundo dcbca» tur.ad aucm fpedar, in quapartc fcruitntes habere debeat ib. Elcctio feruitutis quando fadenda eft, ad qucm ipia elcSio ipedct, an lcilicct tlli qtti dcbct fcruitute, Aaa 4 uel.

(6) V.. •* .». r N ucl illi cui feruitus debctur ib. Vcrba dcbct intcrpretari pro co,in cuius fauorem apponuntur ib. Seruitus cuidebetur.anin prxdio feruienteaedificarelicitum fit 54 Coftitutionefimplici feruitutis eun di abfqnc alia exprefsione, an Rcentia taciendi lcaJas conceilaui deatur jb. Acdificandum fi fitin prsedio feruitutem debete, cuius expenfis acdi ficandttm fit ,b. Locum fcruientem an reficerc Iicitumfit ib. Statutt forma fi licitum fitad uindi6hm aliqucm occidcrc,an ctia fit licitu amicos congregarc, qui iplumadiuuent ib. Occidcrealiquem fi alicui licitu fit, an fit licitum etiam alteri deman dari Refedio, uel deprefsio, attt Icuatio feruitutisjCuius expeniis fieri debeat ib. Quando.fr <]»Mcr. efr cjuomo» do feruitutcs amittantur. CAP. xxrirr. ss Res propria nemini feruit s<? Seruitus an extinguatu r, q 11ado un* tundus feruies uni uel omnibus fociis pr^dii"dominatif,olififibfls lociis,uel uni particulari acquiritu[ ib. Emphyteota, uel uafallus fi fundo emphyteotico, uel feudatario fer uitute impofiierit, & poftea emphyteofis.uel feudu hniatur.feruitutis impofitio extinguitur ib. Praefcripoonc fcdicetno utendo re gularitcr ieruitutes amittutur ib. Decimarum in prxfcriptione, & j n aliis rebus ecclefiafticis , an temporu duplicatio, de quibus m iure.locum habeat Przfcriptio fcroituns an cotraigno rantcs fe ius feruituto habcre cur. rat. $8. D E X. lus canonicum & ciuile quo ad prafcriptionem an differant • 5? Accutario uel requifitio de criminc fi fi.tt,quodcerto dic.uelloco c<> miftiim dicitur, fi dc alio die, uel loco probetur, nuirqiiid ad condemnationem fufFicut 60 Adione iniuriaru fiagam.quia pcrcufsifti mc in facie cum pugno,& de percufsionein fpatulis probetur.an abfolutio fequi debeat lb. Inquifitio.uel accuiatiocum fangui nis cftiilionefi probata fuerit, & fiinplex perc-ifsiojjrobata f i t . a n condeinnatio de iimplici percuffionc lcqui debeat ib. Via fi alicubi occupata reperiatur, lta quod per eam tranfiri no polfit,an finepcenaperuicimfundfi irt pofsit 6i Dt fpecicbut firuitutum urbanarum. C A P.. XX V.. '. 31. Species feruitutum urbanorum prar diorumquotlmt 61 Scruitus non eft, ubi quis nihil con cedit, aut p ermittit in fuo, cxccptis cafibus a legib* coftirutis ib. De fermtutibm alttut t oliv»di,w ojft cicndt Ittmttubm uicini. CAP. xxv r. 61 Seruitutes urbane quscda funtaffirmatiu«, quaedam n egati iiX.ru fticx aute omncs afFirmatntiC funt, Ut ire,agere, &c. 6*2. Domum multum dele£labilem non habere.uel ut uicinus fuam altius cleuet.quomodo noftra lnterlit .. Iura pracdtorum non folum icruitutes exifttit, fed etiam Iibertatcs ibidem.. Df fb-uitutibus altius non tollcjtdi.. c A p. XXVII. 64 Scrmtutem altiiis non tollcndi ille qui deber, an pofsit laltcm altius acdificarc <£4 Seruitutem altius non tollcndi ille qui. 4. I N D E X. Seruitutem ftillicidij auertcndi irt aream meam fi uicinus mcushabeat, quod ftillicidium fuper area meam per duos pcdes protenditur ,an egoin arcaxdmcarepoffim, ubi itillicidiiim cafitare ccepcrit Stillicidium cui debeturferuirus auertendi in uicimarcam, fiprotendatur ultra parictcm fupra uicini aream per mcdimn pcdem,& cafitct inarcam uicini etiam per medium pedem,ucl circa,an uici nus pofsit aedificare m llla area ufque ad illum locum,tibi cafirat, & lic ufq; ad mcdium pedem pro Dc fcruttutt llilltcidu auertcndiif r ftillt» pe murumdomim prxdij donnctdij no aucrtedi. C A P . X X V I I I . 5 S nantis 70 66 Vicinus meus fi habeatftillicidium Stillicidiumquidfit Aquam ex fuo ftillicidio fitpr.i ftillt» domus fux cadens m fundo, uel horto meo, uel m area extra mucidium uel areain uicini an quis rum domns iiiae, uerbi caufa, per rcgulariter diucrtere pofsit ib. dttos pcdcs,an tundus uel area c* Aqtiafttllicidi/ tiicini lilure feruitu tentis quatenus ftillicidij rigor fc tis cadat fupradonium meain uel protendar.fit tiicini, uel mei 70 aream pcr tegulas , quae uulgariStillicidiumantit]i)iimh.ibens fupra ter Cuppi nuncupantur, an faccre pofsim, quod cadat peruianv aream, tieldomum mcam.in duunius canalis lignei, ucl lapidei, bio an iurc fernitutis, uel domii>cl etiam canalts exiftentis fuper ni; habcre prxliimitur e x eo cj» ipfis cxijrpis ib. inferius pro ftillicidij rigore fmi Vicinus meus 5 fuper aream meam dicatur 71 uel tetium doi.ms mca: per duos Domus tna li domui mcae duas ferpedcs feruitutemhabeat.an ultrl tiitutcs dcbeat, tina nealtius tolprodttccre, leu cxtendcrc pofsit latur, alia ne ftillicidium ardificio rum meorii recipere debeat,& ti t'7 bi coccfTero nis etiam inuito mc Still cidij lcruitutem acquifitamhabrisan polsitaltius tollere, uel altius tollerc aedificia tua, & fic elcuare , uel dcprimcre murum, rcmiferim tibi feruitutcm altius ucl aedifidu, fuper quo habet ftilnon tollcndi, an per hoctibi con Iicidium cadens fuper domtiuel celsifle tudear, ut pofsis tollere arcammeam quantumcunq; uis , lta qutid cti.i ib. ftillicidia mca rcctpcre no teneaStillicidi; fcruitutem fibi debitam li quis habeat,& liiblatu fucnt xdiris 71 Df feruituttbui (lillicidv nonuuertcn* hcium.fiue corrucrit.ex quo ftil~3T. C A p . X X I X . licidium cadit,an pcr hocftillici- "" Stillicidi; auertedi feruitus quomo dij leruitus cum cffeSu in totum dointcIJigatttr 71 extincia 111tclligatur <f8 Aaa f StilJi qui debet, an fupra cam latitudincm arborem uclacdificium habere polsit >b. Seruitutcm altius no tollendi fi mihi debeas cum hacconditione,ne lnmimbus meis officiatur, quomodo hscc ucrba intclligantur lb. Sermtusaltius non tollendi anrequiratur, quod fempcrper uicinum imponatur Ls Statutum loquens, quod nullus pof fitaltius cleuarc.fcu tollere aediticium fuum,fi per llluduicini luminibtts noccat, an forcnfem ligct, cuitts cft domus , quaealtius tollidebet >b..

(7) I N D E X. I N D E X. Stillicidium (t in aliquaparte fradtu cflet, puta cius canalc, per quod aqua ducitur,uel regula: ruptae el" fcnt.quis rcficerctcneatur.&cuiusexpenfii 75 Dr feruitHte tizni immittcndi. c A r. x x x. pag.73 Ti^ni appellationc qnid ncniat 74 Tignumin uicinifundo immittere ,m licitum (it ib. Tignufi per aliquc in fundo meo, & ficalicno imrmttatur, anillud propriaautontatc tollcrc.uclincidcrcpofsim ib. Tigna an quis in muro ucl parietc communi immittere polsit 75 Murum fcu parietem propriu fi quis iuxtazdes, uel domum ftii uicini habear, & paflus foit, qmn! uicinus pofucnt in eo muro aliqua ti gnaracirc:& nihil dicendo,ueldi ccndo, Conccdo qudd hzc ti^na in muro mco immittere polsis: an tllc uicinuspoteritmcdomino inuitoalia nouatignaremitib. tcrc Tigna fupponerc ucl furrogare an aliquispofxit ' 77 Vicinus an pofsit immitterc tigna in altcrius uicini muro tangcndo ipfum murum:uel an pofsit impo ncrenon tangendo murumalien um , fcd protendendo fupra locum alicnnm, uel communc, ucl publicum jb. Tignaimmiflain mttromco ,pprio uel commtini.uel etiam in publico,ucl ctia protcndentia in mco, nel commum, nelpriblico,an lici tum (it autorttatc propria euellere, ucl dcflrucre tb. Acdificatn qcquid cft in meo, & pcr me poflcflb.folomeocedit 79 Murusuel fepesfi fiat percxtraneu in fundo domini, in quo cgo fcr< uitutcm non habeam, & propter hoc egoilla fcruitute uu impc-. diar, an pofsim illtmt murfi rumpcrc, & deponerc, kicl (cpepropria autorttate dcftrucre 80 Pcrfona ccclefiaftica uel etiam fectt faris,fi pro bencficiorum alicui ecclefiaer collatorum rccognitionc ccrtum annuu cenfum, uel lio fpitium fibi refertiaucrit, & ipfo ucnicnte non rcctpi.itur: an domtimpropna autoritatc ingredi liccat, & rntrairdi caufa oftta uef fcncftras domus rumperc ib. Ciuitatum <jiiflcfuperiorcmnon recognofcut,ut eft ciuitas Venetiarum &Florentia:, fiunabonaalterius occupaucrit.illa peruim rc cuperarc potefl 81 Aedificct fi quifpiam, uel immitrat, ucl protendat tignum in alienum ucl publicum, quaadtionc conuc niripotcrit 82. Dr fermtute pro iiciendt. p^.8i Scruitus a praedio dominantedcno minatur 82, Aquam de domotua incurtemca, ucl ccontra, fine aliqua feruitutc an proiiccrc pofsis 83 Domus partcm fuperiorc habitans, <i aquam pcr folarium fupcrius proiiciat, qtiraqua adinfcriora defccdat,an loct infertoris domt nus conqueri pofsit, & etiam nc hocfiat,j)rohibcrc ib. Lapicida ft cxdat l.tpides indomo ucl arca fua,& fragmcntain uicini fundum cadant, an hoc facere pofsit.ucl fibi,phibcri ualcat 84 Scruitutem proitcicndi intundum uicinum habcns, an ftercus , uel urinam fcftidain, uelaliafimilia proiicerepotcrit ib. Domus dominus fupcrior fi proiiciataquam in fundum uicini infc riorem,ubi de turc nopotcfl.uel ftcrais ant urina, ubi habcret feruitutcm: ucl domtnus infcrfor di uertit. ucrtitfuma adlocu domini fupc rioris, ubi non potdt, an actionc imuriarumconucniripoterit 8s Dc fcruitutc protcgenM. c A P. X X X I I . [>aR.SIF. Protegcrc qutd fit, & quid Trotcdu.n 8? Domfi fupra folum uicini habes, an liipcriptum lolu quica a:dtficare pofsjt.licct in lolo no rc^clcatib. Protcdum an liipcr lolum communc facere liceat ib. Protedttm , qttod fupra folummcu cxtfht.cuius fit ib. Frotedii an aliquis tencrcpofsit.pu taporticelluin fupra eu locu.quo uiilgo iter ficrct, ucl tn quo confi itcrct S5. Negatio totum ncg.it, fedaf$irma^ tio non totumamrmat,& ideo plus ne«iat negatio,quamatFirma tio affirtnat «b-. Scruitutis naturacfhut quis aliquid faciat ib. Qyi fcrinttitcm Iuminum dcbct.cdi hcarepotefty&altius tollere 91 De lerwtnte neUtmimbt** offict<ttur< _. *" c A p. xxx v I. P a A' 9i " Lumen quidfignificet 92. Promifit quifpiam mihi feruitutem, ne Iuminibus meis ofFiciatur, lcd anteimpofitionem feruitutis exi ftens in finecaincrx mca: ccclum uidcrepoteram,&ipfe uultaltius xdificare,ita quodccrlum uidcrc no potcro, nifi in camcrx raedio cxiftens, ucl propc fencftram.an Nf projpeftui offtciatur. C A P. X X X 111. PDG.)I5~* fiert pofsit z»z DitFercntiaan lit intcr feruitutcalSeruitus, nc prolpedui officiatur, tius non tollendi cum hac condidtiobus modis capi potcft, fctlttn>nc,nc lumtnibu* meis ofFiciacet m gcnere,& fpecie 8-5 tur, & tllam, idtius non tollcndi, Scruitus .ne prolpcaui otficiatur.in & non omciendi luminibus ib. quo dilferat a fcruitute, ne lumiPromilit liquisniihi feruitutemne nibusotficutur tb. lumimbus meis ofFiciatur,an pol" SufFicit etia q, ille ctti feruitus debe fit plantare,ticl arborcs antc tene tur Iuminu,cu:lu uidercpolsit 87 ftva:: mcas hab erc ib. D e (iruitutcf>roJJ>ccttn. , Luminibus qui tcnctur no ofFicere, CAP. x xxu 11. pa%.88 nilulonnmis aliquidaedihcarepo Habet qui minus, minus ctia ofienteft,propter quodlol praedio dodt dcbct, & hac rattone plus haminanti aufcratur,dummodo lubctpaupcr.quamdiues 88 men aliter non obfcuretur ib. Bcnehcium qutad fuam collatione Sermtute qtit debet.neluminib.ofhabct, non cadit in generali cxpc fic:atur, 116 cogitur in cade gratidantium unpetrauone ib. tudinc lnmina leruarc,mliad2;ra Seruitus proipcdux an dilfcrat,1 fcr tttudinclocusdcpntatus efFcty4 uitutc,nc ^pfpeduiotFiciatiir 8) Sertututc qui dcbct, nc lominibui Verba.ne prolpedui ofitciatur.futu ofFiciatur, non potcft plantando, ri tcmporis funt.quae adum profeu aedificando.aut ahter folc pr;e hibendi rcfpicnmt.leu protpedu dio dommanti autcrrc tb. impcdicndtdcfuturo ib. Scruittitc dcbcns ne luminibus ofD R fermtute Utmjnum. ficiatur, an poisitdcponcre acdiCAP. xxxv. f>a<>.$9 fiaum,uel arbortSkamos.quo faSeruitus luinimtm, & leruitus nc lu do locus qtiondatn opacus folc minibus ofFiciatur ,quomodo dif plenusciTctnciput ib. ferant »0 Scr.

(8) I N D E X.. I N D E X. Seruitus nelnminibns off?ciatur,an tam de pracfentibus, quam dc futuris mtelhgatur _ ib< Laborat fi quilpiam acdificado fuper re comniuni,& eius cuius Jumini bus otficit, anhoc pofsit,obfcurado Iuminaaltenus domus,quz didi fui confocij propne fit rarietein communi an uni fociofa cere feneftram liceat pro ipfo lumineacquirendo ib. Dcferujtutc onerls ferendi.. c A P . xx xv 11. pag Stabulum inferius non domui coniun£lum, an ruftica fcruitus efle dicatur 95 Differentia inter arternu, fempiternum, &perpetuum, quae nam fit 9-5. lus feruitutis perpetuum quod dicatur ib. Seruitutem qui debet oneris ferendi, uel etiam aliam, an fuis expen fis reficere debeat ib. Concefsi fi tibiaream. ut ibi domu a:difices,in qua me cu focus mcis tranfeutibus recipere debeas, an ipfa domo deftruda quocunq; ca fu,noua reacdtficare tenearis ib. Paries uel columna fcruitutc debes fi reficiatur.ad quem gdificiorum fultura fj>edlabtt,necorruat 98 Seruitute (i quis mihi debeat, ut in fuism,parietibus trabem feu tigna o habeam,per qua:folarium mcum fuftineatur, an ifta feruitus tigni iniundi, uel oneris fercdi efle dt catur ib, Domus fi legetur, ucl uendatur.an fertlitus impofita uideatur, ut fuftineat onerapertinentia, quaca£tu ipfo fuftmebat ib. Dr fcmitute Utncrnfcu aOm. C A P. x X x v 111. Jag.99 Habeai fi feruitutem cundi addomum tuam per caftellum mctim, iiel domum, ucl curum,uel fcalas. meas, an ego dc nofleiamiaclati derepofstm 99 Diuifio domus nelalteriti5 fundifi interplures fadafuerit,non uide tur aaum, qndd unus aditum per alterilis partehabcat,ficut priuv habebat,nifihoc inter eos fpeciaIiter conuentumfit lod Pracdiu meu fi tibi uendidi, ad qtlod iri no poterat, ni(t pcr almd meu prajdium, non uidctur adum, ut lllud tibi leruitHtem dcbeat, nifi exprefle didtum fuerit ib. Iter feu attus an & quomodo debca tur, & an talfs feruitus fit pftanda ab hacrcde, ufufrui2uario,ucI legatario, uel econuerfo,& aliiS etiam habetibus utile dominitim, ucldireflum 101 Differcntia inter ufumfrutiu & pro prietatem quacnam fit ib. Domos duas unica contignatione contextas fi quifpiam habeat, & unam ucndidit, alteram fibi retinuit, non potcritemptor inuito uenditore retinere tigna,qu$ re quiefctint indomo ucndita,ni(i forma contradus alitcr le habcat ib. Hacres eo cafu djuo aditum praeftare teneatur.an ipfiprfdio legato fer uitus conftitutafit,ltautlcgatarius confcfsoriam conna linpedientem intentarepofsit 10» Dc folo fcu.n ca.c A r. x x x 1 x. 10 1 solo Jeu area domum quis arditica . re poreft, uelaliud acdificium altitis coftruere etiam ufq; ad ccclum 105 Confuetudo ucl ftatutfi ardificandi 11 fq; ad ccrtam niefuram xdificationf fimplicitcr prohibcre potcft.& in multis etiam cafibus ib. Aedificatio excellcs nuqd ad tiicini xmulatione fieri praeiumatur iof Padum drca aedificationem contra tiutn an ualcat io<f Arcac. Areac ufumfruSum dominus habcs nunquid xdificare pofsit ^ ib. Arcam in communian quifpia aedificarepofi.it ib. Caftclla feu fortilicianumiid in fuo folo acdificare Iicitum lit, & maxi me in confimbus territorij ib. Poflefsionem foli mei & xdificij in eo pcr alium fafti an habeam 107 Guerrx tcmpore fi princeps locum meum fortificauerit, ut habiliter ;uerram faceret, finita gucrra, fi ocum meum petam, princcps au tcm uelit ut expenfas reficia,quid iuris ib. Df parictc fcu muro. CK r. x 1. 107 'Taries,murus,&maceries,quidfint, & in quo difFcrant io3 Lexfin.fmi.regun. an habcatlocum non folutn quando xdificatur iuxtafundum uicini rufticum, fed etiam urbanum _ ib. Vicinus fi habeat ftillicidiu domus folum mefi.putaper duospedes, & ego murum in folo 111 eo acdifi care uclim , an a uicini muro per unum pedcmremotus ftare debeam,an ueroaloco in quo uicini ftiilicidium cafitat 109 Paries ligneus intermcdius ubi effet, an xdificari pofsit.etiam affigendo ipfum m uia in fiio, in conntbus nullo fpatio diinillo.ad fi* mil. uolentis iepem & maceriem conftruere ib. Spatium quodrelinquitur interme dium.an rclinqucntis.uel utriuP» que efle debcat ib. Vicinus in muro fuo an oftium face re pofsit.pcr quod ad folum meu^ uenireualeat 110 Xlurum ucl domumiuxta domii uicini xdificans, cuius ftillicidium in niedio cafitat, an folum incruftareteneatur, &aquam extra du cere,ita quod murusuicini, non materiacrefcat.nc damnumpro-. f. pter aquz receptiofiem in difte loco patiatur ib. Murus ueldomus tiicini iuxtaarea mcam uel hortum li reperiattir. an folo fuo dimifilTepfumatur ib. Domus duac uel duo murt fireperiantur,& in medio reperiatur fo lum dimifltim pcrpedem unum aut duos uel plures, & non appv reat quis atuificando dimiferit, nec quis primo fdificatterir,an in dtibio commtine efle debeat ib. Aedificauerit fi quifpiam fuperparietealieno.quidiuns ib. Murus communis quis dicatur, & quotmodis IIT Rcs pro diuifo duobus modis capitur ib. Murus an fitcommunis interuicinos,uelproprius uniustantum, 111 qualiter cognofcatur Muranis & afiisin arte peritis C T C dendumeft ib. Annuli ferrei lapidibus infixi,in qui btisequi alligantur, ad ciuitatis ornatum fiunt 113 Infignia uel arma in muro fculpta quidprobent 108 Tignahabens cum aliquibus fignis in muro, qui eft iflter ipfum & ui cinum, an prxfumatur habere ius feruitutis uel communionis \b. Tigna alia uel figna fi in nrmdpi&^ uel in fine muri fuerttab una par s tetantum,an eo cafu,quo pcrilla figna murus communis uel ferui tus ceferetur,intelligatur eflc mtl rus communis in totum, uelferuitus in toto mnro impofita, an uero in parte illa , in qua figna funt 114 Muro in communi an focius acdificare ualeat n? Aedificium fuper paricte cedit parieti inferiori u6 Parieti communi licetper tatum ex fociis feruitus imponino pofsir, bcne.

(9) I N D E X.. I N D E X. bcne tamcn ipfi domui impo ni ib. potent Socius an mtirum commune coopc 2,7 rircpofsit Sociusin niuro communi antignu immittcre ualeat ib. Socius an comunem parictem poP fit imponcrc, ucl rcftitucrc, uel reficere ib. Socius in murocommuni an pofsit faccre fenvftram, ucl favtam clau dcrc ib. Murum commtine quando quis altius tollcreuclit, uel in eo aliqd fabricare,cuius cxpcnfis Hoc face redebeat ib. Socius fi primo fupcr rnuro commu ni «dihcauerit, ipfum altius luis expenfis tollendo.alius poftca fo cius fttper dido muro uult iterum rcjedihcare, uel in co aliquidfabricarc, uel nnmitterc, an tcncatur folucre dimidiam illius muri primo cleuati pcr alium focium fuis fumptibus ib. A£tio ncgociorum gcftorum quo cafu competat 118 Acdificans m folo alieno ficut altenus, fumptus non repetit.fi fcien tcr ^dificauerit.ita etiam fcicntcr muro communi ftijierxdifica.s ib. infuetudo in aedihciis facicndis attendendaeft ib. Socius finon uultaltius murumcomuncrn tollere, nifi pro una parte tantu,& murus ita clcuatus Ion gior fit, cuius fumptibus idfaccre tcneatur 119 Murus altius clcuattis fi reperiatur, nec appareat quis aedificauerit,& cuius expenfis.quidiuris no Vicini duo fi areas cotiguas.ucl hor tos contiguos habeant, & paviete in niedio propter claufuram fecc rint,alter tamen uicinus ex latcre fuo fupcr communi parictcxdifi carcucht,quo aedificio fafto arca. ucl hortum conuicini dctcrior fiat, fcd tamcn ab uno latcrc aer, fol, & uciitus Iiberi ad arcam tnci ni remanent.quid iuris ib. Paries quiin mcdio eft,an commtH nis rcmancat.fi cx duabus domibusunaucndatur ib. I) cjltllicidio fcu teito. C A T .x i. I . ni Stillicidium & tcvtum an ldcm figni ficent iii Tcfti feu ftillicidi; appcllationc.an ticniat folum illud.quodcft dc tc gulis, puta cuppis.laftis.an ctiam ucniat illud, quod de plumbo cxi ftit ib. Stillicidium fiue te&um an unicuicjue lidtum fitcxrra parictepro libito uoluntatis porrigere ib. Stillicidio liue tcuto an Iuminaria faccre licitum fit 12.1 Supraftillicidiuman fitlicitum a:di ficare, uerbi caufa.folanum, ficut Venetiis fit: hortulos, ficut in Ca taIonia:cruftatione, ficutin ciuitate Ncapolis 12.3 Domum ucrfus uiam publicam pcr dircdtum fi quifpiam habcat cmn ftillicidio cautantc fupra foltl publicum , & uicinus habeat domu cotiguam latcrc deprefsiorcm, ac ipfam altius elouauerit, quAin fitalia domtis fui uic:n:,an faccre pofsit, qutid aqua ftiliicidij fui fu pcr uiciniftillicidiumcafitct, uel ccontra ib. Vfufrudtuarius gdium an ipfas aluits tollcre pofsit ib. fmtis unafihabeat plura folaria di uerfaru pcrfonarum.ita o, quado pluit.defcenditaquaad lolarium inferitts:an pofsit cogere dominum fuperiore ad iplum fuis fum ptibus reficiendum ib. Domino retti an liccat ligare tetiu, fiuc tegulas, fiucpltimbum, fiuc tigna alteri domui ib. Debttor ineus fiquida fit, & in exe-. cutio. at. «ntiouc fentcntix fcci ipfumpignorari, an potcvuntpro pignorecapi tcgulx domus, uelplumib. bum,uelligna rirnjhnfrupnrt^ r A P X l H . H 3 Oftaum dc nouo uerfus fundu uel. Vfufru£tuan'us aJicuius domus an , pofsit domus alterius adituinfel iorc uel pofteriore claudere ib.. 1» Oftij tanua an pofsit alicui: legari, uel in cxecutione fentcntixpro pignore capi ib. Ciuitatemaliunde q pcrportas fub doinum uiciniin fuo pariete pro poenacapitis cgredi non Iicetib. prio, an quilpiam uicinoinuito Veftibulum quid propricfit ib. facerepofsit I2 .4 Pcaditn feu itincrv. c.».i'.X LIII. ll? Stillicidiu iuprafolum uelareauici ni,ucrbi caufa.pertrcs pedes fi <js "" Promifent fimihi quifpiam, utpcr arcam luam in domum meam, habcat, an tunc in muro proprio uel ex domo mcaper areatn fua oftiii faccre pofstt caufa uenienire pofsim, nec de plano aditus di ad ipfum foûm.fiueaream ib. fit, quoniam arca fua domo mea Domu fuapcr direftu uerfus uiapu altior cft, an fcalas. uel gradus, blicam li quifpiam habeat cu ftilli aut cliuos in mco, uel mfuo facidio protcndcnte, uerbigratia, cere debeam 117 pcr tres pedcs fupra folum pubJiDf clauflro feu coticlun. c A r. cum, & uictnus habcat aliam doxiti 11. pag-l 2 .7 mum pcr indireSu alatere, & ue —' Clauftrum undc dicatur "" 117 lit faccre oftiu tn muro fuo proConclatte in neittro gencrc.uel coprio, caula cxcundi dc domo fua clauis in foiminino.quidfit uS pcr folupublicil.quodcftfubuiPorticus quid propne Uicatur ib. ciniftiIIicidto,nuquidpofsit uy Homini priuato an fnper locis publi Stillicidi; domino non cft licitum cis ucrfus uias publicas xdihcarc claudercIocum infcriorc fub fttl licitum fit, ficut communiter relicidio.neqi iplum tanquam propcriunturPadtix & Bononix ib. priutn occuparc ib. Domus appcllatiouc an porticus co Pomu unam ft aliqtti habcat, quam tineatur ib. diuiferunt,& tu;i coimngat in di Statutum fi puniat coramittcntcm uifionc unapars cucuria, alijalia liuleficium in domo, uel inuenpars domus, qux parietc dtuiditum extva domum, an porticus tuv, an fi prius erat oftiu tn di<fto ctum comprxhendatur ib. parictc,& diuifionistempore niDuas domos fi habea habcntcs clau hildcoftio didtum fuit.uel iit diftrum ucl porticum communcm Aum, quod claufum ftct: an pofin illaru xdium mcdio, & tinatn fit altcr cogi, qudd panctc liue fimpliciter uendam.&aJiain rettmuro claudat ib. neam, cuius crit ipfum clauftrum Vicmus fi uicinum turbaueritin ue 119 niendo Cxaltquo oftio ad liia cuPorticum uel clauftrum coopcricn rum.an pofsit cogi ad cauendum tem folum fuum ii quis lubcat,& dcamplius non ueniendo n* in alieno requiefcat, au dominiu Arccalicuius dorain 9 an pofsitclau ems fuum fit *ib. derc arca uicini cx partcfua uerPorticu uclclauftrura cu coluinnis fus curiam, ianuxtabulas affigen fi quifpiain facerc uelit,an pofsit do, ita arcx dominus in areatn imponcrc coluranas, qux unius liiam cxirc non pofsit lb. cccle.

(10) I N D E X.. I N D E X.. Communitas feu uicinia fi habeae eeclcfccfuerimt ib. unum puteum, uel furnum, uel Dcpenu. .—c A p. x t v. pafrii? ucyuu: porticum communcm,qtii purPenum (libterraneam li quilpia ha-fl gatione tiel refe&ione egeat, & be.it,quod ' P a r r c f t , P c n o n i n lo quidam cx uicinis colle&^ expen Jo publico lumen recipere uelit, fiim euirare uolens trfiii uel comnunquid pofsit 130 modo illius renunciare uelit, an Pcmini fubtcrraneam fi qmTpiam fa pofsit 131 ccre uelit,& fodere liibtus folum publicum.uel domum uicini,nu- Puteum fi in domo mea aperiam, quo aperto uenac tui putei prarciquidpofsit 130 faefint.antenear 133 Penum fubterraneam fi uelim faceIntcrdifltim de fontean illi compe cere quatenus fc protcndit folum tat, qui uti prohibetur puteo tiimeum. ufquc ad fincm foli uiciuam aquam non habente ib. ni.nunquidpofsim 130 Puteum.ne! cifiernam.ant Iauellum Df curia fiuc ewtc.C A P . X T V I . L J Q propeuicini fundum foderean li Planicics terrae quid dicatur 131 citum fit, nullo fpatio interpofiDomum fiqiiifpiam habeatcum trito ib. bus ucl quatuor clufis, & in carfi Ciflernam fi quis aperuerit, uel fomedio unacuria, fiuecurtis exiderit,&eamnon coopertierit.ce ftat, in qua forte cfi tinus puteus, dderitq; bos, uelafinus in eam, & in quolibct diftorum cluforu an talis teneatur 134 e(l tinum oftium, & ipfe uendat, Cifternas habcns fi cifternas legaue feu Ieget unum cx diftis clufis.firit, an debcatur aqua in ea regioue curiam.an lcgatarius.fiue cmne, in qtia aqua ucnalis eft, ut eft ptor diSooftio utipofsit.exquo in regione Africac,& Acgypti ib. ad dtftam curiam uenitur ib. Cifternas habcntem an feruitus uel Domum mter fctidatariam & domii obligatio pcrfonalis feqtiatur ib. domini fi una curia lit, feu plateo cfoara. cat. UY(". 134 la.quomodo diuidatur ib. Aqua cadens in curtemea naturali-" Cloaca quid proprie fit,& quidcius appellationeueniat 134 tcr & de per fe, fi ad curiam tuam Statuttim fidi<flaucrit, qudd (i qtiis dilcurrat, an tibi in ctirte tuaalioffenderitaliquem in domo.puqtiid facere licitu fit,utaqua: difniaturin tantum.an oifendcns in curfus impediatur,& in curte tua oftio.ftatuti porna teneatur 13s remancat ib. Deputeo.cijlcrna. fy UueUn. Domo m fua priuataquis no poteft c A r. x L v 11. 131 cxercere artem , perqtiam malus Donuim inter feudatarij & domum odor.feu fcctor uicims fiat ib. domint fiuntis puteus tantu exiCloacam inter acdes meas & tuas, ftat,cuius aquanon fufficit utnq; te etiam inuito,& contradicente, an dc nouo mihi facere liceat: & qu is praeferatur Puteus communis fi inter duos uici fi denuncias noutim opus, tuam nos fit.an diuidi pofsit,&quo iudenunciationcm contcnerc poffim ib. dicio ib. Cloacac ufum fi aliqtiis habeat ui, Vicmi ciuitatis uel Ioci an ad locum clZm, uel precario,& uelitcloaca communem.ut puta furnum,con reficcrc.uel purgare.an cotra imtrtbuercteneantur ib.. pcdien. tcm habcas, & damnnm paricti dat,ucl ucnlinulitcr daicpotcft, 1,8 an tccumagi pofsit Furnum fcu molciidinumin aliqua uilla.uel uicmia fi qmfpia habucrit.&habcat, & omncs dc divto loco lam longilsimo tcmporc, ctiatn eius,cums in contranumcinoria non cxiftat, fcmpcr ucncrunt ad di£tum futnum.fcumolediuum pro panccocjr.cdo, fcuma cinando: & aliusfut num liotntcr conftrucre uclit, anne conftruat prohibcrcpofsit ib. Promifcnt fi mihi quifpiam coqucrc pancs in fiirno fuo pro tota mca tamilia.an bvccfcruittis, uclobligatio pcrlbnalis cflc dicatur 139 Promifcrit li aliquis mihi & Titio, quod pofsim coqucic m fumo fuo oroni hcbdomada x.ftaria fru mcivi,& Titius deccfsit, uttu Tt tij portio mihi accrcfcat ib. pa£tum fi fcccrim cum furnario , 111 coqucrct pancm pro me, & famiba mca fingulis anms, ncl pcrpcruo:& qudd fibi dnrcm omni anno dcccm libras,fcd rfic habcbam dyos hlios tantum, & poftca miTirfipeJ^l C XLIX. hiplurcs alij filij nati funt, & fic Fiftula: qmd proprieluit 135" fanul. mca aufta clt: au nnhi paCafttilum quid propric dicatur 137 ncm pro codein prctio coqticrc Liccntia habcns i ptincipc ucl fupctcncatur ib. rioreauertcndi aqua ex publico, Scruitus fi lumimbus impofita fit, dcbet cam duccrc pcr caftcllu ,ucl tam dc prar fentibns, quam dc futtt pcr fiftulas.ncmatriccs fiftulq cor ris fimplicitcr intclligitur 140 rumpatur; & cdtrafacicns conccf Inlpicitur multotics quod cuenirc fionts bcncficium pcidit,& ctiam poteft ib. incorporcpunmir ib. Contrarioru cadccft dtfciplina ib. Socio an liccat faccre m paricrc coin Condtixcnr 11 qmfpiam unum momuni fiftula , ucl canalc aliquod, lcndmum cum quatuor rotis, & per quod aqua pluuia arccatur.ficonucmt pracftarcmodios dcccm ucrccipiatur lb. pro qualibct rota: & poftca conDomorum 111 ucnditione, an ctiam diictor ibi aliam rotam conftruferuitutcs ucniaut ib. xcrit,anpro llla nouarotaaligd D efitrno CAP. L. pa^.137 folueretcncatur ib. Furntim li luxta communcm parie Patcrfaiml. cumabbate & conucnBbb tu. pcdfentcs fibi intcrdiSum cloac^ prohibitorium competat 136" Cloaca taccrc in muro cdmuni, iniu to altcro focio, anutu locio facercliceat ib. Cloacamfaccrc infundo ucl doino fua.aii faccrc licitu lit,&cx ca aquain in uia publica mittcrc lbid. Aquxduftu loco cloacx ufq; ad 11ia publicam.an faccrchceat 135 Vfumfruft.in fundo uc! cloaca publica fi quifpiahabcat,& rcfctiio nc, ucl rcparationcindigcat, an iftud onus ad iplum fpcvlet lb. Ius agcudi fcu prohibcdialiquid,an • folum xdilibusjticl habcntibus cu ramciuitatis, uclaliis compctcrc ib. habcat Priuato ucl forcnfi, au compctat ius agcndi,ucl prohibcndi aliquid in avtionc populart ibid. A6tio quaenam fit, qux pro cloacis competat lbid. Intcrdidum prohibitorium & rcfti tutoriumadhoc utcopctant.qu? ib. ncccflana fint Libcllus & politiones 111 a£tionibus popularibus quomodo tormari dcbcatit lb..

(11) T N D tutiufde inonaftcrij (1 padtustue nc,quodmolendinumdidli monalkrij libi & tamilix fux pro ccr tapcnlioncmolcre dcberct, finc lciiotic did;i monaitcrjj pa£ti miti tcpore: & poftea hhoruiu quihbct habct ltamagnaui tamiliain, iicut habcbat paicrtami. celtbrati cdtrafit 11 tcporc:& auihbet ipfoiii uult inolcread molcdinU,fi<ut co nnn patcr facicbat.qtiidmns 140 Vcrba 111 dubio fecundum prxlciu tcmpus mtciJiguntur: ticut contradtus m dubio intclliyitur rcbus ticftantibus >b. Vcrba contra&us iiitclligimtur fccundum quod apparct contraitus tcmpore ib. Hxicdum cx perfona conditioms obligatiomutari nondebet 141 Expcniaubi crcfcit & labor, prcciu lcufJanum crcfccrc dcbet ib. Famultts ficonucnit ftarc cmn tnbus fcholanbtis pro ccrto prccio quolibct mcnfc:& untis fcliolaris montur.ucl rcccdit,falatmm minui dcbet ib. Conucntio ad incogitata nou trxten dmir ib. Intinitas cuitandacft ib. Conccflumit fucrit alicui, qnodin aliquo ncmore pro fc & tamilia fualignaincidercdeberct, & mul tt< rcii^tis familus rcccdat, an & quantumincidcie polsic ib. Prxdmin fi qmfpiam alicui monafte rio dcdcrit, ut pcrpcrud ad fuum molendinu fibi & tiliis lins granu molcredcberct:& poftca hlijfupcrexcreucriiit,quKhtirts lb. Monaftenum ti promitit mihi,& familixmcx molcrc frumcntu,nd rcnctur hxrcdib® mokrc 111 maio ri qaatitatc.q nuhi tcncrctur lb. Pronnfcrit firulticus quida cuilibct can omco pro annuicrfarto x. darc, & protmfsioms tcinporc non. E X. crant nilt x. canonici.dcinde xx. cxiftant,anomnibus tcncatnr ib. Pci pctuo leu 111 pcrpctuum quis fc obhgarcpotcft 141 Furmim in muro cdinuiii, inuito to cio,i.icl mxta uicini murum.co inuito.an faccicliccat. 143 Defornace CAI'. LI. pag.143 Fornaccmaiiquis inmuro uei fundo comtim conflrucrcpofsit 143 Foi naccm an quis in muro propno mxta uicini niurum conftrucrc pofsit ib. Fornact fi ignis pcriculum exiftat, ncmcimpancs flamma corruat, ib. quidmiis FumuS fi afccndat dcfornace ad uici 111 domu,anjpptcr hoc contra for nacis dommum agi poterit ib. Fornacis proptcr lgncin ti uilla uel dogaus cxufta fucrit,an contra for naflsdommumagi pofsit, & qua atiionc 444 Dnrjiuflu. TJ.I. Baliicum uctftuphataccrcctilinuito focio in coinum licitu cft,dum taincn ex hoc comums parics 11011 lxdatur,alias fccui 144 Balncum conftrucrc in parictc pro» prto mxta uicim partctcm au iici» tum lit * ib. Balncum qualitcr dc iurc conftrui pofsit ib. Balncu feu ftupha , an ufufrudluar. pofsit 111 fundo ufutr.coftrucrc ib. Balncutn ucl ftupham ad ufum publi cum an lnqmlinus ucl ufutirudt. dcputarc pofsit ib. Balncator fcu ftuphar. an dcrcccptis tcneatur, ficut nautx, cauponcs, ftabularij 145 Balncorum & thcrmarum calcfa&io ncs an rauncra pcrfonalia cflc dicantur ib. Defitmo cA P . L i i r . fag.R 4 F Aedificia infcriora habens ti lgncm faciat, pcr foramcn, ucl pcrfenew ftras. I N D E X. an cogipofsit, ut fcncftras fcrratas ponat,ut fibi dnftafacultasintrandi tollatur ib. Defolarto caP . L v t . p a g . i f o "Solarium ti quifpiam xditicarc uclit adhoc.ut fuftincativ.in quoloco PR/CÂ< _ C A P . L H I I . P4G.L4F ipfumafFigcrcdcbeat ifo Scalasmuro communi apponerc liMurus quotnodo cognofcatur an fit citum cft uni ex focus, fi nullum comunis.ucl 11011, &anfitcomdamnumparietifiat i4<f mumsprodimfo ucl mdiuifo ib. Scala: lapidex an iuxta murum com Solanum, quod cft infixum muro muncm pcr unum ex fociis appocommuni,uclalicno mrcfcruituni pofsmt 145 tis, an pauiincnto ucl latcribus Scalas non folum fi quifpiam uclit coopcriri polsit ~ ' iF, appropinquatc, fed ctia tigna ucl Solarmm unum ucl plura fi una dolapidcs immittere.an pofsit lb. mus habcat, & pars inferior fit uLimitata difpotitio hmitatum promus, pars ucro fupcrior altcrius, ductteflftdum 147 ficuti Vcnetiis contingit,fi llle, Sca!xinmuroalieno,an& quomodoappom pofsint ib. qm partem fupcnoremhabct, 116 Scalas rn folo publico iuxta dommn habcat aditu ueniciidi ad ipfam, nifipcrfcalasucl parrcm infcnofuani fi qmfpiam xditicarc uolucrcm.nunquid pcr lllam ucnirc porit.an pofsit 14S tcrit ibidcm Scalasinmuro fupra folu uiciniucl Solarium fupcrius domus ahcuius fi publicG.an qiusfaccrepofsit ib. quifpiam habcat,m quo quotidie Scalx an domus appcllatione uchabitantcscutrant, uct eiuspueri mant ibid. Scalisadmotfs fiquismuros ciuitafaltcut, ucl pulfcnt,ita qu6a exitis afccndcrit,quomodo pumattir ftcntibus 111 parteinfcnori impeibidcm. dimento fint.qiudiuris ib. Scalasapponercmuro alterius cauDf tigtointuflo c A P . L V I 1 . 151 fa mgrcdiendi cius domum , qux *" Acdcs dtix eadcin contignationc co pccnafit ib. tcxrx fiplunbus lcgcntur, qmfq; r Ufhrratu— c A r. LV. fag.149 lcgatarms habcbit, quatcnuspars Fencftns fuis fi quifpiam feccnt apfua tibi lcgata duretmccunus con poncrcfcrratas prorcndcntes cxtra almm agercpottnt, ut tigna tramurum fuumfupra uicini fonon cxiftant, ficuti tcflameti, ucl lumanpotcrit 149 mortis tcmporc crant IJI Fencftras luas fcrratas fi quifpiam Tignum unum, ucl una tigm conti» ucrlus folum ucl domuni uicini gnatiofi unam domum tcgat, & lubeat,qnx ficper triginta.ucl pofteainter plurcs diuidatur, ilquadraginta annos ftcterunt: & lud tignum focioru cuilibct proipfcmet cas tollcre uclit , uicipriucft.quatenus tigm logitudo nus autcm contradicat, quid iu uerfus parte fuam.fecxtendit ibi. ns ibidem Tigna immifladcbct immifla.ranaFcncfiras fi quis ucrfus domum, ucl ncre, tcmporeqtiodomus plun» ctiam fundum uicini liabcat, per bus ucl mteraiuos, ucl lnulrima quas m domum uicini irc potcft, uoluntatc afsignatur, ficurprius R b b 2, antc ftras fumum in fupcrioraxdificia immittat.anpofsit 145 Apcs alicnas fi qmfpiam fumofafto fugaucrit.uel nccaucrit.qua adio nctciicatur ib..

(12) I N D E X.. I N D E X. antcafsignationcmucl diuifionc cxtitjcrant tft Domos duas unira contignarionc contcxtas fi quifpiam iiaocat.Sc unam ucndat ,ahamautcm (ibi tc fcruct, an cmptor, ucnditorc in nito, tignaaut cxmcnta rctincrc potcrit,qux m domo uenditarcquicfcunt ib. Molcndinum in fluminc publico fi faccrc uclim , an in npam uix publicac tignaimnuttcrcpotcro ib. _. D f onerefifredo CAP. tvm.. Ifi. l'igni unmittcndi intcrfcrnitutcm, & oncris fcrcndi qux difFcrentia fit ifi Verba, promitto fcrrc, uel fuftincre oncra domus tuae, quid imporib. tcnt Scru«u$oncrisfcrcndi adfadu coin pctit ib. Scruitus oncris fcrcndi, an pcrfonaIis adlio eflcdicatur ib. Murus uicini (1 fcraitutcm oncris fcicndi dcbeat, fi domus corruat, uelrefe6tioncindigeat:5c ipfc uicinus non uult rcficcrc, fcd ci cedcrc,& milu rclinqucrc.anpofsit ibidcm. Murum oncris fcrendi cafu quo tiici nus rcficcrc tcncatur, qualitcr ifta retc&io ficri dcbcat 1^3 Murum communem fi dno habcant, uionera aedium communia fuineant , & corum altcr ipfum dcponcrc uclit, & mcliusfundarc, ac grauiora pondcra fupenmimponcre.analtcro focioinuito faeerepofsic ib. Molcndinum communcmfi duoha bcant,&unusmolasmcliorcs im poncrc ucht.an ctiam alter ad cxpcnfastencatur ib. r> trjhfifon* ct AP. ItT. /ulg.Ifj Rcficcrc quidproprit! fit. IV4 Rcm propnam an quis rcficcrc tctciieatur ib.. Coucrfantibtis pcruiam pnblicam, ubicftdomus ruiuofa, pcr quod rcmcdium luccurratur ib. Domns diruta fi dcformitatcm in ciuitatc pariat, quodrcmcdium co tra dominum intcntandu cft 155 Domus ucl res quando alicnafuctit, an & quomodo.Sc per qucmreficidcbcat ib. Idoncitasintclligitur.quado in cxtremo non pcccat - quoniam nulluin cxtrcmuinlaudabilccft ib. Aftioqua: compctat focio rcficcrc uolcnti m cafu pcrmiflo contra alium focium prohibcntcm Sociorum unus ti fuo fumptu scdtficmm communc iurc focictatis fcu comunionii reficiat ad ufum ,ad qucm paratum , fcu dcftinamm crat, ucrbi caufa, domum ruino* fam, aut niolcndinum in fluminc, aut parictcm commnncm , an con traillum.qui rccufauit,agcrcpotcrit ib. Dominium partis alicuiusrci, qua: refc6tioncindiget,an 111 rcficicntcm ipfo iuretranfeat, ucl rcquiratur fcntentia.Sc nunquid tranfcat etiam pofltfsio ib. Sociusalictnus rci, qui rem refecit, an fuo ucl communi nommercm rcfccifTcdicatur IT7 Panctcmcommunemfi unuscx fociis rcficcrc uclit , alter ucro timeat, ncexea rcfcdtionc (ibi danum immincat, qualircr fibi fuccurratur lb t Paricrisrcfcftio oneris fcrendi fcruitutcm dcbcntis ad qucm fpeSat ibidem Promifcrit fi auidam nobilis Comitatcnfi cuidam rcficerc pontcm: qui pons tuc paruus crat,& poftca in tantu aqua crcuit,qudd pon tcm crcfccre ncccflc fuit, qualitcr iftcnobilistcncatur ib. Paiics ahcnus fi pcrmcdiumpedem inale. in altcrius domtim inclinaucrit, ancontra cuagipofsir, utipfum ib. crigat & rcficiat Rcm nfufrudtuariamrcficicdi onus, adquem fpcSat 157 Rci ufuarix retcftio ad quem fpcdat isZ Fundus fi locatus cft, ucl ctiam domus,rcfe£tionis impcnfa ad qucm fpedtat ib. Emphytcota, liucllarius, fcu fctidatanus, an fundum ,ucl quid almd rcficcrc tcncatur :ubi ctiam qtiid dcrcdotali ib. Fruftus ucl rcdditus alicuius fundi ucl domus fi lcgctnr, icfcdtio ipfa ad qucm fpctiabit ib. Ecclcua & clerici an tencantur ad rcparationcmmuiOrum, fcti rcfcfiionem fortiliciorum ciuitati$,& pontium,& uiarum,& poitarum, & aqnxdudiuim ib. Ecdcfiamparochialcm.anlaici paro chiam tcneantur rtficcic, an ucro elerici ibid. Ecclcficcxxdificationc fiius patronatus acqratur,an ctia ex rcfcdtio nc.uclrcparationcqu^rarur ifp Tutor an pupilli qdificia collapfa & dcformatarcficcrcpotent. ib. Rcfcdio rci fcruitutcmdcbcntisad qucru fpcdat ib. Opns nouum.an nuciari pofsit xdificiuin ucl cloacam rchcicnti lb. Domus rcfc£tioanpiacaufadicatur ibidcm. Dc ponticcllo, r AP. II.. pag.. Ponticcllos fcu potcs fiipcr dumib. prmatorumappcfos, & pendetcs iuper 11 ia uel foln publict?, an dc iurc eomuni qs tcncrc pofsit 1^9 Stillicidij pcrxdificationcfupcrfolumpublicu, illiusfoli dominus i<fo aliquis noncfficitur Ponticellum xditicarc fupcr foltun pubhcum ex concefsionc faftaa principc.ucl fcnatu, aut cx gubcr. nationc ciuitatis, ncl er cofuefi>dine, ucl cx forma flatuti li hcita fit, &quis in diftis cafibus uclie xdificarepontes italatos& longos,quddinferaturdamnttm, ucl mcommodum , & impedimcntum uicinis, fcutranfcuntibus cui plauftris.&animahbus oneratis, qm commodc pcrtranfire 110 poffunt, an huiulinodi ponticellos xdificarcpolsit i<fl Gencralis conccfsio femper intelligitur, quod finc dano & altcrius incommodo fiat ib, Aedificandi liccntiain loco publico fincmcomodo& damnoalicrius conccfl*aintclligitur,mficxprcfle dicatur, etiamcum altcrius danirno & incommodo i£>, Incommodum maximum. ucl magnnm, ucl paruum, mdicis arbirriodicitur 161 Confuctudo uclftatutum fi di£taue rit,quod ponticcllt fupcr uiam pu blicam ficri pofsrnr, & duo funt, unus cx una partcftratx , &alius cxalia.an cotfi quilibct cum ponticcHisadflratx mcdictatcfe cxiK tenderepotcrit. Promilcrim fi tibi dareuiam adfundtim tuum pcr fundum mcum , an fuprama pontefaccrcpotcro ib. Poticclli fupcrfolumcommunc pcr untimcx focus, an xdifican poffint ibid. Domum unam fiab utraq; partc tux habcam,& pontcmfuprafolupu blicu.ucl ctiam fnpra pnuatu, ucl communem cafu pcrmiflo.-an lt unam domu dcdomibus mcis u5 dam .mdcar pontem ucndcre, qui in aliadomo rcquicfcit ib. Dc mitmanis c A P. LXE. 6#g -l6 "l> Nlcrmana dicuntur ftflaria, fcu ponticclli, qui in muro funt, & it» proic£ti,fcu immifsi prouchu»tur,ut nunquam requiefcant.fieut B bD } fuk.

(13) I N D E X.. I N D E X. fubgrand* Mceniaaaab nuttiifsis in tjuo ditfcrnnc it>:d. Mceniana fi quis iti muro fuo aedificarc uclit ucrfus domum uicini priuatam, ucl xdificium publicu ucrfus, quantum fpatium dinuttc xcdcbcac ib. Mocnianx lcgi an ftandum fit, ubi ahquacontuctudo nd tucrit 1^4 Mceniano, fcu fubfoiario, aut ponticcllo pannos , feu lintcamina, aut alia, an cxtcndcrc liccat, pcr quxuicims Imncn tollatur ib. Adiio qualis compctat contra pro» tendcntcs panos ui aliorum pr«ciudicium Dcfcncfl)•a c ap. LXII. f4g,l<S$ Fcncrtram cuertram in i fuo,a11 quis faccrcpof fit.ctiam fiper cam m uicini tun-„ dmn infptccrct Kcgula,qu6d quis in fuo inuito uicino murum faccre polsit, quas fallcntias patiatur ibid. Fcncftram m muro communi,ignorante ucl inuito focio.an quis lacerc pofsit 165 Fcncftrain 111 muro communi cleuato pro fuautilitatc tantu,anquilpiaintaccrc pofsit. KT/. Domum fi quiipiam uicinus elcuare ucht iuxta murum focij clcuatfi, & ponerc culmcn a:quaJiter cuin culminc domus uicini, uel ctiain fupri, obfcuratido fcncftras mcim.ipfo iiuiito,an pofiit lb. Fcnrtram 111 alicuo,domino inuito, an quis faccrcpofsit iffS Fcncftra dc ligno,quod dicitur balconus.an facereficitu fitiSc lpfatn apcnrein publico fuprafolum ui cini ibid. Promifcrim fi uicitio fub ccrta pocna non faccrc fcncrtram in inuro domus mcsc: & poftca illam domum ucitdam , an cmptor fencftraiutaccrepotcnt ibid.. Domus dotninus an pofsit obfctirarc lutnina dotmts locatx alrcri.ucl in quo alius dc domo locata 11fumfruftum habcat Fcncftras uitrcas, ligneas, & papyrcas, qux uulgo tphcra: d:cti:ur, an qms domui lux apponcrc poffit ibid. Fcneftras uttrcas, ligncas, & papy rcas, an quis imponcrccogatur, & m fcncftris fui parictis tcnere ibidcm. Fcncrtrarum uitrea ucl tclafifia&a eifciit, adco qudd m altcnus domo uidcri pofsit, an dcbcus fcruitutcm iuis fumptibus rcficcrc tcncatur ibid. Fcnertrarum Sc balconorum materia ubinam fit, remifsiuc ib. Dcfj>eci *U)il>Hi c A p. L x 111. 169 Spccuiana lunt, qux uulgo gclofix dicuntur 16) Domus ufumfruftum fi quis habcat, an ctiam fibi fpcculana tanquam domus inftrumcra ucniant, lta y proprietatius no polisit ^phibcre ufufruftuarium illisuti 170 Spccularia an lndifttutie fcncftns apponi pofiint 170 Dccammo C A P . L X I I I ; . 170 In catnino quotprincipahtcr confidcrandafint 171 Ignis fupcr folario faccntis ficri po ' tcft, nifiuicinusinccndij ptriculum timcat. ibid. Solarium fi communcfit, & illc qui cftintcrior, inccndij pcriculum ti mcat, catitio damm infevli pcti ibid. potcft Murum fub folario uicinus infcrior occafioneincendij euitandi quibus cxpcnfis facercpolsit ibi. Caminum facicns, an uicmo inuito murum in folario coinmum taccrcpofstt ib:d. Igncm mxta parictcm comtnunem etiam maxinmm, ficun folctnuptiarum. ptiarum tcmporc ficri ,quo caiii focius facerc pofsir 171 Cappa caintni au & quo cafu a focio heri pofsit tbid Socius quihbct muri commtmis in quahbct ipfius particula portioncm habct 172, Camintim quandocunque aliquis 111 parictccoinmunt azdificarc uclit, & inurus ita dcbihs cxirtat , ut pro tacicdo ignern tcmperatum ctiam pro ufu fuo toircrctur.au pofsit tacerc unum muru parutim a partc fua umus pedis altitudmc, u t coinmunitcr ipfa Haintna afccu dcrcpofsit ib. Murum mxta alicnum ctiam non di milfo fpatio uniui pedis, quifpiam ahum murum , fine fundamcnto, uel ctiam modico faccte potcft 17$ Cainmi tubitsan, ubi, <$f quomodo fiertdcbcat ibid. Fumus qui dc tubo camini cxit, quo modo mamfcrtct, an muruspro-" prius communis cxirtat ib. Dencccfiario. CAL'. IXV.. 173 quotpartcs habcat 173. NccclTarmm Fcncrtra fiuc locus necctTarij ad fcdcndu,an,& quidoin mtiro proprio ucl comuni fi<ri polsit 174 Ncccifarij cauca,an ,<S: quomodoiu proprio ucl commum muro ficri pof.it ibid. NccclTari) caucaan inmuro proprio fupra folum publicumucl uicim ficripofsit ibid. Ncccila.rij fouca ,an & qualitcr in rnuro cominuni uel propno ficri pofsit ib. Ncccfiarij fouca, an pro uohintate domim ficri polsit ibid, NccctTarii fouca murata.ucl IICNI mu rara.fi nninor, ncl pntrcdocxcat, & 111 putcuiu.ucl uicim ciftcrnam dcfcendat, 11 cl in cius uenas, aut ctiam inpcnu ,an cogt potcrit ad. rcficicndum didam foucam , ita & talttcr , quod putco ucl cirtcrii2C,auralij uicini loco nocerc 110 habcat _ J7f Nccc(T.vium plcnuin habcs,fi ipfum purgateuclit,an pofsit ib. De/edtno. t:AP.. L XVI.. 17?. Scclanutn quid fit, & quot partes ha beat 17f Scclariu fi quis iuxta parictcm comtt nctn xdificarc uclit,an pofsit ib. Scclario fi aqtu fpargatur, & dcfccn dat pcr folanum ad partcm uicini infcnorc-m.ucl folarmm communemadcfaciat, an prohibcri poflit ncampltus fpargat i7<? Scclanj murus fi commimis cfict, & proptcr pondus fupcllcvlilis appenlx dcbihtarctur , an prohiberi polsit ib. Seclanj foramcn , & fouea, ac cius caincra qualttcr fc habere dcbcaiit lbidcm. Df acjiuvolofiuc canalh CAI'. L X V I I . pag-17 iT. Aquarolus quid propnc fit 177 Aquarolum fi quis iti iWhabcat, & aquampcr unamtcg-ulam ducat r qua: cadat in fuutn , puta 111 curtam,u*l hortum:dcindc illaaqua paulatitn infundum ticl pcnum ui ciiu ucl communi dclccdat, an co gi pof.it,ut diulamaquam m fu» rermcat.ne inalicnumueniat lb. Aquarolo uicim mci fi aquain dcfccdcntqtn utdcam , & cx fuo ad curiatn mcam ccdentcm: an aliquid in mco faccre pofsim , proptcr qtiod aquac flurtis mipediatur, lta quodin tiKini lolo rcmancar ib. Aquatolo mcini fi aqua 111 tundum mciimtlcfccndat.quidiuris 178 Aquarolo tuo (i aquain uiapublica tkfccndat, nuuquui cgo uicmtts coittra tc agcrc pofsim >b. Parietc incommuni, an fithcitum mittcrc canalc rccipicns aquam Bb b 4 dc.

(14) I N D E X. <3c ccelo cadcntcm, ucl aqtiam dc ciltcrna difcurrcntcm , autde ahquo aqiuc rcccptaculo , quod cajlcllutn appcllatur r/3 DT,-. proieilt*ftucalurtun re rum c A P . LX vi 11. pag.ijj. Aquam m uicini futidum,an lmmit». I N D E X.. ad lauandum pannos ftare xjf Pontis rcficicndi & facicndi onus lu pct fluininc publico,ad qucm fpc ctat, pcr qucm itcr traufcuatibuj ncccliarium fit ib. Pons an uix publica; appcllatione ucniat ibid.. tcrclicitum tic 177 De piclwif fcn jncruflutionibuf Aquatnuclalias immundicias in ftra c A P. LX x T. pag. 179 tam publicam, ucl aliulocum puPidturas habcrc in parictc commublicum,an proiiccrc liccat lb. ni an focio liccat 180 Putredmcm altquam, puta lauatuPanctcm communem unus ex fo» ram, ucl ahud putridum, fi pcdifciis ,etiam altcro muito , an dealfcqua uclfamulus proicccrit,& fu barc & pingercpoterit ib. per ucftcm ucl caputiuin tranfcun Incruftationcs quid propric fint, 8c tts pcr uiani publicatn, ucl ibi flati quomodo capiautur ib. tis dcfccdcrit,an cius dominus tcPifturarum & liicruftationum, an ncatur ib. ratio habcatur, fi dc aliquo muAquain ut illucproiicias, fiduos tiro de damno infcdto cautum fit bi tcrra: pcdcs conccdam,an proibidcm. prtetas uel ufus conccdi uidctur Pi6tur$ fi inparicte communi exilbidcm. ftant, an caufa imponcndi tigna nc4tjittiluSii4 CA P . L X t x . 178 altcr fociu* pulfarc pofsit: cx qua Acjuxdiiiium alicut lri" fuo habcrc pullationc dainnum illis pidturis non licct, pcr qucm aqua in ahcconringcrcpolfct ib. num fluat: & quomodo fi contri Pingi fi uelim faccrc in ccdcfia cru fiat.contra cumagi pofsit 178 cifixuin.ucl aliquid aliud, an pof Aqiuudu«5tum,aii pcr uiciiufunduin tim ibid. faccrc hccat ib. Vlufru6tuarius ucl inquilinuj, an in Aquacdudtu ii cgo priuatus aliquod domo ufut*ru6tuaria ucl codufta 1 :11 habcam, nunquida folito cur pofsit faccrc pingi infignia fua, fudiucrti potcrit ib. qua: uulgo arma dicuntur ib. Confuetudme ucl fhtuto quis poDcpingi non potcfl faccrc infignia tcfl haberc ius aquam tollcndi pcr fuapotcflas, ofFicialis.ucl prmarotamcxflumineucl caftdlo ib. tus quifpiam,ucl nomcn fuum m P t f O n t C C A P . L X X . h.ig. 178 acdificio publico poncrc 1S1 Pons dicitur il!c, qui cft dc lignis, Dcpingi taccre potcft infignia fua non autcm dclapidibus 178 illc,cmus pccumapublicum opus Flumcn fi pcr ciuitatcm difcurrat, faftum fit ib. & unus ab utraqucpartc ripac doCapcllam ucl ccclefiam fi quifpiam mos habcat, an pontcm lupcr flu tcccrit, & 111 incmoriam fui infirncti taccrc potent,pcr qucmdc gma fiia apponi tcccrit, an clcnci unadomo in aliam irc ualcat ib. ca dclcrc pofsint , & alia impopontis partcm , putadccem pcdum ncre ibid. Jonîtudmc ,nunquidin flumcn Dcpidlus fi eflct quifpiam inaliquo quis faccre pofsit, pcr qucm pofIoco publico tanquam proditor, fit ircad hauncndum aquara, ucl &. qmfpiam fincprincipisliccntia illam. iHampifturam dclcrct, aninaliquod cdidtuin incidcret 181 Iinaguicm Dci ucl Sandtorum pcrcu ticns qua po:na puturi pofsit ib. Pidtorcs & mimatorcs pingentcs cu. adultcrims coloribus, an domiuo ad intcrcflc tcneantur ib, Piuhitaan ccdat tabulx uel charta:, aut ccontra ib. Imagincs SandtorumLco impcrator curdclcuerit ib. Imagincs Sandtorum qualitcradora rcdcbcamus iSt ' NCBOIRCO. CAP. I T I I I . F A O I S T .. 1. Horrcum inlolariocommuni (1 qtiij habcat,an ipfum frumento, ucl alus mcrcibus implcrc pofxit 181 Horrcum rcbus onuftum fi nmltum pondcrct,ita qudd folarium fufti ncrc ncqucat,quid luris ib. Horreum frumcntarium notul cx tabults ligncis mobilc faftuin fi qui ipiatn m altcrius lolo polucrit,an ipfi folo ccdac ib, Dccuna» nunquid ruftici in horrca ad ecclefias dcfcrre dcbcant ib. D earmatura. c A p. LX X 111 .183 Armatura machina dicitur illa fupcr qua opcrarij ad xdtficandum ftant 183. Artnaturam uicinus acdificans an fupra uiciui lblum ad murum poncrc pofsit, ut laborantes ualcant fu penlla armatura ad laborandum ftare ib. Armaturam in fundo uicini an ponc rc bcitum fit ib. Armaturam fi quis in fuo muro lubcat,& cam in uicini muro poncrc uclir,ita qudd in ca rcquiclcat, quid mris lb. Armatura regulariter in folo altcrius poni ncqmt ib. Armatura li malc ligatafucrit, ucl 111 ca pcrticx ucl tunes pofitac fucrint, qmc uetuftac crant, proptcr quod imus dc armatura cccidit.au. magifter de armatura tcncatur ik». Dclhbttlo.. C A P . L X X T I I 1 .183. Stabuium dicitur locus qtn tanttun cquosrecipit: & quidde comuui ululoqucndi 183 Stabulumdomus an ufufruAuarius locarcpofsit pro ftabulo adrccipicndum mmcnra 184 Domus locator an ncdtim ipfamdo mum, fcd ctiam ftabulum rcficcrc tciicatnr lb. Dr utgrejii* fcu introttu. C A P. L X X V . fa£. 1S4. Solum ingrcilus fiucintroitus quid dicatur Solmn quodrelmouitur pro introitu, cuius cflcdcDcat 184 Expcnfa aliqua quando fa£ta cftin dubio.a quofaCta intclligatur ib. Iunfdidtio in dubio cuiquc ciuitati.ufqucadmedtum flumcn compctit iSf Ingrcflus alicuius loci publicus cuiu$ cflc prxfumatur ib. Vix uicinalcs qujc dicantur ib. Via uicinali an quis finc priucipishccntia acdificarc pofsit ib. D cborto. c A r. L x x v 1. pag.185 Pracdium urEanumucl rulticuni qua do dicatur iS,< Hortusan domus appellationc con tiucatur ib. Hortum an darc uidcatur qui domu dat ib. Hortus an ucniat, fi alicui contcnra in domo lcgata futrint ib. Hortus cui ciuat, fi duo fratrcs dov mos dmifcrint,iu quatum mcd10 hortus fuerit ib. Domtis liabitationcm fi qmlpiamuni lcgaucnt.cui ctiam hortus con tmcatur , ad qucm pcr cam aditus habcatur, an lcgatanus ipfi hzrcdi aditum pra:!taic tcncatur i8 <f Hortum ad pratum quis rcduccrc p® tcft i8<f Bbb s Dom.

(15) I N D E X. Domnm habcns iuxra nfctni hortum cx illa domo,in illum IiorrQ quidquam poncrc non potcft ifl^ Horto fuo quilibcrad libitumacdifi carcpotcftjdimillb tamcn lcgitimo (patio Dccimsean folui dcbcant dchis,qu$ in hortis nafcuntur jgy Dc COlumharin. C A P.. i. xx vii. pag.187 Columbas capicns dealicno columbario ctiam in fuo furtum committit rg7 Fundi ufumfruSum, in quo columbarium fit.fi quifpiahabcat.quomodo & quando columbarum co modo utipofsit ib. Proprictates colnmbarum.quib.pra: dicatorcs acqmparantur, quxnam fint.rcmifsuic ib. Dtfierejuilinio. CA P.. x v i11. ~pag'l%7 Sterquilinium indomo habens.fifaciat ipfum proiicerc iuxta murum communcm.uel alicnum, an poffit Stcrcoris accruum fi quis in fundo, autagromco pofucrit, an a£tioncmaut clam contra cum agere vP°tCrr « ib. Vnnam foetidam aut flcrcus fiquifpiamin felo publico uclpriuato proiicerc uoluerit, proptcr quod malus odor & fcetor uicinus cxha lcc,anpofsir 188 Stcrquilinium an ucniatuendito.ucl lcgato fundo l88 Dtmacerie C A P . txxixr -fag.iSS. Macericm iuxta rcgioncm ucl fundu altcrius fi quis xdificarc uolucnt, nullo fpatio mcdio rclitio, potcft, dummodo tcrminum fuum ,gg noncxccdat Murusfcuparicx propric cum calcc. I N D E X.. dicmn,b. RcguIa,quxdicit,quodxdificatum ccdit folo.an m muro (inc calcc dtficato loctim habcat ib. Lapides ucl qmd aliud in cnria, uel domo mca fi pofucris, au ca abfquc alia dcnunciatiouc propna autoritatc tollcrc , & ciicereua» Icam ifij, Lapidcs & tignain fundo meo de uo luntatc mca.mc prccario conccde tcfipofucris,an caauiontatcpro pria,(i indcca non cxportas.rcmo uercpofsim ,b. Conceflenm fi tibi fimplicitcr.ut ali qmd in mco apponeres.an tudcar ad meum bcne placttum conccffilfc , an ucro animo donandi, &in mco fcruitutcm conftitucndi ib. Viatorcm fi qnifpiamiriuitaucrir, &: poftca cum pcemtucrjt, an conrra ipfumagipotcnt ib. c A p. IX xx. pa^.iso Foucam qui in fuo faccrc udit.ruxta tamcn fundum altcrius, quid obfcruarcdcbcat i50 Fofiam urforum,luporum,ant ccruo rum capicndorum caufa in uiapu blica, aut in irincribus publicis, aut in lylua publica fi qtufpiam fecerit,& bos, ucl aliud ammal in cam cccidcnt, quaa£tionc contra facicntcm agcrc potcro jpj Fofiac anfub folo publico ficri pofib. Dearboribiit C A P . Dcfsuea. ,,. I X X X I.. #>4». 1 9 1. Oliuamucl ficum rnfuo plata* qmd obfcruarc dcbcat Iyi Arborcm fi quis rn fuo plantaucrit iu xtaalterius rcgioncm,legitimo di miilo fpatio: & poftca radiccs m tantum cxcicucriut, qudd domus mcxfundamcnto ruiu* pcriculfi alfc. a(Fcratur,an contra cum, qtii plan taucrit.ucl qui plantatamhabcat, agcrepotcro 191 Arbor (i radiccs mifcrit in fuhdum_ mcum,fcti in murum domus mcx: _ an cas propna autoritatc incidcr c ualcain , ucl c u m a u t o n t a t c I U dicis ib. Arbor tuafi lupra domummeatn ucl fundum mcum pcndcat, an lllud totum.quod ex arborc fupcr mco pcndct.autontatc propria abfcin dcrcpofsim ib. Arborc tua fupra domum mcam pcn dcntc quod reincdium compcrat ij?j Diftio In,aliquando pro Dc. ponitur 194 Intcrdi£tumdc arboribus cxdcndis tam dircdtum , quam utilc,tribus incatibuscompctit ib. Arbor cx fundo tuo in uiam publica liitacadcrct, utitincnlmpcdimc tocifct, camq; pro dcrclidto habcas,quidiuris ib. Arbor fimfundum uicinum radiccs iorrcxcrit,an uicino cas incidcre iccat 19s Arborcuiuscffcuidcatur, radicibus in uicini fundo arboralitcr lllatis ib. Arborcs alicnas fi quifpiam in fuo plantauerit.ucl luas inalicno,cuius crnnt ilx Arborcs alicnas incidcns , Aqtu lcia.&arboi.furtimcxfarum tcnc tur ib. Arboris appcllationc quid ucniat ib. Arborc mca fi frudtus 111 fundum tuum cadant,an mihi colligcrc licitntn fit ib. Fundum fi ucndidcrim, &accepc* ruu arborcm , & ca cccident, & demum cius radiccs pullos emiferint , an cos ucndicarc poffitn ib. VfufruLtuarius arborcs ctiam infru-. f. dluofas cxcidcrc non potcft, qur dcambulationcs opacas, & amccnas reddunt ib. Defcpulclv-0. C A. XXII.. I$>F. Scpulclirumcftlocus,ubi corpora, ofsaue hominis condita lunt 196 Locum religiofum unutquilquc tua uoluntate facit,dum mortuuminfcrt lb. Scpulchrum fi quifpiam cffodcrc uo lucrit, quantumfpati) rclinqucrc dcbeat ib. Viam ad fcpulciirnm qui 110n habct prccario , d uici 110 lmpctratepotcft:& fi conccdcrcnolucrit, qtta autionccogipotcrit _ib. Rcltgiofi non habcntcsinloco fuo locumeis congruum,pctcrc poffunt, qubd proptcr rcligionis fauorcm locacis condcccutia aisignentur ib. Porticumaut ftitlicidium fi quifpia m fepulchrum immtfcrit, qua a&ionc contracumagi pofsit 1 97 Scpulchraantiqtiorum quxerant, & qtiidrccctioribus tcmponbus dc cadaucrtbus lcpelicndis cautum fucrrt ib. Scpulturxloco quantum adctFciftu non curatur.quoniatn domini clt tcrra,& plcnitudo citis ib. Scpchrtapud quam ecclcfiam unufquifq; dcbcat ib.. R E P E RT O RIVM. TRACT. DE. SERVITVTIBVS RVSTFCOK.. P K A BD. *. Scrnitutcs rufticorum prxdiorum quxTTut pag.IpS ". De fvruitHtilmi itptcrit. __ c A P. U PA^. 19$. Itcr.

(16) I N D E X. Irer eft im hominis cundi, ambutan di, nec nonmmeutumagendi,uel uehiculum 100 Ircab Ambularc in quo diflfcrat ib. Promitrat qois uni itcr, an I U S & fcruitutcin fibi promittercuidcatur, fccus qui fadum promittit ib. Itincris (eruitutcm qui liabct.an pof ftt irc.ncdumpcdcs, fcd ctiam equcs ib.. Seruitutcm itincris liabens, fi uclit duccre iumcntum, & plaurtrum oncratum mmcnto, uel alijsrcbus,& ctiam ipfc afccndcrc, an fu pcr fcruicims fundum tranfirc ua •eat ib. Loco fcruitutis itincris (Idubitctur, arbitcr , ucl communis amicus mii hoc dirimcrc dcbcat, aifumi dcbct 2.01 Scruitutcm itincris habcns, fi locum clcgcrit,licct amplius uariarc non pohitjillc tamcn qui fcruitutccoccfsit,benepotcft,li abfq; altcrius incommodo fiat ib. Itcr ucl alia fcruitus fi Iegctur finc ulla loct dctcrmuiationc, elcdio adqucm fpc&abit, an fcilicct ad promittcutcm,fcu cius hxrcdcm, an illi,cui fcruitus lcgata.ucl pro# mifla fucrit j'b. Itcr adprxdium duorum communc fi lcgetur, neclcgatarij dc itmcris loco conlcntiaut.quid iuris ib. Itincris laritudo quanta cflc debcat x0l Viacuius Iatirudinis cflc debcat ib. Ircraut adum pcr ccrtum locum (i quifpiam ahcui ccffcrit, an pofsit uni ucl plunbus pcr eundcm locu, ucl itcr,ucl atium ccdcrc. lb. Aquacduduin fialij conccflcro.anal tcriiter pcr cundcm locum darc, ticl ccdcreporcro ib. Irincris fcruitus ficut in cerra fundi partc conftitui potcft, ita ctiapro ccrtatcmponspartc ib.. Fundi fcruicntis&dominantis domi nus qualitcr fcruictitis fimdo urt polsit: &rad quiddominus fundt fcruicntis tcncatur IOJ Ircr.aitu uiz &aqua:dud:us pcr fun dum tuum fi emcrim, an ad uacux poflcfsionis traditioncm tcncaris 104 Fundusucnditus fi fcruitutcm altcri dcbcar.an in hoc cmptori ucnditor tencatur ib. Fundi ucnditor qualitcr tcncatur, quando fcruitutcm non cxprcflit, quz in fundo ucdito dcbetur, ucl fundi ucnditi conditioncm.flc cain cmptor ignorauit 105 Poflcfsioncin qui tcncturuacua tradcrc, an Iibcrctur, fi rcm tradat, quac altcn fcruitutcm prxdialcin ib. acbcat Ircr ficxcipcrcdcbcrcm , puta quia fic in contrahcndo conucneram, & tamcn fundum libcrum pcr crrorcm rradidi,quomodo mihi fuc curratur ib. Fundus fcruitutcm itincris dcbcns al luuioncoccupatus, quomodo m priftmain fcruitutcrn reftitui debcat ib. Fnndum pcr alicnum an quisircfcu tranfirc ualcat, & an dommus uo lenrcs irc, ucl trantirc pcr fundum fuum prolnbcrc pofsit 107 Fundum mcum mgredi uolcntc pro pria manu & autontatc appcllarc pofliim 108 Agrumpcr alicmitn ire fas cft, fidominus non prohibcat: ius laincn non cft, fi dominus ipfc prohi,l>. bcat Itincris, fiue cundi infundum mcu, ut quis iu quafi poflcfsiotic fit, itaq; cum quommus cat.impedirc non pofsim:& fi impcdia:n,dcintcrdi&o adtuquc pnuato tencar, quot rcquirantur 2.09 Scruitutcmintcr affirmatiuam & nc gati. I N D E X. gariuam qux diffcrcntia fit ib. lurc aliquo luo qu6d quifpiam ufus fuerit,quomodo probatur 111 Itincrcpcr fcipfum quod aliquis 11fus fucrit, an fufficiat, & an fatis fit,quddalms pcr ic mcrit ib. Itincrcpcr uicini fundumfi quifpia ufusfucrit, ufq; adillum locum, ad qucm eft ingrcfliis, cft in quafi polfcfsionc, & eicompctitiiitcrdidtum dc itincrc adtuquc pri uato 111 Vix ufum fcicntc & paticntcaducrfa rio an rctincrc necefle fit ib. Inncrcucladtu fi quifpiam ufns fit, fufficit,ticcdefidcrarur,qudd fcruitus conftituta fucrit, ucl dcbcatur ib. Itincreucl a«ftu qn^d quis ufus fuc* ntnon ui,non clam.nccprccarto, quomodo probatur,& cuihoc onus probandi incumbat. tij Scruitutcm habcti rufticam, iurc ma gis confulitur, quamhabenti fcruitutcm uibanam. ib. Fundum pcr ahcnum qudd quis iuc • rit faltcm pcr xxx.dics,& propter hoc 111 quafi poflclsionceflc dicatur,qux utilitas rcfultat 114 Poflcfsionciuris illud unlgarclocfi habct,uim ui hcct rcpcllcrc rir Scruitutibus corporalibus, qux cati fam difcontinuam habcnt, quifpiam in quafi poflcfsione cflc dicitur.ctiam fi nuilo modo fufficic ti tcmporc ufus cflet ib. Dominus cum, quicftinquafipoffcfsionc mris cuiidi pcr fundum fuum , quomodo cxpcllcrc potcrit _ ^ Intcrdiftum dcitincrcaftuq; priuato rcficiendo quibus compctat,& qux, acquot ipfum confcquantur Intcrdiûm dcitincrc aCtuq; rcfici. an aliud fit ab intcrdic. dc itincrc <£tuq; priua.& ita anduo intcrdi-. £ta fint,uel unum tantum, duo ca pita habcns 117 Intcrditi:odcitinercai9uq; prioa.rc ficicn .qttis fcruitutcm conftituti probarc ncccflc habcat 11S Intcrdi&o dc itincrc a£tuq; priua. rc ficicn.quarc quifpiam duo probarcneccflc habcat, fcilicct.fc ufum hocanno fuifl'c,& fcruitutem fibi conftituramcflc 2.15 Intcrdido dc itincrc aftuq;,&c. qua rcfimc cflc in quafi peflcfsionc uix,itincris,uei aitus probcm, nc ccffc probarc habcam, quod lcrui tus mihiinuito conftitutafit,&c. quxfcquuntur ib. Df fcmitHtibut aSluf.. ca>7 iT. fag- 22.0. Adtuscfl ius agendi ucl iumcntum, ucl uchiculum 2,11 Avtum quihabct, aniter quoq ;habc redicatur lb. Adtus & itcr in quodiffcrant, & con ucniant ib. Itcr qui habct.inftrumcnta agrorum duccrcncquit, fcd quiadtumhabctfic. 2.2,2.. A£tus & uiain quo diffcrant ib. A£tus latitudo quanta cffc dcbcat ibidem. Scruitus a£tus fi tam angufto loco conccffaftierit, utncq; uchiculu, ncq; itimcntumpcr locum pcrdu • ci pofsit,anacius,ucl itcrcflcdica tur ib. A&us fcruitutcm in fundo lubcns anpcr quamhbct eius partcm fcruitutc adtus utipofsit,&aliquando pcr unam, aliquando pcr aliam ib. Adtus clcdtio ad qucm fpc£tat, quan do fine ulla loci dcterminationc conftitmtur.an fcilicct adconftitucntem, & cius hxrcdcm, an illi,cui a£tus fcruitus coftituta fuerit »b. ASum.

TRACTATVS I&gt;

TRACTATVS I>